Γιατί το Πάσχα των Καθολικών συνήθως δεν συμπίπτει με των Ορθοδόξων;

Μεγάλη Παρασκευή των Καθολικών χθες, και σε ολόκληρο τον κόσμο ακολουθείται το τελετουργικό της περιφοράς του Επιταφίου για να ακολουθήσει η Αποκαθήλωση και να φθάσει το Άγιο Πάσχα. Το Πάσχα των ορθοδόξων χριστιανών φέτος ακολουθεί κατά μία εβδομάδα αυτό των Καθολικών, αν και στην Ελλάδα καθολικοί και ορθόδοξοι εορτάζουν την ίδια περίοδο. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
«Τρεις είναι οι διαφοροποιήσεις αναφορικά με την ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα μεταξύ των Καθολικών και των Ορθοδόξων. Άλλοτε γιορτάζουμε μαζί, άλλες φορές με διαφορά μίας εβδομάδας, όπως και φέτος, και άλλοτε με διαφορά ενός μήνα, όπως θα συμβεί το 2016, όταν η Καθολική Εκκλησία θα έχει Πάσχα στις 27 Μαρτίου ενώ η Ορθόδοξη την 1η Μαΐου.

»Το Πάσχα κανονικά, σύμφωνα με το θάνατο του Χριστού, συνέβη την άνοιξη, τον Απρίλιο ή αλλιώς μήνα Νισάν (στα μέσα του) κατά τους Εβραίους. Ήδη όμως από τους πρώτους αιώνες ο εορτασμός εμφάνισε διαφοροποιήσεις μέσα στον χριστιανικό κόσμο, και δεν ετελείτο από κοινού.
»Αρχικά ο τρόπος του καθορισμού της ημερομηνίας γινόταν ανάλογα με την πορεία της Σελήνης την άνοιξη κατά το μήνα Απρίλιο, και ουσιαστικά όλη η ιστορία της διαφοράς ξεκινά από εκεί.

»Πρόκειται για ένα θέμα επιστημονικό και όχι δογματικό, και αφορά τους νόμους της φύσης.

»Οι καθολικοί γιορτάζουν το Πάσχα την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο, μετά δηλαδή την 21η Μαρτίου που είναι η ημερομηνία της Εαρινής Ισημερίας, ενώ οι ορθόδοξοι πάνε μια εβδομάδα πίσω, διότι ακολουθούν ένα άλλο σύστημα που υποστηρίζει ότι δεν είναι γεμάτη η Σελήνη κι έτσι πρέπει να περιμένουν μέχρι να γεμίσει, έτσι ώστε να μπορούν να γιορτάσουν την Ανάσταση του Κυρίου. Αυτήν τη διαφοροποίηση την επιβαρύνει και ο λανθασμένος υπολογισμός του κύκλου των πανσελήνων».

»Το 325 μ.Χ., κατά τη διάρκεια της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας, επετεύχθη συμφωνία και έτσι το Πάσχα γιορταζόταν από κοινού για πολλούς αιώνες, την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την Εαρινή Ισημερία της 21ης Μαρτίου.»

Τι συνέβη όμως και επανέκαμψε η διαφοροποίηση;

«Το 1582 συστήθηκε στους πιστούς από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄ το λεγόμενο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, το οποίο με τη βοήθεια αστρονόμων και ειδικών επιστημόνων προχώρησε σε διόρθωση του Ιουλιανού ημερολογίου που ίσχυε μέχρι τότε, και το οποίο φαίνεται ότι είχε πέσει έξω κατά δεκατρείς ημέρες. Η διόρθωση όμως αυτή δεν έγινε αποδεκτή από όλους τους ορθόδοξους, κι έτσι η ιστορία άρχισε να επαναλαμβάνεται.

»Όλοι οι χριστιανοί δέχονται την 21η Μαρτίου ως την επίσημη ημερομηνία της Εαρινής Ισημερίας, αλλά σε ό,τι αφορά τον εορτασμό του Πάσχα οι ανατολικοί λαοί ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο (το Ιουλιανό), το οποίο έχει δεκατρείς μέρες περισσότερες από το Γρηγοριανό. Τα έτη κατά τα οποία έχουμε πανσέληνο μεταξύ 21ης Μαρτίου στο Γρηγοριανό ημερολόγιο και 21ης Μαρτίου στο Ιουλιανό ημερολόγιο (δεκατρείς δηλαδή μέρες αργότερα) για τους χριστιανούς της Δύσης είναι η πανσέληνος του Πάσχα, ενώ οι χριστιανοί των ανατολικών κρατών πρέπει να περιμένουν την επόμενη πανσέληνο. Και εκεί ακριβώς έγκειται και η διαφοροποίηση που κάνει τους μεν να γιορτάζουν το Πάσχα νωρίτερα από τους άλλους».

Με τις κοινότητες των καθολικών στην Ελλάδα τι γίνεται; Πότε εορτάζουν το Πάσχα;
«Οι καθολικοί Έλληνες που ζούμε στην Ελλάδα είμαστε μια μικρή μειονότητα και ζούμε μέσα σε μικτές οικογένειες μεταξύ καθολικών και ορθοδόξων. Έτσι, ζητήσαμε από την Αγία Έδρα [την επισκοπική δικαιοδοσία της Καθολικής Εκκλησίας στη Ρώμη] γύρω στο 1970 να γιορτάζουμε το Πάσχα μαζί με τους ορθοδόξους για λόγους κοινωνικούς, π.χ. το να συμπίπτει η ημερομηνία που τα σχολεία είναι κλειστά και που είναι αργία για τους εργαζομένους. Αυτή η ιδιαιτερότητα συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Τελούμε δηλαδή το Πάσχα με τους ορθοδόξους, παρόλο που –όπως φέτος– γιορτάζουμε το Πάσχα μια εβδομάδα νωρίτερα».