Στο βωμό της υπεραλίευσης συμπεριλαμβάνεται και η σαρωτική μανία των πυθμένων της θάλασσας, από αυτού του τύπου τα σκάφη, ως αποτέλεσμα και της εγκατάλειψης της ναυπηγικής παραδοσιακής τέχνης της χώρας μας. Μια σειρά λαμπρών αρχαίων ναυαγίων που έχουμε, γλίτωσαν από τη μανία των σύγχρονων ανεμότρατων. Αν το 1989 υπήρχε η σημερινή πληθώρα των ανεμότρατων με τα σύγχρονα εργαλεία τους, που καταστρέφουν ολοκληρωτικά τον πυθμένα των ελληνικών θαλασσών, δεν θα υπερηφανευόμασταν τώρα για το ναυάγιο της Δοκού, το αρχαιότερο στον κόσμο, που χρονολογείται το 2200 π.Χ.
Η διαπίστωση αυτή, καταγγελτικού χαρακτήρα, προέρχεται από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Παραδοσιακών Σκαφών διά χειρός του προέδρου του, Νικόλαου Καβαλλιεράτου, για το ζήτημα: «Τα αρχαία ναυάγια δείχνουν την ελληνική ιστορική διαχρονική παραδοσιακή ναυπηγική και οι ανεμότρατες την καταστρέφουν».
Οι επισημάνσεις επεκτείνονται για να ενισχύσουν του λόγου το αληθές σε μια σειρά ιστορικών ναυαγίων όπως των Ιρίων (νότια της Αργολίδος, το 1200 π.Χ.), το ναυάγιο στο Μόδι (νοτιοανατολικά του Πόρου) τον 12ο αιώνα π.Χ., της Λαγούσας τον 5ο αιώνα π.Χ. και αρχαία ναυάγια που έχουμε επειδή δεν υπήρχε σαρωτική των πυθμένων μανία της ανεμότρατας.
«Η μελέτη του Ινστιτούτου ενάλιων αρχαιολογικών ερευνών απέδειξε ότι τα ξύλινα (φορτηγά) σκάφη είχαν κατασκευαστεί με τη μέθοδο της "κελυφικής" ναυπηγικής τέχνης: Πρώτα δηλαδή κτιζόταν το εξωτερικό κέλυφος και μετά τοποθετείτο ο σκελετός του σκάφους. Με άλλα λόγια γνωστές ελληνικές κατασκευές όπως τις παρουσιάζει ο Ομηρος στην Οδύσσειά του».
Αξιο ιδιαίτερης προσοχής, συνεχίζει ο πρόεδρος του ΕΛΣΥΠΑΣ, «είναι ότι τα ναυάγια, όλα ξύλινα κελυφωτά, είχαν φορτώσει στο αμπάρι τους δοχεία ή από τη Χίο ή την Κρήτη και την Κύπρο. (Δηλαδή τα ξύλινα πλοία της τότε εποχής ταξίδευαν σε ανοικτά πελάγη από το 2200 π.Χ. και ποιος ξέρει πόσο καιρό πριν). Αυτά τα σκάφη κατασκευάζονταν στα παράλια της Αττικής και της νησιωτικής Ελλάδας, 4.214 χρόνια πριν, με τον ίδιο καλό παραδοσιακό τρόπο των γνωστών καραβομαραγκών της Ελλάδας».
Τα αδικαιολόγητα
Πόσοι άλλοι λαοί έχουν τέτοια ιστορία, «αλλά και ποιος άλλος σύγχρονος λαός έχει τέτοια ασυνειδησία και λήθη της ιστορίας του, ώστε να δικαιολογεί πλήρως τα αδικαιολόγητα; Την καταστροφή σήμερα των παραδοσιακών σκαφών μας, να τα πετάμε στις χωματερές και να μη συνεχίζουμε τη ναυπηγική παραδοσιακή τέχνη της Ελλάδας μας».
Υιοθετήσαμε την καταστροφή των καρνάγιων, την παραίτηση και απαξίωσή τους! Αυτό που έγινε με τα περίπου 11.000 ξύλινα αλιευτικά σκάφη δεν έχει προηγούμενο. «Μου μίλαγε γι' αυτό το έγκλημα», λέει ο πρόεδρος, «ένας ωραίος άνθρωπος, τιμητής των καϊκιών, ο Νίκος Μωράκης, ο Χιώτης δάσκαλος της καραβομαραγκοσύνης, ο επιλεγόμενος "Βαπόρια".
Το υπουργείο Πολιτισμού σφυρίζει αδιάφορα για την "εξολόθρευση" των αλιευτικών μας σκαφών. Το σπάσιμό τους με επιδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης (σχεδόν) ολόκληρου του παράκτιου στόλου της χώρας και η συνέχιση της βιβλικής καταστροφής που γίνεται από τις ανεμότρατες στο θαλάσσιο περιβάλλον (πυθμένα), είναι δύο κακά σε βάρος της ναυπηγικής τέχνης.
Το μαρτυρούν σπουδαίοι τεχνίτες-μάστορες όπως ο "πατριάρχης εν ζωή, Ρόδιος καραβομαραγκός Μιχάλης Χατζηνικολάου". Είναι ντροπή να πετάμε στις χωματερές (σ.σ. ήρθαν πάλι ως απειλή στο προσκήνιο με τα ροδάκινα) τη ναυτική μας τέχνη, τα παραδοσιακά μας σκάφη και να αφήνονται ασύδοτες οι ανεμότρατες».
«Η ιστορία μας δείχνει το δρόμο. Τα αρχαία ναυάγια μας τη διδάσκουν, όμως κάποιοι στο βωμό της υπεραλίευσης καταστρέφουν ιστορία, παράδοση, ναυπηγική, μοναδικά μουσειακά αντικείμενα, με το κράτος αδιάφορο παρατηρητή».
Αλλά τι να περιμένουμε από ανθρώπους «που πράττουν by the book, ανθρώπους δήθεν, χωρίς αξίες και όνειρα»;
Κατάντια για ιστορικό ιστιοφόρο
Το κατέστρεψαν και το λεηλάτησαν, αφού προηγουμένως το μετέτρεψαν σε κακέκτυπο αντίγραφο του πρωτοτύπου, με πληθώρα ελλείψεων λόγω κλοπών, μετασκευών. Σωστό φάντασμα του παρελθόντος το κληροδότημα ιστιοφόρο σκάφος «Ευγένιος Ευγενίδης», μερική δωρεά του αείμνηστου Ευγενίδη προς το ελληνικό Δημόσιο για χρήση του ως σχολή μαθητείας των δόκιμων αξιωματικών του Εμπορικού Ναυτικού. Το απαξίωσαν, αφού πρώτα έκοψαν τα κατάρτια του κατά 45 πόντους, τα αποθήκευσαν όπως όπως με αποτέλεσμα να στραβώσουν.
Πέταξαν την αρματωσιά και την ιστιοφορία του, όλως παραδόξως χάθηκε η προωστήρια μηχανή του πλοίου κατασκευής του 1927 και τοποθέτησαν στα καρφωτά μέρη του κύτους κολλητές λαμαρίνες χωρίς πλέον να έχει το πλοίο τη δυνατότητα να επισκευαστεί. Εξαφάνισαν ακόμα το βιβλίο επισκεπτών που φιλοξενούσε χειρόγραφες παρατηρήσεις-σημειώσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Ουίνστον Τσόρτσιλ και άλλων. Για τα αδελφά πλοία του «Ευγενίδη», τύπου clipper του '30, θαλασσοπλοούν σε άριστη κατάσταση σε ολόκληρη την υφήλιο.
Πώς μπορεί το υπουργείο Εθνικής Αμυνας να ξεπερνά ένα θέμα τέτοιο υποτιμώντας την παράδοση όπως μας την κληροδότησε ο Ευγένιος Ευγενίδης; Ενα κληροδότημα το οποίο πλήρωσαν οι Ελληνες φορολογούμενοι;
Πώς μπορεί το υπουργείο Εθνικής Αμυνας να προσπερνά ένα τέτοιο θέμα που αφορά τη ναυτική κληρονομιά μας, διερωτάται και καταγγέλλει ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Παραδοσιακών Σκαφών Νικόλαος Εμμ. Καβαλλιεράτος.
enet.gr
