Με μια αιφνιδιαστική κίνηση ο πρωθυπουργός λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής ανακοίνωσε την διοργάνωση του δημοψηφίσματος για τις 5 Ιουλίου. Το βαρύ κλίμα που υπήρξε στις Βρυξέλλες, τα τελεσίγραφα και οι απειλές από τους εταίρους και η πρόταση των δανειστών την οποία δεν θα μπορούσε να την περάσει σε καμία περίπτωση από την Βουλή ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τον Αλέξη Τσίπρα να λάβει αυτή την απόφαση.
«Στο εκβιαστικό τελεσίγραφο για την αποδοχή από τη μεριά μας μιας αυστηρής και ταπεινωτικής λιτότητας δίχως τέλος και χωρίς προοπτική να ορθοποδήσουμε ποτέ κοινωνικά και οικονομικά, σας καλώ να αποφασίσετε κυρίαρχα και περήφανα, όπως η ιστορία των Ελλήνων προστάζει», είπε στο μήνυμα του προς τον ελληνικό λαό ο πρωθυπουργός.
Παράλληλα, κατηγόρησε τους θεσμούς και κυρίως το ΔΝΤ για την άκαμπτη στάση τους και την εμμονή τους στην λιτότητα.
«Η πρόταση των θεσμών περιλαμβάνει: μέτρα που οδηγούν στην περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, περικοπές συντάξεων, νέες μειώσεις στους μισθούς του δημοσίου τομέα καθώς και αύξηση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, την εστίαση και τον τουρισμό, με ταυτόχρονη κατάργηση των ελαφρύνσεων στη νησιωτική Ελλάδα. Οι προτάσεις αυτές αναδεικνύουν κυρίως την εμμονή του ΔΝΤ στη σκληρή και τιμωρητική λιτότητα»
Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός ενημέρωσε για την απόφαση του να οδηγήσει την χώρα σε δημοψήφισμα τόσο την Άνγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ, όσο και Μάριο Ντράγκι, από τον οποίο ζήτησε παράταση του προγράμματος καθώς λήγει στις 30 Ιουνίου.
Το δημοψήφισμα έπεσε και πάλι στο τραπέζι στις Βρυξέλλες μεταξύ του πρωθυπουργού και των συνεργατών του, τις τελευταίες 48ωρες.
Το επίμαχο θέμα συζητήθηκε μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του κυβερνητικού εταίρου Πάνου Καμμένου την προηγούμενη Τετάρτη το βράδυ στην βελγική πρωτεύουσα, όταν ο πρόεδρος των ΑΝ.ΕΛ, με την ιδιότητα του υπουργού Εθνικής Άμυνας, μετείχε στην σύνοδο του ΝΑΤΟ.