Ένα ξεχασμένο έθιμο της παραμονής των Χριστουγέννων στο Ναύπλιο (βίντεο)

Κάποια παραμονή χριστουγέννων, πριν 45 περίπου χρόνια, καμιά 15αριά χρόνων θα ήμουν, ένας γνωστός μου [ο κ. Πέτρος Κομιανός], με κάλεσε [επειδή ήξερε ότι ήμουν στη χορωδία] και μου είπε:-"ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΗ ΜΙΑ Η ΩΡΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ"

Όλοι οι παλιοί χορωδοί του Χαραμή, μεγαλύτεροι από μένα,με δυνατές φωνές , [οι αδελφοί Παναγιωτόπουλοι, ο Γ. ο Τσίγκας, Ανδρ. Ματζούνης, Ιακ.Σίγγελ και πολλοί άλλοι] μαζεύονταν κάθε χρόνο αυτή τη νύχτα και γύριζαν όλο το Ναύπλιο τραγουδώντας.

Πήγα δειλά και αμέσως οι μεγάλοι προσπάθησαν να με βάλουν στο πνεύμα εκείνης της βραδυάς. Αισθάνθηκα πως ήθελαν να με μυήσουν σε κάποια μυστήρια. Επρεπε να καταλάβω το σκοπό της μάζωξης αυτής.

Αρχίσαμε να τραγουδάμε το….΄΄ΑΓΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΕ ΠΡΟΣΜΕΝΟΥΝ ΜΕ ΧΑΡΑ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ΄΄.
Εκανε πολύ κρύο, και η βροχή σιγοτραγουδούσε μαζύ μας.

Και ξαφνικά σε κάποια σπίτια ανάψαν τα φώτα…. Μας περίμεναν. Τραγουδούσαν μαζύ μας, ζούσαν την άγια εκείνη νύχτα. Εμοιαζε να ήταν συνέχεια από τις παλιές καντάδες που ακούγονταν στ΄Ανάπλι και στην Πρόνοια Και οι φωνές δυνάμωναν, και η ψυχή μας ήθελε να δώσει κι άλλα, να γλυκάνει ακόμα περισσότερο την βραδυά.

Αυτό γινόταν κάθε χρόνο, πριν ακόμα γίνω μέλος της παρέας αυτής.
Λίγα χρόνια μετά και αφού αποχώρησαν οι μεγάλοι με τον μαέστρο τους τον δικηγόρο κ. Ρούτουλα λόγω υποχρέωσεων, αποφασίσαμε με άλλα ενεργά μέλη της χορωδίας του Χαραμή [ενδεικτικά αναφέρω τους κ. Τσουκαλά Γ, Δημόπουλο Κ, Τούμπα Β, Μαστοράκη Γ, Σπαντιδέα Θ, Βλαντούση Γ, και πολλούς άλλους] να συνεχίσουμε την παράδοση.
Και ήλθαν και άλλοι. Και μαζευτήκαμε πολλοί.

Ερχονταν ειδικά για την βραδυά αυτή πολλοί φίλοι από την Αθήνα , όπως ο αδελφός του κ. Τσίγκα ο Ντίνος και άλλοι, και γινόμασταν ένα. Αλλοι δραπέτευαν από το χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν του ΞΕΝΙΑ για να μας ακολουθήσουν. Ολοι προτιμούσαν το κρύο και τη βροχή από την ζεστασιά του σπιτιού τους και της οικογένειάς τους.

Τι ζητάγαμε; Τίποτα.
Μας αρκούσε που η κυρα-Τούλα στην Πρόνοια, κοντά στο σχολείο, θα άνοιγε στις 3 η ώρα το βράδυ το σπίτι της να μας φιλέψει ένα κουραμπιέ, ένα μελομακάρουνο και μια δίπλα. Και φεύγοντας, μας έδινε κρυφά και ένα μπουκάλι κονιάκ για να ζεσταθούμε.

Αρκούσε να αναβοσβήσει δυό-τρεις φορές το φως του σπιτιού της η αγαπημένη κάποιου… [Ηταν το συνθημα ότι μας ακουσε και τον σκέπτεται].

Ένα σκέτο ΄΄ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ΄΄ μας έδινε δύναμη να συνεχίσουμε
Η βροχή δεν ήταν σύμμαχος μας,... δυνάμωνε,… και το κρύο μας επέβαλε να πιούμε κιάλλο ένα κονιακάκι.

Πολλοί μας κέρναγαν μεζέ από το βραδυνό φαγητό τους με ένα ποτήρι κρασί. Βγαίναν από το σπίτι τους με τις νυχτικιές και ένα πανωφόρι για να ψάλλουν μαζί μας.

Μετράγαμε πόσα φώτα θα άναβαν στις νέες πολυκατοικίες…. Εδειχνε ότι είχαμε επιτυχία.
Και οι χρονιές πέρναγαν,… έγινε για μας έθιμο και κάθε χρόνο μαζευόμαστε πάλι. Ηλθαν και γυναίκες μαζύ μας, πολλές από την χορωδία. Μυήσαμε τους γιούς μας και τις κόρες μας σαυτό το μυστήριο. 

Και πού δεν πήγαμε, αυτοκίνητα δεν είχαμε. Ολο με τα πόδια... Σε κάθε χαμηλοφωτισμένο σταυροδρόμι της Πρόνοιας και του Συνοικισμού, με τα σκουφιά κατεβασμένα ως τα αυτιά και την ανάσα να αχνίζει.

Καταθέταμε τα μόνα που είχαμε, την φωνή μας και το μεράκι μας, σε άρρωστους, που ξέραμε ότι του χρόνου δεν θα ήταν μαζύ μας και κείνοι ανοίγαν δειλά το χαμηλό παραθυράκι ,… εκεί δίπλα στην εκκλησία στον Αγ. Κωνσταντίνο και μας εύχονταν ‘’ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΜΕ ΥΓΕΙΑ΄΄ .

Μην το ξεχάσω. Είχαμε και μόνιμα μαζύ μας έναν μυστικό της αστυνομίας γιατί μερικές χρονιές ήταν δύσκολες και οι αστυνομικοί ή δεν καταλάβαιναν ή δεν ήξεραν. Νόμιζαν ότι ή θα κάναμε κανένα επεισόδιο ή ότι ενοχλούσαμε. Ηταν η ασφάλειά μας.

Και φτάναμε στο παλιό Ανάπλι.
Η κυρα-Νίτσα , η πουκαμισού ντε, στο σπίτι της στον Αγιο-Σπυρίδωνα είχε αναμένη όλο το βραδυ την σόμπα και μας έμπαζε όλους μέσα γιατί ειχαμε μουσκέψει μέχρι το κόκκαλο. Λίγο μέλι απ΄τις δίπλες της,… μια γουλιά απ το καινούργιο μπουκάλι κονιάκ που μας έδινε και φεύγαμε. Επρεπε να προλάβουμε να ανέβουμε στον Ψαρομαχαλά… Να πάμε στα ξενοδοχεία.
Εκεί στα ξενοδοχεία…… Να ανοίγουν όλα τα δωμάτια από τους επισκέπτες, να μας πετούν λουλούδια , φιλιά, μας φωτογράφιζαν. Ποιοί είναι αυτοί που μέσα στ΄άγρια χαράματα μας δίνουν ηρεμία και αγαλλίαση;

Πολλά γράμματα την άλλη μέρα το πρωί έβρισκε ο Δασκαλός μας ο Χαραμής κάτω από την πόρτα του Βουλευτικού που τον ευχαριστούσαν για το γλυκό ξάφνιασμα της νύχτας.
Στα στενά του Αγιο-Νικόλα βγαίναν από τα μπαρ, σμίγαν με την παρέα μας και σιγοψυθιρίζανε. Μετά από την λίγο βάρβαρη ξένη μουσική θέλαν κάτι δικό τους.
Μια χρονιά, γύρω στο 1995-96, σε έναν αλοιώτικο χειμώνα , χωρίς βροχή και με πάρα πολύ ζέστη [φοράγαμε κοντρομάνικο], τραγουδώντας ιδρωμένοι από την ζέστη και το κονιάκ το ΄΄ΧΙΟΝΙΑ ΣΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ΄΄ μας πιάσαν τα γέλια όταν κάποιος που ξύπνησε μας φώναξε… ΄΄ΠΟΥ Τα΄ΔΑΤΕ , ΡΕΕΕΕ….΄΄

Στον Ψαρομαχαλά ο παπα-Απολλώ μας κέρναγε κρασί, βιαζόταν γιατί ετοιμαζόταν για την εκκλησία, ενώ η δασκάλα η Ρουσσάκη δίπλα έβγαινε με ένα θυμιατό να μας ευχηθεί. Ο κυρ-Κώστας ο Παλαιολόγος μας φώναζε γιατί είχαμε αργήσει ενώ ο Ντίνος ο Καλαμβοκίδης στο στενό του Καρατσοπάνη μας φώναζε με την μπάσα φωνή του ΄΄ΦΑΛΤΣΟΟΟΟ΄΄.

Στο σπίτι της δικιάς μας contralto της Δανάης γλυκαίναμε τις φωνές μας… αλλά,… η ώρα είχε περάσει… και φτάνοντας μπροστά στην εκκλησιά της Παναγίας, με το που αρχίσαμε να τραγουδάμε το ΄΄ΚΑΛΗΝ ΗΜΕΡΑ ΑΡΧΟΝΤΕΣ΄΄ κτύπαγε η καμπάνα καλώντας τους πιστούς.
Αυτές τις νυχτιές με την Δημοτική Χορωδία προσπαθούμε, ακόμη, να βαστήξουμε ζωντανές κάθε παραμονή των Χριστουγέννων.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ Ανάπλι, 03-01-2013
Γ. Καρατάσος

*Από την ομάδα του facebook "Παλιές φωτογραφίες του Ναυπλίου" κείμενο του Γιώργου  Καρατάσου όπου πριν μερικούς μήνες μίλησε σε μια ωραία εκδήλωση για τα Χριστούγεννα στο Ναύπλιο " ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ"

*Το βίντεο ειναι από την εκδήλωση του Κ.Ρούτουλα στο βουλευτικό Ναυπλίου στις 22/12/2013 όπου οι άνθρωποι αυτοί μεγάλοι πια και με άσπρα μαλλιά με συγκίνηση μας ξαναθύμισαν το έθιμο.