Υπό την προεδρία του Έλληνα Υπουργού ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη ξεκίνησαν σήμερα στο Ναύπλιο οι εργασίες της 16ης Σύνοδου Υπουργών Χωροταξίας του Συμβουλίου της Ευρώπης με θέμα: "Δημοκρατία και χώρος : ο ρόλος της συμμετοχής του κοινού στο βιώσιμο χωρικό σχεδιασμό της ευρωπαϊκής ηπείρου"
H Ελληνική Προεδρία, έχει ετοιμάζει μια σειρά κειμένων (με τη βοήθεια και ερωτηματολογίου), όπου θα διατυπώνονται οι αρχές και οι κατευθύνσεις για τη συμμετοχή στο χωρικό σχεδιασμό, με βάση την μέχρι σήμερα εμπειρία της χωρικής δημοκρατίας και χωρικής διακυβέρνησης στις Ευρωπαϊκές χώρες, εμπνευσμένη παράλληλα από τις αρχές και αξίες του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συντάσσει επίσης και ένα πρακτικό οδηγό, ένα κείμενο «οδηγία», για τους ευρωπαίους πολίτες στο οποίο θα αναφέρονται οι τρόποι και τα δικαιώματά τους, όσον αφορά τη συμμετοχή τους σε θέματα χωρικού σχεδιασμού για το Σύνολο των Κρατών Μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Τι είναι η CEMAT;
Η Σύνοδος του Συμβουλίου της Ευρώπης των Υπουργών Χωροταξίας (Conference du Conseil de l'Europe des Ministres responsables de l’aménagement du territoire (CEMAT)) έχει ως σκοπό να συμβάλει, (από την έναρξη των δραστηριοτήτων της, με τις εργασίες της 1ης Συνόδου της Βόννης το 1970 έως τις μέρες μας), στην αειφόρο χωρική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ηπείρου αντιπροσωπεύοντας όλα τα κράτη μέλη του (47 Κράτη Μέλη) και συνέρχεται τακτικά, ανά τριετία, υπό την προεδρία εκλεγμένου κάθε φορά κράτους μέλους.
Στη διάρκεια λειτουργίας της, η CEMAT έχει εκπονήσει ένα μεγάλο αριθμό συστάσεων και διακηρύξεων σε θέματα χωροταξικής και περιβαλλοντικής πολιτικής που υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Υπουργική Επιτροπή και αποτελούν κοινές θέσεις για τα κράτη μέλη στην άσκηση των πολιτικών τους.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης προωθεί ενεργά τη βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνα με τη Σύσταση Rec (2002) 1 της Συνόδου των Υπουργών προς τα κράτη μέλη αναφορικά με της Κατευθυντήριες Αρχές για βιώσιμη χωρική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, οι οποίες υιοθετήθηκαν από το Σύνοδο των Υπουργών Χωροταξίας του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEMAT).
Πρόκειται για νέα ολοκληρωμένη πολιτική χωρικής ανάπτυξης, η οποία προωθεί την κοινωνική, οικονομική και χωρική διάσταση, τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και περισσότερο ισόρροπο χωρικό ανταγωνισμό. Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται οι εργασίες του Συμβουλίου για περισσότερα από 50 χρόνια, με ορόσημα:
Πρόκειται για νέα ολοκληρωμένη πολιτική χωρικής ανάπτυξης, η οποία προωθεί την κοινωνική, οικονομική και χωρική διάσταση, τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και περισσότερο ισόρροπο χωρικό ανταγωνισμό. Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται οι εργασίες του Συμβουλίου για περισσότερα από 50 χρόνια, με ορόσημα:
-Την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς (Λονδίνο, 1969 και τροποποίηση Βαλέττα, 1992)
-Σύμβαση για τη Διατήρηση της Άγριας ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων της Ευρώπης (Βέρνη, 1979)
-Σύμβαση για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης (Γρανάδα, 1985)
Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (Φλωρεντία, 2000)
-Σύμβαση Πλαίσιο για την Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Κοινωνία (Φάρο, 2007)
Η πληθώρα Αποφάσεων και Συστάσεων που έχει εκδοθεί από τη Σύνοδο των υπουργών προς τα κράτη μέλη έχει καθοδηγήσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές και παίξει σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία, ερμηνεία ή επέκταση διεθνών συμβάσεων.
Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (Φλωρεντία, 2000)
-Σύμβαση Πλαίσιο για την Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Κοινωνία (Φάρο, 2007)
Η πληθώρα Αποφάσεων και Συστάσεων που έχει εκδοθεί από τη Σύνοδο των υπουργών προς τα κράτη μέλη έχει καθοδηγήσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές και παίξει σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία, ερμηνεία ή επέκταση διεθνών συμβάσεων.
Οι εργασίες του Συμβουλίου της Ευρώπης για το χωρικό σχεδιασμό (χωροταξία) ξεκίνησαν στη Βόννη το 1970, όπου πραγματοποιήθηκε η 1η Σύνοδος Υπουργών Χωροταξίας της Ευρώπης. Προπομπός της 1ης Συνόδου ήταν η ιστορική αναφορά «Περιφερειακός σχεδιασμός – ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα», που παρουσιάστηκε το Μάιο 1968 στη Συμβουλευτική Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Στη Σύνοδο των Υπουργών Χωροταξίας του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEMAT) συμμετέχουν εκπρόσωποι των 47 κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης με στόχο τη βιώσιμη χωρική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Η CEMAT είναι το μοναδικό πανευρωπαϊκό πλαίσιο συνεργασίας σε πολιτικής χωρικής ανάπτυξης, όπου μέλη και μη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώνονται ως ισότιμοι εταίροι.
Η CEMAT είναι ένα φόρουμ: συζήτησης θεμάτων βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης και μια πλατφόρμα ανταλλαγής εμπειριών, προώθησης διασυνοριακών, διαπεριφερειακών και διεθνών συνεργασιών
λήψης αποφάσεων για τις ευρωπαϊκές πολιτικές χωρικής ανάπτυξης
πληροφόρησης.
Μέχρι σήμερα έχουν διοργανωθεί 15 εξειδικευμένες υπουργικές σύνοδοι CEMAT, οι οποίες προετοιμάστηκαν από την Επιτροπή Υψηλών Αντιπροσώπων (CSO) της CEMAT κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε απάντηση πρόσκλησης ενός από τα κράτη μελή. Πρόκειται για τις ακόλουθες συνόδους με συγκεκριμένη θεματολογία:
-Γερμανία (Βόννη) 1970 «Θεμέλια μιας ευρωπαϊκής πολίτικης περιφερειακού σχεδιασμού»
-Γαλλία (Λα Γραντ Μοτ) 1973 «Στόχοι μιας ευρωπαϊκής πολιτικής περιφερειακού σχεδιασμού»
-Ιταλία (Μπάρι) 1976 «Αστικοποίηση και περιφερειακός σχεδιασμός»
-Αυστρία (Βιέννη) 1978 «Σχεδιασμός στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης»
-Ηνωμένο Βασίλειο (Λονδίνο) 1980 «Επιτεύγματα και προοπτικές του περιφερειακού σχεδιασμού στην Ευρώπη»
-Ισπανία (Τορρεμολίνος) 1983 «Προοπτικές για την ανάπτυξη και το χωρικό σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών»
-Ολλανδία (Χάγη) 1985 «Η εξέλιξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στον περιφερειακό χωρικό σχεδιασμό»
-Ελβετία (Λωζάνη) 1988 «Ορθολογική χρήση του χώρου: βασικός ή περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξή μας;»
-Τουρκία (Άγκυρα) 1991 «Εργαλεία για την επίτευξη ορθολογικής χρήσης του χώρου»
-Νορβηγία (Όσλο) 1994 «Στρατηγική για τη βιώσιμη περιφερειακή και χωρική ανάπτυξη της Ευρώπης μετά το έτος 2000»
-Κύπρος (Λεμεσός) 1997 «Βιώσιμης περιφερειακός και χωρικός σχεδιασμός στην Ευρώπη και προστασία των υδάτινων πόρων»
-Γερμανία (Ανόβερο) 2000 «Κοινή στρατηγική χωρικού σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης για την Ευρώπη»
-Σλοβενία (Λιουμπλιάνα) 2003 «Υλοποίηση στρατηγικών και οραμάτων για βιώσιμη χωρικής ανάπτυξης της ευρωπαϊκής ηπείρου»
-Πορτογαλία (Λισσαβόνα) 2006 «Δίκτυα για βιώσιμη χωρική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηπείρου: οι γέφυρες της Ευρώπης»
-Ρωσική Ομοσπονία (Μόσχα) 2010 «Μελλοντικές προκλήσεις: Βιώσιμη χωρική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηπείρου σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο»
Οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από την ένταξη των εργασιών της CEMAT οδήγησαν στην υιοθέτηση βασικών κειμένων χωρικής πολιτικής:
πληροφόρησης.
Μέχρι σήμερα έχουν διοργανωθεί 15 εξειδικευμένες υπουργικές σύνοδοι CEMAT, οι οποίες προετοιμάστηκαν από την Επιτροπή Υψηλών Αντιπροσώπων (CSO) της CEMAT κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε απάντηση πρόσκλησης ενός από τα κράτη μελή. Πρόκειται για τις ακόλουθες συνόδους με συγκεκριμένη θεματολογία:
-Γερμανία (Βόννη) 1970 «Θεμέλια μιας ευρωπαϊκής πολίτικης περιφερειακού σχεδιασμού»
-Γαλλία (Λα Γραντ Μοτ) 1973 «Στόχοι μιας ευρωπαϊκής πολιτικής περιφερειακού σχεδιασμού»
-Ιταλία (Μπάρι) 1976 «Αστικοποίηση και περιφερειακός σχεδιασμός»
-Αυστρία (Βιέννη) 1978 «Σχεδιασμός στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης»
-Ηνωμένο Βασίλειο (Λονδίνο) 1980 «Επιτεύγματα και προοπτικές του περιφερειακού σχεδιασμού στην Ευρώπη»
-Ισπανία (Τορρεμολίνος) 1983 «Προοπτικές για την ανάπτυξη και το χωρικό σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών»
-Ολλανδία (Χάγη) 1985 «Η εξέλιξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στον περιφερειακό χωρικό σχεδιασμό»
-Ελβετία (Λωζάνη) 1988 «Ορθολογική χρήση του χώρου: βασικός ή περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξή μας;»
-Τουρκία (Άγκυρα) 1991 «Εργαλεία για την επίτευξη ορθολογικής χρήσης του χώρου»
-Νορβηγία (Όσλο) 1994 «Στρατηγική για τη βιώσιμη περιφερειακή και χωρική ανάπτυξη της Ευρώπης μετά το έτος 2000»
-Κύπρος (Λεμεσός) 1997 «Βιώσιμης περιφερειακός και χωρικός σχεδιασμός στην Ευρώπη και προστασία των υδάτινων πόρων»
-Γερμανία (Ανόβερο) 2000 «Κοινή στρατηγική χωρικού σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης για την Ευρώπη»
-Σλοβενία (Λιουμπλιάνα) 2003 «Υλοποίηση στρατηγικών και οραμάτων για βιώσιμη χωρικής ανάπτυξης της ευρωπαϊκής ηπείρου»
-Πορτογαλία (Λισσαβόνα) 2006 «Δίκτυα για βιώσιμη χωρική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηπείρου: οι γέφυρες της Ευρώπης»
-Ρωσική Ομοσπονία (Μόσχα) 2010 «Μελλοντικές προκλήσεις: Βιώσιμη χωρική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηπείρου σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο»
Οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από την ένταξη των εργασιών της CEMAT οδήγησαν στην υιοθέτηση βασικών κειμένων χωρικής πολιτικής:
-Την Ευρωπαϊκή Χάρτα για τον Περιφερειακό/Χωρικό Σχεδιασμό (υιοθετήθηκε στην 6η Σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στο Τορρεμολίνος το 1983)
-Την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Περιφερειακού Σχεδιασμού (υιοθετήθηκε στην 8η Σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στη Λωζάννη το 1988)
-Τις Κατευθυντήριες Αρχές για Βιώσιμη Χωρική Ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ηπείρου (υιοθετήθηκε στη 12η Σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στο Ανόβερο το 2000)
-Την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Περιφερειακού Σχεδιασμού (υιοθετήθηκε στην 8η Σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στη Λωζάννη το 1988)
-Τις Κατευθυντήριες Αρχές για Βιώσιμη Χωρική Ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ηπείρου (υιοθετήθηκε στη 12η Σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στο Ανόβερο το 2000)