«Λόγος κενός» φαίνεται ότι είναι η πολυσυζητημένη ανάπτυξη και στην
περίπτωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Κι αυτό, παρά το ότι η
προώθησή της είναι μια από τις βασικές ευθύνες των ίδιων των
(καλλικρατικών σήμερα, καποδιστριακών (πριν από το 2010) δήμων και των περιφερειών (νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων πριν από τον «Καλλικράτη»).
«Λόγος κενός», καθώς σύμφωνα με το ρεπορτάζ της aftodioikisi.gr, σχεδόν δύο στα τρία έργα που απεντάχθησαν ως ανενεργά (δηλαδή, έργα που είτε δεν ξεκίνησαν ποτέ είτε ξεκίνησαν και σταμάτησαν με βασική ευθύνη των δημάρχων και των νομαρχών) από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αφορούν άμεσα ή έμμεσα τους ΟΤΑ. Συγκεκριμένα από τα 8.937 ανενεργά έργα που απεντάχθηκαν τα περίπου 5.500 έργα (για την ακρίβεια 5409 ή ποσοστό 60,5%) αφορούν καποδιστριακούς δήμους και νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις (σ.σ.: πρόκειται για έργα προ του 2010).
Στην απένταξη των έργων, προχώρησε με απόφασή του (ΑΔΑ: Β499Φ-5Φ9) ο ίδιος ο υφυπουργός Ανάπτυξης Θάνος Μωραΐτης, και μάλιστα 3 ημέρες πριν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Κουκολιάς, προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Περιφερειακής Πολιτικής και Δημοσίων Επενδύσεων ΥΠΑΝ, κατά τη διάρκεια πρόσφατης ημερίδας της ΕΕΤΑΑ, με θέμα «Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2012-2015. Προγραμματικό Πλαίσιο», με την «εγκύκλιο που πονάει», όπως την χαρακτήρισε, «συνολικά, τα έργα που αποτάσσονται είναι προϋπολογισμού 17 δισ. ευρώ, εκ των οποίων είχαν πληρωθεί τα 10,4 δισ. ευρώ· τα υπόλοιπα δεν τα ήξερε κανένας».
Όπως σημείωναν πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης στην ιστοσελίδα, πρόκειται ουσιασιαστικά για μια «λογιστική αποτύπωση», από όπου φαίνεται τι έχει γίνει και ποια είναι η «ουρά» (σ.σ.: ό,τι απομένει από ένα πρόγραμμα). Τα χρήματα που «περίσσεψαν», δηλάδή τα 6,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την ίδια πηγή, δεν έχει αποφασιστεί ακόμα που θα διατεθούν.
Τέσσερα τα κριτήρια απένταξης
Ποια είναι, όμως, τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία απεντάχθησαν από το ΠΔΕ; Σύμφωνα με την απόφαση, είναι τέσσερα:
1) Έργα ενταγμένα πριν από το 2008 με μηδενικές πληρωμές για μακρά περίοδο.
2) Έργα με ποσοστό απορρόφησης (συνολικές πληρωμές προς προϋπολογισμό) μεγαλύτερο του 90%.
3) Έργα με τελευταίο έτος εγγραφής πριν από το 2007 και ποσοστό υλοποίησης οικονομικού αντικειμένου (συνολικές πληρωμές προς προϋπολογισμό) μικρότερο του 50%.
4) Παλαιότερα έργα εγγεγραμμένα την περίοδο 2007-2010, με ετήσιες πιστώσεις μικρότερες των 5.000 ευρώ.
Οι «πρωτιές»
Πρώτη στην... απένταξη έργων είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με 752 ανενεργά έργα, και ακολουθούν η Περιφέρεια Ηπείρου με 577 και η Περιφέρεια Θεσσαλίας με 452 ανενεργά έργα. Από τα υπουργεία, ξεχωρίζουν οι περίπου 625 επιχορηγήσεις του Εργασίας σε δημοτικές και αναπτυξιακές εταιρείες που εδόθησαν (αλλά δεν πάρθηκαν ή πάρθηκε μέρος αυτών) για τη συνέχιση λειτουργίας - νέα δημιουργία κοινωνικών δομών σε δήμους, π.χ., δομών φύλαξης νηπίων και παιδιών, μονάδων κοινωνικής μέριμνας, παιδικών σταθμών και κέντρων δημιουργικής απασχόλησης παιδιών (ΚΔΑΠ).
Τα απενταγμένα έργα της ΑυτοδιοίκησηςΣύμφωνα με τον κατάλογο του υπουργείου Ανάπτυξης τα έργα που βγήκαν εκτός ΠΔΕ και αφορούν -άμεσα ή έμμεσα- στους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους ΟΤΑ ανέρχονται σε:
Τα απενταγμένα έργα των υπουργείων
που αφορούν δήμους και περιφέρειεςΕπιπλέον:
Επανένταξη έργων
Το υπουργείο Ανάπτυξης θέτει κάποιες ανάγκες για την επανένταξη των έργων αυτών στο ΠΔΕ: θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι το -προς υποψήφιο για... επανένταξη- έργο έχει εξαντλήσει «κάθε δυνατότητα ένταξής του σε κάποιο άλλο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, και εφόσον καλύπτονται ιδιαίτερα σημαντικές και ιεραρχημένες ανάγκες ή υποχρεώσεις».
«Λόγος κενός», καθώς σύμφωνα με το ρεπορτάζ της aftodioikisi.gr, σχεδόν δύο στα τρία έργα που απεντάχθησαν ως ανενεργά (δηλαδή, έργα που είτε δεν ξεκίνησαν ποτέ είτε ξεκίνησαν και σταμάτησαν με βασική ευθύνη των δημάρχων και των νομαρχών) από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αφορούν άμεσα ή έμμεσα τους ΟΤΑ. Συγκεκριμένα από τα 8.937 ανενεργά έργα που απεντάχθηκαν τα περίπου 5.500 έργα (για την ακρίβεια 5409 ή ποσοστό 60,5%) αφορούν καποδιστριακούς δήμους και νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις (σ.σ.: πρόκειται για έργα προ του 2010).
Στην απένταξη των έργων, προχώρησε με απόφασή του (ΑΔΑ: Β499Φ-5Φ9) ο ίδιος ο υφυπουργός Ανάπτυξης Θάνος Μωραΐτης, και μάλιστα 3 ημέρες πριν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Κουκολιάς, προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Περιφερειακής Πολιτικής και Δημοσίων Επενδύσεων ΥΠΑΝ, κατά τη διάρκεια πρόσφατης ημερίδας της ΕΕΤΑΑ, με θέμα «Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2012-2015. Προγραμματικό Πλαίσιο», με την «εγκύκλιο που πονάει», όπως την χαρακτήρισε, «συνολικά, τα έργα που αποτάσσονται είναι προϋπολογισμού 17 δισ. ευρώ, εκ των οποίων είχαν πληρωθεί τα 10,4 δισ. ευρώ· τα υπόλοιπα δεν τα ήξερε κανένας».
Όπως σημείωναν πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης στην ιστοσελίδα, πρόκειται ουσιασιαστικά για μια «λογιστική αποτύπωση», από όπου φαίνεται τι έχει γίνει και ποια είναι η «ουρά» (σ.σ.: ό,τι απομένει από ένα πρόγραμμα). Τα χρήματα που «περίσσεψαν», δηλάδή τα 6,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την ίδια πηγή, δεν έχει αποφασιστεί ακόμα που θα διατεθούν.
Τέσσερα τα κριτήρια απένταξης
Ποια είναι, όμως, τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία απεντάχθησαν από το ΠΔΕ; Σύμφωνα με την απόφαση, είναι τέσσερα:
1) Έργα ενταγμένα πριν από το 2008 με μηδενικές πληρωμές για μακρά περίοδο.
2) Έργα με ποσοστό απορρόφησης (συνολικές πληρωμές προς προϋπολογισμό) μεγαλύτερο του 90%.
3) Έργα με τελευταίο έτος εγγραφής πριν από το 2007 και ποσοστό υλοποίησης οικονομικού αντικειμένου (συνολικές πληρωμές προς προϋπολογισμό) μικρότερο του 50%.
4) Παλαιότερα έργα εγγεγραμμένα την περίοδο 2007-2010, με ετήσιες πιστώσεις μικρότερες των 5.000 ευρώ.
Οι «πρωτιές»
Πρώτη στην... απένταξη έργων είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με 752 ανενεργά έργα, και ακολουθούν η Περιφέρεια Ηπείρου με 577 και η Περιφέρεια Θεσσαλίας με 452 ανενεργά έργα. Από τα υπουργεία, ξεχωρίζουν οι περίπου 625 επιχορηγήσεις του Εργασίας σε δημοτικές και αναπτυξιακές εταιρείες που εδόθησαν (αλλά δεν πάρθηκαν ή πάρθηκε μέρος αυτών) για τη συνέχιση λειτουργίας - νέα δημιουργία κοινωνικών δομών σε δήμους, π.χ., δομών φύλαξης νηπίων και παιδιών, μονάδων κοινωνικής μέριμνας, παιδικών σταθμών και κέντρων δημιουργικής απασχόλησης παιδιών (ΚΔΑΠ).
Τα απενταγμένα έργα της ΑυτοδιοίκησηςΣύμφωνα με τον κατάλογο του υπουργείου Ανάπτυξης τα έργα που βγήκαν εκτός ΠΔΕ και αφορούν -άμεσα ή έμμεσα- στους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους ΟΤΑ ανέρχονται σε:
- 144 στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης
- 298 στην Περιφέρεια Αττικής
- 132 στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου
- 138 στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
- 240 στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας
- 577 στην Περιφέρεια Ηπείρου
- 452 στην Περιφέρεια Θεσσαλίας
- 181 στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων
- 752 στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
- 158 στην Περιφέρεια Κρήτης
- 251 στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
- 397 στην Περιφέρεια Πελοποννήσου
- 298 στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
- ΣΥΝΟΛΟ: 4.018
Τα απενταγμένα έργα των υπουργείων
που αφορούν δήμους και περιφέρειεςΕπιπλέον:
- 57 του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (μητροπολιτικά δίκτυα οπτικών ινών, έργα «Κοινωνίας της Πληροφορίας», ανάπτυξη - προώθηση - δημιουργία - ευρυζωνικών δικτύων, ολοκληρωμένα γεωγραφικά δίκτυα).
- 13 του υπουργείου Οικονομικών (δημιουργία ΚΕΠ, δημιουργία και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε δημοτικά και κοινοτικά κτήρια, κάλυψη δαπανών - προμηθειών και εξοπλισμών σε δήμους και νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, έργα διαχείρισης απορριμμάτων ΕΣΔΚΝΑ, έργα και επενδυτικές δραστηριότητες των ΟΤΑ, δαπάνες των ΟΤΑ για τις δημοτικές αστυνομίες, παρεμβάσεις σε σχολικά κτήρια).
- 212 του υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής (επιχορηγήσεις ΕΤΕΡΕΠΣ για επιδοτήσεις σε ΟΤΑ, νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και νομικά τους πρόσωπα, επιχορηγήσεις ΕΤΕΡΕΠΣ για προγραμματικές συμβάσεις δήμων, αναπλάσεις πλατειών, επιχορηγήσεις αναπτυξιακών εταιρειών για μελέτες και έργα, αποκαταστάσεις παλαιών χωματερών, καθαιρέσεις διαφημιστικών πινακίδων, εκπονήσεις μελετών πολεοδόμησης, μελέτες για την οριοθέτηση υδατορεμάτων σε οικισμούς, χωροταξικά - ρυθμιστικά σχέδια, επεξεργασία λυμάτων, αποχετεύσεις, αντιπλημμυρικά έργα, μελέτες - δασικά έργα).
- 83 του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας (επιχορηγήσεις ΟΤΑ και νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων για οργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων, επιχορηγήσεις νησιωτικών δήμων για αδελφοποιήσεις με ΟΤΑ της χώρας, συντηρήσεις - εξοπλισμός πνευματικών κέντρων, έργα αποχέτευσης και ύδρευσης οικισμών, βιολογικοί καθαρισμοί, κατασκευή δημοτικών πρατηρίων υγρών καυσίμων, επισκευή - διαμόρφωση - εξοπλισμών δημαρχείων, επιχορηγήσεις δημοτικών επιχειρήσεων, μικρά υδροηλεκτρικά έργα, μελέτες αρδευτικών έργων, παράλληλες μελέτες, αναβαθμίσεις υπηρεσιών νομαρχιών, μελέτες - φωτισμός δημοτικών κοινόχρηστων χώρων, μετεγκαταστάσεις οικισμών, κατασκευή - βελτίωση εκσυγχρονισμός αλιευτικών καταφυγίων, επιχορηγήσεις της «Κοινωνία της Πληροφορίας»).
- 38 του υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων (αρδευτικά, αντιπλημμυρικά, αποχετευτικά έργα, προγράμματα οδικής ασφάλειας, προσθήκες αιθουσών σε δημοτικά σχολεία, επιχορηγήσεις «Κοινωνίας της Πληροφορίας», έργα βιολογικού καθαρισμού).
- 27 του υπουργείου Παιδείας (μελέτη, κατασκευή-επεκτάσεις σχολείων, κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, επιχορηγήσεις για εκπαιδευτικά προγράμματα, για αγροτική ανάπτυξη, για επιχειρηματική δραστηριότητα και προγράμματα για νέους, κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, σχολικές βιβλιοθήκες).
- 625 του υπουργείου Εργασίας (επιχορηγήσεις δημοτικών και αναπτυξιακών εταιρειών για τη συνέχιση λειτουργίας - νέα δημιουργία κοινωνικών δομών σε δήμους, π.χ., δομών φύλαξης νηπίων και παιδιών, μονάδων κοινωνικής μέριμνας, παιδικών σταθμών, κέντρων δημιουργικής απασχόλησης παιδιών - ΚΔΑΠ)
- 62 του υπουργείου Υγείας (δημιουργία γραφείων κοινωνικών - υποστηρικτικών υπηρεσιών σε δήμους, ανεγέρσεις -μετεγκαταστάσεις παιδικών σταθμών, επιχορηγήσεις δημοτικών και διαδημοτικών επιχειρήσεων για παροχές κοινωνικών - υποστηρικτικών υπηρεσιών, επιχορηγήσεις της «Κοινωνίας της Πληροφορίας»).
- 180 του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (επιχορηγήσεις αναπτυξιακών εταιρειών για το πρόγραμμα Leader+, δημιουργία υπηρεσιών διαχείρισης εκμεταλλεύσεως στις περιφέρειες, εμπορία παραγωγικών προϊόντων ποιότητος, ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών - προστασία και διατήρηση αγροτικής κληρονομιάς, επενδύσεις για τη μεταποίηση και τα αγροτικά προϊόντα, έργα υδρεύσεως, περιφράξεις παλαιών χωματερών, ανάπτυξη - δημιουργία - εξοπλισμό δημοτικών βιβλιοθηκών, αντιπλημμυρικά έργα - κατασκευή ομβροδεξαμενών και λιμνοδεξαμενών, παρεμβάσεις για την ανάδειξη του φυσικού κάλλους και της πολιτιστικής κληρονομιάς, δημιουργία χώρων-εδρών για πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαμορφώσεις δρόμων και πλατειών, βελτιώσεις αγροτικής οδοποιίας, επιχορηγήσεις δημοτικών αναπτυξιακών εταιρειών για παροχή κοινωνικών - υποστηρικτικών υπηρεσιών)
- 94 του υπουργείου Πολιτισμού & Τουρισμού (δημοτικά γυμναστήρια, κολυμβητήρια, κλειστά γυμναστήρια, γήπεδα, μελέτες, επιχορηγήσεις δήμων και αναπτυξιακών εταιρειών για προστασία και ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς, κτηριακές υποδομές).
- ΣΥΝΟΛΟ: 1.391
Επανένταξη έργων
Το υπουργείο Ανάπτυξης θέτει κάποιες ανάγκες για την επανένταξη των έργων αυτών στο ΠΔΕ: θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι το -προς υποψήφιο για... επανένταξη- έργο έχει εξαντλήσει «κάθε δυνατότητα ένταξής του σε κάποιο άλλο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, και εφόσον καλύπτονται ιδιαίτερα σημαντικές και ιεραρχημένες ανάγκες ή υποχρεώσεις».