Στα Αρχεία του Στρατού είναι καταγεγραμμένα τα ονόματα των πεσόντων συμπατριωτών μας στο Αλβανικό μέτωπο ,καθώς και οι ημερομηνίες και οι συγκεκριμένες μάχες και τόποι της θυσίας τους.
Από κείμενα επίσης και περιγραφές συμπολεμιστών τους, που επέζησαν από τις συγκεκριμένες μάχες μαθαίνουμε λεπτομέρειες από εκείνες τις δύσκολες εκείνες ώρες που ήταν και οι τελευταίες και των δικών μας συμπατριωτών .
*Στην μάχη της 14 Δεκεμβρίου 1940 στο Μάλι Σπάτ, έπεσε ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Γεώργιος Παπαγιάννης από το Λυγουριό. Για την μάχη έγραφε αργότερα ο διασωθείς έφεδρος στρατιώτης Γρηγόριος Αθαν. Πολυχρονόπουλος : ‘’Αργά την άλλη ημέρα ο λοχαγός μας, κοιτώντας με τα κιάλια, είδε ψηλά και σε απόσταση περί τα πεντακόσια μέτρα ιταλικό φυλάκιο στο ύψωμα Μάλι Σπατ, που μόλις διακρινόταν απ’ το χιόνι ,που πάλι άρχισε να πέφτει πυκνό με το τουλούμι!!! ….η θέση μας είναι δύσκολη. Μπορούν κάλλιστα να μας χτυπήσουν με τα πολυβολεία τους, προκαλώντας μας μεγάλη ζημιά. Έγινε σύσκεψη με τους επιτελείς της 4ης Μεραρχίας και με τον ασύρματο δόθηκε ρητή εντολή να εξουδετερωθεί το φυλάκιο των Ιταλών για να την ασφάλειά μας και να ανοίξει ο δρόμος προς το Τεπελένι…’’
*Στην μάχη της 24 Ιανουαρίου 1941 στο ύψωμα Τρεμπεσίνας[1308] έπεσε ο έφεδρος ανθυπολοχαγός στο 4ο Σ.Πεζικού Γεώργιος Γιώργας από την Επίδαυρο. Ήταν 30 χρονών.
Για την μάχη έγραφε αργότερα ο διασωθείς Αν/χης (ΤΘ) Χαράλαμπος Λαλούσης
‘΄Το Β' Σώμα Στρατού, επιδιώκοντας την κατάληψη του συγκοινωνιακού κόμβου της Κλεισούρας και την προώθηση του προς την κατεύθυνση του Βερατίου κατέλαβε, ύστερα από σκληρούς αγώνες, στις 10 Ιανουαρίου την Κλεισούρα και μέχρι τις 25 Ιανουαρίου προωθήθηκε στη γενική γραμμή ύψ. 1308 (Τρεμπεσίνας)— Μπούμπεσι— Μάλι Σπαντάριτ, όπου και διέκοψε τις παραπέρα επιχειρήσεις του εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών και των δυσχερειών ανεφοδιασμού των μονάδων του. Οι Ιταλοί, αφού σταθεροποίησαν κάπως τις θέσεις τους, επιχείρησαν στις 26 Ιανουαρίου να ανακαταλάβουν το συγκοινωνιακό κόμβο της Κλεισούρας, στον οποίο απέδιδαν μεγάλη σημασία. Η ιταλική επίθεση εκτοξεύτηκε από τη Μεραρχία «Λενιάνο», ενισχυμένη με ένα τάγμα Αλπινιστών και τμήματα της ημιτεθωρακισμένης Μεραρχίας «Κενταύρων» και υποστηριζόμενη από ισχυρή αεροπορική δύναμη..’’
*Στο ίδιο ύψωμα της Τρεμπεσίνας έπεσε την 6 Μαρτίου 1941 ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Βασίλης Ρούμπος από Λυγουριό. Ήταν 29 χρονών. Υπηρετούσε στο 52 ο Σ. Πεζικού
Για την μάχη έγραφε αργότερα ο τραυματίας Ελευθέριος Μπορμπουδάκης :
‘’…Στην Κλεισούρα επιάσαμε την πρώτη μάχη. Μας εβομβαρδίζανε τα Ιταλικά αεροπλάνα.Εμείς ερίξαμε ένα αεροπλάνο. Επροχωρήσαμε στην Τρεμπεσίνα κι εκεί εδώσαμε τση μεγάλες μάχες. Εγώ ήμουνα στα πολυβόλα. Την νύχτα εμέναμε σε τρύπες που εφτιάχναμε μέσα στο χιόνι. Όσες πέτρες εβρίσκαμε, τις μαζώναμε και τις βάναμε μπροστά για κάλυψη. Στην Τρεμπεσίνα είχανε βγεί πρώτα από μας άλλοι και εμέναμε και στα ορύγματα που είχανε φτιάξει αυτοί.
Στο αμπρί που επήγαμε να μπούμε εμείς, εβρήκαμε τρεις σκοτωμένους δικούς μας στρατιώτες…’’
Ο διασωθείς επίσης Δημήτρης Κάλμπαρης: ‘’..Το κρύο είναι χειρότερο και από σφαίρα. Δεν παλεύεται. Με τη σφαίρα καθαρίζεις, την τρως και τέρμα.
Ο χειμώνας του 40 ήταν φοβερός. Άσε την πείνα και την ψείρα. Δεν φοβόμουν τον θάνατο. Πολεμούσες για την πατρίδα. Δεν είχες περιθώριο να σκεφτείς τίποτε άλλο. Είμαστε σαν άγρια ζώα… Στο τέλος γυρίσαμε με τα πόδια στα σπίτια μας… Πήγαμε 1700 και γυρίσαμε 7..
[Δημητρης Σταυρόπουλος Στιγμές Ιστορίας,ύψωμα 731]
*Στο Τόσκεσι έπεσε την 6 Φεβρουαρίου 1941 ο στρατιώτης Βασίλης Λιάτας από το Λυγουριό. Ήταν 24 χρονών .Υπηρετούσε στο 90οΣ.Πεζικού.
Για την μάχη έγραφε ο στρατιωτικός ιερέας Αρχιμανδρίτη; π. Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος: ‘’…Πρό της επιθέσεως των Ιταλών είχαμε καταυλισθεί λίγο πιο κάτω απ’ το χωριό Τόσκεσι. Κάναμε τεχνητή απόκρυψη των σκηνών και των πυροβόλων με κλαδιά δέντρων. Μια βραδιά είχε βρέξει και δεν ρίξαμε κλαδιά στη σκηνή μας. Το πρωί ερχόταν ένα αναγνωριστικό (ιταλικό) αεροπλάνο έπαιρνε φωτογραφίες …και αν ανακάλυπταν παραλλαγή του χώρου, έρχονταν και βομβάρδιζαν. Έτσι και την ήμερα εκείνη ήλθε, βρήκε τη σκηνή χωρίς καμουφλάζ, τη φωτογράφισε και μετά μιάμιση ώρα… ήλθαν 15-20 στούκας, που κατέβηκαν στάα30-35 μέτρα χαμηλά… και άρχισαν να σπέρνουν βόμβες.… Τρέξαμε να κρυφτούμε… Εγώ χώθηκα σε ένα σωρό από τσουβάλια… Οι κρότοι ήταν εκκωφαντικοί… Είχε καλυφθεί από καπνούς όλος ο καταυλισμός… Όπως ήμουνα ξαπλωμένος (ανάσκελα), έβλεπα καθαρά το αεροπλάνο, τον αεροπόρο τα χέρια του, τις βόμβες. Είπα μέσα μου: Τώρα πια, «νυν απολύεις τον Δούλον σου, Δέσποτα». Επιτέλους, κάποτε …τα αεροπλάνα έφυγαν… Με δισταγμό σηκώθηκα… Δεν ακουγόταν κανένας θόρυβος. Ησυχία θανάτου. Μονολόγησα: «Εγώ μόνο ζω». “ Όμως, σιγά σιγά έβλεπα να σηκώνονται μερικά κουρέλια….’’
Στα αρχεία του Στρατού αναφέρονται επίσης ως πεσόντες του Αλβανικού μετώπου οι:
*Παπαγιάννης Γεώργιος από Λυγουριό, γεννημένος το 1910 έπεσε την 21 Ιανουαρίου 1941 στο Νομό Ιωαννίνων. Υπηρετούσε ως στρατιώτης στο 8ο Σ.Πεζικού.
*Ταμπουρατζής Κυριάκος από Τραχειά, έπεσε την 16 Ιανουαρίου 1941 στο ύψωμα Αμύνταιο Υπηρετούσε ως στρατιώτης στο 3ο τάγμα Σιδηρ/μων .
ΑΣ ΤΟΥΣ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ...
*Στην μάχη της 14 Δεκεμβρίου 1940 στο Μάλι Σπάτ, έπεσε ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Γεώργιος Παπαγιάννης από το Λυγουριό. Για την μάχη έγραφε αργότερα ο διασωθείς έφεδρος στρατιώτης Γρηγόριος Αθαν. Πολυχρονόπουλος : ‘’Αργά την άλλη ημέρα ο λοχαγός μας, κοιτώντας με τα κιάλια, είδε ψηλά και σε απόσταση περί τα πεντακόσια μέτρα ιταλικό φυλάκιο στο ύψωμα Μάλι Σπατ, που μόλις διακρινόταν απ’ το χιόνι ,που πάλι άρχισε να πέφτει πυκνό με το τουλούμι!!! ….η θέση μας είναι δύσκολη. Μπορούν κάλλιστα να μας χτυπήσουν με τα πολυβολεία τους, προκαλώντας μας μεγάλη ζημιά. Έγινε σύσκεψη με τους επιτελείς της 4ης Μεραρχίας και με τον ασύρματο δόθηκε ρητή εντολή να εξουδετερωθεί το φυλάκιο των Ιταλών για να την ασφάλειά μας και να ανοίξει ο δρόμος προς το Τεπελένι…’’
*Στην μάχη της 24 Ιανουαρίου 1941 στο ύψωμα Τρεμπεσίνας[1308] έπεσε ο έφεδρος ανθυπολοχαγός στο 4ο Σ.Πεζικού Γεώργιος Γιώργας από την Επίδαυρο. Ήταν 30 χρονών.
Για την μάχη έγραφε αργότερα ο διασωθείς Αν/χης (ΤΘ) Χαράλαμπος Λαλούσης
‘΄Το Β' Σώμα Στρατού, επιδιώκοντας την κατάληψη του συγκοινωνιακού κόμβου της Κλεισούρας και την προώθηση του προς την κατεύθυνση του Βερατίου κατέλαβε, ύστερα από σκληρούς αγώνες, στις 10 Ιανουαρίου την Κλεισούρα και μέχρι τις 25 Ιανουαρίου προωθήθηκε στη γενική γραμμή ύψ. 1308 (Τρεμπεσίνας)— Μπούμπεσι— Μάλι Σπαντάριτ, όπου και διέκοψε τις παραπέρα επιχειρήσεις του εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών και των δυσχερειών ανεφοδιασμού των μονάδων του. Οι Ιταλοί, αφού σταθεροποίησαν κάπως τις θέσεις τους, επιχείρησαν στις 26 Ιανουαρίου να ανακαταλάβουν το συγκοινωνιακό κόμβο της Κλεισούρας, στον οποίο απέδιδαν μεγάλη σημασία. Η ιταλική επίθεση εκτοξεύτηκε από τη Μεραρχία «Λενιάνο», ενισχυμένη με ένα τάγμα Αλπινιστών και τμήματα της ημιτεθωρακισμένης Μεραρχίας «Κενταύρων» και υποστηριζόμενη από ισχυρή αεροπορική δύναμη..’’
*Στο ίδιο ύψωμα της Τρεμπεσίνας έπεσε την 6 Μαρτίου 1941 ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Βασίλης Ρούμπος από Λυγουριό. Ήταν 29 χρονών. Υπηρετούσε στο 52 ο Σ. Πεζικού
Για την μάχη έγραφε αργότερα ο τραυματίας Ελευθέριος Μπορμπουδάκης :
‘’…Στην Κλεισούρα επιάσαμε την πρώτη μάχη. Μας εβομβαρδίζανε τα Ιταλικά αεροπλάνα.Εμείς ερίξαμε ένα αεροπλάνο. Επροχωρήσαμε στην Τρεμπεσίνα κι εκεί εδώσαμε τση μεγάλες μάχες. Εγώ ήμουνα στα πολυβόλα. Την νύχτα εμέναμε σε τρύπες που εφτιάχναμε μέσα στο χιόνι. Όσες πέτρες εβρίσκαμε, τις μαζώναμε και τις βάναμε μπροστά για κάλυψη. Στην Τρεμπεσίνα είχανε βγεί πρώτα από μας άλλοι και εμέναμε και στα ορύγματα που είχανε φτιάξει αυτοί.
Στο αμπρί που επήγαμε να μπούμε εμείς, εβρήκαμε τρεις σκοτωμένους δικούς μας στρατιώτες…’’
Ο διασωθείς επίσης Δημήτρης Κάλμπαρης: ‘’..Το κρύο είναι χειρότερο και από σφαίρα. Δεν παλεύεται. Με τη σφαίρα καθαρίζεις, την τρως και τέρμα.
Ο χειμώνας του 40 ήταν φοβερός. Άσε την πείνα και την ψείρα. Δεν φοβόμουν τον θάνατο. Πολεμούσες για την πατρίδα. Δεν είχες περιθώριο να σκεφτείς τίποτε άλλο. Είμαστε σαν άγρια ζώα… Στο τέλος γυρίσαμε με τα πόδια στα σπίτια μας… Πήγαμε 1700 και γυρίσαμε 7..
[Δημητρης Σταυρόπουλος Στιγμές Ιστορίας,ύψωμα 731]
*Στο Τόσκεσι έπεσε την 6 Φεβρουαρίου 1941 ο στρατιώτης Βασίλης Λιάτας από το Λυγουριό. Ήταν 24 χρονών .Υπηρετούσε στο 90οΣ.Πεζικού.
Για την μάχη έγραφε ο στρατιωτικός ιερέας Αρχιμανδρίτη; π. Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος: ‘’…Πρό της επιθέσεως των Ιταλών είχαμε καταυλισθεί λίγο πιο κάτω απ’ το χωριό Τόσκεσι. Κάναμε τεχνητή απόκρυψη των σκηνών και των πυροβόλων με κλαδιά δέντρων. Μια βραδιά είχε βρέξει και δεν ρίξαμε κλαδιά στη σκηνή μας. Το πρωί ερχόταν ένα αναγνωριστικό (ιταλικό) αεροπλάνο έπαιρνε φωτογραφίες …και αν ανακάλυπταν παραλλαγή του χώρου, έρχονταν και βομβάρδιζαν. Έτσι και την ήμερα εκείνη ήλθε, βρήκε τη σκηνή χωρίς καμουφλάζ, τη φωτογράφισε και μετά μιάμιση ώρα… ήλθαν 15-20 στούκας, που κατέβηκαν στάα30-35 μέτρα χαμηλά… και άρχισαν να σπέρνουν βόμβες.… Τρέξαμε να κρυφτούμε… Εγώ χώθηκα σε ένα σωρό από τσουβάλια… Οι κρότοι ήταν εκκωφαντικοί… Είχε καλυφθεί από καπνούς όλος ο καταυλισμός… Όπως ήμουνα ξαπλωμένος (ανάσκελα), έβλεπα καθαρά το αεροπλάνο, τον αεροπόρο τα χέρια του, τις βόμβες. Είπα μέσα μου: Τώρα πια, «νυν απολύεις τον Δούλον σου, Δέσποτα». Επιτέλους, κάποτε …τα αεροπλάνα έφυγαν… Με δισταγμό σηκώθηκα… Δεν ακουγόταν κανένας θόρυβος. Ησυχία θανάτου. Μονολόγησα: «Εγώ μόνο ζω». “ Όμως, σιγά σιγά έβλεπα να σηκώνονται μερικά κουρέλια….’’
Στα αρχεία του Στρατού αναφέρονται επίσης ως πεσόντες του Αλβανικού μετώπου οι:
*Παπαγιάννης Γεώργιος από Λυγουριό, γεννημένος το 1910 έπεσε την 21 Ιανουαρίου 1941 στο Νομό Ιωαννίνων. Υπηρετούσε ως στρατιώτης στο 8ο Σ.Πεζικού.
*Ταμπουρατζής Κυριάκος από Τραχειά, έπεσε την 16 Ιανουαρίου 1941 στο ύψωμα Αμύνταιο Υπηρετούσε ως στρατιώτης στο 3ο τάγμα Σιδηρ/μων .
ΑΣ ΤΟΥΣ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ...
