Τρίτη παράσταση για τα φετινά Επιδαύρια, η πρώτη που καλούσε το κοινό για δύο βραδιές στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου, και την Παρασκευή και το Σάββατο. Παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών και αυτή και η τελευταία τραγωδία που έγραψε ο Σοφοκλής, τον «Φιλοκτήτη» και σκηνοθέτησε ο Κώστας Φιλίππογλου. Περίπου 5.500 χιλιάδες θεατές αντίκρισαν, μπαίνοντας στο κοίλον του αρχαίου θεάτρου ένα σιδερένιο στεφάνι να κυκλώνει την ορχήστρα.
Γύρω του κρυμμένα αλλά σημαντικά στοιχεία του σκηνικού (που έφτιαξε ο Κέννυ Μακλέλλαν, λιτό όσο και εξόχως λειτουργικό): μαδέρια και μερικά σιδερένια σκαμνιά. Μόνον αυτά. Η λιτότητα του σκηνικού, που αφήνει να αποκαλύπτεται το μεγαλείο του χώρου κυριαρχούν φέτος στην Επίδαυρο, και φαίνεται ότι εκφράζουν την μίνιμαλ αλλά ουσιαστική «γλώσσα» των σύγχρονων σκηνοθετών.
Το σύνηθες σούσουρο και τα σιγοψιθυρίσματα των θεατών διακόπηκαν από την είσοδο του Μιχαήλ Μαρμαρινού –Φιλοκτήτη, που καθήλωσε τους πάντες όταν άρχισε να εξιστορεί την ιστορία του, το δράμα του, τους πόνους του κορμιού του. Τον είχαν εγκαταλείψει στη Λήμνο, έναν έρημο και άγονο βράχο στη μέση του Αιγαίου οι σύντροφοί του συμπολεμιστές στην Τροία, όταν τον δάγκωσε ένα ιερό φίδι και η πληγή του κακοφόρμιζε και μύρισε αφόρητα και οι φωνές του δεν αντέχονταν από τους γύρω του. Μόνη συντροφιά, στήριγμα , μνήμη του παλαιού εργαλείου και μέσον επιβίωσης το τόξο που του είχε δώσει ο Ηρακλής. Εκεί , στη Λήμνο, φτάνουν ο Οδυσσέας (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) και ο γιος του Αχιλλέα, ο Νεοπτόλεμος (Αιμίλιος Χειλάκης) με σκοπό να του αποσπάσουν με δόλο το τόξο γιατί μόνο με αυτό θα κερδιζόταν η Τροία σύμφωνα με τον χρησμό.
Τρεις διαφορετικοί ανθρώπινοι χαρακτήρες, με διαφορετικές αξίες και στόχους είναι μπροστά μας σ’ αυτό το ιδιαίτερο αρχαίο δράμα που ίσως περισσότερο από κάθε άλλο συνομιλεί με τα διλήμματα, τις αξίες ή την ανυπαρξία αξιών του σήμερα. Ποιος έχει δίκιο; Ο Φιλοκτήτης που υπερασπίζεται με πάθος και επιμονή την προσβολή που του έγινε και την αναλγησία των πρώην συντρόφων του; Ο Οδυσσέας, που συνειδητά μεταχειρίζεται την πονηριά, αλλά για την κοινή ωφέλεια; «Το κρίσιμο και το σωστό με αναγκάζουν να υπακούω τους κυβερνήτες», λέει ο Οδυσσέας. Ή ο Νεοπτόλεμος, που άβουλος στην αρχή υπηρετεί το σχέδιο του Οδυσσέα («δουλειά τεχνίτη κάνει η γλώσσα στους ανθρώπους»), για να συντριβεί στην πορεία από τις τύψεις και τη σχέση που ανέπτυξε με τον Φιλοκτήτη και υπηρετεί τη δική του βούληση; Τα μαδέρια-τραμπάλες στην αρχή της παράστασης αυτή την αμφιθυμία συμβόλιζαν με πολύ εύστοχο τρόπο.
Είδαμε και τους τρεις διαφορετικούς χαρακτήρες να ζωντανεύουν με αμεσότητα, με συγκίνηση ή με χιούμορ σ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Είδαμε το χορό των ναυτών να δημιουργεί σωματικά το σύμπαν των συναισθημάτων –των δικών τους και των τριών ανδρών. Χρησιμοποίησε μικρόφωνο σαν ροκ συγκρότημα και μίλησε σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και βουλγαρικά). Ακούσαμε τη μουσική που έγραψαν οι Lost Bodies, και, κυρίως, απολαύσαμε τη μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα. «Ακουγα ένα ποίημα» είπε εύστοχα μία από τους θεατές. Και ήταν έτσι, γι’ αυτό και ένα από τα πιο σκληρά αρχαία δράματα έγινε το πιο ποιητικό, το πιο ευαίσθητο, το πιο διχασμένο. Τη λύση δίνει εν τέλει ο Ηρακλής, που γνωστοποιεί τη βούλησή του πετώντας… φέιγ βολάν στους ναυαγούς της Λήμνου. Όλη αυτή την πάλη των τριών ανδρών και των ναυτών τους φώτισε έξοχα ο Νίκος Βλασσόπουλος, εκ των βασικών συντελεστών της παράστασης.
Την Παρασκευή το βράδυ κανείς δεν κουνήθηκε από τη θέση του στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου. Κανείς δεν στριφογύρισε, κανείς δεν έφυγε πριν τη λήξη της παράστασης. Εμειναν όλοι εκεί, συγκινήθηκαν και γοητεύτηκαν και στο τέλος χειροκρότησαν πολύ θερμά και πολλές φορές τους πρωταγωνιστές και τους συντελεστές αυτής της τραγωδίας.
kathimerini.gr
