Η κατάσταση με τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Περιφέρειά μας παραμένει τραγική:
– Τα σκουπίδια σε αρκετές πόλεις είναι σοβαρό πρόβλημα και μάλιστα βρίσκεται μπροστά σε αδιέξοδο. Η μη συνεννόηση Περιφέρειας και Δήμων οδηγεί σε κωμικοτραγικές καταστάσεις. Πρόστιμα από την Περιφέρεια όταν με ευθύνη της δεν έχει γίνει τίποτα για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ, για τη διαχείριση των σκουπιδεμάτων και για την ενδιάμεση τωρινή φάση. Φωτιές και κορεσμός στους σκουπιδοχώρους (Λέχαιο Κορινθίας, θέση «Πουρνάρι» – Ζευγολατιού, Ερμιονίδα, Πύλος).
– Μέρος των Δημάρχων, όταν δεν απειλούν με παραιτήσεις, κατάλαβαν καθυστερημένα ότι πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις. Πολλοί περιμένουν, χωρίς να γνωρίζουν ή κάνουν ότι δεν γνωρίζουν, τις δρομολογημένες λύσεις της Περιφέρειας που δεν τους λέει ούτε πόσο θα τους στοιχήσει η διαχείριση των απορριμμάτων ούτε πόσα απορρίμματα τους δεσμεύουν και τους χρεώνουν να πηγαίνουν στην ανάδοχο Εταιρεία. Συγχρόνως η Κυβέρνηση θεσμοθετεί στην κατεύθυνση να τους αποκλείσει από τη διαχείριση των απορριμμάτων.
– Ενώ βρίσκεται σε διαβούλευση ο νέος εθνικός σχεδιασμός διαχείρισης των αποβλήτων και της πρόληψης παραγωγής αποβλήτων και συγχρόνως γίνεται η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ 2010 (κι όλα αυτά προκειμένου να προσαρμοστούμε με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και να μπορούμε να εντάξουμε έργα στο πρόγραμμα 2014-2020) κανείς δεν μας απαντά, σε όλα αυτά, που εντάσσεται – προσαρμόζεται ο εν δυνάμει διεθνής διαγωνισμός της Περιφέρειας. Εν τω μεταξύ στα «μουλωχτά» η Περιφέρεια με προχειρότητα και στο «πόδι» έχει αναθέσει μελέτη για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
– Περνά 1 χρόνος από την ανάδειξη προσωρινού αναδόχου και κανείς δεν παίρνει την ευθύνη για την καθυστέρηση. Αφήνουν περνούν οι εκλογές και αφού «έπαιξαν» με τους προτεινόμενους χώρους, 1,5 μήνα πριν αναλάβουν οι νέες αυτοδιοικητικές αρχές εγκρίνουν στο Υπουργείο τους περιβαλλοντικούς όρους (ΑΕΠΟ) του έργου.
Μέσα σ’ αυτό το «μπάχαλο» το περιεχόμενο της απόφασης του Υπουργού κ. Μανιάτη για τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου επαληθεύει όλα αυτά που μέχρι σήμερα καταλογίζουμε σ’ αυτόν τον διαγωνισμό και είναι ένα ακόμη βήμα για να «κλειδώσει», δυστυχώς, η διαχείριση των απορριμμάτων με ΣΔΙΤ:
1) Πρόκειται για μια απαράδεκτη απόφαση που επιλεγμένα είναι ασαφής, αόριστη και προφανώς μπορεί να προσβληθεί στα κύρια θέματα του έργου που εμπλέκονται με το περιβάλλον αλλά όμως μέσα απ’ αυτά περιμένει να κερδοσκοπήσει η Εταιρεία.
2) Παρακάμπτοντας εντέχνως την σαφή οδηγία 2008/98 της Ε.Ε. δεν δεσμεύει πουθενά ποσοτικά και ποιοτικά τουλάχιστον για τα επόμενα 10 (και ίσως για τα επόμενα 28) χρόνια τι απορρίμματα και τι προϊόντα απ’ αυτά κάθε χρόνο πρέπει να ανακτώνται, να ανακυκλώνονται, να επαναχρησιμοποιούνται και φυσικά θα καταλήγουν για τελική εναπόθεση.
3) Η ΑΕΠΟ κρατάει – όχι τυχαία αλλά κακώς – αποστάσεις από το σύνολο του υπόλοιπου έργου και της διακήρυξης. Έτσι δεν θίγει πουθενά το ζήτημα της ελάχιστης εγγυημένης ποσότητας που δεσμεύει το σύνολο του έργου και είναι απαράδεκτη διάταξη και από περιβαλλοντική άποψη.
4) Ενώ έχουν μειωθεί τ’ απορρίμματα κατά 25-30% αυτό δεν απασχολεί κανέναν με αποτέλεσμα το έργο να παραμένει σε φαραωνικά επίπεδα και με μεγάλα κόστη υλοποίησης και συντήρησης.
5) Η λανθασμένη και σταθερή αρχή που συνοδεύει το έργο για όλα τα χρόνια, αυτή της διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων, επιβάλλει στην ΑΕΠΟ να ξεπερνά με ασάφεια τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των παραγόμενων τύπου 2πλου compost και του επαναχρησιμοποιούμενου νερού. Φαίνεται ότι τελικά δεν θα διατίθεται ούτε compost ούτε νερό για γεωργικές εκμεταλλεύσεις παρά τις αρχικές μεγαλοστομίες!
6) Αφήνοντας αναπάντητο ποιος θα κατασκευάσει την μονάδα διαχείρισης προδιαλεγμένων υλικών στην 1η υποενότητα δεν προσεγγίζεται καθόλου περιβαλλοντικά η λειτουργία της και τ’ αποτελέσματά της.
7) Η ενδιάμεση φάση διαχείρισης των απορριμμάτων ουσιαστικά δεν απασχολεί την ΑΕΠΟ ούτε φυσικά πώς συνδέεται η πορεία του έργου με την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ που έχει εγκαταλειφθεί εδώ και καιρό.
Με όλα αυτά και ενώ δεν υπάρχει συνημμένη υπηρεσιακή εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης, ο Υπουργός μας καθησυχάζει λέγοντας ότι θα «απαγορεύεται η διαλογή υλικών μέσα στον ΧΥΤΥ»! Κοντολογίς μας ενημερώνει ότι με το νέο έργο δεν θ’ αφήσει στους νέους χώρους εναπόθεσης απορριμμάτων να γίνεται ό,τι απαράδεκτο συμβαίνει στη Φυλή και σ’ όλους τους σκουπιδοχώρους. Φοβερό βήμα προόδου!
Είναι ξεκάθαρο ότι πολιτικά έχει επιβληθεί η έκδοση εσπευσμένως αυτής της απόφασης του Υπουργού κ. Μανιάτη γιατί έτσι συμφέρει την εταιρεία. Η ασάφεια και η αοριστία που διέπει την απόφαση επιτρέπει στην Εταιρεία να φτιάξει ξεπερασμένες μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων που δίπλα σε χώρους ΧΥΤΑ (όχι ΧΥΤΥ) θα θάβονται για τα επόμενα 28 τουλάχιστον χρόνια πάνω από τα μισά απορρίμματα. Αυτά και λόγω ανύπαρκτου ελέγχου θα κοστολογούνται ακριβά, για τους Δήμους και τους δημότες τους, για να κερδοσκοπεί η εταιρεία με άλλο ένα κοινωνικό αγαθό.
Μάλιστα φροντίζει η Περιφέρεια και το Υπουργείο να «οχυρώσει» την Εταιρεία στη διασφάλιση των κερδών της μιας και της επιτρέπει τμήμα του ΠΕΣΔΑ να διαχειριστεί (ελάχιστο 65% των απορριμμάτων) και όχι το 100%. Δηλαδή η Εταιρεία θα επιλέγει το «ψαχνό» και τα «κόκαλα» και τα προβλήματα θα τ’ αφήσει για τον ΦοΔΣΑ και τους Δήμους. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική στο αποκορύφωμα της εφαρμογής της.
Είμαστε αντίθετοι με αυτή την εξέλιξη και αγωνιζόμαστε με όλους τους τρόπους για να ανατραπεί. Απαιτείται να επανασχεδιαστεί ριζικά η διαχείριση των απορριμμάτων σύμφωνα με την κατατεθειμένη πρότασή μας. Η διαχείριση διασφαλίζοντας τον δημόσιο χαρακτήρα πρέπει να γίνεται από την κοινωνία και τους Δήμους, αποκεντρωμένα και με τοπικά σχέδια διαχείρισης στοχεύοντας στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση στην ανάκτηση, στην ανακύκλωση και στη σύγχρονη επεξεργασία των υλικών ώστε συνεχώς να καταλήγει στον ΧΥΤΥ η ελάχιστη ποσότητα. Με αυτόν τον τρόπο ωφελείται η κοινωνία οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά.
Στον αγώνα της κοινωνίας και των φορέων της εναπόκειται η επιβολή της σωστής λύσης.
15/7/2014
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος
ΝΙΚΟΣ ΠΑΤΣΑΡΙΝΟΣ
