1826 ανήμερα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος: Το κάστρο του Άστρους αντιμετωπίζει τον Ιμπραήμ

 Σαν σήμερα το πρωί της 5ης Αυγούστου του 1826 ανήμερα της εορτής της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, το Κάστρο του Άστρους δεχόταν τα στίφη του Ιμπραήμ που βρισκόταν ήδη στην Πελοπόννησο και οι υπερασπιστές του Κάστρου των Ζαφειρόπουλων, υπό την διοίκηση του θρυλικού στρατηγού Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου ή Άκουρου, αντίκρισαν στην πεδιάδα τα φουσάτα του Ιμπραήμ, που κάτω από την διοίκηση του αρνησίθρησκου Σουλεϊμάν Πασά (Γάλλος στρατηγός, εξισλαμίστηκε και άλλαξε το όνομα του, ο δημιουργός του τακτικού στρατού του Ιμπραήμ) έρχονταν να μετατρέψουν το τόπο σε ερείπια, μετά την καταστροφή (κάψιμο) του Πραστού, Αγίου Πέτρου, Αγίου Ιωάννη και των άλλων κωμοπόλεων και χωριών της Κυνουρίας.
Μέσα στο κάστρο και έξω από αυτό, υπό την σκιά του, στην ανατολική πλευρά του Νησιού, είχαν καταφύγει σύμφωνα με το υπόμνημα Λογοθέτη (πρώτος Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θυρέας, το 1835) 5.000 άμαχοι, και οι οποίοι ήταν από τις εξής περιοχές : Κυνουρίας , Σπάρτης, Καρύταινας, Τρίπολης, Άργους και από το Ναύπλιο λόγω του εμφυλίου σπαραγμού (-Γρίβας, Στράτος και Φωτομάρας- βομβάρδιζαν το Ναύπλιο από το Παλαμήδη) που εμαίνετο σε αυτή τη περιοχή.

Οι υπερασπιστές μέσα στο κάστρο, στους δύο προβόλους του και περιμετρικά στα βράχια του Νησιού, ήταν περί τα 2000 τουφέκια υπό την διοίκηση του Άκουρουκαι με επικεφαλής τους:

Αδελφούς Ζαφειρόπουλου, Νικηταρά (Νικήτα Σταματελόπουλο), Γενναίο Κολοκοτρώνη, Χρήστο Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα, Στάικο Σταικόπουλο, Τσόκρη, Κουτσονίκα, Σπηλιάδη (πρεσβύτερο), γερουσιαστή Ρήγα Παλαμήδη, Θεοχαρόπουλο, Ανδρέα Μεταξά και Ιωάννη Πέτα.

Η εμπροσθοφυλακή (ιππικό) του Σουλεϊμάν Πασά πρόλαβε στη πεδιάδα και σκότωσε (μόνο) 2 άμαχους που έτρεχαν για να προστατευθούν στο κάστρο, τον Γεροχαρμάνη και τον Αντώνη Καζάκο.

Οι αμυνόμενοι του Κάστρου απέκρουσαν την εμπροσθοφυλακή και το κύριο σώμα που την ακολουθούσε, με τη βοήθεια 2 Σπετσιώτικων πλοίων που κανονιοβολούσαν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ στη πεδιάδα. Λόγω του σφοδρού κανονιοβολισμού από πλευράς του δυτικού πύργου του Φρουρίου, από τη συνεχόμενη χρήση (υψηλή θερμοκρασία), έσκασε ένα από τα 4 κανόνια που χειριζόταν ο λεγόμενος Ζαχαρίας και τον σκότωσε.

Την επιούσα 6η Αυγούστου, οι καστρινοί, αντεπετέθηκαν και απώθησαν την Αιγυπτιακή εμπροσθοφυλακή στους παρακείμενους αμπελώνες (Ληνούς), κατόπιν τούτου ο Ιμπραήμ διέταξε υποχώρηση, λυσσών (κατά τον ιστορικό Σπηλιάδη) και έδωσε εντολή να εκτελέσουν όσους αιχμαλώτους κουβαλούσαν μαζί τους, η εκκλησία του Προδρόμου (κοιμητήριο) έγινε για να τιμηθεί η μνήμη τους.

Το φρούριο έσωσε την Κυνουρία και την Ανατολική Πελοπόννησο-Βιογραφία των αδελφών Ζαφειρόπουλου (πηγή: <<ΚΥΝΟΥΡΙΑΚΑ>>,1930, σελίδα 64)-, και κατά τον Κολοκοτρώνη παρέμεινε άπαρτο, καταφέρνοντας την πρώτη νίκη των ελληνικών στρατευμάτων επί του Ιμπραήμ.

Πηγές: Απομνημονεύματα Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Απομνημονεύματα Γενναίου Κολοκοτρώνη, υπόμνημα Λογοθέτη, Κυνουριακά, Η ΚΥΝΟΥΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,1930- (Μουσείο Μπενάκη). Ιστορία: Σπηλιάδη, Φρατζή, Κόκκινου.