Αν και είναι σχεδόν απίθανο να διαπιστωθεί ο βαθμός που επηρεάζεται το Αιγαίο, οι επιστήμονες παρουσιάζονται βέβαιοι πως τουλάχιστον ένα μέρος από τη ρύπανση της γειτονικής θάλασσας φτάνει στα ελληνικά νερά.
Καταστροφή
Η έκθεση για την εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης στη Μαύρη Θάλασσα, που κατατέθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, περιείχε περισσότερο από ανησυχητικά στοιχεία. «Η Μαύρη Θάλασσα βρίσκεται σήμερα κοντά στην οικολογική καταστροφή εξαιτίας της υπερεκμετάλλευσης των πόρων της, του ευτροφισμού και της ρίψης τοξικών αποβλήτων», ανέφερε η έκθεση που συντάχθηκε από ειδική ομάδα εργασίας στο Στρασβούργο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το υδάτινο οικοσύστημα του Ευξείνου Πόντου επιβαρύνεται κάθε χρόνο από εκατοντάδες έως χιλιάδες τόνους επικίνδυνων χημικών ουσιών και δηλητηριωδών βαρέων μετάλλων. Μόνο από τον Δούναβη, τον μεγαλύτερο ποταμό της Ευρώπης, που εκβάλλει στη Μαύρη Θάλασσα, η ετήσια ρύπανση υπολογίζεται σε 280 τόνους κάδμιο, 4.500 τόνους μόλυβδο, 6.000 τόνους ψευδάργυρο, 1.000 τόνους χρώμιο και 50.000 τόνους υδρογονανθράκων!
«Η κατάσταση είναι όντως τραγική», επισημαίνει ο καθηγητής του τμήματος Θετικών Επιστημών στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης Φωκίων Βοσνιάκος. «Σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, η θάλασσα πλέον είναι ανοξική, πράγμα που σημαίνει ότι το νερό της δεν έχει πλέον οξυγόνο και δεν μπορεί να υποστηρίξει καμία μορφή ζωής.
Για την ακρίβεια, τα νερά της είναι ανοξικά μέχρι και 100 με 150 μέτρα κάτω από την επιφάνειά της», τονίζει ο Ελληνας καθηγητής, ο οποίος είναι παράλληλα και πρόεδρος της Βαλκανικής Περιβαλλοντικής Ενωσης (Balkanic Environmental Association, BENA), που έχει να επιδείξει δεκάδες επιστημονικές μελέτες για την κατάσταση της θάλασσας.
«Η ένωσή μας είναι στην ουσία ένα σημείο συνάντησης ακαδημαϊκών ιδρυμάτων από τα βαλκανικά κράτη και συστήθηκε το 1998, όταν η ρύπανση στον Εύξεινο Πόντο είχε ήδη φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα», επισημαίνει ο Φ. Βοσνιάκος, εξηγώντας πως ίσως ο πιο αξιόπιστος δείκτης της οικολογικής κατάστασης ενός υδάτινου οικοσυστήματος είναι ο πληθυσμός των ψαριών της. «Οι έρευνες δείχνουν πως ο πληθυσμός των αλιευμάτων της Μαύρης Θάλασσας έχει μειωθεί κατά 60% σε σχέση με τρεις δεκαετίες πριν», δηλώνει ο Φ. Βοσνιάκος.
Από αυτήν τη ζοφερή κατάσταση, το Αιγαίο μπορεί πολύ δύσκολα να μείνει ανεπηρέαστο. «Το Αιγαίο Πέλαγος είναι ο προθάλαμος της Μαύρης Θάλασσας προς τη Μεσόγειο. Κάθε χρόνο 26.000 κυβικά μέτρα νερού από τον Εύξεινο Πόντο εισέρχονται στις ελληνικές θάλασσες, ενώ τα δύο κύρια ρεύματα καταλήγουν σε Αθω και Αλεξανδρούπολη», λέει ο καθηγητής στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης.
ΡαδιενέργειαΗ τρομακτική μείωση των αλιευμάτων έχει αφήσει τα σημάδια της στις ακτές των παρευξείνιων κρατών. Και στις έξι χώρες της Μαύρης Θάλασσας (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ρωσία, Ουκρανία, Γεωργία) υπάρχουν σήμερα μεγάλες αλιευτικές εγκαταστάσεις που πλέον έχουν εγκαταλειφθεί, εξαιτίας της έλλειψης των ψαριών.
Το ίδιο όμως συμβαίνει και με εκατοντάδες βιομηχανικές εγκαταστάσεις από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και του λεγόμενου Ανατολικού Μπλοκ. Τα άλλοτε δραστήρια εργοστάσια εγκαταλείφθηκαν χωρίς να υπάρχει μέριμνα για τη διαχείριση των αποβλήτων τους. Η χειρότερη πηγή ρύπανσης, όμως, προέρχεται από τα ποτάμια.
Εκτός του Δούναβη, η Μαύρη Θάλασσα δέχεται τα νερά από αρκετά άλλα μεγάλα ποτάμια, όπως ο Δνείπερος, ο Δνείστερος, ο Κουμπάν, ο Ντον κ.ά. Οι υδροφόροι ορίζοντες αποτελούν εδώ και δεκαετίες πηγή ρύπανσης, με χαρακτηριστική την περιοχή του Κουμπάν, από τον οποίο το 1986 η Μαύρη Θάλασσα δέχθηκε ραδιενεργά στοιχεία εξαιτίας του πυρηνικού ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ.
«Ακόμα και σήμερα, αν γίνουν μετρήσεις στα ιζήματα του Κουμπάν, η ραδιενέργεια είναι ανιχνεύσιμη. Οταν συνέβη η έκρηξη στο Τσερνόμπιλ, ο Κουμπάν μετέφερε μεγάλες ποσότητες ραδιενέργειας», δηλώνει ο καθηγητής Φωκίων Βοσνιάκος.
Δεν λαμβάνονται μέτραΑν και οι παρευξείνιες χώρες έχουν υπογράψει από το 1992 σύμβαση για την προστασία της Μαύρης Θάλασσας, τα αποτελέσματα δεν δικαιώνουν τις προσπάθειες που έχουν γίνει. Η έκθεση που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφερόταν στο έλλειμμα συνεργασίας μεταξύ των έξι χωρών της Μαύρης Θάλασσας, κυρίως στη μη θέσπιση ανωτάτων ορίων στα αλιεύματα, πράγμα που θα βοηθούσε τους πληθυσμούς των ψαριών να αναγεννηθούν.
ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΝΤΗ στο Real.gr
