To χωριό μας αποτελεί έναν ξεχωριστό προορισμό ο οποίος «προβάλλει» θα μπορούσε να πει κανείς την γραφικότητα, την ορεινή ομορφιά και την παράδοση. Το τρίπτυχο αυτό καθιστά τον τόπο αυτό «ιδιαίτερο» -όχι μόνο για εμάς οι οποίοι έχουμε ως τόπο καταγωγής το Αραχναίο (Χέλι όπως μπορεί να το γνωρίζουν οι πιο πολλοί)-αλλά και για όσους έχουν επισκεφθεί το χωριό μας καθώς η φιλοξενία των κατοίκων είναι μοναδική!
Το Αραχναίο γεωγραφικά βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του Ν. Αργολίδας κοντά στα σύνορα με τον Ν. Κορινθίας , «λαγουμιάζει» ανάμεσα σε δύο ογκώδεις οροσειρές, της Τραπεζώνας στα βορεινά του (1137μ) και του Αραχναίου Όρους στο νότο του (1199μ) και είναι χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων. Απέχει 28 χλμ από το Άργος, 31 χλμ από το Ναύπλιο, 50 χλμ από την Κόρινθο και 119 χλμ από την Αθήνα.
Σε μια αναδρομή στο παρελθόν θα δούμε ότι κατά το έτος 1834 (σύμφωνα με το ΦΕΚ 19Α/07-06-1834) ο οικισμός Χέλι αποτελεί έδρα του Δήμου Αραχναίου, ο οποίος περιελάμβανε και την Μονή Ταλαντίου, μέχρι και το έτος 1840 κατά το οποίο ο Δήμος καταργείται και ο οικισμός Χέλι αποσπάται στο Δήμο Μιδέας (ΦΕΚ 22Α/18-12-1840).Το έτος 1912 αποσπάται από το Δήμο Μιδέας και ορίζεται ως έδρα κοινότητας (ΦΕΚ 262Α/31-08-2012), ενώ το έτος 1915 μετονομάζεται σε Αραχναίο παίρνοντας το όνομά του από το ομώνυμο όρος (ΦΕΚ 273Α/11-08-1915).Το 1961 στην κοινότητα Αραχναίου προσαρτάται και ο οικισμός Αμαριανός. Το έτος 1997 η κοινότητα Αραχναίου καταργείται και προσαρτάται στο Δήμο Μιδέας (ΦΕΚ 244Α/04-12-1997), ενώ από το έτος 2010 με την εφαρμογή του σχεδίου «Καλλικράτης» και με την κατάργηση του Δήμου Μιδέας ανήκει στον Δήμο Ναυπλιέων (ΦΕΚ 87Α/07-06-2010) και αποτελεί το πιο ορεινό χωριό -Δημοτική Ενότητα.
Από ιστορικής-αρχαιολογικής απόψεως θα πρέπει να αναφερθεί ότι στην κορυφή του Όρους Αραχναίου (Σαπυσελάτων όπως αναφέρεται στα «Κορινθιακά» του Παυσανία) υπήρχαν κατά την αρχαιότητα Φρυκτωρίες δηλαδή σταθμοί αναμετάδοσης φωτεινών σημάτων απ’ όπου μεταδόθηκε στις Μυκήνες το μήνυμα για την άλωση της Τροίας-«Εάλω η Τροία» καθώς και βωμοί του Δία και της Ήρας . Το γεγονός αυτό καταμαρτυρούν πέρα από τις αναφορές του Παυσανία και οι πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες οι οποίες έφεραν στο φως πλήθος αρχαιολογικών ευρημάτων Μυκηναϊκής Περιόδου όπως ψευδόστομους αμφορείς, λίθινα σφονδύλια, σφραγιδόλιθους , θραύσματα πήλινων ειδωλίων κ.α και τα οποία προσθέτουν σημαντικά στοιχεία στη μελέτη του Μυκηναϊκού Πολιτισμού. Φεύγοντας από την αρχαιότητα και φθάνοντας πλέον στον Μεσαίωνα παρατηρούμε ότι και αυτή η εποχή έχει αφήσει στο χωριό μας το δικό της στίγμα.
Στην τοποθεσία αυχένας «Σκούντι» - Αραχναίου σε μικρό βραχώδες ύψωμα «στέφεται» το φρούριο το οποίο φέρει την ονομασία Γκύκλος . Το περιμετρικό τείχος του φρουρίου είναι πάχους 1,80 μέτρων και χρησιμοποιείται η τεχνοτροπία ξηρολιθοδομής από ευμεγέθεις λίθους. Το τείχος διατηρείται σε καλή κατάσταση ακόμα και σε ύψος 4 μέτρων. Το συγκεκριμένο φρούριο είχε προορισμό κατά την εποχή των πολέμων των Φράγκων κατά του Σγουρού να ελέγχει τις οδεύσεις στην γύρω περιοχή.
Αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του χωριού μας αποτελεί και η Παλαιά Μονή Ταλαντίου (Μετόχι) η οποία σύμφωνα με τα τυπολογικά και μορφολογικά στοιχεία τοποθετείται χρονικά στο μεταίχμιο του 14ου και 15ου αιώνα. Το καθολικό της Μονής ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του ψευδοσταυρεπίστεγου με τρουλοκαμάρα.Το παρεκλήσι είναι ναός σταυρεπίστεγος. Στο εσωτερικό ο ναός διατηρεί αποσπασματικά τοιχογραφίες πρώιμης μεταβυζαντινής περιόδου. Σύμφωνα με το ΦΕΚ 473/17-12-1962 κηρύσσεται σε αρχαιολογικό χώρο ενώ με το ΦΕΚ 756/15-06-2001 κηρύσσεται σε αρχαιολογικό μνημείο το εμπίπτει στις διατάξεις του αρθ. 2του ΚΝ 5351/32 «Περί αρχαιοτήτων».
Το 1761 πιθανές προστριβές με τους κατοίκους του χωριού ανάγκασαν τους μοναχούς να εγκαταλείψουν την Παλαιά Μονή και να χτίσουν την Νέα Μονή Ταλαντίου (Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου). Η Νέα Μονή έχει την μορφή παραλληλόγραμμου και χαρακτηρίζεται μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ως προς την αρχιτεκτονική της. Η Νέα Μονή Ταλαντίου υπάγεται διοικητικά στην Μονή Καρακαλά. Λειτουργούσε κανονικά μέχρι την κατοχή, ενώ από τότε έως και σήμερα δεν κατοικείται από μοναχούς. Εορτάζει κάθε 15 Αυγούστου όπου συρρέει πλήθος κόσμου απ’ όλη την Αργολίδα για ευλαβικό προσκύνημα.
Εκτός από ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας ο τόπος μας χαρακτηρίζεται και από φυσικό πλούτο και ομορφιά την οποία προσδίδει τόσο «το πράσινο του τοπίου» όσο και η παραδοσιακή αρχιτεκτονική του χωριού. Εικόνες όπως τα πετρόχτιστα μαγγανοπήγαδα, οι γούρνες, οι παραδοσιακοί φούρνοι, τα πεζούλια, τα στενά δρομάκια, τα κεραμίδια στις σκεπές η κληματαριά στην αυλή κ.α… «αντιστέκονται» στο πέρασμα του χρόνου προσφέροντας στον τόπο μας ιδιαίτερα στοιχεία γραφικότητας και παράδοσης.
Κάνοντας λόγο για φυσική ομορφιά θα ήταν αδύνατο να μην αναφερθούμε στο Φαράγγι του «Καραμπαμπά» το οποίο βρίσκεται Νοτιοδυτικά του χωριού. Δεν χρειάζονται ειδικές περιγραφές καθώς η εικόνα μιλά από μόνη της, αυτό το οποίο όμως είναι άξιο λόγου είναι το ότι η ευρύτερη περιοχή του φαραγγιού έχει χαρακτηριστεί ως μόνιμο καταφύγιο ζώων (άγριας ζωής) σύμφωνα με το ΦΕΚ 341/12-06-1981. Απ’ όλα τα παραπάνω διαφαίνεται ότι το Αραχναίο είναι ένας τόπος σπουδαίου ιστορικού ενδιαφέροντος, ο οποίος εκτός των άλλων αναδεικνύει την γραφικότητα και την ορεινή άγρια ομορφιά.
Μία επίσκεψη στο χωριό μας θα σας δώσει την ευκαιρία να το γνωρίσετε αποκτώντας μοναδικές εμπειρίες καθώς και να το αναδείξετε-κάθε τόπος έχει ανάγκη από ανθρώπους που να πιστεύουν σ’ αυτόν.
Κώστας Μάρκου
