Τουλάχιστον, ο πρωθυπουργός υπήρξε φειδωλός στη Θεσσαλονίκη και δεν προέβη σε λαϊκίστικες προεκλογικές δεσμεύσεις, παρόλο που απογοήτευσε έτσι ένα μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής του ομάδας. Τι θα πρέπει όμως να περιμένουμε εμείς οι πολίτες μετά και από το φετινό θεσσαλονίτικο show;
Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με τα λεγόμενα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να ξαναγίνει κοινή μας πεποίθηση ότι «λεφτά υπάρχουν». 3 δισ. από δω, 2 δισ. από κει, 1.5 παραπέρα, συνολικά συγκεντρώνουμε γύρω στα 12. 12 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ. Μα καλά, κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας; Έτσι εύκολα, άμα τη αναλήψει των κυβερνητικών του καθηκόντων θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει πόρους ύψους 5%-10% του ΑΕΠ; Από πού; Από το ΕΣΠΑ, τη στιγμή που επικαλείται μονομερείς ενέργειες για τη διαγραφή του χρέους; Από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας -καβάτζα για τις φυλλοροούσες από τα ’’κόκκινα δάνεια’’ τράπεζες-, την ώρα που εξαγγέλλει νέες ’’σεισαχθείες’’»;
Ας πάμε όμως στα πιο ουσιώδη. Έστω ότι τα βρίσκει και εφαρμόζει την κοινωνική του πολιτική. Πώς θα διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα, για τα οποία και ο ίδιος τάσσεται υπέρμαχος; Με την επιστροφή του αφορολόγητου στα 12.000 ευρώ; Μα έτσι δεν θα εξάρει και πάλι τη φοροδιαφυγή; Ξεχνά πως μέχρι πριν λίγα χρόνια γιατροί, δικηγόροι, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί δήλωναν εισοδήματα λιγότερα των 5.000 ευρώ ετησίως (!); Ή μήπως νομίζει πως δημοσιονομικά ελλείμματα δεν θα προκαλέσουν οι προσλήψεις 150.000 νέων αργομίσθων στο Δημόσιο και σε ΔΕΚΟ, με πρώτους εξ’ αυτών τους εργαζομένους της πρώην ΕΡΤ;
Την απάντηση για τα προεκτεθέντα την έχουν έτοιμη. Επικαλούνται την ανάπτυξη, τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, που θα πολλαπλασιάσουν κατά τους ίδιους το ελληνικό ΑΕΠ. Νέα ερωτήματα. Πώς θα πετύχουν τους μεγαλεπήβολους αυτούς στόχους; Νομίζουν πως θα τονώσουν το επενδυτικό-επιχειρηματικό ενδιαφέρον με τη δέσμευσή τους για αυξήσεις επί της φορολογήσεως -άνω του σημερινού 42%- των μεγάλων επιχειρήσεων; Ή μήπως πιστεύουν πως οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό δεν θα προκαλέσουν ένα τεράστιο τσουνάμι λουκέτων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
Για να είμαστε ακριβείς, η οριζόντια μείωση του κατώτατου μισθού το 2012 και η ουσιαστική κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, ευθύνονται σε μείζονα βαθμό για τη βύθιση της οικονομίας μας στην ύφεση, μαζί με τις όποιες ηθικές τους προεκτάσεις. Διότι, είναι απαράδεκτο πολυεθνικές εταιρίες, με τεράστια μερίδια αγοράς, τζίρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και δυσθεώρητα κέρδη, να αμείβουν τους εργαζομένους τους με 500 ευρώ και με κουτσουρεμένα τα όποια άλλα εργασιακά τους δικαιώματα.
Δεν ισχύει το ίδιο όμως για τις μικρές επιχειρήσεις, της γειτονιάς, οι ιδιοκτήτες των οποίων δίνουν καθημερινή μάχη να τις κρατήσουν ανοιχτές, απασχολώντας υπαλλήλους, έστω και με πενιχρό μισθό. Γι’ αυτούς θα ήταν ταφόπλακα μια οριζόντια αύξηση. Γι’ αυτό και θα ‘πρεπε πριν από τις όποιες εξαγγελίες, μαζί με τη στάθμιση κόστους-οφέλους, να εξετάζονται και εναλλακτικές επιλογές. Λ.χ. αναλογικές, βάσει των κερδών τους, εισφορές για εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες. Στήριξη των ανέργων -υλική και τεχνοκρατική- για άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, και όχι απλά, άνευ δημοσίου οφέλους, επιδότηση της ανεργίας τους.
Ωστόσο, πλην των υποσχέσεων Τσίπρα, τις τελευταίες εβδομάδες διαπιστώνεται έντονα και μια λιποψυχία εκ μέρους μελών των κοινοβουλευτικών ομάδων της συγκυβέρνησης. Αιτίες; Οι μεν ανέμεναν από το Σαμαρά περισσότερα φιλολαϊκά μέτρα -και πάλι για αγρότες, ενστόλους και άλλες κάστες της εκλογικής τους πελατείας-, οι δε, μη δυνάμενοι να απαρνηθούν το κρατικιστικό-λαϊκίστικο παρελθόν τους, χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για κάθε νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Και το χειρότερο. Σ’ αυτό το θέατρο του παραλόγου, πρωταγωνιστικό ρόλο δεν διαδραματίζουν επί το πλείστον απλοί βουλευτές, αλλά υπουργοί, που αντί να ασχολούνται μερονυχτίς με τα κυβερνητικά τους καθήκοντα, αναζητούν εξιλαστήρια θύματα για τον ΕΝΦΙΑ, μεταξύ των συνεργατών πρώην συναδέλφων τους. Πώς όμως, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να μη διαμένει για μήνες σε παραλυσία το κυβερνητικό έργο; Πώς να συνεχιστεί ο δρόμος για την ανάταξη -οικονομική, κοινωνική και πρωτίστως ηθική-, όταν κάποιοι ασχολούνται με την επανεκλογή τους και μόνο;
Αν το επιθυμούν, και οι συμπολιτευόμενοι και οι αντιπολιτευόμενοι, ας συνεχίσουν να πορεύονται στην ίδια κατεύθυνση, που πορεύονταν 40 χρόνια τώρα. Δεν θα συμπορευθεί μαζί τους η κοινωνία. Μια κοινωνία, που έστω δειλά, αρχίζει να χαράσσει τη δική της κατεύθυνση. Μια νέα, ρεαλιστική πλέον κατεύθυνση, με σηματοδότες της την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, την αξιοπιστία, την αξιοπρέπεια. Όποιοι δεν θέλουν ν’ ακολουθήσουν την αλλαγή της, ας μείνουν πίσω. Το σκοτάδι είναι εκείνο που θα τους φάει.
Νίκος Σπ. Ζέρβας,
Πολιτικός Επιστήμονας Πανεπιστημίου Αθηνών
Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με τα λεγόμενα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να ξαναγίνει κοινή μας πεποίθηση ότι «λεφτά υπάρχουν». 3 δισ. από δω, 2 δισ. από κει, 1.5 παραπέρα, συνολικά συγκεντρώνουμε γύρω στα 12. 12 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ. Μα καλά, κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας; Έτσι εύκολα, άμα τη αναλήψει των κυβερνητικών του καθηκόντων θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει πόρους ύψους 5%-10% του ΑΕΠ; Από πού; Από το ΕΣΠΑ, τη στιγμή που επικαλείται μονομερείς ενέργειες για τη διαγραφή του χρέους; Από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας -καβάτζα για τις φυλλοροούσες από τα ’’κόκκινα δάνεια’’ τράπεζες-, την ώρα που εξαγγέλλει νέες ’’σεισαχθείες’’»;
Ας πάμε όμως στα πιο ουσιώδη. Έστω ότι τα βρίσκει και εφαρμόζει την κοινωνική του πολιτική. Πώς θα διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα, για τα οποία και ο ίδιος τάσσεται υπέρμαχος; Με την επιστροφή του αφορολόγητου στα 12.000 ευρώ; Μα έτσι δεν θα εξάρει και πάλι τη φοροδιαφυγή; Ξεχνά πως μέχρι πριν λίγα χρόνια γιατροί, δικηγόροι, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί δήλωναν εισοδήματα λιγότερα των 5.000 ευρώ ετησίως (!); Ή μήπως νομίζει πως δημοσιονομικά ελλείμματα δεν θα προκαλέσουν οι προσλήψεις 150.000 νέων αργομίσθων στο Δημόσιο και σε ΔΕΚΟ, με πρώτους εξ’ αυτών τους εργαζομένους της πρώην ΕΡΤ;
Την απάντηση για τα προεκτεθέντα την έχουν έτοιμη. Επικαλούνται την ανάπτυξη, τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, που θα πολλαπλασιάσουν κατά τους ίδιους το ελληνικό ΑΕΠ. Νέα ερωτήματα. Πώς θα πετύχουν τους μεγαλεπήβολους αυτούς στόχους; Νομίζουν πως θα τονώσουν το επενδυτικό-επιχειρηματικό ενδιαφέρον με τη δέσμευσή τους για αυξήσεις επί της φορολογήσεως -άνω του σημερινού 42%- των μεγάλων επιχειρήσεων; Ή μήπως πιστεύουν πως οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό δεν θα προκαλέσουν ένα τεράστιο τσουνάμι λουκέτων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
Για να είμαστε ακριβείς, η οριζόντια μείωση του κατώτατου μισθού το 2012 και η ουσιαστική κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, ευθύνονται σε μείζονα βαθμό για τη βύθιση της οικονομίας μας στην ύφεση, μαζί με τις όποιες ηθικές τους προεκτάσεις. Διότι, είναι απαράδεκτο πολυεθνικές εταιρίες, με τεράστια μερίδια αγοράς, τζίρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και δυσθεώρητα κέρδη, να αμείβουν τους εργαζομένους τους με 500 ευρώ και με κουτσουρεμένα τα όποια άλλα εργασιακά τους δικαιώματα.
Δεν ισχύει το ίδιο όμως για τις μικρές επιχειρήσεις, της γειτονιάς, οι ιδιοκτήτες των οποίων δίνουν καθημερινή μάχη να τις κρατήσουν ανοιχτές, απασχολώντας υπαλλήλους, έστω και με πενιχρό μισθό. Γι’ αυτούς θα ήταν ταφόπλακα μια οριζόντια αύξηση. Γι’ αυτό και θα ‘πρεπε πριν από τις όποιες εξαγγελίες, μαζί με τη στάθμιση κόστους-οφέλους, να εξετάζονται και εναλλακτικές επιλογές. Λ.χ. αναλογικές, βάσει των κερδών τους, εισφορές για εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες. Στήριξη των ανέργων -υλική και τεχνοκρατική- για άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, και όχι απλά, άνευ δημοσίου οφέλους, επιδότηση της ανεργίας τους.
Ωστόσο, πλην των υποσχέσεων Τσίπρα, τις τελευταίες εβδομάδες διαπιστώνεται έντονα και μια λιποψυχία εκ μέρους μελών των κοινοβουλευτικών ομάδων της συγκυβέρνησης. Αιτίες; Οι μεν ανέμεναν από το Σαμαρά περισσότερα φιλολαϊκά μέτρα -και πάλι για αγρότες, ενστόλους και άλλες κάστες της εκλογικής τους πελατείας-, οι δε, μη δυνάμενοι να απαρνηθούν το κρατικιστικό-λαϊκίστικο παρελθόν τους, χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για κάθε νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Και το χειρότερο. Σ’ αυτό το θέατρο του παραλόγου, πρωταγωνιστικό ρόλο δεν διαδραματίζουν επί το πλείστον απλοί βουλευτές, αλλά υπουργοί, που αντί να ασχολούνται μερονυχτίς με τα κυβερνητικά τους καθήκοντα, αναζητούν εξιλαστήρια θύματα για τον ΕΝΦΙΑ, μεταξύ των συνεργατών πρώην συναδέλφων τους. Πώς όμως, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να μη διαμένει για μήνες σε παραλυσία το κυβερνητικό έργο; Πώς να συνεχιστεί ο δρόμος για την ανάταξη -οικονομική, κοινωνική και πρωτίστως ηθική-, όταν κάποιοι ασχολούνται με την επανεκλογή τους και μόνο;
Αν το επιθυμούν, και οι συμπολιτευόμενοι και οι αντιπολιτευόμενοι, ας συνεχίσουν να πορεύονται στην ίδια κατεύθυνση, που πορεύονταν 40 χρόνια τώρα. Δεν θα συμπορευθεί μαζί τους η κοινωνία. Μια κοινωνία, που έστω δειλά, αρχίζει να χαράσσει τη δική της κατεύθυνση. Μια νέα, ρεαλιστική πλέον κατεύθυνση, με σηματοδότες της την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, την αξιοπιστία, την αξιοπρέπεια. Όποιοι δεν θέλουν ν’ ακολουθήσουν την αλλαγή της, ας μείνουν πίσω. Το σκοτάδι είναι εκείνο που θα τους φάει.
Νίκος Σπ. Ζέρβας,
Πολιτικός Επιστήμονας Πανεπιστημίου Αθηνών
