Όπως αρχικά προβλεπόταν στο σχεδιασμό του υπουργείου Δικαιοσύνης τα 301 Ειρηνοδικεία της χώρας και μετά τη συγχώνευση τους, θα έφταναν τελικά τα 153. Το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας στην υπ' αριθμ. 169/2012 γνωμοδότησή του, αναφέρει κατ' αρχάς ότι αφενός το υπουργείο Δικαιοσύνης απέκλινε σε ορισμένα σημεία από τις επίμαχες γνωμοδοτήσεις των Ολομελειών των Εφετείων για τη συγχώνευση των Ειρηνοδικείων ενώ αφετέρου υπενθυμίζει ότι παρόμοιας έκτασης συγχώνευση Ειρηνοδικείων είχε γίνει με το ΝΔ 100/1969, η οποία όμως «δημιούργησε πλείστα προβλήματα» που σύμφωνα με τη σχετική εισηγητική έκθεση «εκλόνισαν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την αγαθήν έναντι αυτών προαίρεσιν του Κράτους».
Παράλληλα, σημειώνεται ότι κατά την τελευταία διετία, και συγκεκριμένα με τους πρόσφατους νόμους (3869/2010, 3994/2011, 4055/2012 κ.λπ.) οι αρμοδιότητες των Ειρηνοδικείων διευρύνθηκαν σημαντικά. Συνεπώς αυξήθηκε σημαντικά και η δικαστηριακή ύλη των Ειρηνοδικείων.
Κατόπιν αυτών, το Συμβούλιο της Επικρατείας ζητάει από την ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης να συμπληρωθούν οι ελλείψεις με τα εξής στοιχεία: «α) τον αριθμό των κατατεθειμένων, εκκρεμών και διεκπεραιωθεισών υποθέσεων, του παρόντος και παρελθόντων ετών, σε όλα τα Ειρηνοδικεία εκάστης περιφέρειας (και όχι μόνο στα υπό συγχώνευση), κατά κατηγορία υποθέσεων (π.χ. πολιτικές, προανακριτικές, παραγγελίες κ.λπ.), με ιδιαίτερη αναφορά σε πρόσφατα (δηλαδή, μετά την έναρξη ισχύος των νόμων 3869/2010, 3994/2011 και 4055/2012) αριθμητικά δεδομένα, από τα οποία να προκύπτει ο φόρτος εργασίας εκάστου Ειρηνοδικείου, β) στη στελέχωση και λειτουργία των Ειρηνοδικείων (αριθμός ειρηνοδικών, δικαστικών γραμματέων, μεταβατικές έδρες κ.λπ.) και γ) σε οικονομικά δεδομένα (εξοικονόμηση κόστους λειτουργίας και στελεχώσεως των Ειρηνοδικείων)».
Επιπλέον, οι Σύμβουλοι Επικρατείας τονίζουν ότι για τη συγχώνευση των Ειρηνοδικείων θα πρέπει να οριστεί ένα εύλογο χρονικό πλαίσιο, ώστε να υπάρχει ο επαρκής χρόνος για τη μεταφορά των υποθέσεων, τον προσδιορισμό και την εκδίκασή τους και να διασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία των Ειρηνοδικείων που θα διατηρηθούν.
