Γράφει ο Γιάννης Μακρής
Το ξενοδοχείο αυτό περιγράφουν ως εξής οι Άγγλοι περιηγητές EMERSON ET PECCHIO στο σύγγραμμά τους (TABLEAU DE LA GRECE EN 1825), αφού επεσκέφθησαν τ΄ Ανάπλι:
«Στ΄ Ανάπλι υπήρχαν αρκούντως υποφερτά ξενοδοχεία, ένα από αυτά δίπλα στη θάλασσα έφερε το όνομα «Λοκάντα Κολοκοτρώνη». Στο ξενοδοχείο αυτό αν και είχε μεγάλη φήμη δεν υπήρχαν ούτε κρεβάτια, ούτε καθίσματα, ούτε τραπέζια……… μόνο οι τέσσαρες τοίχοι υπήρχαν απλώς.
Καθόσον με τον χρόνο ο αγώνας των Ελλήνων έβαινε επιτυχώς και οι ξένοι γέμιζαν τ΄ Ανάπλι τόσον, φυσικά, αυξάνονταν και γινόντουσαν πιο ευπρεπή και προσιτά τα Ξενοδοχεία στα οποία διέμεναν.
Ένα από αυτά, την «Λοκάντα του Μισέ – Μπασιά» (του Χίου ξενοδόχου Ίσηδ. Ραβδά), που λειτουργούσε κατά τις ημέρες της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου (1826) , παρέδωσε στην αθανασία ο συγγραφέας του θεατρικού έργου «Βαβυλωνία» Δ. Βυζάντιος, δια του στόματος του εκ Καισαρίας Ανατολίτη Χατζή – Σάββα Χατζή – Μουράτη, ο ποίος έμεινε κατάπληκτος όταν την επεσκέφθη .
Λέγει ο Ανατολίτης καθώς μπαίνει στο Ξενοδοχείο απευθυνόμενος στον Ξενοδόχο: «….. Λοκάντα, Λοκάντα λέανε άκουγα, άμμά τι πράμα είναι ντέν ήξερα…….πρώτη βολά γλέπω εντώ πέρα ούλα είναι αλά φράγκα ψιλολογιά κομμένα».
Το 1875 συναντούμε στ΄ Ανάπλι τον Ξενοδόχο Δημήτριο Μάλμπουρ. Ο Δημήτριος Μάλμπουρ ήταν προοδευτικός τύπος τ΄ Αναπλιού πού έδωσε όψι πολιτισμένη στα ξενοδοχεία ύπνου της εποχής εκείνης. Ήταν Αυστριακός τη καταγωγή και εγκαταστάθηκε στ΄ Ανάπλι προερχόμενος από τη Μυτιλήνη.. Στην αρχή άνοιξε χαρτοπωλείο στο οποίο εύρισκε κανείς τα πάντα.
Το 1875 συναντούμε στ΄ Ανάπλι τον Ξενοδόχο Δημήτριο Μάλμπουρ. Ο Δημήτριος Μάλμπουρ ήταν προοδευτικός τύπος τ΄ Αναπλιού πού έδωσε όψι πολιτισμένη στα ξενοδοχεία ύπνου της εποχής εκείνης. Ήταν Αυστριακός τη καταγωγή και εγκαταστάθηκε στ΄ Ανάπλι προερχόμενος από τη Μυτιλήνη.. Στην αρχή άνοιξε χαρτοπωλείο στο οποίο εύρισκε κανείς τα πάντα.
Οι εφημερίδες της εποχής τον αποκαλούν ¨αξιαγάπητο, πρόθυμο και φιλόκαλο συμπολίτη¨. Το 1888 έκλεισε το χαρτοπωλείο και ανέλαβε την επιχείρηση του Ξενοδοχείου «ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ» στο μεσαίο πάτωμα της οικίας του Νικηταρά στη Πλατεία Συντάγματος , το οποίο από το 1881 διευθυντής ήταν ο Γ. Μόσχος.
Έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής: « Το Ξενοδοχείο τούτο εισήγαγεν εις τον τόπο μας μίαν μεγάλη πρόοδον, ευζωϊαν, άγνωστον τέως εν Ναυπλίω».
Ο Δημήτριος Μάλμπουρ συνέστησε μετά από λίγο χρόνο και το Ξενοδοχείο « ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» και τέλος οργάνωσε και διεύθυνε το «πολυτελέστατο» για την εποχή εκείνη Ξενοδοχείο «ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ» το μετέπειτα του Γ. Χειλέλη ο οποίος υπήρξε μαθητής του Μάλμπουρ.
Γιάννης Μακρής
Φωτογραφία από την ομάδα Παλιές Φωτογραφίες του Ναυπλίου