Τα ανακηρυγμένα μνημεία της φύσης στο Ναύπλιο και την Αργολίδα

 Ένας Πλάτανος, ένας Φοίνικας και μια Ελιά στο Ναύπλιο καθώς επίσης οι Ίταμοι (ήμερο έλατο) Κρυονερίου και οι Ελιές της Δήμαινας στην Αργολίδα έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο των συνολικά 51 διατηρητέων φυσικών μνημείων.


Η θεσμοθέτηση των παραπάνω βασίστηκε στον δασικό κώδικα ενώ στον κατάλογο του Εθνικού Κέντρου Βιότοπων- Υγρότοπων με τα μνημεία της φύσης περιλαμβάνονται μεμονωμένα δένδρα ή συστάδες δένδρων με ιδιαίτερη βοτανική, οικολογική, αισθητική ή ιστορική και πολιτισμική αξία.

Στην ίδια κατηγορία ανήκουν επίσης εκτάσεις με σπουδαίο οικολογικό, παλαιοντολογικό, γεωμορφολογικό ή άλλο ενδιαφέρον.

Η συνολική έκταση των διατηρητέων μνημείων είναι 16.840 εκτάρια, ενώ συμπεριλαμβάνονται αρκετά δέντρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Ο πλήρης κατάλογος των μνημείων είναι ο παρακάτω:

Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης Εμβαδόν*ΦΕΚ (εκτάρια) ΦΕΚ

Οι δύο Πλάτανοι του Σχολαρίου - 281/Β/1975
Το κλήμα των Καλαβρύτων - 738/Β/1975
Το Πεύκο της Νικήτης Χαλκιδικής - 738/Β/1975
Ο Πλάτανος στον Γεροπλάτανο Χαλκιδικής - 738/Β/1975
Ο Πλάτανος της Βάβδου - 738/Β/1975
Ο Πλάτανος του Παυσανία στο Αίγιο - 738/Β/1976
Οι Δώδεκα Βρύσες του Αιγίου - 738/Β/1976
Οι Πλάτανοι των Κομποτάδων - 113/Β/1976
Ο Πλάτανος της Άρτας - 1113/Β/1976
Ο αειθαλής Πλάτανος της Φαιστού - 590/Β/1977
Οι Πλάτανοι της Βέροιας - 590/Β/1977
Ο Πλάτανος του Ναυπλίου - 590/Β/1977
Η Ελιά του Ναυπλίου - 590/Β/1977
Ο Φοίνικας του Ναυπλίου - 590/Β/1977
Οι Ίταμοι Κρυονερίου Αργολίδας - 590/Β/1977
Οι Ελιές της Δημαίνης Αργολίδας - 590/Β/1977
Οι Ελιές του Αλμυροποτάμου Εύβοιας - 590/Β/1977
Ο Πλάτανος της Δημητσάνας Αρκαδίας - 121/Δ1980
Ο Σφένδαμος του Σιδηροκάστρου Μεσσηνίας - 121/Δ/1980
Η Ελιά της Καλαμάτας - 121/Δ/1980
Το Δάσος Δενδροκέρδων στην Κυνουρία Αρκαδίας 74 121/Δ/1980
Η Δρυς του Περιθωρίου Αρκαδίας - 121/Δ/1980
Συστάδα Δρυός και Φράξου (Μουριών) 9,2 121/Δ/1980
Η Δρυς στις Κορφές Ηρακλείου - 121/Δ/1980
Οι Βελανιδιές στην Καλαμιά Αιγίου - 121/Δ/1980
Η Δρυς της Δόριζας Αρκαδίας - 121/Δ/1980
Ο Πλάτανος Βλάτους Χανίων - 121/Δ/1980
Ο Πλάτανος της Αγ. Μαρίνας Φθιώτιδας - 121/Δ/1980
Οι Πλάτανοι της Λαμίας - 121/Δ/1980
Το Δάσος της Οξιάς στην Τσίχλα Χαϊντού Ξάνθης 18 121/Δ/1980
Το Δάσος Οξιάς στο Πευκωτό Πέλλας 3,2 121/Δ/1980
Το Παρθένο Δάσος της Κεντρικής Ροδόπης 550 121/Δ/1980
Το νησί Πιπέρι στις Βόρειες Σποράδες 438 121/Δ/1980
Ο Πλάτανος στην Ελαία Θεσπρωτίας - 173/Β/1981
Η Φτελιά της Αηδόνας Καλαμπάκας - 173/Β/1981
Ο αειθαλής Πλάτανος των Αζωγυρών Χανίων - 173/Β/1981
Το Κρητικό Κεφαλάνθηρο στις Καμάρες Ηρακλείου - 589/Β/1985
Ο Πλάτανος του Αγ. Φλώρου Μεσσηνίας - 589/Β/1985
Το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου 15.000 160/Α/1985
Ο Πλάτανος του Ιπποκράτη στην Κω - 589/Β/1985
Ο Πλάτανος της Απολλωνίας - Σταυρός Θεσσαλονίκης - 589/Β/1985
Ο Πλάτανος της Πλατανιώτισσας Καλαβρύτων - 773/Β/1985
Το δάσος του Λεσινίου Αιτωλοακαρνανίας 45,9 773/Β/1985
Ο Πλάτανος της Αγ. Λαύρας Καλαβρύτων - 656/Β/1986
Ο Σφαγνώνας στο δάσος του Λαϊλιά Σερρών 3,9 656/Β/1986
Υπόλειμμα υδροχαρούς δάσους στην Ιστιαία Εύβοιας - 656/Β/1986
Το Δάσος αείφυλλων πλατύφυλλων στο νησί Σαπιέντζα 240 656/Β/1986
Το Μικτό Δάσος Προμάχων - Λυκοστόμου Αριδαίας 192 656/Β/1986
Το Φυσικό Δάσος κυπαρισσίου στον Έμπωνα Ρόδου 135 656/Β/1986
Το Μικτό Δάσος του Γράμου 130 656/Β/1986
Το Κυπαρίσσι της Πρασιάς Ευρυτανίας - 520/Β/1997
* όπου δεν δίνεται τιμή για το εμβαδόν σημαίνει ότι αυτό είναι κάτω από 1 εκτάριο.

Η ΕΛΙΑ ΠΟΥ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΡΕΜΑΣΑΝ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ

Πρόκειται για μία αιωνόβια ελιά μεγάλης ηλικίας με αξιόλογα μορφολογικά και αισθητικά χαρακτηριστικά και ιστορική αξία. Η ελιά αυτή του Ναυπλίου που ο κορμός της είναι τεραστίων διαστάσεων βρίσκεται στην πλατεία Παναγιάς στο Ναύπλιο όπου κατά την παράδοση μαρτύρησε ο πολιούχος της πόλης ,Άγιος Αναστάσιος το 1655.

Η εκκλησία της Παναγίας στο Ναύπλιο είναι συνδεμένη με το μαρτύριο του Ναυπλιώτη Νεομάρτυρα Αναστασίου, όπου οι Τούρκοι τον βασάνισαν για την πίστη του στο Χριστό, εκεί στην ελιά πού υπάρχει ακόμη στη βορινή είσοδο του ναού . Στην ίδια ελιά της Παναγίας δίδαξε ό μεγάλος ρήτορας και ιεροκήρυκας τού Ναυπλίου ο Κεφαλλονίτης Ηλίας Μηνιάτης.

Η ελιά αυτή έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των συνολικά 51 διατηρητέων φυσικών μνημείων. Η θεσμοθέτηση αυτή βασίστηκε στον δασικό κώδικα ενώ στον κατάλογο του Εθνικού Κέντρου Βιότοπων- Υγροτόπων με τα μνημεία της φύσης περιλαμβάνονται μεμονωμένα δένδρα ή συστάδες δένδρων με ιδιαίτερη βοτανική, οικολογική, αισθητική ή ιστορική και πολιτισμική αξία.

Πάντως η αιωνόβια αυτή ελιά έχει καταφέρει να γλιτώσει τόσους αιώνες, μέσα από δύσκολες καταστάσεις και πολέμους ,αλλά δυστυχώς σήμερα πολλοί νεοέλληνες δεν την σέβονται και ενίοτε ρίχνουν ακόμα και απορρίμματα.

Ο ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Πρόκειται για ένα τεράστιο αιωνόβιο πλατάνι στο κέντρο της πλατείας Συντάγματος στο Ναύπλιο. Δέντρο πολλών αιώνων που συνδέεται με τη δράση του ήρωα του 1821Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ,κι άλλων ηρώων της πόλης. Προσφέρει απλόχερα στους επισκέπτες τη σκιά του κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ένα δένδρο που χάνεται στην ιστορία της πόλης, στην πρώτη πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας , εδώ στον πλάτανος αυτό μίλησε το 1826 ο Γεώργιος Γεννάδιος .

Μάλιστα κατά την Τουρκοκρατία η πλατεία που βρίσκεται ο πλάτανος και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση λεγόταν Πλατεία Πλατάνου και κάτω από τον οποίο συναθροίζονταν οι Δημογέροντες και συζητούσαν τα προβλήματα του Αγώνα. Το 1834 μετονομάστηκε σε πλατεία Λουδοβίκου προς τιμήν του βασιλιά της Βαυαρίας και πατέρα του Όθωνος, και το 1843, μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου (Ναυπλιακή επανάσταση) , πήρε το σημερινό της όνομα.

Η Πλατεία Συντάγματος του Ναυπλίου ήτανε πάντοτε το σημείο αναφοράς της παλιάς πόλης, καθώς γύρω από αυτήν είχαν χτιστεί τα σημαντικότερα κτίρια κάθε εποχής και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες πλατείες παγκοσμίως. Ο πλάτανος αυτός έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των συνολικά 51 διατηρητέων φυσικών μνημείων της Ελλάδος.


Ο ΦΟΙΝΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Πρόκειται για τον Φοίνικα που τον φύτεψε ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας, όταν το Ναύπλιο ήταν η πρωτεύουσα της χώρας. Βρίσκεται στην πλατεία “Πέντε αδέλφια” της πόλης του Ναυπλίου, μέσα στον προαύλιο χώρο της έπαυλης Αμυμώνη. Έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των συνολικά 51 διατηρητέων φυσικών μνημείων.

Η θεσμοθέτηση αυτή βασίστηκε στον δασικό κώδικα ενώ στον κατάλογο του Εθνικού Κέντρου Βιότοπων- Υγροτόπων με τα μνημεία της φύσης περιλαμβάνονται μεμονωμένα δένδρα ή συστάδες δένδρων με ιδιαίτερη βοτανική, οικολογική, αισθητική ή ιστορική και πολιτισμική αξία. Το δένδρο αυτό την νύχτα της 13 Δεκεμβρίου το 2008 μετά από ένα δυνατό αέρα κόπηκε το πάνω μέρος και έπεσε με αποτέλεσμα ο ιστορικώς φοίνικας να μείνει ο μισός. Αυτό ήταν ένα καίριο χτύπημα γιατί ο φοίνικας ήταν το ορόσημο της πόλης μας ,θα μας πει ο αρχαιολόγος από το Ναύπλιο Μ. Αντωνιάδης .
Η αντίστροφη μέτρηση για τον φοίνικα ξεκίνησε το 1941 όταν τα γερμανικά Στούκας βομβάρδισαν το λιμάνι του Ναυπλίου με αποτέλεσμα κάποιο μεταλλικό αντικείμενο να καρφωθεί στον κορμό του.

ΟΙ ΕΛΙΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΑΙΝΑΣ

Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης με τίτλο ΟΙ ΕΛΙΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΑΙΝΑΣ, έχουν χαρακηριστεί 8 υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα που βρίσκονται στα πρώην και νυν κτήματα της Μονής Ταξιαρχών στη Δήμαινα.

Στην περιοχή γενικά βρίσκουμε διάφορες ελιές υπεραιωνόβιες διάσπαρτες, με τις περισσότερες να βρίσκονται σε συστάδα στα σημερινά κτήματα της Μονής Ταξιαρχών, στην Ντράσα και στον Άγιο Δημήτριο χωρίς να μπορούμε με σιγουριά να προσδιορίσουμε ποιες από αυτές χαρακτήρισε το Δασαρχείο ως διατηρητέα το 1977

ΙΤΑΜΟΙ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ

Δυτικά του Άργους και σε απόσταση σχεδόν 30 χιλιομέτρων απ’ αυτό, ξεπροβάλλει το ορεινότερο χωριό του νομού Αργολίδας, το Κρυονέρι.

Κοντά στο Κρυονέρι, φύεται ο Ίταμος, που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν από τους αρχαίους Έλληνες για την κατασκευή όπλων, μουσικών οργάνων και ξύλινων αγαλμάτων. Ευρύτερα στην περιοχή έχει απομείνει, όπως το θέλει ο θρύλος, το ιερό δάσος της Άρτεμης.

Η κοινή ονομασία του είναι ίταμος ή ήμερο έλατο ή δέντρο του θανάτου. Είναι ένα μυστηριώδες δέντρο. Εκτός από το σαρκώδες τμήμα του καρπού του, όλα τα άλλα μέλη του είναι τοξικά. Ωστόσο ο παράξενος τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται και η ικανότητά του να αναβλαστάνει και να αναδημιουργεί παντοτινά τον εαυτό του, τον φέρνει κοντά στην αθανασία. Ο ίταμος προκαλεί το θάνατο αλλά δεν πεθαίνει ποτέ. Οι άνθρωποι ενθουσιάζονταν από τα δέντρα του ιτάμου με ηλικία χιλιάδων χρόνων και πάντα είχαν μια αμφιλεγόμενη σχέση με το δέντρο, μια σχέση που ταλαντευόταν μεταξύ της λατρείας και της καταστροφής.

Φύεται, κατά προτίμηση σε ασβεστολιθικά εδάφη στις ορεινές περιοχές της ηπειρωτικής κυρίως Ελλάδος. Συνήθως εμφανίζεται κοντά σε ρυάκια με σποραδικά άτομα εντός δασών άλλων δένδρων, κυρίως Ελάτης.

Είναι ένα σπάνιο είδος που απειλείται με εξαφάνιση στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης. Πληθυσμοί του στην Ελλάδα σε μεμονωμένα άτομα, ομάδες ή λόχμες , βρέθηκαν σε 117 δάση και σε 173 διαφορετικές θέσεις, όπου ο συνολικός πληθυσμός φυομένων δένδρων που αναφέρθηκαν, ανέρχεται σε 10.000 άτομα περίπου.