Κάποιοι άλλοι πέφτουν εύκολα στην παγίδα της διατήρησης του εμφυλιοπολεμικού κλίματος, με συνέπεια να κωλυσιεργεί η ολοκλήρωση κυβερνητικών δράσεων και η όποια μεταρρυθμιστική προσπάθεια να παραμένει στην αφάνεια. Τέλος, κάποιοι τρίτοι, οι 19 δήμαρχοι μαζί με τη νέα περιφερειάρχη Αττικής αντιδρούν στην ουσιαστική -για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά- αξιολόγηση των υπαλλήλων του στενού και ευρύτερου δημοσίου τομέα, επιδιώκοντας να παραμείνει η χώρα στο γκρίζο παρελθόν της ανομίας, της αδιαφάνειας, της απουσίας οποιουδήποτε ελέγχου, της αναποτελεσματικότητας και της ατιμωρησίας, με φερετζέ τη ’’νομιμότητα’’.
«Θα τους ταράξουμε στη νομιμότητα». Αυτό είναι το σύνθημα που έβγαλε από τη φαρέτρα της η νέα περιφερειάρχης, προκειμένου να πλήξει την προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου, αποτελεσματικότερου και φιλικότερου προς τους πολίτες Δημοσίου, που καταβάλλεται τους τελευταίους 15 μήνες από την ηγεσία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Μιας προσπάθειας βασισμένης πάνω στις ύψιστες για τη Δημοκρατία μας αρχές της ισονομίας, της δικαιοσύνης, της αξιοκρατίας. Μιας προσπάθειας με κύριους άξονές της : α. τη συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των υπαλλήλων, β. την εκδίωξη εκείνων που εξαπατώντας το κράτος μεν -πολλές φορές μάλιστα με βουλευτική κάλυψη-, εισήλθαν εν τέλει στις τάξεις του, αφήνοντας απ’ έξω άλλους, αξιοτέρους των, γ. την εισαγωγή ενός νέου, δικαιότερου συστήματος επιλογής προϊσταμένων, βασισμένου κυρίως πάνω στα δυναμικά χαρακτηριστικά των υποψηφίων (ικανότητα διαχείρισης καταστάσεων, αντιμετώπισης κρίσεων κλπ) και όχι τόσο στα τυπικά, και δ. τον επανέλεγχο των συμβάσεων που μετατράπηκαν από ορισμένου σε αορίστου χρόνου και την αποκατάσταση των όποιων αδικιών, με μεγάλη μάλιστα δόση αυτοκριτικής εκ μέρους του σημερινού Υπουργού για τα παρελθόντα λάθη προκατόχου του από την ίδια παράταξη.
Αυτήν την προσπάθεια επιχειρεί να άρει η νυν περιφερειάρχης Αττικής και σύσσωμη η αξιωματική αντιπολίτευση, με πολιορκητικό τους κριό την περιβόητη ’’νομιμότητα’’. Νομιμότητα ως προς τι; Ως προς την απόλυση εκείνων που προσλήφθηκαν με πλαστά πτυχία και απολυτήρια, αποστερώντας το πολιτικό δικαίωμα του διορισμού άλλων, σαφώς πιο άξιων μελών της κοινωνίας μας; Ως προς τον επανέλεγχο των εν μια νυκτί μονίμως διορισθέντων συμβασιούχων; Μα εκείνοι, οι τάχα υπέρμαχοι της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, ριζοσπάστες της Αριστεράς δεν ήταν που κατηγορούσαν το 2004 την τότε Κυβέρνηση για ρουσφετολογική αποκατάσταση των ’’γαλάζιων της παιδιών’’; Ή μήπως ως προς τη συγκριτική αξιολόγηση; Τι ακριβώς επιδιώκουν τασσόμενοι υπέρμετρα απέναντί της; Να συνεχιστεί το σαθρό φαινόμενο του εξισωτισμού, της βαθμολόγησης όλων των δημοσίων υπαλλήλων με 9άρια και 10άρια; Ισχυρίζονται τάχα, πως οι ποσοστώσεις κρύβουν απολύσεις και κατά συνέπεια την υποστελέχωση και αποδυνάμωση του Δημοσίου. Ας ενημερώσουμε λοιπόν τους επίδοξους κυβερνήτες μας, πως για το 15% των υπαλλήλων κάθε υπηρεσίας που θα λάβει κατά την αξιολόγηση βαθμό από 1 έως 6, ΔΕΝ προβλέπονται απολύσεις. Αντιθέτως, έχουν ήδη θεσπισθεί νομοθετικώς μέτρα βελτίωσης της αποδόσεώς τους, όπως η συμμετοχή τους σε επιμορφωτικά σεμινάρια και σε προγράμματα ορισμένης δεξιότητας, καθώς και η εκούσια μετακίνησή τους σε άλλο τομέα, αναλόγως των ικανοτήτων τους, εντός πάντοτε της υπηρεσίας τους (βλ. άρθρο 250, Ν.4281/2014, ΦΕΚ 160 Α’). Και όπως έχει πλειστάκις αποδειχθεί, ο σημερινός Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης σέβεται και τηρεί τόσο το λόγο του, όσο και τους νόμους, εν αντιθέσει με κάποιους άλλους συναδέλφους του.
Επομένως, οι κυρίες και κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για την υποστήριξη των όποιων θέσεών τους και της έμφυτης τάσης τους για στείρα αντιπολίτευση, λανθασμένα επικαλούνται την έννοια της νομιμότητας. Για τους ίδιους ιδανικότερη φαντάζει μια επίκληση στην εκλογική σκοπιμότητα, την ώρα μάλιστα που σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, κυνηγούν αυτοδυναμίες. Ή τουλάχιστον, ας επικαλούνται ’’το νόμο’’, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Πάσχος Μανδραβέλης, «που είναι το δίκιο του δημοσίου υπαλλήλου» (Η Καθημερινή, 26.9.2014). Ή ακόμα καλύτερα ’’το νόμο’’ των Μπαλασόπουλων, των Κοτσυφάκηδων, των Καλφαγιάννηδων και άλλων συντεχνιακών στοιχείων, που αδιακρίτως έχουν περισυλλέξει στις τάξεις τους. Διαχρονικά, άλλωστε, επιδεικνύουν μια ευέλικτη αντίληψη περί νόμου και δημοσίου συμφέροντος.
Ωστόσο, μια αντίστοιχη αντίληψη δεν διστάζουν να επιδεικνύουν και ορισμένα κυβερνητικά στελέχη. Μπορεί μεν να μη διακηρύσσουν επισήμως ανυπακοή σε νόμους, που δεν βολεύουν τους ίδιους και την εκλογική τους πελατεία, στην πράξη όμως είτε δεν τους εφαρμόζουν τελείως, είτε τους μισοεφαρμόζουν. Επειδή τυγχάνει να πολιτεύονται στην ίδια εκλογική περιφέρεια με άλλους υπουργούς, επικαλούνται με περίσσια υποκρισία ’’εργασιακές ειρήνες’’, βυθίζονται στη δίνη του λαϊκισμού και δεν συμβαδίζουν με το υπόλοιπο κυβερνητικό έργο, με αυτοσκοπό την πολιτική τους επιβίωση και μόνο. Τουλάχιστον, ας μη λησμονούν, πως και γι’ αυτούς τον τελευταίο λόγο τον έχει η πλειοψηφία του λαού, και όχι ορισμένες λαϊκοδεξιές συνιστώσες.
Κοντολογίς, η συνεχής μεταρρυθμιστική προσπάθεια που καταβάλλεται από τη σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, πάντοτε θα έχει να αντιμετωπίσει -όπως και κάθε άλλη προσπάθεια- εντός και εκτός των κυβερνητικών τειχών εχθρούς. Αυτή είναι η λογική και η νοοτροπία του παλαιοκομματισμού που κυριάρχησε στα 40 χρόνια απ’ τη μεταπολίτευση. Αυτή τη λογική καλείται να αντιπαρέλθει -όπως πολύ αποτελεσματικά πράττει μέχρι στιγμής- ο επικεφαλής του αρμόδιου υπουργείου. Όσο για τους συμμάχους του, στο πλευρό του θα έχει τόσο την πλειοψηφία της κοινωνίας μας, όσο όμως και πολιτικές δυνάμεις του φιλελεύθερου μεταρρυθμιστικού κέντρου που έρχονται για να μείνουν. Αρκεί, να συνεχίσει να υπηρετεί με περίσσιο θάρρος και πολιτικό θράσος τις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύει, όπως και το όραμά του για μια νέα, θεραπευμένη από τα καρκινώματα του παρελθόντος, Δημόσια Διοίκηση.
Νίκος Σπ. Ζέρβας,
Πολιτικός Επιστήμονας Πανεπιστημίου Αθηνών
«Θα τους ταράξουμε στη νομιμότητα». Αυτό είναι το σύνθημα που έβγαλε από τη φαρέτρα της η νέα περιφερειάρχης, προκειμένου να πλήξει την προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου, αποτελεσματικότερου και φιλικότερου προς τους πολίτες Δημοσίου, που καταβάλλεται τους τελευταίους 15 μήνες από την ηγεσία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Μιας προσπάθειας βασισμένης πάνω στις ύψιστες για τη Δημοκρατία μας αρχές της ισονομίας, της δικαιοσύνης, της αξιοκρατίας. Μιας προσπάθειας με κύριους άξονές της : α. τη συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των υπαλλήλων, β. την εκδίωξη εκείνων που εξαπατώντας το κράτος μεν -πολλές φορές μάλιστα με βουλευτική κάλυψη-, εισήλθαν εν τέλει στις τάξεις του, αφήνοντας απ’ έξω άλλους, αξιοτέρους των, γ. την εισαγωγή ενός νέου, δικαιότερου συστήματος επιλογής προϊσταμένων, βασισμένου κυρίως πάνω στα δυναμικά χαρακτηριστικά των υποψηφίων (ικανότητα διαχείρισης καταστάσεων, αντιμετώπισης κρίσεων κλπ) και όχι τόσο στα τυπικά, και δ. τον επανέλεγχο των συμβάσεων που μετατράπηκαν από ορισμένου σε αορίστου χρόνου και την αποκατάσταση των όποιων αδικιών, με μεγάλη μάλιστα δόση αυτοκριτικής εκ μέρους του σημερινού Υπουργού για τα παρελθόντα λάθη προκατόχου του από την ίδια παράταξη.
Αυτήν την προσπάθεια επιχειρεί να άρει η νυν περιφερειάρχης Αττικής και σύσσωμη η αξιωματική αντιπολίτευση, με πολιορκητικό τους κριό την περιβόητη ’’νομιμότητα’’. Νομιμότητα ως προς τι; Ως προς την απόλυση εκείνων που προσλήφθηκαν με πλαστά πτυχία και απολυτήρια, αποστερώντας το πολιτικό δικαίωμα του διορισμού άλλων, σαφώς πιο άξιων μελών της κοινωνίας μας; Ως προς τον επανέλεγχο των εν μια νυκτί μονίμως διορισθέντων συμβασιούχων; Μα εκείνοι, οι τάχα υπέρμαχοι της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, ριζοσπάστες της Αριστεράς δεν ήταν που κατηγορούσαν το 2004 την τότε Κυβέρνηση για ρουσφετολογική αποκατάσταση των ’’γαλάζιων της παιδιών’’; Ή μήπως ως προς τη συγκριτική αξιολόγηση; Τι ακριβώς επιδιώκουν τασσόμενοι υπέρμετρα απέναντί της; Να συνεχιστεί το σαθρό φαινόμενο του εξισωτισμού, της βαθμολόγησης όλων των δημοσίων υπαλλήλων με 9άρια και 10άρια; Ισχυρίζονται τάχα, πως οι ποσοστώσεις κρύβουν απολύσεις και κατά συνέπεια την υποστελέχωση και αποδυνάμωση του Δημοσίου. Ας ενημερώσουμε λοιπόν τους επίδοξους κυβερνήτες μας, πως για το 15% των υπαλλήλων κάθε υπηρεσίας που θα λάβει κατά την αξιολόγηση βαθμό από 1 έως 6, ΔΕΝ προβλέπονται απολύσεις. Αντιθέτως, έχουν ήδη θεσπισθεί νομοθετικώς μέτρα βελτίωσης της αποδόσεώς τους, όπως η συμμετοχή τους σε επιμορφωτικά σεμινάρια και σε προγράμματα ορισμένης δεξιότητας, καθώς και η εκούσια μετακίνησή τους σε άλλο τομέα, αναλόγως των ικανοτήτων τους, εντός πάντοτε της υπηρεσίας τους (βλ. άρθρο 250, Ν.4281/2014, ΦΕΚ 160 Α’). Και όπως έχει πλειστάκις αποδειχθεί, ο σημερινός Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης σέβεται και τηρεί τόσο το λόγο του, όσο και τους νόμους, εν αντιθέσει με κάποιους άλλους συναδέλφους του.
Επομένως, οι κυρίες και κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για την υποστήριξη των όποιων θέσεών τους και της έμφυτης τάσης τους για στείρα αντιπολίτευση, λανθασμένα επικαλούνται την έννοια της νομιμότητας. Για τους ίδιους ιδανικότερη φαντάζει μια επίκληση στην εκλογική σκοπιμότητα, την ώρα μάλιστα που σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, κυνηγούν αυτοδυναμίες. Ή τουλάχιστον, ας επικαλούνται ’’το νόμο’’, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Πάσχος Μανδραβέλης, «που είναι το δίκιο του δημοσίου υπαλλήλου» (Η Καθημερινή, 26.9.2014). Ή ακόμα καλύτερα ’’το νόμο’’ των Μπαλασόπουλων, των Κοτσυφάκηδων, των Καλφαγιάννηδων και άλλων συντεχνιακών στοιχείων, που αδιακρίτως έχουν περισυλλέξει στις τάξεις τους. Διαχρονικά, άλλωστε, επιδεικνύουν μια ευέλικτη αντίληψη περί νόμου και δημοσίου συμφέροντος.
Ωστόσο, μια αντίστοιχη αντίληψη δεν διστάζουν να επιδεικνύουν και ορισμένα κυβερνητικά στελέχη. Μπορεί μεν να μη διακηρύσσουν επισήμως ανυπακοή σε νόμους, που δεν βολεύουν τους ίδιους και την εκλογική τους πελατεία, στην πράξη όμως είτε δεν τους εφαρμόζουν τελείως, είτε τους μισοεφαρμόζουν. Επειδή τυγχάνει να πολιτεύονται στην ίδια εκλογική περιφέρεια με άλλους υπουργούς, επικαλούνται με περίσσια υποκρισία ’’εργασιακές ειρήνες’’, βυθίζονται στη δίνη του λαϊκισμού και δεν συμβαδίζουν με το υπόλοιπο κυβερνητικό έργο, με αυτοσκοπό την πολιτική τους επιβίωση και μόνο. Τουλάχιστον, ας μη λησμονούν, πως και γι’ αυτούς τον τελευταίο λόγο τον έχει η πλειοψηφία του λαού, και όχι ορισμένες λαϊκοδεξιές συνιστώσες.
Κοντολογίς, η συνεχής μεταρρυθμιστική προσπάθεια που καταβάλλεται από τη σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, πάντοτε θα έχει να αντιμετωπίσει -όπως και κάθε άλλη προσπάθεια- εντός και εκτός των κυβερνητικών τειχών εχθρούς. Αυτή είναι η λογική και η νοοτροπία του παλαιοκομματισμού που κυριάρχησε στα 40 χρόνια απ’ τη μεταπολίτευση. Αυτή τη λογική καλείται να αντιπαρέλθει -όπως πολύ αποτελεσματικά πράττει μέχρι στιγμής- ο επικεφαλής του αρμόδιου υπουργείου. Όσο για τους συμμάχους του, στο πλευρό του θα έχει τόσο την πλειοψηφία της κοινωνίας μας, όσο όμως και πολιτικές δυνάμεις του φιλελεύθερου μεταρρυθμιστικού κέντρου που έρχονται για να μείνουν. Αρκεί, να συνεχίσει να υπηρετεί με περίσσιο θάρρος και πολιτικό θράσος τις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύει, όπως και το όραμά του για μια νέα, θεραπευμένη από τα καρκινώματα του παρελθόντος, Δημόσια Διοίκηση.
Νίκος Σπ. Ζέρβας,
Πολιτικός Επιστήμονας Πανεπιστημίου Αθηνών
