Την άνοιξη του 1941, μετά την αποτυχία των Ιταλών να καταλάβουν την Ελλάδα, είχε έρθει η ώρα να αναλάβει δράση ο γερμανικός στρατός. Οι Γερμανοί εισέβαλλαν στις 6 Απριλίου και μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι συμμαχικές δυνάμεις Βρετανών, Αυστραλών, Νεοζηλανδών και Κυπρίων που μάχονταν υπέρ της Ελλάδας, άρχισαν να υποχωρούν. Στο διάβα τους, κατέστρεφαν οτιδήποτε μπορούσε να φανεί χρήσιμο στον εχθρό.
Άδειαζαν αποθήκες τροφίμων και γκρέμιζαν στρατιωτικά οχήματα. Ταξίδευαν μόνο τη νύχτα, ενώ τη ημέρα κρύβονταν στην ύπαιθρο, γιατί τα γερμανικά stukas βομβάρδιζαν συνεχώς.
Η εκκένωση των στρατευμάτων από λιμάνια της Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου ξεκίνησε στις 24 Απριλίου του 1941.
Πέντε χιλιάδες στρατιώτες αποχώρησαν την πρώτη μέρα από το Πόρτο Ράφτη. Στις 25 Απριλίου, μοίρες της RAF και 10 χιλιάδες Αυστραλοί έφυγαν από το Ναύπλιο και τα Μέγαρα.
Η μάχη στις Θερμοπύλες
Παράλληλα με την εκκένωση, πραγματοποιήθηκε η τελευταία ηρωική προσπάθεια εναντίον των Γερμανών κοντά στις Θερμοπύλες, από τις 24 έως τις 25 Απριλίου. Η οπισθοφυλακή των συμμαχικών δυνάμεων ανέλαβε να καθυστερήσει την κάθοδο των Γερμανών, έτσι ώστε να προλάβουν οι υπόλοιποι να αποχωρήσουν από την Ελλάδα με ασφάλεια.
Οι σύμμαχοι, αν και ολιγάριθμοι και αποδυναμωμένοι, προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στους Γερμανούς και κατάφεραν να τους καθυστερήσουν. Ήταν μία μεγάλη, ανέλπιστη επιτυχία στο ίδιο σημείο που μία χιλιετία πριν, ο Λεωνίδας και οι Σπαρτιάτες είχαν αντιμετωπίσει τον πανίσχυρο στρατό των Περσών.
Το φλεγόμενο Ulster Prince
Δύο χιλιάδες στρατιώτες θα επιβιβάζονταν στο βρετανικό πλοίο «Ulster Prince», το οποίο επρόκειτο να αγκυροβολήσει στο λιμάνι του Ναυπλίου. Λίγο πριν φτάσει όμως, το πρόλαβαν τα βομβαρδιστικά των Γερμανών.
«Το πλοίο καιγόταν όλη τη νύχτα φωτίζοντας την περιοχή», έγραψε στο ημερολόγιό του ο Νεοζηλανδός στρατιώτης Τζακ Άντεργουντ, που επρόκειτο να επιβιβαστεί στο πλοίο. Τελικά τους παρέλαβε το πλοίο «Glenearn», αλλά οι Γερμανοί κατάφεραν να βυθίσουν μία από τις βάρκες που τους μετέφεραν στο πλοίο, σκοτώνοντας δεκάδες.
Μέχρι τις 29 Απριλίου, είχαν αποχωρήσει περίπου 50 χιλιάδες στρατιώτες, αλλά βυθίστηκαν 26 απ’ τα πλοία που τους μετέφεραν. Παρά τις προσπάθειες, χιλιάδες στρατιώτες εγκλωβίστηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα, αιχμαλωτίστηκαν από τον γερμανικό στρατό και στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η πείνα και η προσφορά της γιαγιάς από την Καλαμάτα
Οι μαρτυρίες των στρατιωτών που έζησαν την εκκένωση του Απριλίου, δίνουν μία πολύ παραστατική εικόνα για την κατάσταση των Ελλήνων αμάχων. Παρά την φτώχεια και τις κακουχίες, υπήρχαν μερικοί που προσέφεραν τα λιγοστά που είχαν στους στρατιώτες που τους υπερασπίζονταν.
Στο βιβλίο του «War Dance», ο Αυστραλός στρατιώτης Κεν Κλιφτ, που πολέμησε στην Ελλάδα, συμπεριέλαβε την ιστορία ενός ανώνυμου συντρόφου του, που εντυπωσιάστηκε από τη γενναιοδωρία των Ελλήνων.
Φτάνοντας στις παραλίες της Καλαμάτας, το στράτευμα πέρασε μπροστά από το σπίτι μίας ηλικιωμένης Ελληνίδας, που τους περίμενε στην πόρτα με ψωμί και ρετσίνα.
«Προσέφερε φαγητό σε κάθε στρατιώτη που περνούσε, μια ένεργεια που μας συγκίνησε πολύ.
Δεν καταλαβαίναμε τι έλεγε, καθώς μας αποχαιρετούσε δακρυσμένη, αλλά όλοι αντιληφθήκαμε τι εννοούσε. Τις απαντούσαμε: «Μην ανησυχείτε, κυρία, θα επιστρέψουμε και θα επανορθώσουμε για όλα»...
