 |
| Ο δρόμος από το Ναύπλιο προς το Άργος, λίγο πριν φθάσουμε στην Τίρυνθα το 1922. |
Τα διόδια στους εθνικούς δρόμους δεν είναι βέβαια σύγχρονη εφεύρεση. Αντίθετα μάλιστα υπήρξε αρκετά παλαιά. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας κάποιο ποσό, ανάλογο με τα σημερινά διόδια αλλά για άλλη αιτία (την ασφάλεια των δρόμων), πληρωνόταν στους Δερβενατζήδες, στα στενά περάσματα των οδικών αρτηριών (τα Δερβενάκια). Μετά την ανεξαρτησία και αφού με Βασιλικά Διατάγματα καθορίστηκαν ποιοι δρόμοι είναι εθνικοί θεσμοθετήθηκαν τα πρώτα διόδια.
Τα διόδια έβγαιναν σε πλειοδοσία είτε εισπράττονταν με αυτεπιστασία. Αρμόδιοι υπάλληλοι τοποθετούνταν σε επίκαιρα σημεία (Σταθμούς) για την είσπραξή τους. Στα σημεία αυτά, όταν ήσαν στις εισόδους των πόλεων, ήσαν εγκατεστημένοι φοροεισπράκτορες για τη φορολογία των μεταφερομένων προς πώληση προϊόντων.
Μνήμη αυτών των σημείων είναι και το τοπωνύμιο “Φόρος” (π.χ. παρά τον Άγιο Βασίλειο του Άργους). Ο θεσμός των διοδίων, με τις ανάλογες μεταρρυθμίσεις, διατηρήθηκε ως τις μέρες μας. Ας δούμε, λοιπόν, τα περί το Άργος διόδια, όπως ακριβώς δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της εποχής τους:
Το 1852 από 17 Οκτωβρίου ,επιβλήθηκαν με σχετικό Β. Διάταγμα διόδια εις την από Ναύπλιο εις Άργος οδού. Το Β. Διάταγμα αναφέρει τα εξής: << ....Αρθ.1) Επί της από Ναυπλίου εις Άργος αγούσης εθνικής οδού εκτάσεως επέκεινα των 11 σταδίων επιβάλλονται διόδια επί έξ έτη ως εφεξής: Δι΄ έκαστον ίππον ιππασίας, ή εις όχημα εζευγμένον μεταβαίνοντα από Ναύπλιον εις Άργος, ή τ΄ ανάπαλιν, θέλουν πληρώνεσθαι ανά 5 λεπτά. Η πληρωμή άρχεται από 1 Ιανουαρίου 1853 και λήγει την 31 Δεκεμβρίου 1858.
Μεταγενέστερα διατάγματα που καθορίζουν κάποιες ακόμα λεπτομέρειες:
ΔΙΑΤΑΓΜΑ
Περί επιβολής διοδίων εις την μεταξύ Ναυπλίου και Άργους εθνικήν αμαξιτήν οδόν.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α’.
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Λαβόντες ύπ’ όψιν τ’ άρθρα 27 και 28 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 ΣΞΓ’. περί οδοποιίας Νόμου, επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εξωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.
Άρθρον 1.
Επί των ιππασίμων, φορτηγών και υποζυγίων ζώων των διαβαινόντων την από Ναυπλίου εις Άργος ή τανάπαλιν άγουσαν εθνικήν αμαξιτήν οδόν και έχουσαν μήκος (10) δέκα σταδίων, επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής:
α’.) Δι’ έκαστον ίππον, ήμίονον, μετά ή άνευ φορτίου μετά ή άνευ ιππέως λεπτά (8) οκτώ.
β’.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά (5) πέντε.
γ’.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπτά (10) δέκα.
δ’.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτά (2) δύο.
ε’.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον ύφ’ ενός ίππου ή ημιόνου λεπτά (10) δέκα.
ς’.) Ωσαύτως συρόμενον υπό δύο ίππων, λεπτά (15) δεκαπέντε.
ζ’.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα λεπτά (5) πέντε.
η’.) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εάν μέν η άμαξα η κενή λεπτά (8) οκτώ, εάν δε έχη φορτίον λεπτά (15) δεκαπέντε.
θ’.) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύο ίππων ή ημιόνων ή τεσσάρων βοών, εάν μέν η κενή, λεπτά (10) δέκα, εάν δε έχη φορτίον λεπτά (20) είκοσι.
ι’.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης λεπτά (2) δύο, μετά φορτίου λεπτά (5) πέντε.
ια’.) Δι’ έκαστον όνον, εζευγμένον εις άμαξαν λεπτά (5) πέντε.
Τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών εξομοιούται προς δίτροχον.
Άρθρον 2.
Τα διόδια ταύτα πληρόνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν ταύτην.
Άρθρον 3.
Τα διόδια εκμισθούνται δι’ άπασαν την τριετίαν ή εισπράττονται δι’ επιστασίας, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τω δημοσίω.
Άρθρον 4.
Η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της εκμισθώσεως, ή δε τριετία άρχεται από 1 Ιανουαρίου 1871.
Άρθρον 5.
Η δημοπρασία ενεργείται κατά τας διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Β. Διατάγματος, του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ’. παγίου φορολογικού Νόμου.
Άρθρον 6.
Το μίσθωμα διαιρούμενον εις 36 ίσας δόσεις, πληρόνεται εις το αρμόδιον ταμείον του Κράτους κατά την πρώτην εκάστου μηνός, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή αρμοδίως εις τον μισθωτήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.
Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.
Εν Κερκύρα τη 1 Σεπτεμβρίου 1870.
Γεώργιος.
Δ. Χρηστίδης. Δ. Δρόσος.
(ΦΕΚ, 22/1870)
Περί επιβολής διοδίων της από Τριπόλεως εις Μύλους Ναυπλίας εθνικής οδού
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α’.
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.
Λαβόντες υπ’ όψει το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 ΣΞΓ’ περί οδοποιίας νόμου, επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών˙Απεφασίζομεν και διατάσσομεν
Άρθρον 1.
Επιβάλλονται διόδια επί των ιππασίμων, φορτηγών και υποζυγίων ζώων, των διαβαινόντων την εθνικήν οδόν την από Τριπόλεως εις Μύλους Ναυπλίας άγουσαν ή τανάπαλιν και έχουσαν έκτασιν σταδίων πεντήκοντα πέντε, ως εφεξής:
1) Κατά την από Τριπόλεως ή τινος των χωρίων της επαρχίας Μαντινείας εις Μύλους και τανάπαλιν, ήτοι διά πάσαν άνοδον και κάθοδον.
α) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά τριάκοντα 30.
β) Δι’ έκαστον όνον επίσης λεπτά δέκα πέντε 15.
γ) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπτά τριάκοντα 30.
δ) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτά 6.
ε) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου λεπτά τεσσαράκοντα πέντε 45.
ς) Ομοίως συρόμενον υπό δυο ίππων λεπτά εξήκοντα 60.
ζ) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα λεπτά δέκα πέντε 15.
η) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή δύο βοών, εάν μεν η άμαξα η κενή, λεπτά τριάκοντα 30, εάν δ’ έχη φορτίον, λεπτά τεσσαράκοντα πέντε 45.
θ) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον συρομένην υπό δυο ίππων ή ημιόνων ή τεσσάρων βοών, εάν μεν η κενή, λεπτά τριάκοντα έξι 36, εάν δε έχη φορτίον, λεπτά εξήκοντα 60.
ι) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής ούσης της αμάξης, λεπτά έξι 6, μετά φορτίου λεπτά δέκα πέντε 15.
ια) Δι’ έκαστον όνον εζευγμένον εις άμαξαν λεπτά είκοσι τέσσερα 24.
Τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δυο βοών εξομοιούται προς δίτροχον.
2) Το τρίτον των εν τη πρώτη παραγράφω του παρόντος άρθρου προσδιοριζομένων διοδίων επιβάλλεται δι’ πάσαν διάβασιν από τινος χωρίου του δήμου Κορυθίου εις Τρίπολιν και τανάπαλιν.
3) Τα ημίση των εν τη πρώτη παραγράφω του παρόντος άρθρου προσδιοριζομένων διοδίων επιβάλλονται.
α) Δια πάσαν διάβασιν εκ Τριπόλεως ή τινος των χωρίων της επαρχίας Μαντινείας, λαμβάνουσαν δε από της θέσεως Δαουλίου ή του χωρίου Αχλαδοκάμπου άλλην διεύθυνσιν παρά την εις Μύλους άγουσαν οδόν.
β) Δια πάσαν διάβασιν εξ άλλης οδού προερχομένην και διά της θέσεως Δαουλίου ή του χωρίου Αχλαδοκάμπου διευθυνομένην εις Τρίπολην εις τα χωρία της επαρχίας Μαντινείας.
γ) Δια πάσαν εκ του χωρίου Αχλαδοκάμπου μετάβασιν εις Τρίπολιν ή εις Μύλους Ναυπλίας και τ’ ανάπαλιν.
Άρθρον 2.
Τα διόδια ταύτα εισπράττονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσιν τας εν τω προηγουμένω άρθρω ωρισμένας κατά μήκος αποστάσεις και ουχί κατ’ εύρος την οδόν εν γένει.
Άρθρον 3.
Τα διόδια εκμισθούνται δι’ άπασαν την νέαν τριετίαν ή εισπράττονται δι’ επιστασίας, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τω δημοσίω.
Άρθρον 4.
Εν περιπτώσει ενοικιάσεως η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της δημοπρασίας, η δε τριετία άρχεται από της λήξεως της τρεχούσης ενοικιάσεως των διοδίων της οδού ταύτης, ήτοι από 1 Φεβρουαρίου 1884 και λήγει την 31 Ιανουαρίου 1887.
Άρθρον 5.
Η δημοπρασία ενεργείται κατά τας διατάξεις των από 30 Απριλίου 1855 και 14 Φεβρουαρίου 1879 Β. διαταγμάτων των εκδοθέντων πρός εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ παγίου φορολογικού νόμου.
Άρθρον 6.
Το μίσθωμα, διαιρούμενον εις 36 ίσας δόσεις, πληρόνεται εις το αρμόδιον ταμείον του Κράτους κατά την πρώτην εκάστου μηνός, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή αρμοδίως προς τον μισθωτήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.
Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και επί των Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος διατάγματος.
Εν Αθήναις τη 25 Ιανουαρίου 1884.
Γεώργιος
Οι Υπουργοί
Επί των Εσωτερικών Επί των Οικονομικών
Κ. Λομβάρδος Χ. Τρικούπης
(ΦΕΚ, 40/1884)
argolikivivliothiki.gr
