Έζησε ανάμεσα στην Κρήτη και στο Τολέδο, έχοντας περάσει μια ουσιαστική περίοδο μαθητείας στην Ιταλία. Τετρακόσια χρόνια μετά τον θάνατο του Ελ Γκρέκο, του Ελληνα (7 Απριλίου 1614), οι δύο πατρίδες θα σημειώσουν την επέτειο. Η Ελλάδα έχει κηρύξει το 2014 έτος Γκρέκο ήδη από το 2012.
Η Ισπανία θα τον τιμήσει με δύο μεγάλες εκθέσεις στη Μαδρίτη και στο Τολέδο. Στην πρώτη, θα διερευνηθεί η επιρροή του στη μοντέρνα τέχνη με την έκθεση «Ο Γκρέκο και η μοντέρνα ζωγραφική», στο Πράδο (24 Ιουνίου μέχρι 5 Οκτωβρίου.) Στο Τολέδο, για την έκθεση «Ο Γκρέκο στο Τολέδο», θα συγκεντρωθούν 80 έργα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, καθώς και εικόνες που κοσμούν τις εκκλησίες της πόλης.
Η Ελλάδα κατορθώνει να συμμετάσχει στον εορτασμό, χάρη στην πρόνοια που είχε η γενική γραμματέας Πολιτισμού και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του έτους, Λίνα Μενδώνη, να εντάξει τις δράσεις στο ΕΣΠΑ. Με 1,5 εκατ. ευρώ θα γίνουν οι εκθέσεις και οι άλλες εκδηλώσεις.
Στην Αθήνα θα οργανωθούν εκθέσεις τον Νοέμβριο σε τρία Μουσεία (Βυζαντινό Μουσείο: Τέχνη και Κοινωνία στην Κρήτη τα χρόνια του Θεοτοκόπουλου, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης: Η ναυμαχία της Ναυπάκτου και ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Μουσείο Μπενάκη: Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο). Επίσης, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς θα μεταφερθεί δεύτερη έκθεση, που θα ξεκινήσει από την Κρήτη. Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο θα είναι η κεντρική έκθεση. Για πρώτη φορά θα παρουσιαστούν στο ελληνικό κοινό όψεις της πνευματικής και κοινωνικής ζωής του Θεοτοκόπουλου στην πόλη αυτή. Επιμελητές ο κορυφαίος ειδικός στην ιστορία και πολιτιστική ζωή του Τολέδο της εποχής R. Kagan και ο ιστορικός τέχνης Ν. Χατζηνικολάου.
Η γενέτειρα του καλλιτέχνη οργανώνει επίσης διεθνές επιστημονικό συνέδριο με έμφαση στην κρητική περίοδο του καλλιτέχνη: El Greco: The Cretan Period (Ιούνιος). Ακολουθούν βραδιά αναγνώσεων με ποιήματα και πεζά κείμενα που αφιερώθηκαν στον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, εβδομάδα κινηματογράφου κ.ά. Τέλος, πέντε κορυφαίοι λυράρηδες του νησιού θα αφιερώσουν ένα κομμάτι στη μνήμη του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, το οποίο θα παίξουν οι ίδιοι σε μια ειδική βραδιά, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του καλοκαιριού.
Από τον προγραμματισμό λείπει προς το παρόν η Εθνική Πινακοθήκη, η διοίκηση της οποίας γνώριζε πως το κτίριό της θα ήταν υπό ανακαίνιση. Μια σκέψη ήταν να υπάρξει συνεργασία με το Ιδρυμα Ωνάση, ώστε να παρουσιαστούν αριστουργήματα του καλλιτέχνη σε ψηφιακή μορφή και μέσα σε ένα ομοίωμα παρεκκλησιού. Δεν είναι βέβαιο ότι αυτή η σκέψη θα υλοποιηθεί. Τόσο το Ιδρυμα όσο και η Πινακοθήκη πάντως αναζητούν τον καλύτερο τρόπο συμμετοχής στο έτος Γκρέκο. Και οι δύο φορείς έχουν στη συλλογή τους Γκρέκο και έχουν προγραμματίσει παρουσίαση των πινάκων, έστω και δανείζοντάς τους σε κάποια μεγάλη έκθεση.
Προς το παρόν, η Ιταλία δεν δείχνει έτοιμη να οργανώσει κάποια εκδήλωση προς τιμήν του καλλιτέχνη που μαθήτευσε εκεί δίπλα σε μεγάλους μάστορες όπως ο Τισιάνο. Ισως τα οικονομικά της προβλήματα την περιορίζουν στον ρόλο του απλού συμμετόχου.
