Προικισμένος από την φύση με τα πιο ακριβά της δώρα, πνιγμένος σε δάση ελάτης, καστανιάς και καρυδιάς, στολισμένος με χαμηλού προφίλ χωριουδάκια, ο ταλαιπωρημένος από πυρκαγιές και κυνηγούς Πάρνωνας αποτελεί καταφύγιο για τους λάτρεις των «ήρεμων» ορεινών αποδράσεων. Αυτούς που δεν συγκινούνται από τους hip προορισμούς και τα κοσμοπολίτικα χωριά. Άλλωστε ο Πάρνωνας δεν αποτελεί «πέρασμα», ούτε στολίζουν τις πλαγιές του χωριά - σταρ, ούτε σε περιμένουν στις χιονισμένες κορυφές του παγκοσμίου φήμης χιονοδρομικά.
Σε όλα τα παραπάνω όμως, έγκειται και η... πρωτόγονη γοητεία του. Αυτή που σε κάνει να ψάχνεις αφορμή για να διοργανώσεις την επόμενη εξόρμηση στις πλαγιές του, να περπατήσεις στα μονοπάτια του ακόμα και αν δεν είχες μέχρι πρότινος καμία επαφή με την πεζοπορία και να υποσχεθείς στον εαυτό σου ότι κάποια στιγμή θα τον ξανατιμήσεις με την παρουσία σου. Τα παρακάτω γραφικά χωριουδάκια που βρίσκονται σκαρφαλωμένα στις πλαγιές του, αποτελούν σε κάθε περίπτωση highlights (αν υφίσταται τέτοιος χαρακτηρισμός σε ένα... χαμηλών τόνων βουνό) συγκαταλέγονται στις αφορμές που ψάχνουμε για να επισκεφτούμε τον μοναδικό αυτόν ορεινό προορισμό.
Κοσμάς: Το «μπαλκόνι της Κυνουρίας»
Ένα από τα ομορφότερα χωριά του Πάρνωνα, ο Κοσμάς είναι σκαρφαλωμένος σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Τα πέτρινα σπιτάκια του με τις κόκκινες κεραμιδοσκεπές ξεπροβάλλουν ανάμεσα στα έλατα, τις καστανιές και τις καρυδιές, ενώ ο φιδωτός ασφαλτόδρομος που ανηφορίζει εδώ από το Γεράκι της Λακωνίας καταλήγει, κάπως απότομα στο λιθόστρωτο της πλατείας του. Ο λόγος; Το μακρινό 1951, όταν ακόμη στο χωριό δεν οδηγούσε κανένας δρόμος, οι κάτοικοί του αποφάσισαν να παρακάμψουν το κράτος και τις υποσχέσεις περί χρηματοδότησης, και να ανοίξουν μόνοι τους, με τα χέρια, έναν δρόμο από τον οποίο θα έφτανε την 1η Ιουλίου, ημέρα του πανηγυριού, η εικόνα των Αγίων Αναργύρων στην πλατεία του χωριού με αυτοκίνητο. Ο δρόμος όντως ολοκληρώθηκε σε τρεις και κάτι μήνες, η ιστορία τους έγινε ένα χρόνο αργότερα ταινία και έτσι έμεινε γνωστός ως ο δρόμος των εκατό ημερών.
Ακριβώς μετά το χωριό Βέροια, χτισμένα σε μια απότομη πλαγιά του βουνού - σαν σε κρατήρα - δεσπόζουν τα Τσίντζινα. «Πνιγμένος» μέσα σε πυκνά δάση ελάτων και με το επιβλητικό βουνό να δεσπόζει από πάνω του, ο οικισμός σε γοητεύει εξαρχής με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του, τα γήινα χρώματα (το σκούρο πράσινο από τα έλατα συνυπάρχει αρμονικά με τα χρώματα της πέτρας και των κεραμιδοσκεπών) και φυσικά την απόλυτη ηρεμία του τοπίου.
Ανακηρυγμένη Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο και Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους από την UNESCO, η Καστάνιτσα δε χρειάζεται να προσπαθήσει για να σε πείσει να μείνεις εδώ: από την πρώτη στιγμή που θα την αντικρίσεις, κρυμμένη πίσω από τα έλατα στην καταπράσινη πλαγιά του Πάρνωνα, η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της, με τα αμφιθεατρικά κτισμένα, ολόλευκα πυργόσπιτα να σκεπάζονται από το χαρακτηριστικό καφεγκρί σχιστόλιθο και να πλαισιώνονται από ξύλινα μπαλκόνια, και η ομορφιά του φυσικού τοπίου που την περιβάλλει σε κερδίζει.
Ένα από τα ομορφότερα χωριά του Πάρνωνα, ο Κοσμάς είναι σκαρφαλωμένος σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Τα πέτρινα σπιτάκια του με τις κόκκινες κεραμιδοσκεπές ξεπροβάλλουν ανάμεσα στα έλατα, τις καστανιές και τις καρυδιές, ενώ ο φιδωτός ασφαλτόδρομος που ανηφορίζει εδώ από το Γεράκι της Λακωνίας καταλήγει, κάπως απότομα στο λιθόστρωτο της πλατείας του. Ο λόγος; Το μακρινό 1951, όταν ακόμη στο χωριό δεν οδηγούσε κανένας δρόμος, οι κάτοικοί του αποφάσισαν να παρακάμψουν το κράτος και τις υποσχέσεις περί χρηματοδότησης, και να ανοίξουν μόνοι τους, με τα χέρια, έναν δρόμο από τον οποίο θα έφτανε την 1η Ιουλίου, ημέρα του πανηγυριού, η εικόνα των Αγίων Αναργύρων στην πλατεία του χωριού με αυτοκίνητο. Ο δρόμος όντως ολοκληρώθηκε σε τρεις και κάτι μήνες, η ιστορία τους έγινε ένα χρόνο αργότερα ταινία και έτσι έμεινε γνωστός ως ο δρόμος των εκατό ημερών.
Στο κέντρο της πλατείας του δεσπόζει η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, ενώ γύρω της απλώνονται μικρά χαριτωμένα καφενεία και ταβερνάκια που σερβίρουν λαχταριστά ντόπια κρέατα στη σχάρα και τοπικές σπεσιαλιτέ που περιλαμβάνουν γίδα βραστή και εξαίσιες ρεβιθάδες. Λίγο έξω από το χωριό, στον δρόμο προς το Λεωνίδιο, αξίζει μια επίσκεψη το εντυπωσιακό μοναστήρι της Παναγίας της Έλωνας, σφηνωμένο στην κορυφή των κατακόκκινων βράχων.
Τσίντζινα: Ένα χωριό, επτά μονοπάτια
Ακριβώς μετά το χωριό Βέροια, χτισμένα σε μια απότομη πλαγιά του βουνού - σαν σε κρατήρα - δεσπόζουν τα Τσίντζινα. «Πνιγμένος» μέσα σε πυκνά δάση ελάτων και με το επιβλητικό βουνό να δεσπόζει από πάνω του, ο οικισμός σε γοητεύει εξαρχής με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του, τα γήινα χρώματα (το σκούρο πράσινο από τα έλατα συνυπάρχει αρμονικά με τα χρώματα της πέτρας και των κεραμιδοσκεπών) και φυσικά την απόλυτη ηρεμία του τοπίου.
Τα δαιδαλώδη δρομάκια του χωριού ενδείκνυνται για πρωινή ή μεσημεριανή βόλτα (καιρού επιτρέποντος), ενώ μέσα και γύρω από αυτό σώζονται αρκετά εκκλησάκια, όπως ο σπηλαιώδης ναός του Αγ. Ιωάννου και το άριστα διατηρημένο ξωκκλήσι της Ιεράς Μονής Κελλίου.
Η Μονή διαλύθηκε λίγο μετά το 1830, αλλά στον περιβάλλοντα χώρο της σώζονται μέχρι σήμερα τα ίχνη κρυφού σχολειού. Ακόμα όμως και αν δεν σε συγκινήσουν τα παραπάνω, είναι σίγουρο ότι κάποιο από τα εννιά (!) μονοπάτια διαφόρων βαθμών δυσκολίας, τα οποία ξεκινούν από την πλατεία θα το καταφέρει.
Καστάνιτσα: Η διακριτική γοητεία της... ιδιαιτερότητας
Ανακηρυγμένη Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο και Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους από την UNESCO, η Καστάνιτσα δε χρειάζεται να προσπαθήσει για να σε πείσει να μείνεις εδώ: από την πρώτη στιγμή που θα την αντικρίσεις, κρυμμένη πίσω από τα έλατα στην καταπράσινη πλαγιά του Πάρνωνα, η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της, με τα αμφιθεατρικά κτισμένα, ολόλευκα πυργόσπιτα να σκεπάζονται από το χαρακτηριστικό καφεγκρί σχιστόλιθο και να πλαισιώνονται από ξύλινα μπαλκόνια, και η ομορφιά του φυσικού τοπίου που την περιβάλλει σε κερδίζει.
Μάλιστα, η θέα από το ύψωμα - το κάστρο - στο επάνω μέρος του οικισμού, όπως και από την ανακαινισμένη πλατεία, είναι εξαιρετική. Γύρω γύρω απλώνεται πυκνό και παρθένο δάσος από έλατα και καστανιές. Μιλώντας για... κάστανο, στο χωριό διοργανώνεται κάθε χρόνο η ετήσια Γιορτή του Κάστανου, συνήθως στις 25 και 26 Οκτωβρίου, ως φόρος τιμής στο κυριότερο προϊόν του χωριού.
Κάθε χρόνο δεκάδες κόσμου συρρέουν από τις γύρω περιοχές, και από την Αθήνα, για να διασκεδάσουν και να απολαύσουν το κάστανο σε πολλαπλές εκδοχές (ψητό, γλυκό, λικέρ, βραστό κτλ.)
