Το πρόγραμμα TALOS -Thunder And Lightning Observing System- (www.meteo.gr/talos) σχεδίασαν και διαχειρίζονται Ελληνες ερευνητές του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών, ενώ θα χρηματοδοτείται από τη Δράση Αριστεία ΙΙ της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας.
Οπως εξηγεί στο «Εθνος» ο επιστημονικός του υπεύθυνος Κώστας Λαγουβάρδος, το μοντέλο θα καλύπτει και περιοχές της Ευρώπης μέσω έξι παρατηρητηρίων που έχουν τοποθετηθεί στη «γηραιά ήπειρο».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία που σκιαγραφούν το προφίλ της Ελλάδας ως προς την κεραυνική δραστηριότητα: σύμφωνα με το TALOS, ημέρα - ρεκόρ την τελευταία δεκαετία υπήρξε για τη χώρα μας η 10η Αυγούστου 2008 κατά τη διάρκεια της οποίας εκδηλώθηκαν 57.248 κεραυνοί, εκ των οποίων οι 11.000 σε διάστημα... μίας ώρας. Εξαιτίας τους είχαν προκληθεί πυρκαγιές σε δασικές περιοχές, ενώ η έντονη χαλαζόπτωση που συνόδευσε τις καταιγίδες είχε ως συνέπεια εκτεταμένες ζημιές σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Το ύψος και η ένταση της βροχής σημείωσαν ιδιαίτερα μεγάλες τιμές σε όλη τη χώρα, ενώ σοβαρά προβλήματα είχαν προκληθεί σε αυτοκινητόδρομους, σπίτια και καταστήματα. Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, η Ελλάδα είναι μία χώρα με έντονη ανάπτυξη κεραυνών και η περιοχή του Ιονίου εμφανίζει μία από τις μεγαλύτερες δραστηριότητες στη Μεσόγειο.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι από το 2000 έως και το 2014 η χώρα μας θρήνησε 25 θύματα από -ανοιξιάτικους κυρίως- κεραυνούς.
Το φαινόμενο εκδηλώνεται με μεγαλύτερη συχνότητα στις οροσειρές της Πελοποννήσου και της Ροδόπης, ενώ στη θάλασσα η μέγιστη δραστηριότητα αναπτύσσεται στο Ιόνιο και στις ακτές της Δυτικής Ελλάδας. Ως προς τον χρόνο κορύφωσής του, σύμφωνα με το www.meteo.gr/talos τον Ιούνιο και τον Ιούλιο αναπτύσσεται το 44% των ετήσιων κεραυνών. Αλλωστε τους θερινούς και τους εαρινούς μήνες σημειώνεται το 70% της δραστηριότητας όλης της χρονιάς, με έμφαση στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αντιθέτως τον χειμώνα οι κεραυνοί πλήττουν κυρίως τις θαλάσσιες περιοχές.
Απλή λειτουργία
Η εφαρμογή του Αστεροσκοπείου είναι πολύ απλή για τους χρήστες. Αρκεί κάποιος να διαλέξει την κατηγορία για την οποία ενδιαφέρεται: πρόγνωση για την επόμενη ώρα, για τις επόμενες τρεις ημέρες, για την Ευρώπη, κεραυνική δραστηριότητα τώρα, ημερήσιοι χάρτες, ιστορικά δεδομένα.
Με ένα απλό κλικ στην περιοχή που τον ενδιαφέρει ο «επισκέπτης» βλέπει τον ετήσιο μέσο όρο κεραυνών ανά μήνα όπως αυτή διαμορφώθηκε τη χρονική περίοδο 2005-2014 ή λαμβάνει πιο συγκεκριμένα στοιχεία με βάση την ημερομηνία που επιλέγει.
«Σκοπός μας ήταν να αξιοποιήσουμε ένα δίκτυο καταγραφής ηλεκτρικών εκκενώσεων που υπήρχε από το 2005», λέει ο κ. Λαγουβάρδος. «Να φτιάξουμε τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων σε σχέση με τους κεραυνούς, ξέρετε τα στατιστικά στοιχεία αφορούν άμεσα τα δίκτυα μεταφοράς, τις κατασκευές, την ενέργεια. Μετά την καταγραφή τού τι συμβαίνει, μας ενδιέφερε το κομμάτι της πρόγνωσης, κάτι αρκετά καινούργιο στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Με βάση δορυφορικές φωτογραφίες της τελευταίας μισής ώρας και την επεξεργασία στοιχείων μπορούμε να κάνουμε πρόγνωση για το πού θα χτυπήσει κεραυνός την επόμενη ώρα, ενώ ο χάρτης θα ανανεώνεται κάθε δεκαπέντε λεπτά...».
