Παρακάτω, θα διαβάσετε κάποιες από τις συνήθειες σε χωριά της Αργοναυπλίας. Δε σημαίνει ότι τα έθιμα αυτά ήταν τα μοναδικά ή πωςήταν αποκλειστικά ενός ...Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από το βιβλίου του δημοσιογράφου Κώστα Δ. Σεραφείμ “Τα λαογραφικά της Αργολίδος” (1981).
Καρυά
Μια Κυριακή πριν από το γάμο έριχναν τα “αλέσματα”. Στο σπίτι του γαμπρού και της νύφης αντίστοιχα στρωνόταν από μία κουβέρτα όπου σ’ αυτή, οι συγγενείς του γαμπρού ή της νύφης πήγαιναν ένα κόσκινο σιτάρι ανακατεμένο με δεκάρες, καρύδια, αμύγδαλα. Τα παιδιά συναγωνίζονταν για το ποιο θα έπαιρνε τα περισσότερα με το ξεδιάλυμα. Το σιτάρι μετά τη διαλογή πήγαινε στο μήλο για να αλεστεί και να γίνουν οι πίτες του γάμου.
Το πρωί της Κυριακής του γάμου, τα πιο όμορφα κορίτσια του χωριού (που λέει ο λόγος…) μοίραζαν καλέσματα στα σπίτια των συγχωριανών τους. Το κάλεσμα ήταν τρία γαρύφαλλα, και ένα κουφέτο, διπλωμένα σε κόκκινο χαρτί. Στο σπίτι του γαμπρού έστηναν το “μπαϊράκι”: Σ’ ένα καλάμι στερέωναν μια τσεμπέρα (μαντήλι) λευκή με κόκκινες και θαλασσιές κορδέλες σε σχήμα σταυρού. Στην κορυφή κρεμούσαν ένα ρόιδο. Το απόγευμα ο γαμπρός μετά το φαγητό πήγαινε με το σόι του στο σπίτι της νύφης έχοντας στη τσέπη του το ρόιδο. Αυτό το έσπαζε στην πόρτα του σπιτιού.
Όταν ο παπάς διάβαζε το “H δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα” ο γαμπρός πατούσε το πόδι της νύφης για να δείξει ότι αυτός θα έχει το “πάνω χέρι”. Αλλοίμονο όμως αν προλάβαινε να τον πατήσει η νύφη… Όλοι άρχιζαν να γελούν. Μετά το γλέντι ένα ψαροκάικο περίμενε τους νιόπαντρους για το γαμήλιο τα-ξίδι στις Σπέτσες, την Κοιλάδα ή τον…μακρινό Πόρο.
Ο γαμπρός δεν άλλαζε εσώρουχα για να είναι …ακάθαρτος και να μην τον πιάνουν τα μάγια και το “Αμπόδεμα”. Το “Aμπόδεμα” ήταν ένα μαγικό όπου ο άντρας δεν μπορούσε να επιτελέσει τα συζυγικά του καθήκοντα. Σε περίπτωση που η νύφη δεν ήταν παρθένα, τότε ο γαμπρός ζητούσε πανωτίμι, δηλαδή περισσότερη προίκα από αυτή που του είχαν τάξει.
Στο γαμπρό έδιναν για προίκα τα χαλκώματα (καζάνι, μπακίρι, μασιά, σιδερωστιά, ταψιά, λυχνοστάτη, τετζερέδες, σίδερο, χαβάνι, μπρίκια), το ρουχισμό (μπελαρίνες, γιουρντιά, 12 ταγάρια, 32 ζευγάρια μάλλινες ανδρικές κάλτσες, μαξιλάρες, πουκαμίσα, πουκαμίσα γυναικεία, βράκες γυναικείες, δύο πουκαμίσες του …πεθερού, σάισμα, ράσα, βελέτζες και μια κασέλα).
Όταν πήγαιναν ο γαμπρός και η νύφη στο νυφικό κρεβάτι που είναι στρωμένο με άσπρα σεντόνια, πρώτα έριχναν και κυλούσαν πάνω σ’ αυτό ένα αρσενικό παιδί, ώστε να κάνουν το πρώτο παιδί αγόρι. Η πεθερά της νύφης ήταν αυτή που πήγαινε πρώτη το επόμενο πρωί στο δωμάτιο για να διαπιστώσει αν χρειάζεται να ζητήσουν πρόσθετη προίκα…
Ένας - ένας βγαίνοντας από την εκκλησία στον περίβολο άρχιζε να χορεύει. Όταν έβγαινε η νύφη ήταν υποχρεωμένη να χορέψει με όλους τους συμπεθέρους. Η μάνα του γαμπρού στο σπίτι τηγάνιζε αυγά τα οποία έτρωγαν οι νεόνυμφοι πριν ξεκινήσει το γλέντι. Την άλλη μέρα οι δυο τους πήγαιναν στη βρύση, έβαζαν νερό στο στόμα τους και καταβρέχονταν.
Προτού γίνει η στέψη, το πρωί της Κυριακής φόρτωναν στην πλάτη της νύφης ένα βαρέλι κι ένα αγοράκι και πήγαινε στη βρύση ή στο πηγάδι για νερό. Όταν γύριζε τη στόλιζαν, της έβαζαν στα πόδια της ένα ταψί και της έριχναν χρήματα.
Αφού ξυριστεί ο γαμπρός η μητέρα του παίρνει τα αποξυρίσματα και τα φυλάει για να μην του κάνουν μάγια. Όταν στολιζόταν φορούσε από μέσα ένα λερωμένο ρούχο (τουλάχιστον μίας εβδομάδας) ενώ του έβαζαν ακόμη ένα κλούβιο αυγό και ένα μικρό Ευαγγέλιο στην τσέπη. Στη νύφη έβαζαν λίγο ύψωμο από πρόσφορο, μουτζούρα από τηγάνι και βαμβάκι ώστε να ασπρίσει σαν το βαμβάκι.
Δύο παιδιά της ίδιας οικογένειας κάλλιστα μπορούσαν να παντρευτούν την ίδια μέρα. Ωστόσο, δεν μπορούσαν να παντρευτούν ξεχωριστή ημέρα του ίδιου χρόνου.
Πριν αναχωρήσει η νύφη για την εκκλησία, μπρος από την κύρια είσοδο του σπιτιού έστρωναν μια τράγινη “προκόβα” (χοντρό υφαντό). Η νύφη γονάτιζε σ’ αυτήν τρεις φορές ενώ οισυγγενείς τη ράντιζαν με αλατόνερο για να φύγουν οι κατάρες.
Αν η οικογένεια της νύφης ήταν φτωχή, τότε κατά την ώρα του φαγητού οι καλεσμένοι έκαναν έρανο και όσα συγκέντρωναν χρήματα τα έδιναν στον οικοδεσπότη για την αντιμετώπιση των εξόδων του γάμου.
Προτού ξεκινήσει ο γαμπρός για την εκκλησία, η μητέρα του έβαζε στην τσέπη του ένα κομμάτι δίχτυ για να αποφεύγονται οι δολοπλοκίες και ρουφιανιές και πίσω από το αυτί του μουτζούρα από το τηγάνι για να μην τον ματιάσουν.
Λίγες ημέρες πριν από το γάμο η νύφη ετοίμαζε τα προικιά της, τα μοσχοέπλενε και τα άπλωνε στην άκρη του χωριού ώστε να τα βλέπουν όλοι. Τα κορίτσια έπιαναν το χορό και διασκέδαζαν με τραγούδια του γάμου μέχρι τα ρούχα να στεγνώσουν. Αλλοίμονο αν έπιανε καμιά βροχή.
Η μεταφορά της προίκας γινόταν Πέμπτη ή Παρασκευή. Κανείς αρραβωνιασμένος ή παντρεμένος δεν αναλάμβανε να μεταφέρει το στρώμα γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε και χωρισμό του. Αυτό είχε συμβεί πολλές φορές όπως λένε. Όποιος όμως μετέφερε το στρώμα πληρωνόταν πολύ ακριβά.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΤΑ ΑΡΓΟΛΙΚΑ
Αρ. φύλλου 208 ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2012
