Μπλε πανσέληνος την Παρασκευή - Το φαινόμενο «Blue Moon» - Η 13η πανσέληνος με το αμφιλεγόμενο όνομα

Ένα ξεχωριστό φεγγάρι θα ανέβει στον ουρανό το βράδυ της Παρασκευής, αφού για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια θα γίνει ορατό το φαινόμενο του «Blue Moon». 

Είναι μια πανσέληνος η οποία σημειώνεται σε ασυνήθιστη χρονική στιγμή ή μια επιπλέον πανσέληνος εντός του έτους. Τα περισσότερα χρόνια έχουν 12 πανσελήνους μια κάθε μήνα. 

Όμως, κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει 12 σεληνιακούς κύκλους και 11 ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται κι έτσι κάθε δύο ή τρία χρόνια ανεβαίνει στον ουρανό ένα επιπλέον ολόγιομο φεγγάρι. 

Για την ακρίβεια, το φαινόμενο συμβαίνει κάθε 2,72 χρόνια. Η πρόσθετη πανσέληνος αποκαλείται «μπλε φεγγάρι», αλλά το όνομα έχει και μεταφορική σημασία. Στην αγγλική γλώσσα υπάρχει μια έκφραση που χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να πούμε ότι κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια, όπως λέμε στα ελληνικά, «μία στο τόσο» και η οποία είναι η «once in a blue moon» (μία σε κάθε μπλε φεγγάρι). 

Υπάρχει όμως και η κυριολεξία, γιατί ένα φεγγάρι μπορεί πράγματα να φέρει και μπλε χρωματισμούς, εξαιτίας διάφορων διαταραχών στην ατμόσφαιρα. 

Πάντως, αυτές οι «εμπλοκές» κάνουν πολλούς αστρονόμους να έχουν ενστάσεις για την ορθότητα του όρου «blue moon» Είναι ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι, το οποίο δεν είναι κατ΄ ανάγκη πανσέληνος, μοιάζει να έχει γαλάζιο χρώμα, λόγω της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στην ατμόσφαιρα. 

Καταγραφές αυτού του φαινομένου υπήρξαν μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και πολύ νωρίτερα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.

Τελευταία φορά τον Αύγουστο του 2013 

Η προηγούμενη φορά που συνέβη του φαινόμενο του μπλε φεγγαριού ήταν κατά τη δεύτερη πανσέληνο του Αυγούστου το 2013 και συγκεκριμένα στις 21 Αυγούστου. Ο κουτσοφλέβαρος είναι ο μυστικός παράγοντας που καθορίζει το πότε θα εμφανιστούν δύο φεγγάρια. Αν δεν υπάρχει καθόλου πανσέληνος είναι πιθανόν να υπάρχουν δύο μπλε φεγγάρια τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο. Αυτό συνέβη το 1999. Σε κάθε περίπτωση, το βέβαιο είναι ότι το βράδυ της Παρασκευής 31 Ιουλίου 2015 ο ουρανός θα φωτιστεί από ένα ολόγιομο φεγγάρι που θα προϋπαντήσει τον Αύγουστο.