Φοροδιαφυγή διά της... εμφάνισης εσόδων - Πώς λειτουργεί το «κόλπο»

 Στους αγρότες του... Κολωνακίου και λοιπών αστικών περιοχών στρέφει την ελεγκτική της προσοχή η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων της περασμένης χρονιάς προέκυψε εκρηκτική αύξηση στα δηλωθέντα αγροτικά εισοδήματα της τάξεως του 1,2 δισ. ευρώ μέσα σε μόλις ένα χρόνο. Οσο απίστευτο και αν φαίνεται, οι φορολογικές αρχές έρχονται αυτή τη φορά αντιμέτωπες με φοροδιαφυγή η οποία δεν γίνεται διά της απόκρυψης εισοδημάτων, αλλά διά της... εμφάνισης.

Εισοδήματα-μαϊμού

Χιλιάδες φορολογικές δηλώσεις γέμισαν με «μαϊμού» εισοδήματα από καλλιέργεια ελιάς, εσπεριδοειδών και λοιπών προϊόντων ή ακόμη και από την εκτροφή πτηνών και χοιρινών. Ο λόγος; Επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που εμφάνισαν ζημίες ή λίγα έσοδα από το κανονικό τους επάγγελμα επιχείρησαν να καταπολεμήσουν τα τεκμήρια και να μηδενίσουν τη φορολογική επιβάρυνση με το να... αυτοανακηρυχθούν αγρότες.

Με δεδομένο ότι το ετήσιο δηλωθέν εισόδημα των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών κινείται παραδοσιακά στα επίπεδα των 4 - 4,5 δισ. ευρώ, η διαφορά του 1,2 δισ. ευρώ ισοδυναμεί με αύξηση άνω του 25% - 30% και μάλιστα εν μέσω ύφεσης και συμπίεσης των εισοδημάτων. Το ποσό δεν μπορεί να δικαιολογηθεί –τουλάχιστον όχι στο σύνολό του– με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι η απότομη αύξηση του αγροτικού εισοδήματος στα... χαρτιά οφείλεται στο «παράθυρο» της φορολογικής νομοθεσίας που επιχείρησαν να αξιοποιήσουν κυρίως οι επιτηδευματίες. Αυτό το παράθυρο εξακολουθεί να παραμένει ανοικτό, κάτι που κάνει ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη να γίνουν οι πρώτοι έλεγχοι ενόψει και της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων του 2015.

Πώς λειτουργεί το «κόλπο»

Χαρακτηριστικό του πώς λειτουργεί το «κόλπο» είναι το ακόλουθο παράδειγμα: Ελεύθερος επαγγελματίας ή ιδιοκτήτης μικρομεσαίας επιχείρησης εμφάνισε ζημίες από την άσκηση του παραδοσιακού του επαγγέλματος. Με τις ζημίες δεν ήταν δυνατόν να δικαιολογήσει τα τεκμήρια διαβίωσης (π.χ. 6.000 ευρώ). Αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να πληρώσει φόρο 26% επί των τεκμηρίων, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση 1.560 ευρώ. Εμφανίζοντας έστω και 500 ευρώ εισόδημα από αγροτικές δραστηριότητες, ο συγκεκριμένος επαγγελματίας βαφτιζόταν αυτομάτως αγρότης, καθώς ακόμη και αυτό το μικρό ποσό των 500 ευρώ είναι μεγαλύτερο από το αρνητικό αποτέλεσμα του κανονικού επαγγέλματος. Το να χαρακτηριστεί κάποιος αγρότης σήμαινε, με βάση τη νομοθεσία που ίσχυσε για τη φορολόγηση των περυσινών εισοδημάτων, ότι θα φορολογούνταν με την κλίμακα των μισθωτών. Δηλαδή, θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί το αφορολόγητο των 9.500 ευρώ και πρακτικά να καταπολεμήσει τα τεκμήρια χωρίς καμία φορολογική επιβάρυνση.

Για τα εισοδήματα του 2014 (τα οποία θα εμφανιστούν στη φορολογική δήλωση του 2015) η νομοθεσία έχει αλλάξει, αλλά το κίνητρό του να βαφτιστεί κάποιος αγρότης παραμένει ισχυρό. Και αυτό διότι οι αγρότες θα εξακολουθήσουν να έχουν ευνοϊκότερο τρόπο φορολόγησης όταν θα πέφτουν στην παγίδα των τεκμηρίων, καθώς θα πληρώνουν φόρο με συντελεστή 13% και όχι 26%.

Το στατιστικό εύρημα του 1,2 δισ. ευρώ που ενεργοποιεί τον ελεγκτικό μηχανισμό τόσο του υπουργείου Οικονομικών όσο και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης περιγράφεται στο ηλεκτρονικό μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στην τρόικα για να εκθέσει τους τρόπους με τους οποίους θα καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό της επόμενης χρονιάς.

Αμεσοι έλεγχοι

Στο περίφημο email δεν γίνεται εκτίμηση για το ύψος των φορολογικών εσόδων που μπορεί να εξασφαλίσει το υπουργείο Οικονομικών προχωρώντας στους σχετικούς ελέγχους. Ωστόσο, αναφέρεται ότι οι διαδικασίες θα κινηθούν με πολύ γρήγορους ρυθμούς ώστε οι αγρότες «μαϊμού» να εντοπιστούν και να κληθούν για φορολογικό έλεγχο μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων (οι πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν της σύνταξης του email είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν καθυστερήσεις και σε αυτό το πεδίο). Για την ολοκλήρωση των ελέγχων θα αξιοποιηθούν τα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και κυρίως του ΟΠΕΚΕΠΕ (μητρώο αγροτών) ώστε να διαπιστωθεί ποιοι από αυτούς που εμφανίστηκαν ξαφνικά να έχουν εισόδημα από αγροτικές καλλιέργειες και εκτροφές ζώων στην πραγματικότητα είναι... άγνωστοι στις υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.