Η πεποίθηση ότι η πολιτική πρέπει να βασίζεται στη γνώση και την επιστήμη προκειμένου να μπορεί να προσεγγίσει περισσότερο την πρωτοπαθή αιτία του ελλείματος παραγωγής πολιτικής ολοένα και αυξάνει καθώς βαδίζουμε γοργά προς την οικονομία και την κοινωνία της γνώσης. Η ανάλυση των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας και η τεκμηρίωση της πολιτικής αποτελεί αδήριτη ανάγκη.
Τίποτα όμως δεν επιτυγχάνεται χωρίς τους δύο άλλους βασικούς πυλώνες δράσης: συμμετοχή πολιτών και κοινωνική πολιτική. Γιατί πιστεύω πως αυτά τα δύο πεδία μπορούν πραγματικά να αναδειχθούν σε προνομιακούς χώρους εφαρμογής και υλοποίησης των ιδεών της συμμετοχικής δημοκρατίας. Για τους προοδευτικούς ανθρώπους η συμμετοχή ως αξία και πράξη πρέπει να αποτελέσει αδιαπραγμάτευτο όρο, τόσο για την αναμόρφωση των τοπικών κοινωνικών πολιτικών όσο για την αναμόρφωση ενός νέου εθνικού μοντέλου ( Θεοδ. Σακελλαρόπουλος-Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου).
Ωστόσο ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός έχει οδηγήσει στην κυριαρχία των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και η πολιτική εξουσία έχει χάσει την όποια αυτονομία διέθετε ( φαινόμενο όχι μόνο εθνικό αλλά παγκόσμιο). Αυτή λοιπόν η υποταγή της πολιτικής στην οικονομική ηγεμονία γίνεται ακόμη πιο αισθητή σε μικρές κοινωνίες και γι αυτόν τον λόγο η τοπική αυτοδιοίκηση γογγίζει τόσο, που με την επερχόμενη διαφθορά των αυτοδιοικητικών θέσεων, η λειτουργία της δεν απαντά στα προβλήματα του απλού ανθρώπου που τελικά λειτουργεί ερήμην του.
Προβάλλεται σήμερα και υποστηρίζεται επιτακτικά από πολιτικούς αναλυτές, ερευνητές της πολιτικής και της κοινωνιολογίας, από διαννοούμενους, από φορείς και πολιτικούς με ανοιχτή σκέψη ότι χρειάζεται ένα συνολικό δημοκρατικό σχέδιο για την διαφάνεια και τον εκδημοκρατισμό των θεσμών με μια αναβάθμιση των αιρετών οργάνων της αυτοδιοίκησης, καθώς και τη δημιουργία χώρου για μορφές άμεσης δημοκρατίας για την ενίσχυση του λαικού και κοινωνικού ελέγχου, με ταυτόχρονη συμμετοχή των πολιτών και των φορέων.
Θεωρώ ότι η Δημοτική Αυτοδιοίκηση πρέπει να ασκεί ουσιαστικό ρόλο, συνεργαζόμενη με τους όμορους Δήμους, τους φορείς της Περιφέρειάς της, να αφουγκράζεται καλύτερα τον κόσμο, να οργανώνει συναντήσεις με τους φορείς και τους πολίτες, ώστε να τους κάνει συμμέτοχους στον εντοπισμό των προβλημάτων, στις προτεινόμενες λύσεις και στη διεκδίκησή τους.
Η διεκδίκηση όμως μιας ισχυρής Δημοτικής Αυτοδιοίκησης χωρίς αυξημένες αρμοδιότητες και πόρους και χωρίς μια ολοκληρωμένη αποκέντρωση, είναι μια διεκδίκηση χωρίς νόημα-μια διεκδίκηση ουτοπική.
Ανατρέχοντας στα φοιτητικά μου χρόνια, τότε δηλαδή που η φλόγα του αυτοπροσδιορισμού και της κοινωνικοπολιτικής ταυτότητας ήταν βασικά στοιχεία της ύπαρξης κάθε νέου, ενθυμούμαι σε κάποιο στοχαστικό βιβλίο ( La Democrazia Rappresentantiva= Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία) του Ιταλού Παγιέτα, την προτεραιότητα και την σημασία που έδινε στις πιο πάνω έννοιες, στην προσπάθεια του να επισημάνει ότι δεν υφίσταται καν τοπική αυτοδιοίκηση χωρίς όχι μόνο την ύπαρξη αυτών των εννοιών αλλά και την ολοένα διαχρονική ενίσχυσή τους.
Ποιός είναι ο μεγάλος εχθρός, ο μεγάλος αντίζηλος της τοπικής αυτοδιοίκησης και ποιός είναι αυτός που νομοθετώντας με αξιώσεις και δημοκρατική συνείδηση μπορεί να δώσει το έναυσμα της ορθής λειτουργίας στη τοπική αυτοδιοίκηση; Η απάντηση είναι μία και σαφής. Είναι το Αθηνοκεντρικό κράτος, που έρμαιο των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων αγνοεί και αρνείται την ουσιαστική για την λειτουργία της αυτοδιοίκησης, αναγέννησή της.
Βέβαια σήμερα πολιτικό-οικονομικό κράτος Αθήνας δεν υπάρχει, δεν υφίσταται, γιατί οι αποφάσεις και οι εντολές πέρνονται και δίνονται από άλλα κέντρα (Ευρωπαική Ένωση-ΔΝΤ-Κεντρική Ευρωπαική Τράπεζα-Μέρκελ), εξυπηρετώντας δικά τους σκοτεινά συμφέροντα.
Μια αναγέννηση που θα απαντά σε τρία παράλληλα κριτήρια:
-του ευρύτερου κοινωνικού οφέλους
-της βελτίωσης της ζωής και ιδιαίτερα των χαμηλότερων ειδοδηματικών στρωμάτων
-της συμμετοχής στα κέντρα λήψεως αποφάσεων των πολιτών κάθε τοπικής κοινωνίας
Όταν φίλοι μου, στο επίπεδο της κοινωνίας και των θεσμών, αποκαλύπτεται σήμερα μπροστά στα δήθεν έκπληκτα μάτια των «αθώων» συμπολιτών μας, ότι η διαφθορά έχει διαποτίσει όλους τους βασικούς θεσμούς της «δημοκρατίας», δηλαδή την δικαιοσύνη, την πολιτική, τις ένοπλες δυνάμεις, όταν οι πολιτικές «κωλοτούμπες» σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο με τα όποια οικονομικά συμφέροντα και τον κάθε σαλτιμπάγκο πολιτευτή έχουν γίνει κατεστημένο και συνείδηση όλων, τότε η απόγνωση είναι μεγάλη.
Η διαφθορά συνεπώς αποτελεί πρόβλημα δημοκρατίας διότι είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα του τεράστιου ελλείματος δημοκρατίας ακριβώς γιατί οι βασικοί θεσμοί της καθ’ όνομα δημοκρατίας μας έχουν προ πολλού απολέσει την δημοκρατική τους νομιμοποίηση.
Αντί κατά την συνταγματική επιταγή ο λαός να είναι η πηγή κάθε εξουσίας που θα ασκείται υπερ του λαού, σήμερα κάθε εξουσία ασκείται όχι μόνο ερήμην του λαού, αλλά εναντίον του λαού, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του και με τρόπο τελείως αυθαίρετο.
Και είναι αλήθεια ότι η εξουσία διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα.
Ας μην κοροιδεύομαστε: η διαφθορά δεν είναι παρενέργεια του συστήματος και εκτροπή των θεσμών, αλλά είναι πολιτικό πρόβλημα και δομικό στοιχείο της εξουσίας, ιδίως όταν αυτή ασκείται χωρίς έλεγχο από τον ίδιο τον λαό που (θα έπρεπε να) αποτελεί την μόνη πηγή εξουσίας. Γι αυτό και η διαφθορά δεν πρόκειται να αντιμετωπισθεί με τα δήθεν μέτρα που λαμβάνονται, αφού αυτά δεν θίγουν τους θεσμούς που γεννούν την διαφθορά.
Η πρόταση είναι να δράσουμε σήμερα με τρόπο ανατρεπτικό παραμβαίνοντας και απευθυνόμενοι στην κοινωνία για την κινητοποίηση και αυτοοργάνωση των ίδιων των πολιτών, για την δημιουργία λαϊκού κινήματος, για να αναλάβουν οι λαοί και οι δημότες την πρωτοβουλία και να μπουν στο προσκήνιο της ιστορίας και να αναλάβουν από δώ και μετά να διαμορφώσουν οι ίδιοι οι δημότες το μέλλον τους.
Η πρόταση αυτή δεν προκαταλαμβάνει ούτε προδιαγράφει την μελλοντική κοινωνία σύμφωνα με θεωρητικές προκατασκευές, αλλά απελευθερώνει το μέλλον και όλες τις δυνατότητες των αυριανών ανθρώπων και των μελλοντικών κοινωνιών.
Οδηγεί σε ένα καινούριο πολιτισμό, με τον άνθρωπο να είναι το συλλογικό υποκείμενο της ιστορίας, ως αυταξία, στη θέση του γυμνού και αποσαθρομένου αυτοειδώλου του σύγχρονου ατομικού ανθρώπου.
Αυτή η «ρεαλιστική ουτοπία» προέρχεται από το μέλλον και όχι από το παρελθόν και είναι κατά την ταπεινή μου άποψη, η μόνη πραγματικά απελευθερωτική των ανθρώπων.
