Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που μπλόκαρε για ακόμη μια φορά την τουριστική επένδυση στη Μονή Τοπλού στη Σητεία της Κρήτης, ήταν ένα ακόμη κεφάλαιο στο βιβλίο με τίτλο: «Ο κύκλος των χαμένων επενδύσεων στην Ελλάδα». Οπως πρόσφατα όταν άλλη απόφαση έκρινε στην ουσία παράνομη την επένδυση που έχει κάνει ο εφοπλιστής Βασίλης Κωνσταντακόπουλος στη Μεσσηνία. Αν και η πρώτη φάση του πασίγνωστου πλέον «Costa Navarino» έχει υλοποιηθεί και λειτουργούν εδώ και μήνες υπερπολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες, το ανώτατο δικαστήριο τόνισε ότι δεν έπρεπε να γίνει ούτε αυτή ούτε καμιά άλλη εφόσον δεν έχει προηγηθεί χωροταξικό σχέδιο.
Και ορθώς, βέβαια, το ΣτΕ αποφάνθηκε έτσι διότι ουσιαστικά λειτούργησε με βάση το Σύνταγμα και τους νόμους. Η ευθύνη τις περισσότερες φορές ανήκει στην πολιτεία η οποία εδώ και δεκαετίες βλέπει τις επενδύσεις να περνούν αλλά δεν προχωρά σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό ο οποίος φυσικά θα πρέπει να σέβεται το περιβάλλον και να τηρεί τους νόμους, αλλά θα πρέπει να ανοίγει και δρόμους για να επενδυθούν τεράστια κεφάλαια στη χώρα.
Ετσι, τα τελευταία 20 χρόνια βρίσκονται στον αέρα δεκάδες μικρές ή μεγαλύτερες επενδύσεις εξαιτίας του παραλογισμού του ελληνικού κράτους που ενώ δηλώνει ότι θέλει να έλθουν κεφάλαια με διάφορες πράξεις ή παραλείψεις της τα διώχνει.
ΕυθύνεςΣε καμιά περίπτωση, φυσικά, δεν θα πρέπει να παρακαμφθούν και ορισμένες πολύ σημαντικές ευθύνες των ίδιων των επενδυτών.Υπάρχουν, για παράδειγμα, εταιρείες οι οποίες έχουν κατηγορηθεί για χρηματιστηριακά παιχνίδια και για εξαπάτηση μετόχων σε ότι αφορά την υλοποίηση μακρόπνοων επενδυτικών σχεδίων. Υπάρχουν κι άλλοι οι οποίοι έχουν αποκτήσει τεράστιες εκτάσεις γης με αδιαφανείς διαδικασίες. Φυσικά κι εδώ την ευθύνη έχουν και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους που έρχονται, κατόπιν εορτής, να αποφανθούν για τη νομιμότητα ή όχι ενός επενδυτικού σχεδίου.
ΕπιπτώσειςΚάποιοι επιχειρηματίες αδιαφορούν παντελώς για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις περιοχές που θέλουν να επενδύσουν. Δηλαδή, δεν προχωρούν σε καλά σχεδιασμένα projects τα οποία θα δίνουν εναλλακτικές λύσεις για την προστασία της φύσης, θα κινούνται με βάση τα νέα βιοκλιματικά πρωτόκολλα και φυσικά δεν θα προκαλούν την τοπική κοινωνία. «Φαραωνικού» τύπου σχέδια τις περισσότερες φορές προσκρούουν σε προσφυγές ακριβώς επειδή κινούνται στα όρια της νομιμότητας.
Οι παραπάνω ευθύνες, πάντως, των επιχειρηματιών προκύπτουν και από την αδυναμία της πολιτείας να φτιάξει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για επενδύσεις. Πλαίσιο που θα είναι και? fast track αλλά και που θα ψαλιδίζει τις υπερβολές και παράλληλα θα εγγυάται για τα κεφάλαια που θέλουν να επενδύσουν Ελληνες και ξένοι. Τους τελευταίους μήνες έγιναν κάποιες προσπάθειες προσέγγισης των επενδυτών από την πλευρά της κυβέρνησης η οποία βλέπει ως σανίδα σωτηρίας την υλοποίηση μεγάλων projects. Παρά τις πρώτες επαφές, την κατάθεση προτάσεων και τις υποσχέσεις για ταχύτατες διαδικασίες, κι ενώ η κατάσταση της οικονομίας επιβάλλει άμεσες λύσεις, τίποτε δεν έχει προωθηθεί.Οι βασικότερες τουριστικές επενδύσεις που έχουν βαλτώσει εδώ και χρόνια είναι:
Κάβο Σίδερο: Η τουριστική επένδυση της Minoan Group, συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1,2 δισ. ευρώ, ξεκίνησε ως ιδέα το 1993. 18 χρόνια μετά δεν έχει πέσει ούτε ένα? τούβλο ενώ η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ που μπλοκάρει την περιβαλλοντική μελέτη της εταιρείας, οδηγεί σε αλλαγή σχεδίων και ίσως σε «πετσόκομμα» του αρχικού έργου. Βέβαια, κατά καιρούς έχουν γίνει καταγγελίες για την εταιρεία, πώς μισθώθηκε η έκταση από τη Μονή Τοπλού στους Βρετανούς καθώς και ότι επρόκειτο για τεράστιο έργο με σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες. Σε έκταση 25 χιλιάδων στρεμμάτων σχεδιαζόταν η κατασκευή ξενοδοχείων, συνεδριακών κέντρων, παραθεριστικών χωριών, γηπέδου γκολφ κ.λπ.
Atalanti Hills: Το έργο που ανακοίνωσε η εταιρεία Λοκρός έχει προϋπολογισμό άνω των 2 δισ. ευρώ και αφορά στην αξιοποίηση 12.500 στρεμμάτων στη Λοκρίδα Φθιώτιδας. Αν και η έκταση που έχει αγοραστεί δεν έχει εμπλοκή με δασικές υπηρεσίες κ.λπ. εδώ και πέντε χρόνια δεν προχωρά καθώς έχει κολλήσει στη γραφειοκρατία και στις αντιδράσεις μερίδας κατοίκων της περιοχής. Το έργο χρηματοδοτείται από ξένα funds και Ελληνες και Κύπριους επιχειρηματίες.
Dolphin Capital: Πάνω από 2 δισ. ευρώ επενδύσεις έχει στα σκαριά ο όμιλος με επικεφαλής τον επιχειρηματία, Μ. Καμπουρίδη, ωστόσο, ελάχιστα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Για παράδειγμα, στις Νηές της Μαγνησίας βρίσκεται «κολλημένη» η μεγάλη τουριστική επένδυση σε έκταση που ανήκει στη Μητρόπολη. Το συγκεκριμένο έργο έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών, τόσο για ενδεχόμενη περιβαλλοντική επιβάρυνση όσο και για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της έκτασης. Το μοναδικό έργο της Dolphin που προχωρά είναι στην Αργολίδα το Porto Heli Collection, επένδυση 300 εκατ. σε έκταση 3.470 στρεμμάτων όπου προβλέπονται πολυτελή ξενοδοχεία, Amanresort με κατοικίες, γκολφ κ.λπ. H εταιρεία βλέπει «κολλημένα» τα σχέδια που έχει για επενδύσεις στη Σητεία Κρήτης (ξενοδοχείο, γκολφ, μαρίνα, οικιστικά συγκροτήματα 80.000 τ.μ.). Επίσης, διαθέτει έκταση στην Εύβοια όπου σχεδιάζει ξενοδοχείο Oderoi και συγκρότημα κατοικιών ενώ δύο ακόμη έργα, Plaka Resorts και Kea Resorts σε Κρήτη και Τζιά έχουν βαλτώσει.
Olympia Resorts: Μπλοκαρισμένη εδώ και χρόνια μια επένδυση γύρω στα 500 εκατ. ευρώ στην Ηλεία. Ξενοδοχείο, τουριστικές κατοικίες και γκολφ είναι στα σχέδια Αμερικανών επενδυτών, όμως, οι καθυστερήσεις είναι δραματικές.
Ομιλος Λεπτού: Δύο έργα στην Κρήτη έχουν προτείνει οι Κύπριοι επιχειρηματίες, ένα στον κόλπο Κισάμου στα Χανιά, πάνω από 300 εκατ. ευρώ για πολυτελείς κατοικίες κι ένα στην Παλαιόχωρα, άλλα 120 εκατ. ευρώ. Περιμένουν πολύ καιρό δεκάδες σφραγίδες και εγκρίσεις των επενδυτικών τους σχεδίων,
Emerald Development: H εταιρεία κυπριακών συμφερόντων διαθέτει έκταση στο Ρέθυμνο όπου έχει σχεδιάσει επένδυση 150 εκατ. ευρώ αλλά το έργο δεν φαίνεται να προχωρά.
Prommenz: Πρόκειται για ολλανδική εταιρεία η οποία θέλει να επενδύσει 150 εκατ. ευρώ στην Κάρπαθο αλλά προς το παρόν το έργο δεν προχωρά.
Resde: Πάνω από 400 εκατ. ευρώ για τα Μάταλα της Κρήτης με στόχο την κατασκευή ξενοδοχείου, τουριστικού χωριού, γκολφ κ.λπ. Η έλλειψη ξεκάθαρου χωροταξικού σχεδιασμού για τον τουρισμό έχει αφήσει στα χαρτιά την επένδυση.
Swiss Golf: Η κατασκευή τουριστικής μονάδας 250 εκατ. ευρώ στη Ζάκυνθο μέχρι στιγμής είναι στα σχέδια.
Αντισυνταγματική η επένδυση 9 χρόνια μετά την υπουργική απόφαση
Ο παραλογισμός με την ΠΟΤΑ Μεσσηνίας
Εδώ και 20 χρόνια ο καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος αγόραζε εκτάσεις γης στη Μεσσηνία προκειμένου να υλοποιήσει τη μεγαλύτερη τουριστική επένδυση στην Ελλάδα. Απίστευτη γραφειοκρατία, ανυπέρβλητα εμπόδια και μεγάλες καθυστερήσεις λίγο έλειψε να τινάξουν στον αέρα το έργο αυτό. Ωστόσο, μόλις μέσα στο 2010 μπόρεσαν οι εμπνευστές του σχεδίου να δουν να γίνεται το πρώτο μεγάλο βήμα. Η εταιρεία ΤΕΜΕΣ Α.Ε. το Μάιο άνοιξε τις πόρτες της στο υπερπολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα Romanos καθώς και το γήπεδο γκολφ 18 οπών, The Dunes Course. Μέσα στο καλοκαίρι έκανε εγκαίνια και το δεύτερο ξενοδοχείο, το Westin από την αλυσίδα Starwood Ηotels & Resorts. Η περιοχή της ΠΟΤΑ Μεσσηνίας «αναστήθηκε καθώς έγινε ήδη προορισμός για χιλιάδες Ελληνες και ξένους και φιλοδοξεί να μετατραπεί σε έναν τουριστικό πόλο παγκοσμίου εμβέλειας μόλις ολοκληρωθεί η τεράστια επένδυση με παραθεριστικές κατοικίες και άλλες εγκαταστάσεις.
Ωστόσο, πριν μερικές εβδομάδες ο παραλογισμός του ελληνικού κράτους με την πολυνομία και την αδυναμία του να ξεκαθαρίσει το επενδυτικό πλαίσιο που ισχύει, έκανε το θαύμα του. Το ΣτΕ έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική η επένδυση στην ΠΟΤΑ Μεσσηνίας καθώς δεν υπήρχε χωροταξικό σχέδιο. Αν και από την εταιρεία τονίζουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την επένδυση, ωστόσο, δημιουργείται η εικόνα μιας χώρας που εννέα χρόνια μετά την υπουργική απόφαση που έδινε το πράσινο φως για να ξεκινήσει το έργο, έρχεται η δικαστική εξουσία να το ακυρώσει.
