Το δεκάλογο της Σοσιαλδημοκρατίας και των προοδευτικών πολιτικών στον τομέα της Ενέργειας, καθώς και την αντίστοιχη εφαρμογή του στην ελληνική πραγματικότητα, παρουσίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης στην κοινή εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ και του Γερμανικού Ιδρύματος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος SPD “Friedrich Ebert Stiftung”, με τίτλο «Προοδευτικές Πολιτικές στον Τομέα της Ενέργειας – Μια Ευκαιρία για τη Σοσιαλδημοκρατία» την Τετάρτη, 1 Οκτωβρίου 2014.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν ως ομιλητές, αντί της γενικής γραμματέως του SPD, Yasmin Fahimi, λόγω ανυπέρβλητου κωλύματος, οι Ralf Bartels, εκπρόσωπος του Συνδικάτου Εργαζομένων στον Τομέα της Ενέργειας και Alfred Geissler, Διευθύνων Σύμβουλος διαδημοτικής εταιρείας Ενέργειας (STEAG).
Τη συζήτηση συντόνισε το μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, Κυριάκος Πιερρακάκης, ενώ παρόντες ήταν, μεταξύ άλλων, ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Γιάννης Δριβελέγκας, η υπουργός αναπληρωτής Εθνικής Άμυνας, Φώφη Γεννηματά, ο γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτης Ρήγας, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Θάνος Μωραΐτης και Χρήστος Γκόγκας, οι Χρήστος Πρωτόπαπας, Παντελής Καψής, Γιώργος Βερνίκος, Παναγιώτης Ιωακειμίδης.
Συνοπτικά, οι αρχές του προοδευτικού ενεργειακού δεκαλόγου είναι οι εξής:
1. Αειφόρος και «έξυπνη» ανάπτυξη, δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς, με δημιουργία θέσεων εργασίας.
2. Απεξάρτηση από τρίτες χώρες και γεωπολιτική ισχυροποίηση και αυτάρκεια.
3. Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη, με δημιουργία ειδικού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων.
4. Οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων, αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και ηλεκτρική διασύνδεση των νησιωτικών περιοχών.
5. Διαγενεακή Αλληλεγγύη, μέσα από τη δημιουργία του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών.
6. Φθηνή, ανταγωνιστική ενέργεια για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
7. Εξοικονόμηση, ως κορυφαία αναπτυξιακή προτεραιότητα.
8. Αυτοπαραγωγή και Αυτοκατανάλωση, έξυπνοι μετρητές, υλοποίηση της ενεργειακής Δημοκρατίας.
9. Φιλικές, έξυπνες πόλεις, βιώσιμη αστική κινητικότητα, προτεραιότητα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, πεζοί, ποδήλατα.
10. Διαφάνεια, λογοδοσία, ταχύτητα των αποφάσεων και αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας.
«Θέλω να σας ευχαριστήσω που είστε απόψε εδώ μαζί μας και να πω ότι εύχομαι η Γ.Γ του SPD, Yasmin Fahimi, έστω και την τελευταία στιγμή να στιγμή να προλάβει να συμμετάσχει σε αυτή την συζήτηση.
Έκανα όπως πάντα, ως Ακαδημαϊκός, το τραγικό λάθος. Έχω ετοιμάσει καμιά τριανταριά σελίδες και αναρωτιέμαι αν έχει νόημα να σας απασχολήσω για πάνω από ένα τέταρτο και μήπως θα έπρεπε τον υπόλοιπο χρόνο μας να τον αναλώσουμε στη συζήτηση μεταξύ μας.
Μάλλον θα κάνω το δεύτερο. Θα επιδιώξω λοιπόν όσο μπορώ πιο σύντομα, να καταθέσω κάποιες σκέψεις προβληματισμού και αμέσως μετά θα χαρώ πάρα πολύ να κάνουμε μια πολύ δημιουργική συζήτηση.
Το ερώτημα που μας απασχολεί όλους, είναι πρώτα απ’ όλα: Υπάρχει προοδευτική πολιτική στην ενέργεια; Έχει νόημα να συζητά κανείς για το ποια μπορεί να είναι η Σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση στα ζητήματα της ενέργειας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο;
Το δεύτερο ερώτημα που αμέσως μετά έρχεται αν η πρώτη απάντηση είναι θετική είναι εάν αυτή η πολιτική, έστω και στα σπάργανα, εφαρμόζεται άραγε, είτε εν μέρει σε επίπεδο Ένωσης είτε σε κάποια άλλα Κράτη-Μέλη;
Και αμέσως μετά έρχεται η τρίτη ερώτηση: Η Ελλάδα ακολουθεί άραγε πολιτικές που είναι, ή θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι είναι, στην κατεύθυνση της Σοσιαλδημοκρατίας;
Θα επιδιώξω να απαντήσω σε αυτά τα ερωτήματα, αλλά πρώτα ας βάλλουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούμαστε.
Έχουμε την εξέλιξη δύο ταυτόχρονων κρίσεων. Την παγκόσμια χρηματοπιστωτική, καπιταλιστική κρίση και την παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση. Όλα αυτά, σε πάρα πολλές χώρες, έχουν ως ένα από τα αρνητικότερα αποτελέσματά τους μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση.
Είμαστε λοιπόν στο επίκεντρο δύο ταυτόχρονων κρίσεων. Και αυτό που έχει αρχίσει να γίνεται σαφές είναι το μοντέλο που είχε δημιουργηθεί τα τελευταία 30-40-50 χρόνια, μπορώ να πω αμέσως μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Το μοντέλο δηλαδή ενός Καπιταλισμού που παράγει πλούτο. Και έρχεται στη συνέχεια η Σοσιαλδημοκρατία και με κοινωνική αλληλεγγύη, με ευαισθησία και με διαφάνεια, μοιράζει ένα μέρος από το μέρισμα. Αυτό έχει πάψει πια να υπάρχει, γιατί απλούστατα το μοντέλο παραγωγής που υπάρχει στη Δύση δείχνει ότι δεν παράγει πια πλούτο. Άρα αρχίζει να έχει υπαρξιακό πρόβλημα η ίδια Σοσιαλδημοκρατία, γιατί θα πρέπει και να βρει νέο παραγωγικό μοντέλο και στη συνέχεια τον πλούτο, που θα παράγεται από το νέο παραγωγικό μοντέλο, να συνεχίσει να τον μοιράζει δίκαια.
Ουσιαστικά, έχει αμφισβητηθεί η ικανότητα της αγοράς να αυτορυθμίζεται. Διότι, βασικό συστατικό της ήταν ότι παράγεται μέρισμα. Και ας δούμε αυτό το μέρισμα πως θα το μεγαλώσουμε μέσα από αυτορυθμιζόμενες διαδικασίες. Και βεβαίως το γνωστό μοντέλο του Μίλτον Φρίντμαν… Οι σκέψεις και οι ιδέες δείχνουν να υφίστανται τριγμούς.
Το 2008, οι Times είχαν τίτλο «Είμαστε όλοι κεϋνσιανοί τώρα». Ήταν εκεί που άρχισε να σκάει η παγκόσμια κρίση. Και βεβαίως εμείς ως Δημοκράτες Σοσιαλιστές, ως Σοσιαλδημοκράτες, έχουμε χρέος να θέλουμε να δώσουμε απάντηση σε αυτό που απασχολεί τον κάθε πολίτη και όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Θα πρέπει να απαντήσουμε με εντιμότητα, με ειλικρίνεια, με υπερβατικό τρόπο, γνωρίζοντας ότι από τη μια πλευρά έχουμε απόψεις και ιδέες συντηρητικές, νεοφιλελεύθερες, δεξιές και από την άλλη πλευρά έχουμε ακραίες, που ορισμένες φορές προέρχονται από νεοκομμουνιστογενή κινήματα, ή έχουμε και άλλες ακρότητες όπως είναι οι ακροδεξιές εμφανίσεις, σε αρκετές μη αναμενόμενες να εμφανίσουν τέτοια φαινόμενα χώρες.
Άρα, η Σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται στο επίκεντρο του προβληματισμού μιας συνολικής κοινωνικοπολιτικής ρευστότητας, στην οποία προς το παρών δεν έχει δώσει απαντήσεις. Το ζητούμενο σε μια τέτοια προσέγγιση είναι ποια μπορεί να είναι η απάντηση της Σοσιαλδημοκρατίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά βεβαίως -αυτό που απασχολεί εμάς- και στην Ελλάδα.
Ας το πούμε με απλά λόγια, στον Τομέα της Ενέργειας το ζητούμενο είναι να έχω επαρκή και φτηνή ενέργεια που να παράγεται όμως με έναν τέτοιο τρόπο που να μην υποβαθμίζει το περιβάλλον, με έναν τρόπο αειοφορικό.
Αυτό που πρέπει λοιπόν να δημιουργήσει η Σοσιαλδημοκρατία, είναι ένα νέο σύμφωνο ανάμεσα στην ίδια και την κοινωνία. Ένα σύμφωνο εμπιστοσύνης, δουλειάς, ειλικρίνειας, εντιμότητας, μεταρρυθμίσεων και επεμβάσεων, στη πραγματικότητα κάτι που μέχρι τώρα δεν έχει ξαναδοκιμαστεί. Και όλα αυτά σε μια Ευρώπη η οποία γηράσκει, είναι απογοητευμένη, έβαλε κάποια στιγμή ως στόχο να γίνει η ανταγωνιστικότερη οικονομία του κόσμου μέχρι το 2020 και απέτυχε παταγωδώς. Στη διεθνή πολιτική σκηνή είναι αμήχανη ως ανύπαρκτη, και ταυτόχρονα βιώνει την υπαρξιακή της κρίση μέσα σε ένα εξαιρετικά ρευστό γεωπολιτικά περιβάλλον ευρύτερα. Από την Ουκρανία μέχρι φτάνοντας κάτω στη Λιβύη. Εδώ λοιπόν, στις πιο δύσκολες συνθήκες του μεταπολεμικού μοντέλου, οφείλει η Σοσιαλδημοκρατία να δώσει απαντήσεις.
1η αρχή: Θέλουμε μια ανάπτυξη αειφόρο, με σεβασμό στο περιβάλλον, έξυπνη δηλαδή να χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες, δίκαιη δηλαδή με αλληλεγγύη, χωρίς αποκλεισμούς δηλαδή να μην πετάει απ’ έξω τη νέα γενιά, τις γυναίκες και άλλες κοινωνικές ομάδες, κυκλική δηλαδή να επαναχρησιμοποιεί τις πρώτες ύλες, με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αυτό είμαι με δυο λόγια το περίγραμμά μας.
Ο δεύτερος στόχος, η 2η αρχή μιας προοδευτικής προσέγγισης στην ενέργεια, είναι η Ευρώπη να απεξαρτηθεί από εισαγωγές τρίτων χωρών σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό, να ισχυροποιηθεί γεωπολιτικά, να αποκτήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αυτάρκεια, να έχει επάρκεια και όλα αυτά σε κάθε χώρα να γίνουν με έναν τέτοιο τρόπο που να τονώνουν και το πατριωτικό συναίσθημα των λαών και των κοινωνιών.
Η 3η αρχή πρέπει να είναι η διαμόρφωση μιας νέας Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Σε αρκετά ζητήματα, η αλληλεγγύη ανάμεσα σε Κυβερνήσεις και χώρες της Ευρώπης έχει διαμορφωθεί και θεσμικά. Στην ενέργεια η αλληλεγγύη, η ενεργειακή αλληλεγγύη, είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Και αποτελεί ένα μεγάλο ζητούμενο και θα σας πω πως επιδιώκουμε ως Ελλάδα να το αντιμετωπίσουμε, το αν θα καταφέρουμε να επιδείξουμε αλληλεγγύη στα θέματα της ενέργειας.
4η αρχή: Αν θες να εφαρμόσεις Σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές στα ζητήματα της Ενέργειας, σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο ορυκτός πλούτος, εντάσσεται όμως και η προστασία του περιβάλλοντος και τα μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Η τέταρτη αρχή θα είναι, ότι πρέπει να υπάρχουν ωφελιμότητες, ωφέλειες για τις τοπικές κοινωνίες. Δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει, πουθενά στην Ευρώπη και ασφαλώς και στην Ελλάδα, επένδυση ενεργειακή ή αξιοποίηση ορυκτού πλούτου εάν η τοπική κοινωνία δεν είναι συμμέτοχος στη λήψη αποφάσεων και δεν πειστεί απολύτως ότι θα έχει και η ίδια ωφέλειες από τη συγκεκριμένη επένδυση.
Η 5η αρχή, είναι ότι θα πρέπει πια να επιτευχθεί διαγενεακή αλληλεγγύη. Ο κανιβαλισμός που έχει επιδείξει η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες στους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της, αυτό που είδαμε πρόσφατα να δημοσιεύεται ότι ζούμε περίπου 2,5 φορές παραπάνω απ’ όσο αντέχει ο πλανήτης, αυτό πια δεν μπορεί να έχει συνέχεια. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να είναι απόλυτα σαφές σε αυτούς που παίρνουν αποφάσεις σήμερα στις κοινωνίες, ότι η διαγενεακή αλληλεγγύη δεν είναι ηθικό χρέος, είναι υποχρέωση αδήριτη, οικονομική του σήμερα.
Η 6η αρχή που πρέπει να διέπει μια προοδευτική προσέγγιση, είναι ότι θέλουμε φτηνή ενέργεια που να δίνει ανταγωνιστικότητα στη βιομηχανία και στους παραγωγικούς τομείς των οικονομιών και βεβαίως φτηνή ενέργεια και για τα νοικοκυριά. Πολύ περισσότερο, για τα χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος νοικοκυριά.
Η 7η αρχή είναι η πιο παραμελημένη αρχή. Είναι παραμελημένη, δυστυχώς, γιατί δεν είχε ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες κάποιο λόμπυ να την υποστηρίξει. Είναι η αρχή της εξοικονόμησης ενέργειας, μια αρχή στην οποία πιστεύω -και είμαι βέβαιος πιστεύουν και οι περισσότεροι από εμάς βαθύτατα- με τεράστιο αντικείμενο. Εγώ, για την Ελλάδα το έχω χαρακτηρίσει το μεγαλύτερο ανεξάντλητο, ανεκμετάλλευτο ενεργειακό κοίτασμα της χώρας, το οποίο εκτός των άλλων δημιουργεί και δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Κατά συνέπεια, η 7η αρχή μας πρέπει να είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, ως πρωταρχικός στόχος του νέου μοντέλου που θέλει η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία να εφαρμόσει.
Η 8η αρχή, είναι η αρχή της ενεργειακής δημοκρατίας. Τζέρεμι Ρίφκιν : Πως μπορούμε από ένα μοντέλο παραγωγής, από ένα μοντέλο οικονομιών που κάποιοι παράγουν, κάποιοι μεγάλοι συνήθως παράγουν και εκατομμύρια μικροί καταναλώνουν, να περάσουμε σε ένα άλλο μοντέλο, όπου να έχουμε πολλά εκατομμύρια και αυτοπαραγωγών και αυτοκαταναλωτών. Κυρίως, μέσα από την εγκατάσταση μικρών μονάδων ΑΠΕ, αλλά όχι μόνο.
Η 9η αρχή της Σσιαλδημοκρατίας, είναι η δημιουργία έξυπνων και φιλικών πόλεων προς τον πολίτη. Πόλεων που να είναι συμβατές με τις αρχές της αειφορίας, τις αρχές της σύγχρονης πολεοδομίας, τις αρχές της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτήρια, τις αρχές της μετακίνησης των ανθρώπων κυρίως -και κατά προτεραιότητα-με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, πόλεις που να υποστηρίζουν την αρχή της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
Τέλος, η 10η αρχή είναι η διαφάνεια, η λογοδοσία, η ταχύτητα των αποφάσεων και η πάταξη της γραφειοκρατίας.
Άρα, πρέπει να τα αλλάξουμε όλα. Σήμερα έχουμε 1,5 δις ανθρώπων που δεν έχουν ηλεκτρισμό. Και 2,5 δις ανθρώπων που οι συνθήκες καθημερινής διαβίωσής τους, οι συνθήκες υγιεινής τους, είναι απαράδεκτες και τους δημιουργούν άπειρες δυσκολίες και ασθένειες. Για να φτάσουμε σε μια παγκόσμια οικονομία χαμηλού άνθρακα τα επόμενα 30 χρόνια, χρειαζόμαστε κάθε χρόνο επενδύσεις ύψους 1 τρις. εκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο. Ένα τρις δολάρια κάθε έτος! Που σημαίνει όμως, συνακόλουθη δημιουργία και νέων θέσεων εργασίας. Η Ευρώπη γηράσκει, είναι μη ανταγωνιστική, πρέπει να βρει τον καινούριο της ρόλο και ο καινούριος της ρόλος δεν μπορεί να είναι μοιραία, μονοδιάστατα αναγκαστικά, ιστορικά αποδεδειγμένα ???, δεν μπορεί να είναι το μοντέλο ανερχόμενων οικονομιών όπως η Κίνα, Ινδία ή άλλες χώρες, οι οποίες έχουν στηριχθεί κυρίως στο φτηνό εργατικό δυναμικό.
Και βεβαίως, να έχουμε στο μυαλό μας τις ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις που έχουν πιάσει «αδιάβαστη» την Ευρώπη. Εδώ όμως, πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας κάτι το οποίο έχει συμβεί τα τελευταία 10 χρόνια. Και σχετίζεται με την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, συγκρινόμενη με την ανταγωνιστικότητα κυρίως της οικονομίας των ΗΠΑ. Η επανάσταση του shale gas, του σχιστολιθικού αερίου, έχει φέρει μια τεράστια ανατροπή σε αυτό που ξέραμε τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ΗΠΑ, από μεγαλύτερος παγκόσμιος εισαγωγέα πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι σήμερα αυτάρκης με το σχιστολιθικό αέριο και ξεκινάει να γίνεται και εξαγωγέας. Ταυτόχρονα, παρέχει ενέργεια στις αμερικάνικες επιχειρήσεις φτηνότερη κατά 50% τουλάχιστον σε σχέση με την αντίστοιχη ενέργεια που παρέχουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες στις βιομηχανίες στους.
Η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας είναι αυτή τη στιγμή, όπως καταλαβαίνετε, στα τάρταρα συγκρινόμενη με το φτηνότερο ενεργειακό κόστος των ΗΠΑ. Άρα, κάτι πρέπει να γίνει και εδώ. Για να κλείσω αυτό το πρώτο μέρος, επιτρέψτε μου να παραθέσω σε τίτλους το που στοχεύει η Ελλάδα, ποιες δεσμεύσεις έχει πάρει σε σχέση με την Κλιματική Αλλαγή και τους στόχους ενόψει του 2030.
Η Ελλάδα δεσμεύεται για:
1. Μείωση κατά 40% των εκπομπών ρύπων του Θερμοκηπίου μέχρι το 2030.
2. Για εισαγωγή 30% των ΑΠΕ στο ενεργειακό της ισοζύγιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει 27%.
3. Η Ελλάδα δεσμεύεται για εξοικονόμηση ενέργειας 30% έως το 2030. Δεν υπάρχει τέτοιος στόχος από την Ε.Ε.
4. Η Ελλάδα δεσμεύεται για εγκατάσταση σε όλα τα ελληνικά νοικοκυριά μέχρι το 2030 έξυπνων μετρητών, έτσι ώστε να μπορεί το κάθε νοικοκυριό να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την κατανάλωση της ενέργειας του.
5. Η Ελλάδα δεσμεύεται ότι μέχρι το 2030 θα έχει διασυνδέσει με ηλεκτρικά καλώδια όλα τα νησιά της. Και αυτή η απαράδεκτη κατάσταση, να σπαταλάει η εθνική οικονομία, δηλ. ο Έλληνας πολίτης που το πληρώνει, κάθε χρόνο περίπου 1 δις ευρώ για να κάνουμε εισαγωγές μαζούτ ή πετρελαίου, προκειμένου να λειτουργήσουν οι πετρελαϊκοί σταθμοί στα νησιά της χώρας, αυτό πρέπει να σταματήσει. Τα πρώτα βήματα έχουν γίνει, πρέπει να τρέξουμε ακόμη πιο γρήγορα.
Η δεύτερη αρχή της Σοσιαλδημοκρατίας πρέπει να είναι η απεξάρτηση από εισαγωγές από τρίτες χώρες. Όσο το δυνατόν μπορεί να γίνει. Κρατήστε εδώ σας παρακαλώ, την διαρκώς φθίνουσα παραγωγή και παραγωγικότητα στη Βόρεια Θάλασσα, αλλά και στη Νορβηγία που αρχίζουν σιγά-σιγά τα υφιστάμενα αποθέματα να ωριμάζουν πάρα πολύ και να μειώνονται οι αποδόσεις τους. Ταυτόχρονα, η Ε.Ε προσπαθεί να κάνει κάτι άλλο. Ανοίγοντας την αγορά της, να συνδέσει με νέους αγωγούς τα Κράτη-Μέλη με νέες πηγές και οδούς τροφοδοσίας. Ο γνωστός αγωγός TAP είναι ένα κλασσικό παράδειγμα στην Ελλάδα. Εδώ επιτρέψτε μου να σας πω ότι - επειδή βίωσα τα τελευταία 4-5 χρόνια την αγωνία να έχεις απέναντί σου το πανίσχυρο λόμπυ του Ναμπούκο, λόμπυ από όλες τις πλευρές και ως Ελλάδα στην αρχή μαζί με την Ιταλία να παλεύουμε για τον ITGI και κατόπιν για τον TAP - είναι μια εξόχως χρήσιμη εμπειρία εθνικού χαρακτήρα για το πως μπορείς όταν είσαι τεκμηριωμένος, υπεύθυνος και με υπομονή, πράγματι να κερδίσεις παιχνίδια τα οποία φαίνονται σε πρώτη φάση χαμένα. Γνωρίζετε πολύ καλά, είμαι βέβαιος, πως η Ελλάδα τα τελευταία 2 με 3 χρόνια έχει εντάξει στα μεγάλα Έργα Πανευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος 12 βασικές υποδομές, οι οποίες πραγματικά θα την καταστίσουν έναν σπουδαίο ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής.
Ας κρατήσουμε όμως διαρκώς στο μυαλό μας το εξής, για τα επόμενα 30 χρόνια :
Η Ευρώπη είναι σήμερα εξαρτημένη από το Πετρέλαιο κατά 80%. Το 2035 θα είναι εξαρτημένη κατά 90%. Μιλώ πάντα για εξάρτηση από εισαγωγές από τρίτες χώρες. Η Ευρώπη σήμερα είναι εξαρτημένη στο Φυσικό Αέριο κατά 60%. Το 2035 θα είναι εξαρτημένη κατά 80%.
Η Ενέργεια λοιπόν είναι η καρδιά, ο πυρήνας του μεγάλου πανευρωπαϊκού προβληματισμού, όχι στα συμβούλια των Υπουργών Ενέργειας, όχι στα Συμβούλια Υπουργών Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, αλλά στα Συμβούλια Κορυφής για το που μπορεί, ή πρέπει να πάει η Ευρώπη και η ευρωπαϊκή οικονομία.
Τρίτη αρχή, η οικονομική αλληλεγγύη ανύπαρκτη σήμερα στον Τομέα της Ενέργειας. Στην Ενέργεια τι θέλουμε να κάνουμε με απλά λόγια; Να ελευθερώσουμε τις αγορές, να μπουν περισσότεροι παίχτες; Μάλιστα. Το δέχομαι. Είναι επαρκές; Κι αν ο μηχανισμός της αγοράς δε δουλεύει καλά; Αν δημιουργούνται καρτέλ; Κι αν ακόμη δουλεύουν καλά οι αγορές, είναι δυνατόν σε εποχές κρίσεις τα κράτη-μέλη, οι κοινωνίες, να αφήνουν την αγορά να ρυθμίζει τις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης λαών που μπορούν να υποφέρουν λόγο της γεωγραφικής τους θέσης εάν ξεσπάσει κάποια κρίση;
Σήμερα η Ευρώπη δεν έχει μηχανισμό αλληλεγγύης για να αντιμετωπίσει πιθανές διακοπές λόγω τις Ουκρανικής κρίσης. Η Ευρώπη δεν έχει, επίσης, μηχανισμό για να αντιμετωπίσει την πιθανή διακοπή ροής Φυσικού Αερίου από την Νορβηγία, ή από την Τυνησία, ή από την Αλγερία. Η Ουκρανική κρίση λοιπόν, είναι μια μεγάλη πρόκληση. Είναι η Λυδία λίθος επί της οποίας θα αξιολογηθούν οι σημερινές Ευρωπαϊκές ηγεσίες, για το αν καταλαβαίνουν την ιστορικότητα των στιγμών.
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν προβλήματα τον επόμενο χειμώνα σε αρκετές χώρες. Ευχόμαστε όλοι και δουλεύουμε για να λυθούν τα προβλήματα αυτά με διάλογο και με διπλωματικό τρόπο. Θα ήταν, όμως, αδιανόητο να κλείσουμε τα μάτια σε μια πιθανή κρίση. Η Ελλάδα στο σημείο αυτό έχει πάρει μια πρωτοβουλία πανευρωπαϊκού επιπέδου. Έχει προτείνει κάτι πάρα πολύ απλό : όπως σε άλλες περιπτώσεις δημόσιου βίου η Ευρώπη επιδεικνύει αλληλεγγύη, έτσι και στην περίπτωση ύπαρξης διακοπών φυσικού αερίου, λόγω της ουκρανικής κρίσης, η αύριο πιθανά λόγω άλλης κρίσης σε άλλη γεωγραφική περιοχή, να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αλληλεγγύης των 28 κρατών-μελών, που κατά προτεραιότητα και με συγκεκριμένες διαδικασίες θα ενισχύει την τροφοδοσία των χωρών που θα υποστούν τις περισσότερες ζημίες μέσω υγροποιημένου φυσικού αερίου, μέσω LNG. Η πρόταση της Ελλάδος, λοιπόν, που έχει κατατεθεί από τον Υπουργό ΠΕΚΑ, έχει τεθεί στο επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών από τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών και Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και, επίσης, έχει τεθεί και στο τελευταίο Συμβούλιο Κορυφής από τον Πρωθυπουργό της χώρας.
Λέει τα εξής, πολύ απλά πράγματα:
Πρώτον. Να δημιουργήσουμε έναν μηχανισμό πληροφόρησης, για το σε ποιές χώρες τις στιγμές της κρίσης περισσεύουν φορτία Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, με βάση τα μακροχρόνια συμβόλαια που έχουν τα κράτη. Είναι βέβαιο ότι η Ισπανία η Πορτογαλία, η Μεγάλη Βρετανία, δεν πρόκειται να υποστούν οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση εάν ξεσπάσει κρίση στην Ουκρανία. Είναι επίσης απολύτως βέβαιο ότι, υπό φυσιολογικές συνθήκες ένα δυο φορτία στις χώρες που προανέφερα, ή στη Σουηδία, ή αλλού, θα μπορούσαν να περισσέψουν. Αυτά τα φορτία τα οποία δεν χρειάζονται στις χώρες αυτές ζητούμε. Εγώ θα θέσω το ζήτημα και στο συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που θα διεξαχθεί αυτό το Σαββατοκύριακο.
Ζητούμε λοιπόν, αντί να μεταπωλούνται -για παράδειγμα στην Ιαπωνία- και να βγάζουν κέρδη οι εταιρίες που τα μεταπωλούν, να δημιουργηθεί ένας Μηχανισμός Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης με χρηματοδοτικό σχήμα από πίσω, το οποίο θα στηρίζει τις χώρες που υποχρεωτικά θα αγοράζουν Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο, γιατί δεν γίνεται να πράξουν διαφορετικά αν έχει κοπεί η παροχή Αερίου. Όμως, τη διαφορά που θα προκύψει λόγο της εκτίναξης της τιμής του φυσικού αερίου εξαιτίας της κρίσης, να έρθει ως αρωγός το καινούργιο ευρωπαϊκό σχήμα και να την χρηματοδοτήσει. Θέλω να πιστεύω ότι η Ευρώπη θα απαντήσει θετικά στην ελληνική πρόταση.
Οφέλη και τοπικές κοινωνίες:
Το είπα με σαφήνεια και είναι βαθιά μου πεποίθηση. Έχω συνομιλήσει με πολλές τοπικές κοινωνίες, είτε λόγω διαδικασιών εξόρυξης αξιοποίησης του εθνικού ορυκτού πλούτου, είτε λόγω διέλευσης αγωγών, είτε λόγο εγκατάστασης μεγάλων αιολικών η άλλων πάρκων. Γιατί, ο Υπουργός Περιβάλλοντος δίνει την τελική βάρια υπογραφή της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Και περιβαλλοντική αδειοδότηση δεν είναι απλά και μόνο η υπακοή σε όσα λέει η ευρωπαϊκή κοινοτική νομοθεσία, είναι ταυτόχρονα και η συνομιλία με τις τοπικές κοινωνίες. Εάν, λοιπόν, οι τοπικές κοινωνίες δεν βλέπουν με σαφήνεια, ξεκάθαρα, ότι έχουν οφέλη, καμία επένδυση δε πρόκειται να γίνει.
Στον τομέα των Υδρογονανθράκων, πήραμε μια βασική απόφαση : όσα έσοδα θα έχουμε τα επόμενα τριάντα, σαράντα χρόνια από τους Yδρογονάνθρακες ως Δημόσιο, το 25% θα πάει στις τοπικές κοινωνίες. Υπογράψαμε, επικυρώσαμε στη Βουλή πριν δυο τρεις εβδομάδες τις πρώτες τρεις συμβάσεις για τα πετρέλαια, στον Πατραϊκό, στο Κατάκολο και στα Ιωάννινα. Εάν οι εκτιμήσεις των ειδικών για τα πιθανά αποθέματα είναι ακριβείς, αναμένουμε από τις συγκεκριμένες συμβάσεις δημόσια έσοδα τις επόμενες δεκαετίες της τάξης των 15 με 18 δισεκατομμυρίων ευρώ. Κονδύλι πάνω από δυο δισεκατομμύρια ευρώ θα διανεμηθεί τα επόμενα χρόνια στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας, Ιονίων Νήσων και Ηπείρου.
Κατά συνέπεια, έχει απόλυτο νόημα αυτό που θα κάνουμε το επόμενο χρονικό διάστημα στα Περιφερειακά Συμβούλια, να παρουσιάσουμε στις τοπικές κοινωνίες το τι πρόκειται να γίνει.
Κάναμε και κάτι άλλο για τον υπόλοιπο Ορυκτό Πλούτο της χωράς. Διαμορφώσαμε, με την υπηρεσία του Υπουργείου ένα πρότυπο ένα μοντέλο, του πως πρέπει να αξιοποιείται ο ορυκτός πλούτος της χώρας. Και εδώ θέλω να πω ένα μεγάλο δημόσιο ευχαριστώ στις υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ, γιατί σε όλα όσα ζητήσαμε βρήκαμε ανθρώπους με γνώση, με μεράκι και με αγάπη για την πατρίδα. Μαζί διαμορφώσαμε αυτό το μοντέλο. Δεν θα σας πω λεπτομερείς, αλλά θα σας αναφέρω κάτι που για πρώτη φορά έγινε στην Ελλάδα. Όταν βγάλαμε τον πρώτο διαγωνισμό – πρότυπο, για την αξιοποίηση ενός δημόσιου μεταλλευτικού χώρου στο Κιλκίς, συναποφασίσαμε το 25% της βαρύτητας των κριτηρίων αξιολόγησης του επενδυτή στον οποίο θα κατακυρώσουμε τον διαγωνισμό, το 25% να μην είναι τα γνωστά κριτήρια, να μην είναι η προσφορά στο Δημόσιο, να μην είναι όλα τα άλλα. Αλλά, το 25% να είναι κριτήρια σχετιζόμενα με την τοπική κοινωνία. Δηλαδή, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δράσης εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, περιβαλλοντικές προτάσεις και παρεμβάσεις πέραν αυτών που προβλέπονται από την νομοθεσία. Πόσες θέσεις εργασίας θα έχει ο τοπικός πληθυσμός. Αυτά όλα αποτελούν το 25% των κριτηρίων κατακύρωσης, με βάση διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες, για την αξιοποίηση του εθνικού Ορυκτού Πλούτου.
Πέμπτη αρχή : Διαγενεακή Αλληλεγγύη.
Οι περισσότεροι από εσάς, ξέρετε την γνωστή αντιπαράθεση του William NordHaus με τον Nicholas Stern και την ιστορία με το κοινωνικό προεξοφλητικό επιτόκιο. Δηλαδή, πως η κάθε γενιά αντιλαμβάνεται το σήμερα σε σχέσεις με τις αναγκαιότητες του αύριο. Στην Ελλάδα πήραμε μια απόφαση πριν από ενάμιση χρόνο για όλα τα έσοδα υδρογονανθράκων, τα οποία καλοβλέπουν και οι σημερινοί υπουργοί Οικονομικών και θα καλοβλέπουν και όλοι οι επόμενοι υπουργοί Οικονομικών. Είπαμε, δεν θα απλώσετε χέρι, δεν θα τα ακουμπήσετε. Περάσαμε νόμο με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, που λέει ότι όλα τα έσοδα, το εναπομένων 75% γιατί το 25% θα πάει στις τοπικές κοινωνίες για έργα επιβάλλοντος και ανταποδοτικά στις τοπικές κοινωνίες, το υπόλοιπο 75% θα πάει και θα σχηματίσει έναν κουμπαρά, το λεγόμενο Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών, που θα έχει μονάχα ένα σκοπό. Θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά και μόνον για την βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού συστήματος της χώρας. Το πρότυπο μας, το έχουμε πει πολλές φορές, είναι το Νορβηγικό pension fund το οποίο σήμερα έχει γύρω στα 800 δις περιουσία, είναι ο μεγαλύτερος κρατικός επενδυτής σε παγκόσμιο επίπεδο. Το δε ενδιαφέρον -και το ενσωματώσαμε και στην δική μας ειδική νομοθεσία όταν περάσαμε με πρόταση του ΠΑΣΟΚ τη συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση- είναι ότι έχει μέσα την υποχρέωση της ηθικής επιχειρηματικότητας, δηλαδή δεν θα επενδύσεις εκεί και ως έχει, δεν θα επενδύεις σε μη ηθικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, ή μη ηθικές επιχειρήσεις.
Έκτη αρχή: Φτηνή ενέργεια για την βιομηχανία και τα νοικοκυριά.
Έχουμε πάρει ορισμένες πρωτοβουλίες και όλα δείχνουν ότι μας βγαίνουν. Και η διακοψιμότητα για την βαριά βιομηχανία, δηλ. γύρω στα 60 με 70 εκατομμύρια το χρόνο για να στηρίξουμε το ενεργειακό κόστος της βαριάς βιομηχανίας. Και η αντιστάθμιση ρύπων, μικρότερο κονδύλι της τάξης των 15 με 20 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο.
Γιατί ξέρετε, η κλιματική αλλαγή, η αρνητική επίδραση στο περιβάλλον, ασφαλώς είναι μια υποχρέωση όλων μας να αντιμετωπιστεί. Όπως, ας έρθουμε στη θέση μιας βαριάς βιομηχανίας της χώρας μας. Μια χαλυβουργική βιομηχανία για παράδειγμα, η οποία υπόκειται σε όλους τους ευρωπαϊκούς περιορισμούς μείωσης των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου και διπλά της ο ανταγωνιστής της, παράδειγμα στην Τουρκία, που δεν υπόκειται στα αντίστοιχα κόστη και περιορισμούς προσαρμογής, στις αναγκαιότητες μείωσης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Μοιραία, έχει φθηνότερο ενεργειακό κόστος και μοιραία είναι πιο ανταγωνιστής για να στείλει τα προϊόντα του στην Αίγυπτο, ή σε άλλη χώρα. Αυτό λέγεται διαρροή άνθρακα. Εμείς λοιπόν διεκδικήσαμε με ισχυρή τεκμηρίωση από τις υπηρεσίες του Υπουργείου και για πρώτη φορά πετύχαμε εξαίρεση, τη δυνατότητα δηλαδή να ενισχύσουμε τη βαριά βιομηχανία της χώρας. Όχι όλες όσες θα θέλαμε, αλλά κάναμε το πρώτο βήμα προκειμένου να είναι ανταγωνιστικότερες σε σχέση με τις γειτονικές χώρες.
Φτηνή ηλεκτρική ενέργεια για τον πολίτη, το λεγόμενο κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο: Είχα την τιμή και την χαρά να είμαι ο πρώτος Ευρωπαίος Υπουργός που υπέγραψε ρυθμιστικό κείμενο, απόφαση Υπουργική, με την οποία για πρώτη φορά η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος γίνεται όχι με βάση την χρήση (οικιακό, επαγγελματικό, ή άλλο), όχι με βάση την κατανάλωση (μεγάλη κατανάλωση, μικρή κατανάλωση), αλλά με βάση ένα κριτήριο : το εισόδημα, την οικονομική κατάσταση του δικαιούχου, κλασική - κλασικότατη περίπτωση κοινωνικής αλληλεγγύης Σοσιαλδημοκρατικής προσέγγισης, κοινωνικής ευαισθησίας.
Σήμερα, 570.000 ελληνικές οικογένειες , περίπου 2.000.000 ελλήνων πολιτών, έχουν φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα από ότι οι υπόλοιποι εμείς, γιατί ανήκουν στις κατηγορίες των δικαιούχων του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), δηλαδή μακροχρόνια άνεργοι κάτω από το φορολογητέο εισόδημα, άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι και τρίτεκνοι.
Προχωρήσαμε και σε ένα ακόμα βήμα πρόσφατο. Πριν 3 μήνες περίπου, οι σύντροφοι συνάδελφοι από την Κοινοβουλευτική Ομάδα το ξέρουν, δημιουργήσαμε το Τιμολόγιο Υπηρεσιών Αλληλεγγύης. Τι είναι αυτό; Είπαμε ότι δεν γίνεται να πληρώνει ρεύμα όπως όλες οι άλλες δραστηριότητες, το κοινωνικό συσσίτιο της Εκκλησίας, το συσσίτιο του Δήμου, το συσσίτιο μια ομάδας πολιτών που με αγάπη και ανθρωπιά προσφέρει προσωπική εργασία και ταΐζει 50 ή 100 ανθρώπους. Δεν γίνεται να μην κάνουμε φθηνότερο τιμολόγιο για μια μονάδα κοινωνικής αλληλεγγύης, που περιθάλπει ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Γι’ αυτές τις περίπου τρείς με τέσσερις χιλιάδες κοινωνικές δομές (συσσίτια, κοινωνικά/ εκκλησιαστικά/δημοτικά παντοπωλεία, φαρμακεία, ιατρεία, δομές στέγασης ανθρώπων) πήραμε απόφαση και μειώσαμε κατά 70% το ανταγωνιστικό κομμάτι του ηλεκτρικού ρεύματος και απολύτως δωρεάν τις υπηρεσίες κοινωνικής ωφέλειας. Ο παπάς στο Ναύπλιο, στην περιοχή μου που έχει κοινωνικό συσσίτιο και ταΐζει 150 ανθρώπους, δυστυχώς τον τελευταίο καιρό αντιμετωπίζει προβλήματα. Όταν του είπα «δώσε μου τους λογαριασμούς» διαπιστώσαμε ότι πληρώνει κάθε μήνα 500 ευρώ. Με την δράση που πήραμε, αυτά τα 500 ευρώ μειώνονται σε 120 με 150 ευρώ. Μια σπουδαία, γι αυτούς τους ανθρώπους, παρέμβαση.
Και βέβαια, γνωρίζετε ότι πριν λίγο καιρό ανακοινώσαμε την επιδότηση νοικοκυριών προκειμένου να επεκτείνουμε την χρήση φυσικού αερίου σε Αθήνα Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία. Ήδη, μου έστειλε σήμερα μήνυμα η Θεσσαλονίκη ότι έχουμε 250% αύξηση των αιτήσεων για σύνδεση με το Φυσικό Αέριο. Όλα αυτά και για να καταπολεμήσουμε το φαινόμενο της αιθαλομίχλης, που το ζήσαμε βίαια τα προηγούμενα 2 χρόνια.
Εξοικονόμηση ενέργειας: Θα το πω όπως το νιώθω. Θεωρώ πως είναι η σπουδαιότερη πηγή επανεκκίνησης της εθνικής οικονομίας, με μηδενικό κόστος και με δημιουργία θέσεων εργασίας. Τώρα, χωρίς να δανειστείς από κανέναν τίποτα και χωρίς να πληρώσει ο κρατικός προϋπολογισμός ούτε ένα ευρώ.
Κάναμε μια πρόταση στον Υπουργό Οικονομικών πριν τρεις ημέρες. Η πρόταση είναι πολύ απλή και ξεκάθαρη. Έχουμε την εμπειρία του «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον», αυτή τη στιγμή έχουμε 40.000 νοικοκυριά που έχουν ενταχθεί ή προενταχθεί κι έχουμε δαπανήσει γύρω στα 400 εκατομμύρια Ευρώ. Τώρα πια ξέρουμε, για παράδειγμα ότι όταν κάνεις σοβαρή εξοικονόμηση ενέργειας γλιτώνεις περίπου 40% του ενεργειακού κόστους κάθε χρόνο.
Σε δυόμιση χρόνια, από αυτό το πρόγραμμα, δημιουργήθηκαν 10.000 θέσεις εργασίας. Τι προτείναμε στον υπουργό Οικονομικών; Με την εμπειρία που έχουμε, με νούμερα πια που τα ξέρουμε, μετρήσιμα -ούτε επενδυτικούς νόμους θέλουμε ούτε τίποτα- να υπάρξει πλήρης φορολογική απαλλαγή για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε σπίτια έως 15.000 ευρώ στο καθένα, από όποιους μπορούν και από όποιους θέλουν.
Και πείσαμε, ελπίζω, το οικονομικό επιτελείο ότι αυτή η φοροαπαλλαγή θα έχει μηδενική αρνητική επίπτωση στα δημόσια έσοδα, γιατί απλούστατα τα αντίστοιχα τιμολόγια που θα εκδοθούν για να δικαιολογηθεί η φοροαπαλλαγή θα έχουν και τον φόρο που θα πληρώσει ο εκδώσας το τιμολόγιο και τον ΦΠΑ, άρα και παραπάνω θα εισπράξει το κράτος από αυτά που θα εισέπραττε εάν απλώς φορολογούσε το εισόδημα των 15.000 ευρώ των νοικοκυριών.
Για να ξέρουμε πόσα νοικοκυριά μπορούν να προχωρήσουν σε τέτοιες παρεμβάσεις, θα σας πω ότι στη ΔΕΗ έχουμε 5,5 εκατομμύρια συνδέσεις οικιακού ρεύματος, από τις οποίες 4 εκατομμύρια είναι «καθαρόαιμα» σπίτια. Τα άλλα μπορεί να είναι κοινόχρηστα ή άλλες συνδέσεις και μεγάλους καταναλωτές, πάνω από 2.400 κιλοβατώρες το τετράμηνο, έχουμε 500.000 σπίτια.
Από τα 4 εκατομμύρια είναι βέβαιο ότι θα βρεθούν 100.000 οικογένειες που θα το επιδιώξουν, γιατί θα τους συμφέρει, να επενδύσουν 15.000 ευρώ στο σπίτι τους για να το αναβαθμίσουν ενεργειακά και να έχουν εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτό ξέρετε τι σημαίνει με απλά λόγια; 1 δις στην αγορά τώρα, με καμία δαπάνη του κράτους, και δημιουργία 25.000 θέσεων εργασίας στην οικοδομή. Το 70% των υλικών που χρησιμοποιούνται για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων το παράγουν ελληνικές βιομηχανίες, οπότε κρατάω και θέσεις εργασίας στον υπόλοιπο παραγωγικό τομέα και ασφαλώς συμβάλλω αποφασιστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και την κλιματική αλλαγή.
Ενεργειακή δημοκρατία, Jeremy Rifkin, τρίτη βιομηχανική επανάσταση, όγδοη αρχή, αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση: Ζήσαμε όλοι το δράμα του να κόβεις τις ταρίφες στα φωτοβολταϊκά, αγροτικά ή επαγγελματικά. Το έζησε βέβαια όλη η Ευρώπη, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία επίσης βίωσαν δύσκολες καταστάσεις, γιατί είχαμε δώσει όλες οι ευρωπαϊκές χώρες υπερβολικές ταρίφες και δεν έβγαινε ο λογαριασμός.
Πού πάμε τώρα; Πάμε σε μια άλλη λογική. Κανένας δεν πληρώνει τίποτα. Όμως, θα επιτρέπεται το εξής πολύ απλό και σε όρους ενέργειας λέγεται net metering. Βάζεις ένα φωτοβολταϊκό στο σπίτι σου ή στην επιχείρηση σου και αυτό παράγει μια ενέργεια, για την οποία δεν θες να πληρωθείς από κανέναν. Καταναλώνεις αυτήν την ενέργεια που παράγεις και την επιπλέον ποσότητα που χρειάζεσαι την αγοράζεις από το σύστημα. Έρχονται πολλές, όμως, ώρες και μέρες και μήνες του χρόνου που δεν χρειάζεσαι την ενέργεια που παράγει το σύστημα. Την ενέργεια λοιπόν αυτή την εγχύεις στο σύστημα και σε ετήσια βάση το σύστημα σου κάνει τον συμψηφισμό και σου λέει ότι σε ετήσια βάση παρήγαγες τόσες κιλοβατώρες, κατανάλωσες τόσες, άρα μου χρωστάς ή σου χρωστάω τόσα.
Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει σε δεκάδες χιλιάδες πολίτες, μικρομεσαίους ή αγρότες να γίνεται σιτοπαραγωγός, αυτοκαταναλωτής και με έναν κατανεμημένο ενεργειακά δημοκρατικό τρόπο να δημιουργείται ένα νέο σύστημα. Φανταστείτε ένα internet ενεργειακό, που μεταφέρει ενέργεια, εγχύει ή παίρνει από εκατοντάδες χιλιάδες σημεία. Αυτό ακριβώς συνιστά μια μεγάλη επανάσταση.
Θα τελειώσω με την αρχή της διαφάνειας λογοδοσίας και γραφειοκρατίας. Όλα αυτά είναι ωραία, υπό μία προϋπόθεση: ότι το σύστημα θα δουλεύει σωστά, γρήγορα, αποδοτικά, κοντά σε αυτά που θέλει ο επενδυτής, ο πολίτης και όχι ο γραφειοκράτης.
Εμείς, πήραμε μια απόφαση στο υπουργείο. Θα κάνουμε την λεγόμενη περιβαλλοντική διαύγεια, δηλαδή όλα στο φως. Καταθέτει κάποιος μια αίτηση για περιβαλλοντική αδειοδότηση; Δεν έχει να χτυπάει τηλέφωνα πού βρίσκεται ο φάκελος και να μην ξέρει πού είναι ή να καθυστερεί γιατί δεν το έχει υπογράψει ο γενικός διευθυντής κι ο υπουργός…
Έχουμε ήδη δημιουργήσει και λειτουργεί σε πιλοτικό στάδιο – τους επόμενους 1-2 μήνες θα το δώσουμε σε χρήση των Ελλήνων πολιτών – μια web πλατφόρμα, όπου με το που γίνεται η κατάθεση ενός φακέλου, χρεώνεται σε υπάλληλο και παρακολουθείται σε πραγματική βάση ποιος την έχει χρεωμένη, γιατί μπορεί να κατατεθεί κάπου, αλλά να χρειάζεται άλλες 15 γνωμοδοτήσεις και ο πολίτης ή ο ενδιαφερόμενος επενδυτής θα μπορεί να ελέγχει την εξουσία και η εξουσία για πρώτη φορά θα λογοδοτεί στον απλό πολίτη, εάν λειτουργεί γρήγορα, με διαφάνεια, αποτελεσματικά. Και θα είναι και η ευθύνη προσωποποιημένη, όχι ανώνυμη. Στη δημοκρατία οι ευθύνες είναι προσωπικές. Η ευθύνη λοιπόν θα έχει ονοματεπώνυμο.
Αυτό είμαστε βέβαιοι ότι θα δημιουργήσει ένα πολύ θετικό βήμα, γιατί το κάναμε μαζί με τις υπηρεσίες του υπουργείου, στο να προσελκύσουμε επενδύσεις και να δώσουμε ανάσα στον Έλληνα πολίτη.
Δεν ξέρω αν απάντησα στο βασικό ερώτημα αν αξίζει τον κόπο η σοσιαλδημοκρατία να κοιτάξει τον ιστορικό της καθρέφτη και να ψαχτεί αν μπορεί να βρει προοδευτικές λύσεις σε αυτές τις δύσκολες στιγμές… Ξέρω, όμως, και είμαι βαθιά πεισμένος ότι αν κάτι μπορεί να προκύψει στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, αυτό θα προκύψει σε χώρες και σε κοινωνίες που έχουν ματώσει, που έχουν βιώσει και δεν συλλαμβάνουν την κρίση στα τηλεπαράθυρα ή στις εφημερίδες, αλλά στην καθημερινότητα τους τι σημαίνει κρίση. Και η ελληνική κοινωνία είναι η κοινωνία ακριβώς που έχει βιώσει σε μεγαλύτερο βαθμό την κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Θεωρώ λοιπόν ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα είναι και ταυτόχρονα μια μεγάλη πρόκληση από αυτόν εδώ τον τόπο, να βγουν πανευρωπαϊκής εμβέλειας προτάσεις προς τον κόσμο της δημοκρατίας, του σοσιαλισμού, της προόδου, για το πώς μπορούν να ξεπεραστούν τα προβλήματα.
Θα κλείσω με τον Νίκο Καζαντζάκη: «Να αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ, εγώ μοναχός μου θα σώσω τον κόσμο. Και αν ο κόσμος χαθεί, εγώ θα φταίω».
Ευχαριστώ πολύ.»
