O γνωστός - άγνωστος δημιουργός του και η πορεία του εθνικού συμβόλου από την επανάσταση του '21 έως τις μέρες μας.
Ήταν 22 Μαρτίου του 1975 όταν τρεις μορφές των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα, περνούσαν το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου συνοδευόμενοι από τον τότε πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Παπακωνσταντίνου για να παρουσιάσουν στον πρωθυπουργό της χώρας, Κωνσταντίνο Καραμανλή το νέο έμβλημα της Ελλάδας.
Ήδη από το καλοκαίρι του 1974 η χούντα αποτελούσε παρελθόν ενώ από τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς είχε λυθεί - με το τελευταίο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα – και το θέμα του πολιτεύματος. Μαζί με αυτούς παρελθόν έπρεπε να αποτελέσουν και τα σύμβολα τους, οι βασιλικοί θηρεοί και η “πουλάδα” της επταετίας. Στα πλαίσια αυτά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέθεσε σε καλλιτεχνική επιτροπή η οποία αποτελούταν από τρεις κορυφαίους εικαστικούς, τον ζωγράφος Γιάννη Μόραλη, τον γλύπτη Γιάννη Παππά και τον χαράκτη και ζωγράφο Κωνσταντίνο Γραμματόπουλο, όλοι του καθηγητές της Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών την εξεύρεση του νέου μας εθνικού συμβόλου.
Μετά από συζήτηση, στην οποία συμμετείχε και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό Παναγιώτης Λαμπρίας, πολιτικοί και εικαστικοί κατέληξαν στο σημερινό εθνόσημο που είναι παραλλαγή του θυρεού της δημοκρατίας του 1924. Την τελική του διαμόρφωση ανέλαβε να πραγματοποιήσει το μέλος της επιτροπής Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος και έκτοτε το εθνόσημο μας συνοδεύει στην ταυτότητα και το διαβατήριο μας, στα περισσότερα δημόσια έγγραφα και σφραγίδες, στις στολές των στρατιωτικών και στα προξενικά κτήρια.
Ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος που το αποτύπωσε είναι ο “γνωστός άγνωστος” καθώς όλοι έχουμε έρθει σε επαφή με έργα του αλλά δεν γνωρίζαμε ότι είναι δικά του. Πολύ απλά ο Γραμματόπουλος είναι ο άνθρωπος που φιλοτέχνησε το πλέον διάσημο αλφαβητάρι, “Τα καλά παιδιά” με την Λόλα, ενώ δημιούργημα του ήταν και οι εμψυχωτικές αφίσες στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο με τις Ελληνίδες της Πίνδου, και τον Έλληνα στρατιώτη με εφ'όπλου λόγχη.
Ήδη από το καλοκαίρι του 1974 η χούντα αποτελούσε παρελθόν ενώ από τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς είχε λυθεί - με το τελευταίο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα – και το θέμα του πολιτεύματος. Μαζί με αυτούς παρελθόν έπρεπε να αποτελέσουν και τα σύμβολα τους, οι βασιλικοί θηρεοί και η “πουλάδα” της επταετίας. Στα πλαίσια αυτά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέθεσε σε καλλιτεχνική επιτροπή η οποία αποτελούταν από τρεις κορυφαίους εικαστικούς, τον ζωγράφος Γιάννη Μόραλη, τον γλύπτη Γιάννη Παππά και τον χαράκτη και ζωγράφο Κωνσταντίνο Γραμματόπουλο, όλοι του καθηγητές της Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών την εξεύρεση του νέου μας εθνικού συμβόλου.
Μετά από συζήτηση, στην οποία συμμετείχε και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό Παναγιώτης Λαμπρίας, πολιτικοί και εικαστικοί κατέληξαν στο σημερινό εθνόσημο που είναι παραλλαγή του θυρεού της δημοκρατίας του 1924. Την τελική του διαμόρφωση ανέλαβε να πραγματοποιήσει το μέλος της επιτροπής Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος και έκτοτε το εθνόσημο μας συνοδεύει στην ταυτότητα και το διαβατήριο μας, στα περισσότερα δημόσια έγγραφα και σφραγίδες, στις στολές των στρατιωτικών και στα προξενικά κτήρια.
Ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος που το αποτύπωσε είναι ο “γνωστός άγνωστος” καθώς όλοι έχουμε έρθει σε επαφή με έργα του αλλά δεν γνωρίζαμε ότι είναι δικά του. Πολύ απλά ο Γραμματόπουλος είναι ο άνθρωπος που φιλοτέχνησε το πλέον διάσημο αλφαβητάρι, “Τα καλά παιδιά” με την Λόλα, ενώ δημιούργημα του ήταν και οι εμψυχωτικές αφίσες στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο με τις Ελληνίδες της Πίνδου, και τον Έλληνα στρατιώτη με εφ'όπλου λόγχη.
Η ιστορία του εθνόσημου
Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας: το Ελληνικό “εθνικό σημείο” προβλέφθηκε από το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος (Σύνταγμα της Επιδαύρου της 1ης Ιανουαρίου 1822) και καθορίστηκε με διάταγμα στις 15 Μαρτίου του ίδιου έτους. Τα γνωρίσματά του ήταν το κυανό και λευκό χρώμα και το κυκλικό σχήμα. Το Ελληνικό εθνόσημο υπέστη πολλές, μέχρι σήμερα, μεταβολές στο σχήμα και στις παραστάσεις μετά την πρώτη καθιέρωσή του, κυρίως εξαιτίας των πολιτειακών μεταβολών.
Το πρώτο Ελληνικό εθνόσημο έφερε έμβλημα την Αθηνά και την κουκουβάγια και μετά την άφιξη του Καποδίστρια προσετέθη και ο φοίνικας σαν σύμβολο αναγέννησης. Κατά τη διάρκεια της Βασιλείας του Όθωνα, το Βασιλικό έμβλημα, με τα δυο στεφανωμένα λιοντάρια που κρατούσαν το θυρεό με το Βασιλικό στέμμα, έγινε το εθνόσημο του κράτους.
Το Βαυαρικό έμβλημα αντικαταστάθηκε από το Δανικό μετά την άφιξη του Γεωργίου του Α΄. Μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας το 1924 το εθνόσημο είχε απλή μορφή λευκού σταυρού πάνω σε γαλάζιο πλαίσιο. Το Δανικό έμβλημα επανήλθε με την επαναφορά της Βασιλείας μέχρι το 1967.
Το σημερινό έμβλημα (εθνόσημο) της Ελληνικής Δημοκρατίας αποτελείται από ένα κυανό θυρεό που σχηματίζει μία αιχμή στο μέσο της κάτω πλευράς του. Στη μέση ο θυρεός φέρει έναν λευκό σταυρό ο οποίος περιβάλλεται εξ ολοκλήρου από δύο κλαδιά δάφνης.
Το εθνόσημο ζωγραφίζεται ή υφαίνεται, κυρίως πάνω στα πηλίκια, στις στολές ή στα κουμπιά των στρατιωτικών, των οργάνων των σωμάτων ασφαλείας κλπ.
Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας: το Ελληνικό “εθνικό σημείο” προβλέφθηκε από το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος (Σύνταγμα της Επιδαύρου της 1ης Ιανουαρίου 1822) και καθορίστηκε με διάταγμα στις 15 Μαρτίου του ίδιου έτους. Τα γνωρίσματά του ήταν το κυανό και λευκό χρώμα και το κυκλικό σχήμα. Το Ελληνικό εθνόσημο υπέστη πολλές, μέχρι σήμερα, μεταβολές στο σχήμα και στις παραστάσεις μετά την πρώτη καθιέρωσή του, κυρίως εξαιτίας των πολιτειακών μεταβολών.
Το πρώτο Ελληνικό εθνόσημο έφερε έμβλημα την Αθηνά και την κουκουβάγια και μετά την άφιξη του Καποδίστρια προσετέθη και ο φοίνικας σαν σύμβολο αναγέννησης. Κατά τη διάρκεια της Βασιλείας του Όθωνα, το Βασιλικό έμβλημα, με τα δυο στεφανωμένα λιοντάρια που κρατούσαν το θυρεό με το Βασιλικό στέμμα, έγινε το εθνόσημο του κράτους.
Το Βαυαρικό έμβλημα αντικαταστάθηκε από το Δανικό μετά την άφιξη του Γεωργίου του Α΄. Μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας το 1924 το εθνόσημο είχε απλή μορφή λευκού σταυρού πάνω σε γαλάζιο πλαίσιο. Το Δανικό έμβλημα επανήλθε με την επαναφορά της Βασιλείας μέχρι το 1967.
Το σημερινό έμβλημα (εθνόσημο) της Ελληνικής Δημοκρατίας αποτελείται από ένα κυανό θυρεό που σχηματίζει μία αιχμή στο μέσο της κάτω πλευράς του. Στη μέση ο θυρεός φέρει έναν λευκό σταυρό ο οποίος περιβάλλεται εξ ολοκλήρου από δύο κλαδιά δάφνης.
Το εθνόσημο ζωγραφίζεται ή υφαίνεται, κυρίως πάνω στα πηλίκια, στις στολές ή στα κουμπιά των στρατιωτικών, των οργάνων των σωμάτων ασφαλείας κλπ.
