Ζώνη Ασφαλείας: Μύθοι και πραγματικότητες

Της Ιωάννας Ροτζιώκου 

Υπαστυνόμου Α’ 

της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αργολίδας

 Η σχέση  ενός  οδηγού με τη ζώνη ασφαλείας είναι μία σχέση αρκετά παρεξηγημένη. Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι δεν τους προσφέρει τίποτα, άλλοι αισθάνονται καταπίεση όταν την  φορούν , κάποιοι το αμελούν αλλά υπάρχουν και μερικοί που τη φορούν γιατί συνειδητοποιούν τη χρησιμότητά της. Και αυτοί οι τελευταίοι μάλλον πολύ καλά κάνουν,  γιατί η μη χρήση ζώνης ασφαλείας αποτελεί την τρίτη σημαντικότερη αιτία  τροχαίου δυστυχήματος, μετά την ανάπτυξη υπερβολικής ταχύτητας και την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. 

Οι πρώτες ζώνες ασφαλείας χρησιμοποιήθηκαν σε αεροσκάφη το 1913 και μπήκαν σε ευρεία χρήση το 1930. Στην Ευρώπη, η Γαλλία έκανε  για πρώτη φορά υποχρεωτική την χρήση της ζώνης ασφαλείας στα μπροστινά καθίσματα εκτός πόλης το 1973, στις αστικές περιοχές την νύχτα το 1975, συνολικά το 1979 και στα πίσω καθίσματα το 1990. Από το 1993 είναι υποχρεωτικό σε όλη την Ευρώπη να υπάρχουν ζώνες ασφαλείας για όλες τις θέσεις στα αυτοκίνητα και από τη χρήση της  εξαιρούνται:α)άτομα που έχουν εφοδιαστεί με ιατρικό πιστοποιητικό απαλλαγής(για σοβαρούς ιατρικούς λόγους), β)γυναίκες έγκυες και εφόσον είναι εφοδιασμένες με σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό, γ)οδηγοί επιβατικών οχημάτων δημοσίας χρήσης, όταν κυκλοφορούν εντός της περιμετρικής τους ζώνης, δ)άτομα που έχουν ανάστημα μικρότερο του 1.50 μ., ε)οδηγοί οχημάτων που εκ της ασκήσεως του επαγγέλματος τους είναι υποχρεωμένοι να κάνουν συνεχείς στάσεις(π.χ. ταχυδρομικοί διανομείς, υπάλληλοι τροφοδοσίας καταστημάτων).

Η σημασία της χρήσης της ζώνης  συνδέεται άμεσα με τους νόμους της φυσικής και συγκεκριμένα  με τον «πρώτο νόμο του Νεύτωνα» , σύμφωνα με τον οποίο  κάθε σώμα τείνει να διατηρεί σταθερή την κινητική του κατάσταση(Νόμος της  Αδράνειας). Έτσι, για παράδειγμα, σε περίπτωση ενός τροχαίου ατυχήματος τα σώματα των επιβατών  τείνουν να κινούνται προς τα εμπρός, διατηρώντας την αρχική  ταχύτητα του οχήματος, αλλά το αυτοκίνητο από τη στιγμή που θα πατήσει ο οδηγός το φρένο ή τη στιγμή της σύγκρουσης επιβραδύνεται, δηλαδή τείνει να κινείται προς τα πίσω. Αποτέλεσμα αυτού θα  είναι ο οδηγός και ο επιβάτης του μπροστινού καθίσματος  να χτυπήσουν στο τιμόνι και στο παρμπρίζ αντίστοιχα.Γι’ αυτό το λόγο κατασκευάστηκαν  και τοποθετήθηκαν στα οχήματα ζώνες ασφαλείας, για να προστατεύσουν τους οδηγούς και τους επιβάτες από προσκρούσεις και  χτυπήματα αλλά και να  απορροφούν τις δυνάμεις της σύγκρουσης,περιορίζοντας έτσι την πιθανότητα τραυματισμού.

Ωστόσο, πολλοί από εμάς αμελούν τη σημαντικότητα της χρήσης της, γιατί απλά  πιστεύουν σε κάποιους «μύθους». Αλλά  απέναντι σε κάθε «μύθο»  υπάρχει και η αντίστοιχη πραγματικότητα:

1^ος Μύθος : «Δεν θέλω να παγιδευτώ αν υπάρξει σύγκρουση, ή αν το όχημα μου καταλήξει στο νερό ή πιάσει φωτιά». Πραγματικότητα: Φορώντας ζώνες αυξάνεται   η πιθανότητα να έχουμε  τις αισθήσεις σας μετά την σύγκρουση, ώστε να απεγκλωβιστούμε αν χρειαστεί, σε κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις.

2^ος Μύθος: «Αισθάνομαι,  ότι με περιορίζει η ζώνη ασφαλείας καθώς τη φοράω, είναι άβολη».  Πραγματικότητα: Τη ζώνη ασφαλείας μπορούμε  να τη  ρυθμίζουμε  ώστε να ταιριάζει καλύτερα στο σωματότυπο μας και είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην περιορίζει τις κινήσεις μας.

3^ος Μύθος: «Δεν χρειάζομαι ζώνη ασφαλείας σε μικρές διαδρομές ή μικρές ταχύτητες.» Πραγματικότητα: Το 80% των ατυχημάτων συμβαίνουν σε ταχύτητες μικρότερες των 65% χ.λ.μ./ώρα.

4^ος Μύθος:  «Το αυτοκίνητο μου έχει αερόσακους, συνεπώς οι ζώνες δεν είναι απαραίτητες.» Πραγματικότητα:Οι αερόσακοι είναι επικίνδυνοι εάν δεν φοράμε συγχρόνως την ζώνη και δεν έχουν κανένα νόημα χωρίς αυτήν. Είναι σαν να χτυπάμε στο ταμπλώ του αυτοκινήτου.

5^ος Μύθος: «Οι πίσω θέσεις είναι ασφαλείς, άρα τι χρειάζεται η ζώνη;»Πραγματικότητα:Προσφέρεται πρόσθετη προστασία τόσο στους πίσω επιβάτες, όσο και στους μπροστινούς, καθώς υπάρχει κίνδυνος να εκσφενδονιστεί ο πίσω επιβάτης προς στους μπροστινούς με ορμή ανάλογη με το βάρος ενός ελέφαντα

6^ος Μύθος: «Νιώθω μεγαλύτερη ασφάλεια όταν δε φοράω ζώνη και  κρατάω το παιδί στην αγκαλιά μου ».Πραγματικότητα:Το παιδί λειτουργεί σαν αερόσακος και συνθλίβεται ανάμεσα στον ενήλικα και στο ταμπλώ ή τα εμπρός καθίσματα.(Για τα μεταφερόμενα ανήλικα τέκνα κάτω των 12 ετών καθώς και για αυτά που έχουν  ύψος μικρότερο ή ίσο του 1.35 μ.  πρέπει να χρησιμοποιούνται  ειδικά μέσα συγκράτησης).

7^ος Μύθος: «Ο νόμος για τη χρήση της ζώνης  είναι παρέμβαση στην ισόβια ελευθερία. Είναι δικαίωμα μου  να κάνω χρήση ή όχι  της ζώνης ασφαλείας. Κανείς δε μπορεί να μου το επιβάλλει, κανείς δε μπορεί να μου  πει τι θα κάνω, πόσο μάλλον ο κρατικός μηχανισμός και η πολιτεία». 

Πραγματικότητα: Και όμως,  από τη στιγμή του ατυχήματος η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να  παρέχει στον τραυματία: ιατρική περίθαλψη, άδεια από  την εργασία του για τον χρόνο αποκατάστασης της βλάβης ενώ σε περίπτωση μόνιμης αναπηρίας έχει ισόβια ευθύνη απέναντι του. Η μη χρήση ζώνης ασφαλείας  υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να οδηγήσει ακόμα και σε θανατηφόρο ατύχημα. Και όταν χάνεται μία ανθρώπινη ζωή  πέρα από το μεγάλο πόνο που προκαλεί στο στενό περιβάλλον του θύματος(πόνο τον οποίο μόνο όσοι έχουν βιώσει κάτι αντίστοιχο μπορούν  να το καταλάβουν)  προκαλεί  απώλεια παραγωγικότητας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και ταυτόχρονα  επεκτείνει και το  ήδη υπαρχον δημογραφικό πρόβλημα της χώρας  μας. Η πολιτεία, λοιπόν, ζημιώνεται. Επομένως , είναι λογικό  να θέλει να προστατεύσει τα «παιδιά» της και το σημαντικότερο έννομο αγαθό που λέγεται «ζωή» και να τα υποχρεώνει μέσω των νόμων να φορούν ζώνη και να ακολουθούν εν γένει σωστή οδική συμπεριφορά. Η απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής είναι απώλεια και για την ίδια την κοινωνία, της οποίας είμαστε μέλη και την αποτελούμε, έχοντας όχι μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις απέναντι της.

Για αυτό, την επόμενη φορά που θα μπούμε μέσα στο αυτοκίνητο, ας σκεφτούμε όχι μόνο  τον εαυτό μας και αλλά και  τους άλλους που έχουμε δίπλα μας, τους συνανθρώπους μας και  κατά συνέπεια όλη την υπόλοιπη κοινωνία…

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-«Οδήγηση με ασφάλεια. Γνώσεις επιβίωσης και αλληλοπροστασίας»- Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, εκδόσεις ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε.

Ιωάννα Ροτζιώκου
Υπαστυνόμος Α’
της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αργολίδας