To πτηνό αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο «άρχοντας του υγροτόπου» κατά τους χειμερινούς μήνες που εμφανίζεται στον υγρότοπο του Μουστού. Πετάει διαρκώς πάνω από τους καλαμιώνες και την υγροτοπική βλάστηση, διαφεντεύοντας το «βασίλειό» του. Το πέταγμα γίνεται σε σχετικά χαμηλό ύψος και πολύ συχνά παρατηρείται να αιωρείται σχεδόν ακίνητος πάνω από κάποιο σημείο, καθώς κάτι έχει τραβήξει την προσοχή του.
Ο καλαμόκιρκος και οι άλλοι κίρκοι (χειμωνό-, στεπό-, λιβαδόκιρκος) ανήκουν στην τάξη των Αετόμορφων πτηνών, μαζί με τους γύπες, τους αετούς, τις γερακίνες, τα σαΐνια. Προφανώς, από την τάξη αυτή ο καλαμόκιρκος είναι από τα μικρότερα σε μέγεθος είδη, με μήκος που δεν ξεπερνά τα 55 εκατοστά και άνοιγμα φτερών μέχρι και 1,5 μέτρα. Ζει και φωλιάζει σε περιοχές με εκτεταμένους καλαμιώνες και υγροτοπική βλάστηση. Απαντάται και σε άλλα ανοιχτά ενδιαιτήματα, όπως γεωργικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις ή αμμοθίνες, δέλτα ποταμών, ακόμη και σε ορυζώνες, ιδίως όταν αυτές οι περιοχές γειτνιάζουν με υγροτόπους. Η τροφή του καλαμόκιρκου αποτελείται ως επί το πλείστον από μικρά πτηνά και από -κυρίως νεαρά- υδρόβια πουλιά. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής των πτηνών, επιτίθεται σε νεοσσούς, ενώ τρώει ακόμη και αυγά άλλων πουλιών. Ανάλογα με την περιοχή, μέρος της διατροφής του μπορεί να αποτελείται από μικρά θηλαστικά (τρωκτικά και λαγόμορφα). Επιπλέον, στα θηράματά του περιλαμβάνονται σε μικρότερο βαθμό, ψάρια, βάτραχοι, σαύρες και μεγάλα έντομα. Τέλος, μπορεί να στραφεί και σε θνησιμαία ή να κλέψει τη λεία άλλων πουλιών. Πετά κοντά στο έδαφος σε σύγκριση με τους αετούς και τις γερακίνες και το σχήμα του σώματος και των φτερών κατά το πέταγμα μοιάζει με «ρηχό» V. Τα θηλυκά άτομα είναι πολύ χαρακτηριστικά εξαιτίας του ανοικτού χρώματος (μπεζ-κίτρινο) στο επάνω μέρος του κεφαλιού και στο λαιμό, σε αντίθεση με το καφέ χρώμα τους υπόλοιπου σώματος.
Ο καλαμόκιρκος προστατεύεται επαρκώς, τόσο σε εθνικό, όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Παρόλα αυτά, οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς του σχετίζονται με τη θανάτωσή του από τη λαθροθηρία, την καταστροφή των φωλιών του από την ανεξέλεγκτη βόσκηση οικόσιτων ζώων και τη δηλητηρίαση των ατόμων από το μόλυβδο των σκαγιών των φυσιγγιών που λαμβάνει από τα θηράματά του. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των υγροτόπων που αποτελούν τα οικοσυστήματα όπου διαβιεί ο καλαμόκιρκος.
Στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, ο υγρότοπος του Μουστού αποτελεί το χειμερινό καταφύγιο ατόμων καλαμόκιρκου και η χειμερινή περίοδος είναι η καταλληλότερη για όποιον θέλει να παρατηρήσει τον ιπτάμενο «άρχοντα του υγροτόπου» επί το έργο του!
Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού
Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης
Άστρος Αρκαδίας, 22001
Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 2202
Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
