Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Γιάννης Ανδριανός εγκαινίασε το Σάββατο την έκθεση του Παραρτήματος Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης «Η Θάλασσα στην Νεοελληνική Τέχνη».
Στον χαιρετισμό του ο κ. Ανδριανός επεσήμανε τα εξής:
«Θέλω πρώτα απ’ όλα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους ανθρώπους της Εθνικής Πινακοθήκης, και βεβαίως του Παραρτήματος του Ναυπλίου, για την προετοιμασία της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας έκθεσης που εγκαινιάζουμε σήμερα.
Το Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης εδώ στο Ναύπλιο, είναι ένα σημείο αναφοράς της πολιτιστικής ζωής ολόκληρης της ευρύτερης περιοχής. Είναι μια σημαντική πολιτιστική υποδομή που υπογραμμίζει την ξεχωριστή σημασία του Ναυπλίου, της πρώτης πρωτεύουσας του ελεύθερου ελληνικού κράτους, για την νεώτερη και σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας.
Και το λέω αυτό γιατί πιστεύω ότι το θέμα της έκθεσης που εγκαινιάζουμε και τα έργα που παρουσιάζονται στους επισκέπτες της, μας δίνουν με τρόπο προνομιακό μια μεγάλη ευκαιρία: Να στοχαστούμε και να μιλήσουμε τόσο για την τρικυμιώδη – για να χρησιμοποιήσω μια θαλάσσια μεταφορά – Ιστορία του τόπου μας, όσο και για την τρέχουσα κρίσιμη συγκυρία στην οποία βρισκόμαστε σήμερα, ακριβώς υπό το πρίσμα αυτής της Ιστορίας.
Η υπενθύμιση της σχεδόν συνωνυμικής σχέσης της Ελλάδας και της θάλασσας είναι πια μια κοινοτοπία. Αυτό που ίσως έχει σήμερα περισσότερη σημασία να αναδείξουμε, είναι την διαρκή ελληνική χρήση της θάλασσας ως μετωνυμίας για την αναπόφευκτη εναλλαγή μεταξύ της πλημμυρίδας και της άμπωτης στις διάφορες φάσεις της Ιστορίας μας.
Η δύναμη της ιδέας της θάλασσας είναι αυτή ακριβώς - ότι με την ίδια επιτυχία μπορεί να συμβολίζει αντίρροπες και αντίθετες έννοιες:
-την προσμονή της περιπέτειας, αλλά και την αγωνία μπροστά στον κίνδυνο.
-τον πλούτο του εμπορίου, αλλά και την απειλή των κουρσάρων.
-την ηρεμία της νηνεμίας, αλλά και το πανδαιμόνιο της τρικυμίας.
-την γέννηση, αλλά και τον θάνατο.
Αυτή την σύνθεση των αντιθέτων, μπορεί κανείς να την διαπιστώσει ξεκάθαρα στα έργα της έκθεσης: Άλλα είναι στοχαστικά, μελαγχολικά και εσωστρεφή, κι άλλα ενεργητικά, αισιόδοξα και εξωστρεφή. Άλλα ανήκουν στον μοντερνισμό, κι άλλα στην παράδοση. Έχουμε έργα της πλημμυρίδας, κι έργα της άμπωτης.
Και ιδιαίτερα σήμερα, στην Ελλάδα του 2014, το να έχουμε την ευκαιρία αυτά τα έργα, τα φαινομενικά αντίθετα και αντίρροπα, να τα δούμε πλάι-πλάι, συγκεντρωμένα σε μία έκθεση, έχει ξεχωριστό συμβολισμό και σημασία. Γιατί σήμερα, αυτή η συγκεκριμένη χρονική στιγμή, σηματοδοτεί ακριβώς τη μετάβαση από την μια κατάσταση στην άλλη.
Μετά από πέντε χρόνια σκληρής κρίσης, μετά από πέντε χρόνια φουρτούνας και κινδύνου, αγωνίας και διακινδύνευσης, ο άνεμος αρχίζει ξανά να γίνεται ούριος και το επόμενο ασφαλές λιμάνι αχνοφαίνεται στον ορίζοντα.
Σήμερα, βρισκόμαστε ακριβώς στο σημείο της αλλαγής του καιρού. Βρισκόμαστε ακριβώς στο σημείο όπου η δική μας συμβολική θάλασσα, αλλάζει κι από θανάσιμος κίνδυνος γίνεται φιλόξενο πέλαγος.
Σ’ αυτή λοιπόν την σπάνια συγκυρία, έχουμε τη δυνατότητα να δούμε αυτές τις καταστάσεις όχι ως αντίθετες, αλλά ως συμπληρωματικές – ως τα αναγκαία, τα αναπόφευκτα συστατικά μιας σύνθεσης που είναι στο χέρι μας, είναι ταυτόχρονα χρέος και ευκαιρία μας να πραγματοποιήσουμε.
Όπως ακριβώς κανείς δεν μπορεί να πει ότι η θάλασσα είναι μόνο αναψυχή ή μόνο κίνδυνος, μόνο πλούτος ή μόνο θάνατος, όπως κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι από την τέχνη της πατρίδας μας των τελευταίων αιώνων πρέπει να κρατήσουμε μόνο τον μοντερνισμό ή μόνο την παράδοση, μόνο την εσωστρέφεια ή μόνο την εξωστρέφεια, έτσι αντιστοίχως και σήμερα, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως και η πλημμυρίδα και η άμπωτη, και η μπουνάτσα και η φουσκοθαλασσιά είναι αναπόφευκτα στοιχεία της ανθρώπινης κατάστασης, αναπόφευκτα στοιχεία στην Ιστορία ενός έθνους.
Και χρέος μας, όπως χρέος κάθε καλού καπετάνιου, είναι να προετοιμαζόμαστε όσο γίνεται καλύτερα και για τα δύο, να ταξιδεύουμε όλους τους καιρούς, να σεβόμαστε τη συμβολική μας θάλασσα χωρίς ούτε να την υποτιμάμε, ούτε να παραλύουμε μπροστά της.
Μ’ αυτές λοιπόν τις σκέψεις κλείνω, και εύχομαι ολόψυχα την έκθεση αυτή να την χαρούν όσο γίνεται περισσότεροι επισκέπτες».
