Αστικός μύθος ή πραγματικότητα: Οι οικολόγοι αμολούν φίδια στην φύση;

 Με ένα φίδι μήκους ενάμισι μέτρου περίπου ήρθαν σήμερα αντιμέτωποι κάτοικοι και περαστικοί στον δρόμο Άργους - Νέας Κίου. Τελικά κάποιοι τολμηροί το τράβηξαν στην άκρη του δρόμου κι εκείνο χάθηκε μέσα στο χωράφι. Τα όρια του αστικού μύθου όμως αγγίζει η διαδεδομένη πεποίθηση πολλών, ότι οικολόγοι αμολούν... φίδια! Μπορεί όμως να ισχύει κάτι τέτοιο;

Την άποψη αυτή επιχειρεί να καταρρίψει ο Ηλίας Στραχίνης, μέλος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρίας, ο οποίος με την... εις άτοπον απαγωγή αποδεικνύει ότι είναι αδύνατον να ισχύει κάτι τέτοιο. «Ας υποθέσουμε ότι μία ομάδα ανθρώπων που ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα διαπιστώνει πως ο πληθυσμός των φιδιών μιας περιοχής είναι μικρός και αποφασίζει να τον αυξήσει, απελευθερώνοντας έναν μεγάλο αριθμό από αυτά. Θα πρέπει λοιπόν να συλλέξει αρκετά άγρια φίδια και κρατώντας τα αιχμάλωτα σε ειδικές εγκαταστάσεις να περιμένει τους γόνους εξηγεί ο κ. Στραχίνης σε άρθρο του που δημοσιεύει στην ιστοσελίδα http: //www. herpetofauna.gr.

«Για να ξεκινήσει λοιπόν μία τέτοια διαδικασία» συνεχίζει, «είναι αναγκαίο να συλλεχθούν από τη φύση αρκετά άτομα και να αιχμαλωτιστούν, κάτι που όμως είναι παράνομο στη χώρα μας». Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ. Στραχίνη, είναι άκρως αντι-οικολογικό να αφαιρεί κανείς ζώα μαζικά από μία περιοχή, διότι έτσι μειώνει σε αριθμό τον πληθυσμό του είδους που συλλέγει και θέτει σε κίνδυνο τη γενική ισορροπία του οικοσυστήματος της περιοχής, αφού διαταράσσεται η τροφική αλυσίδα σημαντικά.

Ακόμα και αν κάποιος ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα, με ειδικές άδειες από το κράτος, θα πρέπει, εκτιμά ο κ.Στραχίνης, να κρατήσει τα αιχμάλωτα φίδια σε κατάλληλες εγκαταστάσεις για να αναπαράγονται και να δίνουν όλο και περισσότερους γόνους. Όμως, τα άγρια φίδια, όταν περιορίζονται σε τεχνητά περιβάλλοντα, κυριεύονται από το στρες της αιχμαλωσίας σε τέτοιο βαθμό ώστε να παρουσιάζουν ασθένειες, άρνηση τροφής και θνησιμότητα σε μεγάλα ποσοστά, πόσω μάλλον διάθεση για αναπαραγωγή.

«Συμπερασματικά, ένα τέτοιο εγχείρημα θα οδηγούσε σε λιγότερους απογόνους απ' ό,τι στην περίπτωση που τα φίδια αφήνονταν στο φυσικό τους περιβάλλον και αναπαράγονταν φυσικά» τονίζει.

Ας υποθέσουμε πάλι, ότι όλα τα εμπόδια έχουν ξεπεραστεί και εν τέλει, αυτή η ομάδα ανθρώπων, έχει αποκτήσει έναν σημαντικό αριθμό φιδιών από ελεγχόμενες αναπαραγωγές και αποφασίζει τελικά να τα απελευθερώσει. «Το γεγονός που αναιρεί και αυτήν την υπόθεση - εξηγεί στο άρθρο του ο κ. Στραχίνης - είναι ότι και πάλι, η μαζική απελευθέρωση ζώων σε μία περιοχή, και ειδικά ειδών που δεν απαντούν σε αυτήν, είναι πράξη αντι-οικολογική, αφού διαταράσσει την ευαίσθητη ισορροπία του οικοσυστήματος. Συγχρόνως, αν σε μία περιοχή ο αριθμός των φιδιών είναι μικρός, που σημαίνει ότι οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές γι' αυτά (μειωμένη τροφή, ελάχιστες κρυψώνες κτλ), μπορεί να φανταστεί κανείς πόσο δυσχερέστερες θα γίνουν όταν τις μοιραστούν με περισσότερα φίδια».

Μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο κ. Στραχίνης διαπιστώνει ότι ακόμα και οι άνθρωποι της ελληνικής υπαίθρου υιοθετούν την άποψη περί «οικολόγων που αμολούν φίδια δεν γνωρίζουν τα είδη των ερπετών και έχουν μεγάλο μένος απέναντι στα φίδια». «Κάνουμε κατά καιρούς ενημερωτικά σεμινάρια σε σώματα ασφαλείας και σε φορείς διαχείρισης αλλά, ίσως, θα έπρεπε να γίνονται και σε αγρότες» επισημαίνει.

«Αλλωστε» συμπληρώνει, «οι συνθήκες ενός οικότοπου (διαθέσιμοι πόροι, ανταγωνιστές, θηρευτές, κλιματικές συνθήκες, κρυψώνες κτλ) είναι αυτές που καθορίζουν τα μεγέθη των πληθυσμών των διάφορων ειδών και έτσι, όσες απελευθερώσεις και να γίνονται, οι αριθμοί ισορροπούν και πάλι στους αρχικούς πολύ σύντομα».

«Επίσης, τα ζώα εκτροφής, επειδή δεν υφίστανται φυσική επιλογή, εκφυλίζονται και μεταφέρουν μεταλλάξεις κληρονομικά στους απογόνους τους γι΄αυτό, αν αναμειχθούν με άγριους πληθυσμούς, τους υποβαθμίζουν γενετικά. Αυτό ονομάζεται και 'γενετική μόλυνση' και έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη θνησιμότητα στον πληθυσμό που αναμείχθηκε, οπότε οδηγεί σε ακόμα μικρότερους αριθμούς, ίσως και από τους αρχικούς» καταλήγει το μέλος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρίας, σε μια προσπάθεια να διαρραγεί ο στέρεος μύθος των φιδιών που απελευθερώνονται στα δάση.