Μετά από χρόνια, η ελληνική φωνή ακούγεται αποφασιστικά στην Ευρώπη, προβάλλοντας τον ρεαλισμό, την αξιοπιστία και την αναγκαιότητα μιας εναλλακτικής στρατηγικής για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, καθώς και της εξόδου από την κρίση στη βάση της εξυπηρέτησης των κοινωνικών αναγκών.
Σήμερα βρισκόμαστε στην αρχή μιας μεγάλης και δύσκολης μάχης. Δεσμευμένοι όχι μόνο στο πρόγραμμα με βάση το οποίο ο ελληνικός λαός μας έδωσε την εμπιστοσύνη του, αλλά και στις αρχές και τις αξίες που διαχρονικά υπήρξαν θεμέλιο των ιδεών και της δράσης της Αριστεράς. Την αφοσίωση στο λαό και στη χώρα. Τη σχέση αλήθειας και καθαρού λόγου με τους ανθρώπους του μόχθου και της δημιουργίας. Την προσήλωση στη δημοκρατία, την αλληλεγγύη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Την ενότητα του λαού και των υποτελών κοινωνικών στρωμάτων στη διεκδίκηση ώριμων στόχων, που εντάσσονται σε μια πορεία ανατροπής και μετασχηματισμού της κοινωνίας.
Τρεις είναι οι αλήθειες για τις δύσκολες διαπραγματεύσεις και τη συμφωνία.
Αλήθεια πρώτη: Πήγαμε στη μάχη της Ευρώπης με ναρκοθετημένο κάθε μας βήμα. Μας είχαν στήσει παγίδα οι πιο επιθετικές συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης σε συνεργασία με την κυβέρνηση Σαμαρά, για να ρίξει στα βράχια, πριν καλά-καλά αναλάβει, τη νέα κυβέρνηση. Με στόχο τη χρηματοπιστωτική ασφυξία και την ανατροπή της κυβέρνησης. Με στόχο δηλαδή τη λεγόμενη αριστερή παρένθεση. Πήγαμε στη διαπραγμάτευση σε καθορισμένα από πριν ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Με άδεια ταμεία και τις τράπεζες στο όριο. Με σημαδεμένα από τις δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης και τους προστάτες της χαρτιά και e-mails. Με το μαχαίρι της πιστωτικής ασφυξίας στο λαιμό. Όλα τα είχαν έτοιμα για να οδηγήσουν την κυβέρνηση σε ναυάγιο, οδηγώντας σε ναυάγιο τη χώρα. Δεν είχαν προβλέψει, όμως, ότι θα πάρουμε ένα ποσοστό πολύ κοντά στην αυτοδυναμία. Ότι θα σχηματίσουμε κυβέρνηση σε χρόνο ρεκόρ, αφήνοντας απ’ έξω τα αγαπημένα τους παιδιά. Ότι θα έχουμε μια πρωτοφανή λαϊκή υποστήριξη μετά τις εκλογές. Μια πρωτοφανή λαϊκή ενότητα στήριξης του αγώνα μας για την επιβίωση, την αξιοπρέπεια και τη κυριαρχία, που όμοιά της έχει να ζήσει ο τόπος μας από τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης. Αυτά τους ανέτρεψαν τους σχεδιασμούς και μας έδωσαν το περιθώριο να αποφύγουμε τη παγίδα.
Αλήθεια δεύτερη: Είχαμε και προεκλογικά συζητήσει για αυτή την εξέλιξη. Αυτό ,όμως, δεν μείωσε τις δυσκολίες. Γιατί η θεωρητική σύλληψη δεν αρκεί σε τέτοιες περιπτώσεις. Χρειάζονται κινήσεις προετοιμασίας που απαιτούν χρόνο και μέσα διακυβέρνησης που σ’ αυτή τη φάση δεν είχαμε. Δεν είχαμε, αντικειμενικά κανένα άλλο όπλο, παρά μόνο την αποφασιστικότητά μας να ανταποκριθούμε στη θέληση των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων, των φτωχών, της νεολαίας, όπως αυτή εκφράστηκε εκλογικά και το κάνουμε.
Αλήθεια τρίτη: Είχαμε σωστά διαβλέψει ότι ένα από τα ισχυρά μας χαρτιά ήταν η ανησυχία για τη γενικότερη αποσταθεροποίηση που θα προκαλούσε η μη-συμφωνία, που θα οδηγούσε στη εφαρμογή του σχεδίου ασφυξίας το οποίο είχαν ενορχηστρώσει οι συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης. Ανησυχία που οδήγησε μεγάλες χώρες -για δικούς τους λόγους- σε μια πιο θετική και υπεύθυνη θέση σε σχέση με τον ευρωπαϊκό άξονα της λιτότητας και μας επέτρεψε να ελιχθούμε ανάμεσα σε διαφοροποιημένα συμφέροντα και στρατηγικές προς όφελος των θέσεων μας.
Το συμπέρασμα από αυτές τις αλήθειες είναι:
Σε αυτό το σχέδιο συνένοχος και εν πολλοίς εκτελεστικό όργανο είναι και ο πρώην πρωθυπουργός, που την ώρα που η Ελλάδα διεκδικούσε με αγωνία καλούσε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα σε ψηφίσματα εναντίον της προσπάθειας μας. Στόχος τους ήταν και παραμένει να οδηγήσουν την κυβέρνησή μας σε φθορά, ανατροπή ή άνευ όρων παράδοση πριν το κυβερνητικό έργο αρχίσει να αποδίδει καρπούς και προτού το ελληνικό παράδειγμα επιδράσει στους συσχετισμούς σε άλλες χώρες. Να μας πιέσουν, δηλαδή, προκειμένου να οδηγηθούμε σε απαράδεκτες υποχωρήσεις υπό την απειλή της πιστωτικής ασφυξίας. Να σπείρουν με αυτόν τον τρόπο απογοήτευση και να μας αποκόψουν από τη λαϊκή βάση. Να χρησιμοποιήσουν -αν χρειαστεί και αν μπορέσουν- ακόμα και την πιστωτική ασφυξία ως μέσο πρόκλησης λαϊκής δυσαρέσκειας. Με τελικό στόχο είτε να μας σύρουν σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα αμφίβολης ηθικής και πολιτικής νομιμοποίησης, κατά το παράδειγμα της κυβέρνησης Παπαδήμου, είτε να μας ανατρέψουν και να τελειώνουν με όσα εμείς εκπροσωπούμε και τους φοβίζουν. Είτε, τέλος, να μας ενσωματώσουν πλήρως στην πολιτική και τη λογική τους και να καταφέρουν έτσι στρατηγικό πλήγμα και στην Ελλάδα που αντιστέκεται, και στην Ευρώπη που λέει όχι στη λιτότητα.
Όλα αυτά τα σχέδια επί χάρτου, τα οποία έβαζαν τη μοίρα της Ελλάδας -και όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης σωτηρίας- στην κλίνη του Προκρούστη, διακρίνονταν από μια απίστευτη υπεροψία της δύναμης και από μια εξίσου απίστευτη άγνοια των πραγματικών δεδομένων τα οποία αφορούν την Ελλάδα και την ελληνική αριστερά. Μια υποτίμηση της αποφασιστικότητας και της αντοχής μας.
Με την άρνησή μας να δεχτούμε τελεσίγραφα και να υποκύψουμε σε εκβιασμούς δώσαμε τη δυνατότητα να παρέμβουν σε θετική κατεύθυνση και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Να παρέμβει με τα συλλαλητήρια και τις κινητοποιήσεις του ο ίδιος ο λαός μας. Να εκδηλωθεί ένα κύμα συμπαράστασης σε όλο τον κόσμο, που μόνο στην περίοδο της δικτατορίας είχε σημειωθεί. Για να επιτευχθεί τελικά ένας συμβιβασμός, που εξασφάλισε σε μας και στη χώρα την ανάσα που χρειαζόμασταν. Ενώ, ταυτόχρονα, αποφύγαμε τα χειρότερα που μας ετοίμαζαν και τα οποία θα είχαν απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρώπη. Ήταν μια δύσκολη διαπραγμάτευση. Η πρώτη δύσκολη μάχη σε ένα μακρύ και δύσκολο πόλεμο.
Οι βασικοί στόχοι αυτής της διαπραγμάτευσης τους οποίους έθεσε η ελληνική κυβέρνηση στις προγραμματικές δηλώσεις ήταν:
Ο διαχωρισμός της δανειακής σύμβασης από τα καταστροφικά μνημόνια που είχαν φτάσει να θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα τους.
Μια ενδιάμεση συμφωνία-γέφυρα που θα έδινε τόπο και χρόνο για την ουσιαστική διαπραγμάτευση τόσο για το χρέος, όσο και για ένα συμβόλαιο ανάπτυξης έξω από το βάλτο της λιτότητας.
Πετύχαμε το τέλος του μνημονίου, τυπικά και ουσιαστικά. Οι απαιτήσεις του mail Χαρδούβελη βγήκαν από το τραπέζι. Πετύχαμε το τέλος της τρόικας.
Στο εξής, η κυβέρνηση θα έχει να κάνει όχι με κάποιους υπαλλήλους, αλλά με την Κομισιόν και θεσμούς οι οποίοι από τη φύση και το χαρακτήρα τους είναι υποχρεωμένοι να συνδιαλέγονται και να συζητούν όχι μόνο τεχνοκρατικά, αλλά και πολιτικά. Πετύχαμε το τέλος των εξωπραγματικών και ανέφικτων πλεονασμάτων, που είναι το άλλο όνομα και η βάση της λιτότητας. Και φυσικά τις ανοιχτές τράπεζες και την ασφάλεια γενικώς του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Δεν έχουμε και δεν δικαιούμαστε να έχουμε φυσικά καμιά αυταπάτη. Δεν είναι ώρα ούτε για πανηγυρισμούς ούτε για επανάπαυση. Είμαστε στην αρχή της αρχής. Κάναμε ένα πρώτο βήμα, αλλά μπροστά μας έχουμε τεράστια προβλήματα. Να αυξήσουμε τα έσοδα στα δημόσια ταμεία. Να στήσουμε στα πόδια της μια κοινωνία ρημαγμένη από πέντε χρόνια καταστροφής. Προβλήματα που δίνουν ερείσματα για πιέσεις και εκβιασμούς κάθε είδους και σε κάθε μας βήμα. Γι’ αυτό το επόμενο διάστημα θα δίνουμε μάχη μέρα με τη μέρα.
Είμαστε, όμως, αισιόδοξοι ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε όλους τους σκοπέλους και όλα τα εμπόδια αξιοποιώντας την ανάσα που κερδίσαμε για να κάνουμε πράξη το συντομότερο μια σειρά από κρίσιμες δεσμεύσεις μας. Με το συντονισμό όλων των δυνάμεων, με τη στήριξη στη λαϊκή πρωτοβουλία, με τη σοβαρότητα, την επιμονή και την ακούραστη δουλειά μπορούμε να μετατρέψουμε το τετράμηνο που κερδίσαμε σε προγεφύρωμα της μεγάλης αλλαγής.
Σήμερα βρισκόμαστε στην αρχή μιας μεγάλης και δύσκολης μάχης. Δεσμευμένοι όχι μόνο στο πρόγραμμα με βάση το οποίο ο ελληνικός λαός μας έδωσε την εμπιστοσύνη του, αλλά και στις αρχές και τις αξίες που διαχρονικά υπήρξαν θεμέλιο των ιδεών και της δράσης της Αριστεράς. Την αφοσίωση στο λαό και στη χώρα. Τη σχέση αλήθειας και καθαρού λόγου με τους ανθρώπους του μόχθου και της δημιουργίας. Την προσήλωση στη δημοκρατία, την αλληλεγγύη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Την ενότητα του λαού και των υποτελών κοινωνικών στρωμάτων στη διεκδίκηση ώριμων στόχων, που εντάσσονται σε μια πορεία ανατροπής και μετασχηματισμού της κοινωνίας.
Τρεις είναι οι αλήθειες για τις δύσκολες διαπραγματεύσεις και τη συμφωνία.
Αλήθεια πρώτη: Πήγαμε στη μάχη της Ευρώπης με ναρκοθετημένο κάθε μας βήμα. Μας είχαν στήσει παγίδα οι πιο επιθετικές συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης σε συνεργασία με την κυβέρνηση Σαμαρά, για να ρίξει στα βράχια, πριν καλά-καλά αναλάβει, τη νέα κυβέρνηση. Με στόχο τη χρηματοπιστωτική ασφυξία και την ανατροπή της κυβέρνησης. Με στόχο δηλαδή τη λεγόμενη αριστερή παρένθεση. Πήγαμε στη διαπραγμάτευση σε καθορισμένα από πριν ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Με άδεια ταμεία και τις τράπεζες στο όριο. Με σημαδεμένα από τις δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης και τους προστάτες της χαρτιά και e-mails. Με το μαχαίρι της πιστωτικής ασφυξίας στο λαιμό. Όλα τα είχαν έτοιμα για να οδηγήσουν την κυβέρνηση σε ναυάγιο, οδηγώντας σε ναυάγιο τη χώρα. Δεν είχαν προβλέψει, όμως, ότι θα πάρουμε ένα ποσοστό πολύ κοντά στην αυτοδυναμία. Ότι θα σχηματίσουμε κυβέρνηση σε χρόνο ρεκόρ, αφήνοντας απ’ έξω τα αγαπημένα τους παιδιά. Ότι θα έχουμε μια πρωτοφανή λαϊκή υποστήριξη μετά τις εκλογές. Μια πρωτοφανή λαϊκή ενότητα στήριξης του αγώνα μας για την επιβίωση, την αξιοπρέπεια και τη κυριαρχία, που όμοιά της έχει να ζήσει ο τόπος μας από τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης. Αυτά τους ανέτρεψαν τους σχεδιασμούς και μας έδωσαν το περιθώριο να αποφύγουμε τη παγίδα.
Αλήθεια δεύτερη: Είχαμε και προεκλογικά συζητήσει για αυτή την εξέλιξη. Αυτό ,όμως, δεν μείωσε τις δυσκολίες. Γιατί η θεωρητική σύλληψη δεν αρκεί σε τέτοιες περιπτώσεις. Χρειάζονται κινήσεις προετοιμασίας που απαιτούν χρόνο και μέσα διακυβέρνησης που σ’ αυτή τη φάση δεν είχαμε. Δεν είχαμε, αντικειμενικά κανένα άλλο όπλο, παρά μόνο την αποφασιστικότητά μας να ανταποκριθούμε στη θέληση των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων, των φτωχών, της νεολαίας, όπως αυτή εκφράστηκε εκλογικά και το κάνουμε.
Αλήθεια τρίτη: Είχαμε σωστά διαβλέψει ότι ένα από τα ισχυρά μας χαρτιά ήταν η ανησυχία για τη γενικότερη αποσταθεροποίηση που θα προκαλούσε η μη-συμφωνία, που θα οδηγούσε στη εφαρμογή του σχεδίου ασφυξίας το οποίο είχαν ενορχηστρώσει οι συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης. Ανησυχία που οδήγησε μεγάλες χώρες -για δικούς τους λόγους- σε μια πιο θετική και υπεύθυνη θέση σε σχέση με τον ευρωπαϊκό άξονα της λιτότητας και μας επέτρεψε να ελιχθούμε ανάμεσα σε διαφοροποιημένα συμφέροντα και στρατηγικές προς όφελος των θέσεων μας.
Το συμπέρασμα από αυτές τις αλήθειες είναι:
Σε αυτό το σχέδιο συνένοχος και εν πολλοίς εκτελεστικό όργανο είναι και ο πρώην πρωθυπουργός, που την ώρα που η Ελλάδα διεκδικούσε με αγωνία καλούσε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα σε ψηφίσματα εναντίον της προσπάθειας μας. Στόχος τους ήταν και παραμένει να οδηγήσουν την κυβέρνησή μας σε φθορά, ανατροπή ή άνευ όρων παράδοση πριν το κυβερνητικό έργο αρχίσει να αποδίδει καρπούς και προτού το ελληνικό παράδειγμα επιδράσει στους συσχετισμούς σε άλλες χώρες. Να μας πιέσουν, δηλαδή, προκειμένου να οδηγηθούμε σε απαράδεκτες υποχωρήσεις υπό την απειλή της πιστωτικής ασφυξίας. Να σπείρουν με αυτόν τον τρόπο απογοήτευση και να μας αποκόψουν από τη λαϊκή βάση. Να χρησιμοποιήσουν -αν χρειαστεί και αν μπορέσουν- ακόμα και την πιστωτική ασφυξία ως μέσο πρόκλησης λαϊκής δυσαρέσκειας. Με τελικό στόχο είτε να μας σύρουν σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα αμφίβολης ηθικής και πολιτικής νομιμοποίησης, κατά το παράδειγμα της κυβέρνησης Παπαδήμου, είτε να μας ανατρέψουν και να τελειώνουν με όσα εμείς εκπροσωπούμε και τους φοβίζουν. Είτε, τέλος, να μας ενσωματώσουν πλήρως στην πολιτική και τη λογική τους και να καταφέρουν έτσι στρατηγικό πλήγμα και στην Ελλάδα που αντιστέκεται, και στην Ευρώπη που λέει όχι στη λιτότητα.
Όλα αυτά τα σχέδια επί χάρτου, τα οποία έβαζαν τη μοίρα της Ελλάδας -και όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης σωτηρίας- στην κλίνη του Προκρούστη, διακρίνονταν από μια απίστευτη υπεροψία της δύναμης και από μια εξίσου απίστευτη άγνοια των πραγματικών δεδομένων τα οποία αφορούν την Ελλάδα και την ελληνική αριστερά. Μια υποτίμηση της αποφασιστικότητας και της αντοχής μας.
Με την άρνησή μας να δεχτούμε τελεσίγραφα και να υποκύψουμε σε εκβιασμούς δώσαμε τη δυνατότητα να παρέμβουν σε θετική κατεύθυνση και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Να παρέμβει με τα συλλαλητήρια και τις κινητοποιήσεις του ο ίδιος ο λαός μας. Να εκδηλωθεί ένα κύμα συμπαράστασης σε όλο τον κόσμο, που μόνο στην περίοδο της δικτατορίας είχε σημειωθεί. Για να επιτευχθεί τελικά ένας συμβιβασμός, που εξασφάλισε σε μας και στη χώρα την ανάσα που χρειαζόμασταν. Ενώ, ταυτόχρονα, αποφύγαμε τα χειρότερα που μας ετοίμαζαν και τα οποία θα είχαν απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρώπη. Ήταν μια δύσκολη διαπραγμάτευση. Η πρώτη δύσκολη μάχη σε ένα μακρύ και δύσκολο πόλεμο.
Οι βασικοί στόχοι αυτής της διαπραγμάτευσης τους οποίους έθεσε η ελληνική κυβέρνηση στις προγραμματικές δηλώσεις ήταν:
Ο διαχωρισμός της δανειακής σύμβασης από τα καταστροφικά μνημόνια που είχαν φτάσει να θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα τους.
Μια ενδιάμεση συμφωνία-γέφυρα που θα έδινε τόπο και χρόνο για την ουσιαστική διαπραγμάτευση τόσο για το χρέος, όσο και για ένα συμβόλαιο ανάπτυξης έξω από το βάλτο της λιτότητας.
Πετύχαμε το τέλος του μνημονίου, τυπικά και ουσιαστικά. Οι απαιτήσεις του mail Χαρδούβελη βγήκαν από το τραπέζι. Πετύχαμε το τέλος της τρόικας.
Στο εξής, η κυβέρνηση θα έχει να κάνει όχι με κάποιους υπαλλήλους, αλλά με την Κομισιόν και θεσμούς οι οποίοι από τη φύση και το χαρακτήρα τους είναι υποχρεωμένοι να συνδιαλέγονται και να συζητούν όχι μόνο τεχνοκρατικά, αλλά και πολιτικά. Πετύχαμε το τέλος των εξωπραγματικών και ανέφικτων πλεονασμάτων, που είναι το άλλο όνομα και η βάση της λιτότητας. Και φυσικά τις ανοιχτές τράπεζες και την ασφάλεια γενικώς του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Δεν έχουμε και δεν δικαιούμαστε να έχουμε φυσικά καμιά αυταπάτη. Δεν είναι ώρα ούτε για πανηγυρισμούς ούτε για επανάπαυση. Είμαστε στην αρχή της αρχής. Κάναμε ένα πρώτο βήμα, αλλά μπροστά μας έχουμε τεράστια προβλήματα. Να αυξήσουμε τα έσοδα στα δημόσια ταμεία. Να στήσουμε στα πόδια της μια κοινωνία ρημαγμένη από πέντε χρόνια καταστροφής. Προβλήματα που δίνουν ερείσματα για πιέσεις και εκβιασμούς κάθε είδους και σε κάθε μας βήμα. Γι’ αυτό το επόμενο διάστημα θα δίνουμε μάχη μέρα με τη μέρα.
Είμαστε, όμως, αισιόδοξοι ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε όλους τους σκοπέλους και όλα τα εμπόδια αξιοποιώντας την ανάσα που κερδίσαμε για να κάνουμε πράξη το συντομότερο μια σειρά από κρίσιμες δεσμεύσεις μας. Με το συντονισμό όλων των δυνάμεων, με τη στήριξη στη λαϊκή πρωτοβουλία, με τη σοβαρότητα, την επιμονή και την ακούραστη δουλειά μπορούμε να μετατρέψουμε το τετράμηνο που κερδίσαμε σε προγεφύρωμα της μεγάλης αλλαγής.
