Η γνωστή και πάντα επίκαιρη φράση εκ παιδείας άρξασθαι αποτελεί κατά κοινή αποδοχή πρωτεύον εθνικό θέμα, αλλά τυγχάνει κοινής απαξίωσης από κάθε κυβερνητικό σχήμα τις τελευταίες δεκαετίες. Κάθε χρονιά γινόμαστε θεατές του ίδιου καταθλιπτικού έργου με πρωταγωνιστές τους εκάστοτε ιθύνοντες του υπουργείου παιδείας και κομπάρσους τους χιλιάδες μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Θέλουμε να βαδίσουμε στο δρόμο της Ευρώπης, να εκσυγχρονιστούμε, αλλά φαίνεται πως και στον τομέα της εκπαίδευσης προτιμάμε να ακολουθούμε το δύσβατο μονοπάτι της κακοδιαχείρισης, της αναξιοκρατίας, του κομματισμού, που οδηγεί στην απαξίωση της παρεχόμενης παιδείας από μαθητές και γονείς, ενώ συνθλίβει τις φιλότιμες προσπάθειες των ευσυνείδητων εκπαιδευτικών.
Κάθε χρονιά περνάνε μέρες έως και μήνες, για να δοθεί ένα ολοκληρωμένο εβδομαδιαίο πρόγραμμα στους μαθητές, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό εξακολουθούν να ζουν στους χαλαρούς ρυθμούς της πολύμηνης καλοκαιρινής ραστώνης. Το υπουργείο διορίζει τους αναπληρωτές με το σταγονόμετρο, λες και τα ημερομίσθια που θα εξοικονομήσει θα μειώσουν τη μαύρη τρύπα του κρατικού κορβανά.
Εκατοντάδες διδακτικές ώρες χάνονται, ενώ υπονομεύεται η εύρυθμη λειτουργία των σχολείων με τις καθυστερημένες αποσπάσεις και μεταθέσεις. Ενδεικτικό της προθέσεως της κυβερνητικής πολιτικής για υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι οι αγωνιώδεις προσκλήσεις από τοπικούς φορείς για κάλυψη των εκπαιδευτικών κενών ή της ενισχυτικής διδασκαλίας με εθελοντές.
Από την άλλη, το πρωτοποριακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα η Βουλή των Εφήβων, που αποσκοπεί στην προσωπική ενεργοποίηση των μαθητών και την εξοικείωσή τους με αρχές, κανόνες και αξίες της Δημοκρατίας, έχει αποβεί σ’ ένα δριμύ κατηγορώ για την κατάντια της δημόσιας παιδείας. Προσομοιώνοντας τις διαδικασίες του κοινοβουλευτικού ελέγχου, οι μαθητές που συμμετείχαν στη φετινή Βουλή των Εφήβων με θέμα «η πρόληψη και καταπολέμηση των διακρίσεων στα σχολεία» έθεσαν τα αγωνιώδη ερωτήματα τους στην Υπουργό Παιδείας.
Αναφέρθηκαν στο δικαίωμα για δωρεάν παιδεία, στηλιτεύοντας την άνθιση της παραπαιδείας, που συμπιέζει ακόμα περισσότερο τον ήδη βεβαρυμμένο οικογενειακό προϋπολογισμό κι ευνοεί κατά την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση τους έχοντας, ειδικά φέτος που διεξάγεται αυτό το ανελέητο παζάρι για τον φόρο στην ιδιωτική εκπαίδευση. Στις πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες των παιδιών – που επέδειξαν μεγαλύτερη σοβαρότητα για την προσωρινή ιδιότητά τους σε σχέση με τους πραγματικούς βουλευτές – περιγράφηκε με μελανά χρώματα η αποδόμηση του δημόσιου σχολείου, λόγω των αλλεπάλληλων αλλαγών στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Λυκείου και στο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην ελλιπή παροχή πληροφοριών επαγγελματικής κατάρτισης και στην παντελή απουσία συμβουλευτικής βασισμένης στις ιδιαίτερες ικανότητες κι ενδιαφέροντα του κάθε παιδιού.
Μια μαθήτρια από την περιφέρεια της Αργολίδας έδωσε μία πολύ χαρακτηριστική μαρτυρία για την απαξίωση του δημόσιου σχολείου, αναφέροντας την επίσκεψη ενός πολιτικού κατά τη διάρκεια θερινού προγράμματος που διεξάγει το Πανεπιστήμιο του Harvard στην Ολυμπία και στο Ναύπλιο, ο οποίος ευθαρσώς πρότεινε στα παιδιά να σπουδάσουν στο εξωτερικό και να μην υποβληθούν στην ψυχοφθόρα διαδικασία των πανελλαδικών! Αυτήν την επιλογή είχε ακολουθήσει και για το δικό του παιδί. Αυτή είναι, δυστυχώς, η πολιτική που ασκείται, από τη μία να μεταναστεύουν οι νέοι μας κι οι επιστήμονες κι απ’ την άλλη να εισρέουν στη χώρα μας οι πρόσφυγες κι ενίοτε κάποια κακοποιά στοιχεία (φανατικοί ισλαμιστές).
Επίσης, από τους έφηβους βουλευτές εκφράστηκε έντονα το παράπονο πως δεν υπολογίζονται οι προσωπικές ανάγκες κι οι επιθυμίες των μαθητών, ενώ η ολοένα αυξανόμενη ταλαιπωρία μαθητών κι εκπαιδευτικών οδηγεί στην αδιαφορία των τελευταίων για το εκπαιδευτικό έργο. Στην κατάσταση αυτή συμβάλλει κι η αδυναμία πολλών εκπαιδευτικών να ανταποκριθούν στις ψυχολογικές προκλήσεις του σημερινού σχολείου, όπου ανθίζουν περιστατικά παραβατικής συμπεριφοράς, βίας κι εκφοβισμού.
Ένας μαθητής από την Λάρισα, που εκπροσωπούσε τη μεγάλη μαθητική κοινότητα ατόμων με ειδικές ανάγκες επεσήμανε τις τεράστιες ελλείψεις στην ειδική αγωγή, που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη δύσκολη καθημερινότητα εκατοντάδων οικογενειών. Υπερασπίστηκε με σθένος το δικαίωμα για μία παιδεία, που θα βοηθήσει τα ΑΜΕΑ να ανεξαρτητοποιηθούν από το στενό οικογενειακό περιβάλλον, να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση και τις δυνατότητες για αξιοπρεπή ζωή. Το δυνατό χειροκρότημα στη Βουλή θα ήταν ικανό να δονήσει κάθε ευαίσθητη καρδιά, αλλά πολύ φοβάμαι ότι, εκτός από τους παρευρισκομένους, ακούστηκε σε ώτα μη ακουόντων.
Δυστυχώς, η σημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα διατρανώνει ένα σύνθημα μόνο, παιδείας παύσασθαι! Ελπίζω να το συνειδητοποιήσουν οι επόμενοι πολιτικοί ταγοί και να χαράξουν ένα εθνικό σχέδιο αναμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε η παρεχόμενη παιδεία να μπορέσει να συμβάλει στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας μας. Πολύ σημαντικό ρόλο στην κατεύθυνση αυτή θα επιτελέσει η προσωπική μας πνευματική ανάταση. Προτείνω, λοιπόν, από Θεού άρξασθε, ώστε με τη βοήθειά Του να λυτρωθούμε από τα κακώς κείμενα και τους κακώς πράττοντας.
της Βλασίας Μιχαηλίδου – Τριπολιτάκη
vlassiamich@yahoo.gr