«Χαίρομαι γιατί το ΙΕΝΕ αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι είναι ένας πολύ καλός σύμβουλος και της Κοινωνίας των Πολιτών, και των Επιχειρήσεων και της Κυβέρνησης.
Είχα γράψει σε ένα χαρτί 10 λέξεις με τις οποίες ήθελα να σας περιγράψω τη στρατηγική που ακολουθήσαμε στην έρευνα υδρογονανθράκων. Πριν έρθω όμως, άκουσα ειδήσεις και διαπίστωσα ότι η χώρα μας βρίσκεται για άλλη μια φορά σε πολύ δύσκολη οικονομική και διεθνοπολιτική θέση και σχέση με τους διεθνείς εταίρους μας, και κατέγραψα άλλους 10 λόγους για τους οποίους εμείς εδώ στο χώρο της ενέργειας, θα πρέπει να αισθανόμαστε άλλες φορές τυχεροί και άλλες φορές άτυχοι κι εύχομαι να επικρατήσει το να είμαστε τελικά τυχεροί.
Ο 1ος λόγος για τον οποίο πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί, είναι ότι δεν ζούμε στην Βενεζουέλα, όπου μαζί με την κρατική εταιρεία πετρελαίων, όπως την κατάντησαν, οι μανάδες αγοράζουν σήμερα το γάλα για τα παιδιά τους με δελτίο και χαίρομαι γιατί δεν ζούμε στη Σοβιετική Ένωση του Λένινγκραντ που θυμήθηκε ο αρμόδιος υπουργός της Κυβέρνησης πρόσφατα, αλλά έχουμε έναν στρατηγικό εταίρο στα ενεργειακά μας, τη Ρωσία, με την πόλη να ονομάζεται Αγία Πετρούπολη. Χαίρομαι λοιπόν γιατί η γραφικότητα, οι ιδεοληψίες και οι φαντασιώσεις δεν μπορούν να υποχρεώσουν την πραγματικότητα να έρθει στα δικά τους μέτρα.
Ο 2ος λόγος για τον οποίο είμαστε τυχεροί – άτυχοι, είναι ότι δυστυχώς είμαστε άτυχοι γιατί έχουμε μια Κυβέρνηση που το μόνο που θεωρεί πως έχει χρέος, είναι να καταστρέφει ό,τι καλό βρήκε. Προφανώς, θέλει να τα καταστρέψει γιατί θεωρεί ότι όλοι οι πολιτικοί πλην αυτής, είναι η Πέμπτη Φάλαγγα, Γερμανοτσολιάδες, πουλημένοι και μερκιλιστές. Αυτή η διχαστική προσέγγιση ταυτόχρονα, κρύβει μια τραγική αλήθεια. Την αλήθεια ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός. Ότι ο βασιλιάς δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα πέντε μήνες παρά μόνο να διαπραγματεύεται με τον εαυτό του στον κομματικό του καθρέφτη. Κι έτσι, δημιουργώντας τεχνητούς εχθρούς, δημιουργώντας εσωτερικό εμφυλιοπολεμικό κλίμα, θεωρούν φαίνεται κάποιοι ότι είναι η διέξοδος προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ανυπαρξία της άσκησης πολιτικών.
Ο 3ος λόγος για τον οποίο είμαστε τυχεροί – άτυχοι, είναι ότι οι ίδιοι αρμόδιοι, θεωρούν ότι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν δημιουργήσει μια χώρα «ενεργειακή μπανανία», «ενεργειακό προτεκτοράτο» και «ενεργειακό παρία». Ταυτόχρονα όμως, στις ίδιες παρουσιάσεις που κάνουν τα ίδια στελέχη της κυβέρνησης σε διεθνείς εταίρους, λένε ότι είναι περήφανοι και στηρίζουν όλα αυτά που έφτιαξαν, στήριξαν και για τα οποία μάτωσαν οι προηγούμενοι. Δηλαδή τον αγωγό TAP, τον IGB, τον EASTMED, την αναβάθμιση των Μονάδων LNG της Ρεβυθούσας, τη μεγάλη πρόκληση στην οποία βαδίσαμε θετικά τα τελευταία 3 χρόνια, δηλ. τις έρευνες Υδρογονανθράκων. Δυστυχώς για αυτούς, η πραγματικότητα δεν υπακούει στις επικίνδυνες ιδεοληψίες τους.
Υπάρχει ένας 4ος λόγος για τον οποίο είμαστε τυχεροί – άτυχοι. Ακούω την έκφραση ότι για πρώτη φορά σ’ αυτή τη χώρα ακολουθείται στον ενεργειακό τομέα μια ονομαζόμενη πολυεπίπεδη ενεργειακή πολιτική. Εγώ αντιλαμβάνομαι το πολυεπίπεδο, γιατί προφανώς όλοι οι προηγούμενοι ήταν μονοεπίπεδοι, και το αντιλαμβάνομαι γιατί επιτέλους ήρθαν τα 5 δις ευρώ από τον αγωγό της Ρωσίας, με μικρή λεπτομέρεια βέβαια να αποτελεί ότι το διαψεύδει το ίδιο το Κρεμλίνο!!! Η ίδια πολυεπίπεδη εξωτερική κι εσωτερική ενεργειακή πολιτική είχε ως αποτέλεσμα οι δήθεν 10.000 συνδέσεις ηλεκτρικού ρεύματος που θα γίνονταν στην Περιφέρεια Αττικής (προεκλογικές εξαγγελίες), τι κρίμα ήταν μόλις 98!!! (σκέτο, όχι χιλιάδες).
Ένας 5ος λόγος για τον οποίον είμαστε τυχεροί – άτυχοι, είναι ότι έχουμε έναν ευφυέστατο Υπουργό Εθνικής Άμυνας ο οποίος με εκπληκτική διπλωματική ευελιξία και τακτ, προτείνει στην αμήχανη Αμερικανίδα Υφυπουργό Εξωτερικών να της χαρίσει το 30% των ελληνικών πετρελαίων. Εγώ νόμιζα ότι κάποιοι κακοί αυτά τα πετρέλαια τα είχαν ήδη χαρίσει στο ΔΝΤ και γι’ αυτό έβαλαν τη χώρα στο ΔΝΤ. Νόμιζα ότι είχαν ξεπουληθεί από τους προηγούμενους. Φαίνεται ότι τελικά δεν είχαν ξεπουληθεί, αλλά γι αυτό φροντίζουν οι σημερινοί κυβερνώντες να προτείνουν να τα ξεπουλήσουν. Επιπλέον, με ανεύθυνες κι επιπόλαιες δηλώσεις διώχνουμε επενδυτές από εκεί που έχουν ήδη εκδηλώσει τη διάθεσή τους να επενδύσουν στη χώρα μας. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην ENEL η οποία είχε ζητήσει να προκηρυχθούν τα 3 χερσαία οικόπεδα, αλλά αναφέρομαι και σε άλλες μεγάλες εταιρείες που είχαν αγοράσει δεδομένα και ήθελαν να συμμετάσχουν. Αλλά βεβαίως όταν το country risk εκτινάσσεται στα ουράνια, δεν έχει διάθεση να βάλει τα λεφτά του κανένας κακός ιμπεριαλιστής επενδυτής για να επενδύσει σε μια χώρα όπου κανείς δεν τον θέλει.
Ο 6ος λόγος για τον οποίο είμαστε τυχεροί – άτυχοι είναι γιατί έχουμε έναν Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος είναι πολύ δουλευταράς και αποτελεσματικός, σε χαμηλούς τόνους, χωρίς ίχνος θεατρινισμού. Κάνει μόνο μερικές φορές τραγικά λάθη από αβλεψία. Στο mail Βαρουφάκη που στάλθηκε μετά τη Συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου, όπου η χώρα είπε ότι θέλει επέκταση του μνημονίου μέχρι το τέλος Ιουνίου, στο mail της ελληνικής κυβέρνησης, για πρώτη φορά υπάρχει ρητή αναφορά στις έρευνες Υδρογονανθράκων στη χώρα. Δηλαδή, η σημερινή κυβέρνηση για πρώτη φορά λογοδότησε, έδωσε αναφορά στην Τρόικα, τι θα κάνει με τον διαγωνισμό των offshore οικοπέδων. Τραγικά επικίνδυνη ανοησία, ανευθυνότητα, ανωριμότητα και εύχομαι να μην ήταν σκοπιμότητα, γιατί ο παρών εδώ καθηγητής του Πολυτεχνείου και τέως Γενικός Γραμματέας Ενέργειας του ΥΠΕΚΑ, κ. Μαθιουδάκης, γνωρίζει πολύ καλά όσο κι εγώ, πόσες φορές η Τρόικα ζητούσε στοιχεία για τις έρευνες Υδρογονανθράκων και η σταθερή απάντησή μας ήταν: «Ό,τι έχουμε να σας πούμε το έχουμε πει στα Δελτία Τύπου, να προσφύγετε εκεί, αρνούμαστε να σας ενημερώσουμε».
Συνεχίζω με τον 7ο λόγο για τον οποίον πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί – άτυχοι. Οι μεσαίες και μικρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια, έχοντας απέναντί τους τους μεγάλους παίκτες της ενεργειακής αγοράς, Γερμανία, Γαλλία, κ.ά., να συνενώσουν δυνάμεις, προκειμένου να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους. Και γι’ αυτό προέκυψε η Ενεργειακή Ένωση. Μια Ένωση η οποία στηρίζει και θα στηρίξει λόγω της κοινοτικής αλληλεγγύης κυρίως τις μεσαίες και μικρές χώρες, γιατί προφανώς οι μεγάλες χώρες δεν έχουν ανάγκη καμία Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ενότητα όμως των δυνάμεων των μεσαίων και μικρών χωρών, λειτουργεί πάντα θετικά υπέρ των εθνικών τους συμφερόντων. Τι κρίμα που και σε αυτό ακόμη οι σημερινοί κυβερνήτες της χώρας είναι αρνητικοί. Είναι απολύτως αρνητικοί στην κοινοτική αλληλεγγύη που εμπεριέχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι απολύτως αρνητικοί στην καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας που επίσης είναι στρατηγικός στόχος. Είναι αντίθετοι στην Εξοικονόμηση Ενέργειας, που επίσης είναι στρατηγικός στόχος. Είναι αντίθετοι στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης των ορεινών και νησιωτικών περιοχών, που επίσης αποτελεί στρατηγικό στόχο. Είναι αντίθετοι στην απεξάρτηση της Ένωσης από τρίτες προμηθεύτριες χώρες.
Υπάρχει ένας 8ος λόγος για τον οποίο πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί – άτυχοι και θα ήθελα να παρακαλέσω τους μελετητές του ΙΕΝΕ να ασχοληθούν και με αυτόν. Όλοι εμείς που ασχολούμαστε με τον χώρο της γεωπολιτικής και της ενέργειας ξέρουμε πολύ καλά ότι η ενέργεια αποτελεί μέρος από τον σκληρό πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής κάθε χώρας. Και στην Ελλάδα η ενεργειακή διπλωματία, η διπλωματία των αγωγών, αποτελεί σκληρό πυρήνα και των εθνικών θεμάτων. Μέχρι πρόσφατα, με θρησκευτική ευλάβεια είχαμε καταφέρει τα εθνικά θέματα, η διπλωματία της ενέργειας, να μην συνιστά σε καμία περίπτωση πεδίο διαπραγμάτευσης ή συζήτησης με κανέναν, πολύ περισσότερο με τους εταίρους και δανειστές, για έναν πάρα πολύ απλό λόγο. Τα Εθνικά θέματα τραβούν σε μάκρος δεκαετιών, απαιτούν υπευθυνότητα που ξεπερνά από πλευράς χρονικής διάρκειας τη θητεία του κάθε τρέχοντος Υπουργού και της κάθε τρέχουσας κυβέρνησης. Το κυριότερο, ποτέ δεν βάζεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα εθνικά σου θέματα όταν αντικειμενικά είσαι σε αδύναμη θέση. Τα εθνικά σου θέματα τα αναδεικνύεις όταν είσαι σε ισχυρή θέση, για να κερδίσεις τη διαπραγμάτευση. Όχι για να τα χρησιμοποιήσεις τρομοκρατημένος, ή ανόητος, για να καλύψεις τις αδυναμίες σου σε διαπραγμάτευση που έχει να κάνει με την προσωρινή ελπίζουμε χρηματοπιστωτική δυσχέρεια και αδυναμία της χώρας. Τραγικό, ολέθριο εθνικό λάθος.
Ο 9ος λόγος για τον οποίο είμαστε τυχεροί μόνο, είναι γιατί ευτυχώς ήδη η χώρα μας ακολουθώντας μια πολιτική ειρήνης και περιφερειακών συνεργασιών, έχει εξαιρετικές σχέσεις με τις περισσότερες από τις γειτονικές χώρες. Θέλω να σας θυμίσω την εξαιρετική συνεργασία που έχουμε με την Κύπρο, την πρόσφατη με το Ισραήλ, την πιο πρόσφατη με την Αίγυπτο, τους στενούς δεσμούς που μας συνδέουν ασφαλώς με τον μεγάλο μας προμηθευτή στο φυσικό αέριο, τη Ρωσία, με την οποία μέσα στο 2014 ολοκληρώσαμε τη συμφωνία για την παροχή φυσικού αερίου για μια δεκαετία, τις εξαιρετικά καλές ενεργειακές μας σχέσεις με την Βουλγαρία για τον αγωγό IGB, τις καλές μας σχέσεις με την Τουρκία, λόγω του ελληνοτουρκικού αγωγού και του TAP, και βεβαίως τις εξαιρετικά, κι ελπίζω να συνεχιστούν έτσι, καλές και δημιουργικές μας σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.
Τέλος, ο 10ος λόγος για τον οποίον είμαστε αποκλειστικά και μόνο τυχεροί, είναι οι άνθρωποί μας. Πρέπει να σας πω ότι είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή το τελευταίο χρονικό διάστημα να έχω συνεργαστεί με τους ανθρώπους της ενέργειας, γιατί είστε όλοι εξαιρετικοί. Κι επειδή όπως τα κακά έτσι και τα καλά έχουν ονοματεπώνυμο, χαίρομαι που σήμερα εδώ σ’ αυτή την αίθουσα, εκτός από πολλούς από εσάς που μας βοηθήσατε να διαμορφώσουμε και να υλοποιήσουμε την εθνική στρατηγική για τους Υδρογονάνθρακες, βρίσκονται οι άνθρωποι που ήταν δίπλα από την 1η ανάσα αυτής της όμορφης πορείας για μια Ιθάκη. Είναι ο Κώστας Μαθιουδάκης, Γ.Γ. του ΥΠΕΚΑ, η Σοφία Σταματάκη καθ. Πολυτεχνείου και Πρόεδρος της Ε.Δ.Ε.Υ., η Αλεξάνδρα Σδούκου Νομική Σύμβουλος του ΥΠΕΚΑ, ο Σπύρος Μπέλας, ψυχή της υπηρεσίας και πολλοί άλλοι.
Θα κλείσω διαβάζοντας τις 10 λέξεις με τις οποίες είχα σκοπό να ξεκινήσω και οι οποίες προσδιορίζουν την εθνική στρατηγική ερευνών Υδρογονανθράκων που ακολουθήσαμε:
1. Ελπίδα: Για πρώτη φορά αυτή η χώρα στη μέση της χειρότερης κρίσης που έζησε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, απέκτησε μια ελπίδα. Κρατήσαμε χαμηλά τους τόνους, πήραμε κρίσιμες αποφάσεις στις οποίες δεκάδες άνθρωποι έβαλαν πλάτη. Και επιστήμονες, και πολιτικά πρόσωπα και άνθρωποι της αγοράς.
Οφείλω στο σημείο αυτό, για τη δημιουργία της ελπίδας, να σημειώσω την ιδιαίτερη συμβολή που είχαν εκπρόσωποι των εργαζομένων στα πετρέλαια, οι οποίοι για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2009 ξεκινήσαμε μαζί να κουβεντιάζουμε τη δημιουργία του Εθνικού Φορέα Υδρογονανθράκων και να τονίσω, είναι η 2η φορά που το κάνω, ότι τον Ιανουάριο του 2010 ο άνθρωπος που μου έδωσε το πράσινο φως για να ξεκινήσουμε αυτή την όμορφη περιπέτεια, ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, στο Παγκόσμιο Συνέδριο για το Ενεργειακό Μέλλον του Πλανήτη, στο Abu Dhabi. Μετά από μια δίωρη ενημέρωση που του είχα κάνει μου έδωσε το πράσινο φως και μου είπε: «Προχώρα, είμαστε μαζί». Έτσι ξεκίνησε αυτή η όμορφη πορεία.
2. Α.Ο.Ζ.: Επιτέλους στην ελληνική νομοθεσία το άρθρο 156 του Ν.4001/2011 καταγράφει αυτό για το οποίο πάλευαν πάρα πολλοί άνθρωποι. Ότι όταν κηρυχθεί Α.Ο.Ζ. θα γίνει με τη μέση γραμμή ίσων αποστάσεων. Κι αυτό το χρησιμοποίησε το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών στην τελευταία πρόκληση της Τουρκίας, όταν δοκίμασε να κάνει παιχνίδια στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Και ήταν το κείμενο αυτό ακριβώς που στη ρηματική διακοίνωση της Ελληνικής Δημοκρατίας προς τον Οργανισμό Ενωμένων Εθνών αποτέλεσε το hard core της παρέμβασής της.
3. Δημιουργία νέα αγοράς – θέσεις απασχόλησης: Για πρώτη φορά με τη συνεργασία και των ελληνικών Πανεπιστημίων που έχουν ξεκινήσει 4 Μεταπτυχιακά Τμήματα στα θέματα των ερευνών Υδρογονανθράκων, φτιάχνουμε μια νέα αγορά. Τη φτιάξαμε και δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να την γκρεμίσει. Όπως στη δεκαετία του 70 η Ελλάδα έφτιαξε τη νέα αγορά τότε που λεγόταν Τουρισμός, εμείς στη δεκαετία του 2010 φτιάξαμε και θα συνεχίσουμε να υλοποιούμε την αγορά που λέγεται αξιοποίηση Ορυκτών Πόρων της χώρας.
4. Απόλυτος Επαγγελματισμός: Όσα χρονοδιαγράμματα εξαγγείλαμε, τα εφαρμόσαμε με απόλυτη πιστότητα. Και γνωρίζετε πολύ καλά ως άνθρωποι της αγοράς, πόσο σπουδαίο είναι για τις Εταιρείες και γι αυτούς που παρακολουθούν είτε με καχυποψία, είτε με περιέργεια μια χώρα που αρχίζει να μπουσουλάει, πόσο παρακολουθούν εάν αυτοί οι άγνωστοι ακόμη τύποι που αρχίζουν να ψελλίζουν κάτι για έρευνες Υδρογονανθράκων, είναι συνεπείς. Αποδείξατε εσείς που συμμετείχατε σ’ αυτή την πρωτοβουλία ότι είστε επαγγελματίες. Γιατί όλα τα χρονοδιαγράμματα που μου λέγατε να εξαγγείλω, τα κάνατε πράξη.
5. Όλα με μηδενικό κόστος: Η Ελληνική Δημοκρατία για όλη αυτή την προσπάθεια που σε άλλες χώρες θα κόστιζε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, πλήρωσε μηδέν (0) και αυτό δείχνει πως αν αξιοποιείς σωστά το ανθρωπινό δυναμικό του τόπου σου, μπορείς να έχεις αποτελέσματα εξαιρετικά θετικά.
6. Απόλυτη Διαφάνεια: Και το Ελεγκτικό Συνέδριο έλεγξε τις 3 πρώτες συμβάσεις και η Βουλή των Ελλήνων τις κύρωσε. Είναι αδιανόητο στα θέματα της ενέργειας να γίνονται μυστικές συναντήσεις και να υπάρχουν μυστικά κάτω από το τραπέζι. Οτιδήποτε υπογράφει οποιοσδήποτε Υπουργός μιας ευρωπαϊκής χώρας, πρέπει να υποστεί την βάσανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου της χώρας και του Εθνικού Κοινοβουλίου.
7. Με εκπληκτική ταχύτητα: Μια μόνο ελαχιστότατη λεπτομέρεια, για να πείσουμε τους γραφειοκράτες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ότι πρέπει να χειριστούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο το stabilisation clause, έπρεπε να τους εξηγήσουμε τι σημαίνει. Και μας πήρε έξι (6) μήνες για να τους πείσουμε να κλείσουν τη διαπραγμάτευση.
8. Γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας: Περιττεύει να πω ότι πια η χώρα είναι ένας πολύ σημαντικός ενεργειακός παίκτης στη ΝΑ Μεσόγειο και τη ΝΑ Ευρώπη.
9. Σταθερότητα – Συνέχεια – Συνέπεια: Όταν παρέδωσα στον σημερινό Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, του είπα ένα πράγμα. «Έχε υπόψη σου ότι αυτά που θα χειριστείς στο χώρο της ενέργειας, είναι πολύ πιο πάνω από το μπόι σου, το μπόι οποιουδήποτε Υπουργού και το μπόι οποιασδήποτε Κυβέρνησης, γιατί αφορούν το μέλλον ενός λαού, το μέλλον της πατρίδας και πρόκειται να τα χειριστούν δεκάδες κυβερνήσεις μετά από εμάς. Αυτοί οι χειρισμοί πρέπει να έχουν διαχρονική συνέπεια και συνέχεια». Δυστυχώς, δεν άκουσε τίποτα...
10. Κοινωνική Δικαιοσύνη: Χαίρομαι που έστω και καθυστερημένα, κάποιοι αποδέχονται το Νόμο για το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών που όμως καταψήφισαν στη Βουλή των Ελλήνων. Πρόκειται για Νόμο που ψηφίστηκε μετά από δική μας πρόταση. Ακολουθεί απολύτως το Νορβηγικό πρότυπο. Βλέπω όμως, ότι αρχίζουν να βάζουν χέρι στον κουμπαρά των επόμενων γενεών για να καλύψουν τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες, κι αυτό είναι αδιανόητο. Διότι ο διαγενεακός κανιβαλισμός είναι ανεπίτρεπτος. Υπάρχουν και άλλοι που έρχονται πίσω από εμάς και για τους οποίους πρέπει να νοιαστούμε.
Κυρίες και κύριοι,
Χαίρομαι που μου δώσατε την ευκαιρία για πρώτη φορά απελευθερωμένος από τις ευθύνες ενός Υπουργού και με την ιδιότητα μόνο του ακαδημαϊκού, να καταθέσω μια μικρή εμπειρία από αυτά που ζήσαμε, να σας πω πως είμαι αισιόδοξος ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν, ελπίζω ότι όσοι κάθε φορά έχουν τις ευθύνες του τόπου στα χέρια τους, θα έχουν και πλήρη συναίσθηση των ευθυνών τους απέναντι στον ελληνικό λαό και βέβαια και στην ιστορία αυτού του τόπου.
Σας ευχαριστώ πολύ».
