Άρθρο του Θανάση Κολιζέρα
γραμματέα ΝΕ Αργολίδας
του ΚΚΕ
Η καπιταλιστική παραγωγή χαρακτηρίζεται από την αναρχία. Κάθε καπιταλιστής παράγει για το κέρδος και όχι σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας, για να επιβιώσει ενάντια άλλων, όπως ορίζει η ανταγωνιστικότητα, που στο όνομά της πίνουν νερό όλα τα κόμματα του ευρωμονόδρομου.
Στην καπιταλιστική ανάπτυξη λοιπόν, βασικός όρος για κάθε επιχειρηματία είναι να αυξάνει συνεχώς την ανταγωνιστικότητά του, ώστε να εξοικονομήσει περισσότερα κέρδη για να εκτοπίζει άλλους από την αγορά. Αυτή η απλή διαδικασία του ανταγωνισμού από μόνη της οδηγεί στο κλείσιμο των πιο αδύνατων επιχειρήσεων και στις απολύσεις. Για να πετύχει ο καπιταλιστής την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησής του, πρώτα από όλα θα αυξήσει την κλοπή, δηλαδή θα αυξήσει το απλήρωτο μέρος της εργασίας, την υπεραξία, θα κλέψει μεγαλύτερο μέρος των αγαθών που παράγει κάθε εργαζόμενος και θα τον πληρώσει για ελάχιστα από αυτά.
Πως θα το πετύχει αυτό; Μειώνοντας και άλλο τον μισθό, μειώνοντας την εργοδοτική εισφορά στην ασφάλιση, προωθώντας τις ευέλικτες μορφές εργασίας, απολύοντας εργάτες (και προσλαμβάνοντας αν χρειαστεί άλλους, από το ποτάμι των ανέργων, των σχετικά ή απόλυτα εξαθλιωμένων, για ένα κομμάτι ψωμί). Αξιοποιεί τις παροχές του κράτους, που είναι η δική του εξουσία, με τα κρατικά προγράμματα της κοινωνικής εργασίας και του εκτρώματος της μαθητείας.
Ο καπιταλιστής μπαίνει στην αγορά όπου τον περιμένουν άλλοι με τις ίδιες άγριες διαθέσεις, να χτυπήσουν αυτόν για να κερδίσουν αυτοί. Σε αυτήν την καθημερινή αιμοβόρα μάχη, με θύματα τους εργαζόμενους, κάθε ένας από τους πλουτοκράτες παίρνει μέτρα, ώστε τα κεφάλαια που έριξε στην αγορά με τη μορφή εμπορεύματος να του επιστραφούν, όχι μόνο προσαυξημένα διπλά και τριπλά, αλλά και πιο γρήγορα από τους άλλους. Δηλαδή, κάθε καπιταλιστής επιδιώκει να επιταχύνει τον κύκλο αναπαραγωγής των κεφαλαίων του, ώστε όσο πιο γρήγορα του επιστραφούν με τη μορφή κέρδους, τόσο πιο πολύ να πλουτίζει σε βάρος των άλλων. Γι΄ αυτή την επιδίωξη απαιτεί ακόμα πιο φθηνούς εργάτες, πιο πολλές απολύσεις, για να μειώσει τα χρήματα που δίνει σε μισθούς και να τα δώσει στην αγορά πιο εξελιγμένων μηχανημάτων κτλ.
Φυσικά αυτοί που βγαίνουν κερδισμένοι και πιο ισχυροί είναι τα μονοπώλια, που μπορούν να πετύχουν πιο γρήγορα από όλους την αναπαραγωγή των κεφαλαίων τους συντρίβοντας τις μικρές επιχειρήσεις. Έτσι παραγωγή και κεφάλαια συγκεντρώνονται σε όλο και λιγότερα χέρια, καταστρέφοντας μικρές επιχειρήσεις και εργαζόμενους.
Η αναρχία που χαρακτηρίζει την καπιταλιστική παραγωγή αποδεικνύεται και από το εξής: πολλά προϊόντα που παράγονται παραμένουν απούλητα στο ράφι. ενώ οι επιχειρηματίες κλέβουν τα αγαθά από τους παραγωγούς τους, δηλαδή τους εργαζόμενους, και οι εργαζόμενοι έχουν μόνο ένα τρόπο για να τα απολαύσουν, να τα αγοράσουν. Η φτώχια όμως και η εξαθλίωση των εργαζομένων έχει σαν αποτέλεσμα να μένουν απούλητες όλο και μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις έχουν λιγότερες ζημιές, οι μικρές καταστρέφονται, απολύουν, κλείνουν.
Το πολιτικό προσωπικό των αστών μιλά για ανάπτυξη και επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Λένε ψέματα. Οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν και τώρα, μέσα στη δίνη της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, τεράστια συσσώρευση κερδών. Δεν μπορούν όμως να αναπαράγουν τα επιπρόσθετα κέρδη όπως παλιότερα. Έτσι για να τα αναπληρώσουν κάνουν απολύσεις, μειώνουν μισθούς.
Οι καπιταλιστές επενδύουν σε κλάδους που θα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους και απαξιώνουν άλλους παραγωγικούς τομείς αδιαφορώντας πλήρως για τις λαϊκές ανάγκες. Στο κυνήγι του μέγιστου κέρδους και του έλεγχου της αγορές, οδηγούν στη συρρίκνωση ολόκληρους κλάδους με αποτέλεσμα τις μαζικές απολύσεις, αφού κλείνουν μεγάλες επιχειρήσεις πχ ναυπηγεία, κλωστοϋφαντουργία κτλ αυξάνοντας μαζικά την ανεργία.
Σε κάθε περίπτωση, χαμένοι είναι οι εργάτες που χάνουν τη δουλειά τους και οι μικροί επαγγελματίες που δεν αντέχουν τον ανταγωνισμό και προλεταροποιούνται κάτω από τον κλοιό των μονοπωλίων. Οι κεφαλαιοκράτες θα πατήσουν πάνω σε πάμφθηνους εργάτες, αφού στο όνομα της κρίσης, οι κυβερνήσεις τους παίρνουν μέτρα για τη μικρότερη δυνατή χασούρα τους, για τη διάσωση του κεφαλαίου, και καταστρέφουν πρώτα από όλα την πρώτη παραγωγική δύναμη, την εργατική. Έτσι μοναδικός τους στόχος είναι να επενδύσουν σε ορισμένους κλάδους που θα τους εξασφαλίσουν την υψηλότερη κερδοφορία, άσχετα με τις πραγματικές ανάγκες του λαού και της κοινωνίας.
Η ανάπτυξη όμως σε ορισμένους κλάδους θα οδηγήσει άλλους κλάδους σε συρρίκνωση, σε κλείσιμο επιχειρήσεων, σε νέες απολύσεις. Νέος κύκλος κρίσης θα χτυπήσει σε σύντομο διάστημα με ακόμα πιο οδυνηρές συνέπειες. Αυτός είναι ο καπιταλισμός. Ένα σύστημα παρασιτικό, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση. Ένα σύστημα ιστορικά ξεπερασμένο. Από δω και πέρα δε θα μπορεί να ικανοποιήσει ούτε τις βασικές ανάγκες του λαού.
Εργαζόμενοι και συνταξιούχοι με μισθούς και συντάξεις πείνας των 300 και 400 ευρώ, στρατιές ανέργων, καμία κοινωνική παροχή, διάλυση της Υγείας-Πρόνοιας-Παιδείας, χαράτσια, σχετική ή και απόλυτη εξαθλίωση για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα επιβάλει η δικτατορία του κεφαλαίου, ο καπιταλισμός που σαπίζει. Οι σύγχρονες εξελίξεις λοιπόν κάνουν τον σοσιαλισμό πιο επίκαιρο από ποτέ, όσο και αν συκοφαντήθηκε ή και συκοφαντείται από τους αστούς και τα τσιράκια τους.
Πληγές όπως η ανεργία, η φτώχια, η εξαθλίωση, ο αναλφαβητισμός, οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες δεν εξαλείφθηκαν ούτε για μια στιγμή στα σχεδόν 300 χρόνια του καπιταλισμού. Αντίθετα η εμφάνιση και οικοδόμηση του σοσιαλισμού στις αρχές του προηγούμενου αιώνα άνοιξε το δρόμο για τη λύση όλων αυτών των ζητημάτων.
Πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα όπως της εργασίας, της δωρεάν ιατρικής περίθαλψης και παιδείας της παροχής φθηνών υπηρεσιών από το κράτος, της κατοικίας έγιναν κτήμα της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων στη Σοβιετική Ένωση. Πρωτοφανείς για την εποχή κατακτήσεις, χάρη στις ενδογενείς δυνατότητες ανάπτυξης της σοσιαλιστικής οικονομίας. Και όλα αυτά γιατί, αντίθετα από τον καπιταλισμό, ο οποίος κοινωνικοποιεί την παραγωγή, αλλά ο παραγόμενος πλούτος ανήκει σε μια χούφτα καπιταλιστές που παράγουν για να κερδίσουν και όχι για να ικανοποιούν τις ανάγκες της κοινωνίας, τις ανάγκες των ανθρώπων που παράγουν τον πλούτο, ο σοσιαλισμός παράγει όχι με κίνητρο το κέρδος, αλλά για την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, άρα τον πλούτο, που παράγεται καθημερινά τον καρπώνονται οι ίδιοι οι παραγωγοί του, οι εργαζόμενοι.
Έτσι λοιπόν η εργατική εξουσία και η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής εγγυήθηκε πρωτοφανή δικαιώματα στο λαό της ΕΣΣΔ. Στη Σοβιετική Ένωση εφαρμοζόταν από το 1956 το καθεστώς της 7ωρης και 6ωρης εργάσιμης μέρας, πενθήμερη εργάσιμη εβδομάδα. Σε όλους τους εργαζόμενους εξασφαλίζονταν μέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης και ετήσιες άδειες με αποδοχές. Η εργάσιμη εβδομάδα ήταν η από τις μικρότερες στον κόσμο και όμως κατά την περίοδο 1951-1957 το εθνικό εισόδημα της ΕΣΣΔ αυξανόταν κατά 8,1% ενώ των ΗΠΑ της ναυαρχίδας του καπιταλισμού κατά 3,2%. Η βιομηχανική παραγωγή αυξανόταν κατά 9,6% στην ΕΣΣΔ ενώ στις ΗΠΑ κατά 3,8%. Η αγροτική παραγωγή αυξανόταν κατά 3,4% στην ΕΣΣΔ ενώ στις ΗΠΑ κατά 1,7%. Η παραγωγικότητα της εργασίας αυξανόταν στην ΕΣΣΔ κατά 6,2% και στις ΗΠΑ κατά 2,4%.
Από μόνοι τους αυτοί οι δείκτες είναι ικανοί να αποδείξουν την ανωτερότητα των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής έναντι των καπιταλιστικών. Φυσικά αυτή η ανωτερότητα διαπέρασε θετικά τους λαούς των χωρών που οικοδόμησαν το σοσιαλισμό. Ο εργαζόμενος στις σοσιαλιστικές χώρες δεν δοκίμαζε τις γνωστές αγωνίες και τα προβλήματα που γνώρισαν και γνωρίζουν οι εργαζόμενοι των καπιταλιστικών χωρών, όπως η ανεργία, η ακρίβεια, η ανασφάλεια, η εργοδοτική καταπίεση, η κοινωνική εγκληματικότητα. Ταυτόχρονα ανάγκασε τα καπιταλιστικά κράτη να κάνουν παραχωρήσεις υπό την πίεση της ανόδου του εργατικού λαϊκού κινήματος, που εμπνεόταν από τις κατακτήσεις των λαών των σοσιαλιστικών χωρών.
Σήμερα οι συνέπειες της ανατροπής του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ είναι όχι μόνο ορατές, αλλά και ιδιαίτερα επίπονες για όλους τους λαούς. Ό,τι κατακτήθηκε με αγώνες και αίμα, το παίρνουν πίσω οι καπιταλιστές. Στην Ελλάδα, στο όνομα της κρίσης, αυτής της αθεράπευτης ασθένειας του καπιταλισμού, που επαναλαμβάνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα, υλοποιούνται μέτρα προαποφασισμένα, (ο καθένας μπορεί να ανατρέξει στη συνθήκη του Μάαστριχτ, τη Λευκή Βίβλο, τη στρατηγική της Λισαβόνας κτλ και εύκολα να διαπιστώσει ότι τα μέτρα είχαν αποφασιστεί από το 1992 και τα είχαν συνυπογράψει ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ).
Πολύ απλά αυτά τα μέτρα, σε περίοδο κρίσης παίρνονται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, προκαλώντας σοκ στο λαό, σα μέτρα διεξόδου από την κρίση. Σκοπός αυτής της πολιτικής είναι να γίνουν πιο φθηνοί προς εκμετάλλευση οι εργαζόμενοι, ώστε να μεγιστοποιηθεί η κερδοφορία των κεφαλαιοκρατών προκειμένου να υπερκαλύψουν την όποια χασούρα έχουν από την αναπόφευκτη καταστροφή μέρους του κεφαλαίου λόγω κρίσης. Φυσικά αυτά τα μέτρα δε θα είναι προσωρινά.
Όμως η πηγή της κρίσης δεν πρόκειται να στερέψει με τα μέτρα που παίρνουν οι αστικές κυβερνήσεις. Το αντίτιμο από τη δήθεν «βοήθεια» της ΕΕ αποδείχθηκε πολύ οδυνηρό για τους εργαζόμενους, τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα, ενώ έρχονται ακόμα πιο σκληρά μέτρα, που ο λαός πρέπει να τα αντιμετωπίσει αγωνιστικά.
Οι εργατικές και λαϊκές μάζες δεν πρέπει να συναινέσουν στη νέα σφαγή τους. Δεν πρέπει να φοβηθούν τον κλονισμό του συστήματος, το αντίθετο, με τη συνειδητή σχεδιασμένη πάλη τους πρέπει να τον ανατρέψουν σε ορμητική βία ανατροπής των νόμων, των θεσμών, των μηχανισμών εξουσίας των σημερινών εκμεταλλευτών.
Τα συνδικάτα, τα εργατικά κέντρα, οι αγροτικοί-κτηνοτροφικοί σύλλογοι πρέπει να στηρίξουν με αποφάσεις ΔΣ και συμμετοχή όλων στους ταξικούς αγώνες την πρόταση νόμου που κατέθεσε το ΚΚΕ στη βουλή για την κατάργηση των μνημονίων, της δανειακής σύμβασης και των εφαρμοστικών νόμων.
Αυτή πρέπει να είναι η επιδιωκόμενη διέξοδος για το εργατικό κίνημα και τη λαϊκή συμμαχία του. Για το πέρασμα σε ένα ανώτερο κοινωνικό-οικονομικό σχηματισμό, όπου η εξουσία και η οικονομία θα είναι υποταγμένη στο λαϊκό συμφέρον. Άλλωστε είναι νομοτελειακά αναπόφευκτο το πέρασμα από τον καπιταλισμό, που σαπίζει, στο σοσιαλισμό, στην ανώτερη κοινωνία. Είναι αποδεδειγμένο, ότι οι αντικειμενικοί νόμοι που δρουν δια μέσου της δράσης των ανθρώπων, με κινητήριο μοχλό την ταξική πάλη, αφού όλη η ιστορία των κοινωνιών είναι ιστορία της ταξικής πάλης, προωθούν το πέρασμα στο καινούριο, το ανώτερο, το προοδευτικό από το σάπιο, το βρόμικο και καταπιεστικό.
Θανάσης Κολιζέρας γραμματέας ΝΕ Αργολίδας του ΚΚΕ
