Συγκεκριμένα τη καλλιεργητική περίοδο 2013-14 λήφθηκαν 6 δείγματα από τις περιοχές Ελληνικό (1), Πυργιώτικα (2), Καρυά (1), Νέο Ροεινό (1), Αχλαδόκαμπος (1). Σε δύο από αυτά και συγκεκριμένα από τις περιοχές του Ελληνικού και των Πυργιώτικων βρέθηκαν υπολείμματα του εντομοκτόνου Chlopryiphos γνωστό με τα εμπορικά ονόματα Dursban, Pyrinex. To εντομοκτόνο αυτό κυρίως χρησιμοποιείται στην περιοχή μας για την καταπολέμηση διάφορων εντόμων (κοκκοειδή) στα εσπεριδοειδή.
Σημειώνουμε ότι, δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται υπολείμματα του παραπάνω εντομοκτόνου σε γεωργικά προϊόντα. Συγκεκριμένα σε ελέγχους που έχει διενεργήσει η Υπηρεσία μας έχουν βρεθεί υπολείμματα από αυτό σκεύασμα σε σπανάκι και σε μαρούλι.
Κατά την άποψή μας στις περιπτώσεις αυτές είχε γίνει επιμόλυνση λόγω των ψεκασμών που διενεργήθηκαν σε διπλανές καλλιέργειες εσπεριδοειδών. Ειδικά όταν οι ψεκασμοί γίνονται με τουρμπίνες και υπάρχει έστω και «ένας ελαφρύς άνεμος» η επιμόλυνση είναι σίγουρη. Σημειώνουμε ακόμη ότι πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί και όταν τα ραντίσματα γίνονται με μάνικα και υπάρχει αέρας κατά τη διάρκεια των ψεκασμών. Για αυτό, έχουμε τονίσει πολλές φορές με τα ενημερωτικά Δελτία Τύπου που έχουμε εκδώσει, να δίνεται μεγάλη προσοχή στον τρόπο διενέργειας των ψεκασμών.
Συγκεκριμένα όταν υπάρχει σε γειτονικό κτήμα διαφορετική καλλιέργεια από εσπεριδοειδή να μη ψεκάζονται οι δύο τελευταίες σειρές των κτημάτων, ο δε ψεκασμός να γίνεται αργά τις απογευματινές ώρες και «όταν δεν φυσάει». Επίσης πρέπει να ενημερώνεται ο παραγωγός που καλλιεργεί διαφορετική καλλιέργεια όπως ελιές, κηπευτικά κλ.π, ώστε να τηρούνται οι ημερομηνίες που αναφέρονται στην ετικέτα. Επίσης σημειώνουμε ότι το εντομοκτόνο αυτό δεν έχει έγκριση για μια σειρά κηπευτικών μεταξύ των οποίων είναι και το σπανάκι, οπότε έστω και ίχνη να βρεθούν σε καλλιέργεια όπου δεν επιτρέπεται, τότε υπάρχει θέμα.
Σημειώνουμε ακόμη ότι, το πρόβλημα υπάρχει κυρίως σε κτήματα με συγκαλλιέργεια ελιάς με εσπεριδοειδή ή γειτνίαση των ελαιώνων με εσπεριδοειδή. Για το λόγο αυτό πρέπει οι καλλιεργητές να διενεργούν τους ψεκασμούς με πολύ προσοχή και να ενδιαφέρονται ώστε να προστατεύουν τους γείτονές τους (Εικ. 1, 2)
Σημειώνουμε ότι, δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται υπολείμματα του παραπάνω εντομοκτόνου σε γεωργικά προϊόντα. Συγκεκριμένα σε ελέγχους που έχει διενεργήσει η Υπηρεσία μας έχουν βρεθεί υπολείμματα από αυτό σκεύασμα σε σπανάκι και σε μαρούλι.
Κατά την άποψή μας στις περιπτώσεις αυτές είχε γίνει επιμόλυνση λόγω των ψεκασμών που διενεργήθηκαν σε διπλανές καλλιέργειες εσπεριδοειδών. Ειδικά όταν οι ψεκασμοί γίνονται με τουρμπίνες και υπάρχει έστω και «ένας ελαφρύς άνεμος» η επιμόλυνση είναι σίγουρη. Σημειώνουμε ακόμη ότι πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί και όταν τα ραντίσματα γίνονται με μάνικα και υπάρχει αέρας κατά τη διάρκεια των ψεκασμών. Για αυτό, έχουμε τονίσει πολλές φορές με τα ενημερωτικά Δελτία Τύπου που έχουμε εκδώσει, να δίνεται μεγάλη προσοχή στον τρόπο διενέργειας των ψεκασμών.
Συγκεκριμένα όταν υπάρχει σε γειτονικό κτήμα διαφορετική καλλιέργεια από εσπεριδοειδή να μη ψεκάζονται οι δύο τελευταίες σειρές των κτημάτων, ο δε ψεκασμός να γίνεται αργά τις απογευματινές ώρες και «όταν δεν φυσάει». Επίσης πρέπει να ενημερώνεται ο παραγωγός που καλλιεργεί διαφορετική καλλιέργεια όπως ελιές, κηπευτικά κλ.π, ώστε να τηρούνται οι ημερομηνίες που αναφέρονται στην ετικέτα. Επίσης σημειώνουμε ότι το εντομοκτόνο αυτό δεν έχει έγκριση για μια σειρά κηπευτικών μεταξύ των οποίων είναι και το σπανάκι, οπότε έστω και ίχνη να βρεθούν σε καλλιέργεια όπου δεν επιτρέπεται, τότε υπάρχει θέμα.
Σημειώνουμε ακόμη ότι, το πρόβλημα υπάρχει κυρίως σε κτήματα με συγκαλλιέργεια ελιάς με εσπεριδοειδή ή γειτνίαση των ελαιώνων με εσπεριδοειδή. Για το λόγο αυτό πρέπει οι καλλιεργητές να διενεργούν τους ψεκασμούς με πολύ προσοχή και να ενδιαφέρονται ώστε να προστατεύουν τους γείτονές τους (Εικ. 1, 2)
Εικ. 1 Συγκαλλιέργεια ελιάς με πορτοκαλιά
Εικ. 2 Γειτνίαση πορτοκαλιών με ελιές
Όμως το πιο καθοριστικό σημείο είναι ότι μπορεί να γίνεται κατανάλωση ελαιολάδου το οποίο να θεωρείται έξτρα παρθένο και αυτό να είναι «φαρμακωμένο» με Dursban. Έτσι, τόσο τα ελαιοτριβεία όσο και οι διάφοροι τυποποιητές ελαιολάδου αλλά και οι καλλιεργητές που έχουν κτήματα με συγκαλλιέργεια ελιάς με εσπεριδοειδή ή γειτνιάζουν οι ελαιώνες τους με εσπεριδοειδή, καλό θα είναι, να στέλνουν το λάδι τους σε ειδικό εργαστήριο, προκειμένου να εξεταστεί για την ύπαρξη υπολειμμάτων μεταξύ των οποίων και το Dursban. Έτσι, θα είναι σίγουροι ότι το λάδι τους είναι πράγματι έξτρα παρθένο και όχι «φαρμακωμένο» και θα αποφεύγονται δυσάρεστες καταστάσεις όπως η περσινή όπου σε συσκευασμένο λάδι από την περιοχή μας (Ερμιονίδα) εντοπίστηκαν στην Αυστρία 2 μη επιτρεπόμενα εντομοκτόνα και πλαστικοποιητής.
Για μια ακόμη φορά τονίζουμε όλα όσα έχουμε αναφέρει επανειλημμένα και τα οποία πρέπει να τηρούν και να προσέχουν οι ελαιοκαλλιεργητές αλλά και οι παραγωγοί εσπεριδοειδών. Συγκεκριμένα:
Οι παραγωγοί να χρησιμοποιούν στις καλλιέργειές τους μόνο σκευάσματα που έχουν έγκριση.
Οι επεμβάσεις να γίνονται στην κατάλληλη χρονική στιγμή και όχι όταν ψεκάζει ο γείτονας…
Να μην υπερβαίνουν τις συνιστώμενες δόσεις των φαρμάκων που αναγράφονται στις ετικέτες αφού αυτές έχουν υπολογισθεί ως οι ανώτατες.
Η συγκομιδή των προϊόντων που έχουν ψεκαστεί να γίνεται αφού τηρηθεί το χρονικό όριο που αναγράφεται στην ετικέτα των φαρμάκων.
Η περίπτωση της συγκαλλιέργειας είναι «δίκοπο μαχαίρι» όταν δεν λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας δηλαδή να μη ψεκάζονται και οι ελιές όταν ψεκάζονται τα εσπεριδοειδή.
Να μη γίνεται ψεκασμός όταν υπάρχει δυνατός αέρας.
Να αποφεύγεται η χρήση τουρμπίνων σε συγκαλλιέργειες ελιάς με εσπεριδοειδή.
Να μην ψεκάζονται με τουρμπίνες οι δύο περιφερειακές σειρές έτσι ώστε να προστατεύονται οι γειτονικές καλλιέργειες.
Σε περιπτώσεις των εξαγωγών, είναι αδιανόητο από την πλευρά των εξαγωγέων να μην προβαίνουν στους κατάλληλους ελέγχους για υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα προϊόντα που διακινούν, αφού το πιθανότερο αυτά θα ελεγχθούν στις χώρες που φθάνουν, όπως συνέβη κατά την περσινή χρονιά με την Αυστρία.
Ωστόσο «το κακό μπορεί να γίνει» και οι επιπτώσεις να είναι ολέθριες. Αυτές μεταφράζονται:
Σε κατανάλωση φαρμακωμένου ελαιόλαδου ακόμη και από τον ίδιο τον παραγωγό
Σε δυσφήμηση του ελαιόλαδου της χώρας στις ξένες αγορές που αυτό θα φθάσει.
Στην εκμετάλλευση του γεγονότος από ανταγωνίστριες χώρες. Αυτό είναι σημαντικότατο για την πορεία του ελαιολάδου στις ξένες αγορές, τη στιγμή που το ελληνικό ελαιόλαδο θεωρείται ως κορυφαίο εξαγώγιμο προϊόν.
Ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας
Δημήτριος Δήμου
