Πλησιάζουμε στο τέλος της τουριστικής περιόδου της κρουαζιέρας και πρέπει να κάνουμε τον απολογισμό μας για το τι έχουμε πετύχει, αλλά και τι χρειάζεται ακόμη για να υπάρξει περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου. Θα πρέπει να δούμε τα αποτελέσματα ανά προορισμό και να προτείνουμε λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κρουαζιέρα, με πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση ανταγωνιστικότητας.
Παραθέτουμε κατωτέρω πίνακα με τα στοιχεία από τους κύριους προορισμούς στη Χώρα μας.
Για σύγκριση, αναφέρονται τα στοιχεία κίνησης των ετών 2012, 2013, 2014 και κατά μεγάλη προσέγγιση το 2015, μια που υπάρχει ακόμη ικανοποιητική κίνηση μέχρι το τέλος του έτους.
Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι, η κίνηση από Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο είναι αρκετά ηυξημένη στην περιοχή μας, μια που μεγάλος αριθμός κρουαζιεροπλοίων, μετά τα προγράμματα τους στη Βόρεια Ευρώπη, εκτελούν αρκετές κρουαζιέρες στη Μεσόγειο, πριν αναχωρήσουν για τους προγραμματισμένους χειμερινούς προορισμούς.
Αναλύοντας τα στοιχεία αυτά οδηγούμεθα στα ακόλουθα συμπεράσματα:
1. Το 2015 ήταν έτος που μας επιφύλαξε πολλές εκπλήξεις γενικά, αρχίζοντας από τον αρχικό προϋπολογισμό αφίξεων πλοίων που έδειχνε ότι ήτο κατά περίπου 5 % χαμηλότερα του 2014. Αυτό ήταν βέβαια σωστό μέχρι και τον Ιούλιο, αλλά στη συνέχεια, λόγω των εξελίξεων, κυρίως στην Τουρκία, αλλά και γενικά στην Ανατολική Μεσόγειο, είχαμε αισθητά αυξημένες extra αφίξεις και αναφερόμεθα σε πλοία που ήταν προγραμματισμένα κυρίως για τούρκικους λιμένες. Έτσι λοιπόν άρχισε η αντίστροφη μέτρηση, ευνοώντας την Ελλάδα, μέχρι και σήμερα και όπως φαίνεται μέχρι το τέλος του έτους. Η προβλεπόμενη πτώση για το 2015 της τάξεως του 3 – 5 % φαίνεται να μετατρέπεται σε αύξηση αφίξεων και αύξηση επιβατών. Αναμένομαι να δούμε στο τέλος του έτους τα τελικά αποτελέσματα.
2. Η εφαρμογή των Capital Controls έφερε αρκετά σημαντικές ανωμαλίες στη διαχείριση της κρουαζιέρας, αλλά και στις συναλλαγές των επιβατών, πλην όμως δεν είχαμε ακυρώσεις αφίξεων και απεφεύχθησαν τα χειρότερα.
Βέβαια, υπήρξαν οικονομικές επιπτώσεις, δεδομένου ότι τα πλοία ήταν αδύνατον να προβούν σε προμήθειες (κυρίως) στην Ελλάδα και να εκτελεστούν διατραπεζικές συναλλαγές για τις ανάγκες των πληρωμάτων, με αποτέλεσμα να καταλήξουν να εκτελούνται όλα αυτά στη γείτονα Τουρκία και να υπάρξει απώλεια εσόδων για τη Χώρα μας. Παρόμοια περίπτωση υπήρξε και η απώλεια εσόδων από τους επιβάτες που ήταν πολύ δύσκολο να διακινηθούν στην αγορά.
Ο απολογισμός στο τέλος του χρόνου θα δείξει τα τελικά οικονομικά αποτελέσματα.
3. Το πρόβλημα με τους μετανάστες ήταν και είναι το πιο σοβαρό θέμα για τον τουρισμό στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και Δωδεκάνησα, με αποτέλεσμα να υπάρξουν κάποιες αλλαγές στα προγράμματα δρομολογίων. Αυτό φαίνεται και από τα πρόσφατα αποτελέσματα αφίξεων (2015) με σημαντικές απώλειες στη Ρόδο, στην Κω, στη Μυτιλήνη, στη Σάμο, στη Σύμη κλπ.
Ελπίζουμε ότι σύντομα θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, έτσι ώστε την επόμενη σεζόν η κατάσταση να επανέλθει, στους προορισμούς αυτούς, στην κανονική ροή.
4. Η Μύκονος και η Σαντορίνη, ως πλέον ενδιαφέροντες προορισμοί, είχαν για μία φορά ακόμη αλματώδη αύξηση.
5. Το Λαύριο επίσης είναι το λιμάνι που το 2015 κερδίζει τις εντυπώσεις όλων μας, λόγω της μεγάλης επισκεψημότητας. Βέβαια αυτό είναι λόγω της σοβαρής χρήσης από την Celestyal Cruises ως λιμένας εκκίνησης κρουαζιέρας (homeporting). Το λιμάνι αυτό παρουσιάζει πλεονεκτήματα γιατί βρίσκεται πλησιέστερα στο αεροδρόμιο, οι αποστάσεις προς τα νησιά του Αιγαίου είναι σημαντικά μικρότερες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μείωση των εξόδων διαχείρισης.
6. Η Καλαμάτα έδειξε επίσης σημαντική αύξηση και προσπαθώντας να κάνουμε την ανάλυσή μας, ο κύριος λόγος φαίνεται να είναι η εναλλακτική λύση για το Γύθειο, μια που ο προβλήτας Γυθείου ήτο υπό ανακατασκευή για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
7. Η Μήλος, τα Χανιά, η Λήμνος, το Ναύπλιο έδειξαν ικανοποιητική αύξηση το 2015 θεωρούμενοι ως νέοι προορισμοί από τους tour operators, μαζί με άλλους αξιόλογους εξίσου προορισμούς όπως η Ύδρα (14 calls), η Ίος κλπ, που δεν συμπεριλαμβάνονται και φέτος στους κύριους λιμένες προορισμού.
Σας παραθέτουμε κατωτέρω πίνακα νέων προορισμών προτεινόμενων από αρκετούς tour operators.
Η τελευταία ανάλυση του order book για τα κρουαζιερόπλοια παγκοσμίως, αποδεικνύει για μια φορά ακόμη την μεγάλη εξέλιξη στον κλάδο αυτό.
Σύνολον 43 πλοία έχουν παραγγελθεί και κατασκευάζονται σήμερα, έτσι ώστε έως αρχές 2021 το capacity θα αυξηθεί κατά 134.000 Lower Berths.
Τα 23 από τα 43 είναι πλοία άνω των 125.000 gross tonnage το καθένα και μέσης μεταφορικής ικανότητας πάνω από 3.200 επιβάτες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο από τα νεοναυπηγούμενα είναι χωρητικότητας 5.400 επιβατών με gross tonnage 227.700 και κόστος κατασκευής 1,3 bill USD.
Βάση των προαναφερομένων στοιχείων, θα πρέπει να οδηγηθούμε σε ανάλογη ανάπτυξη λιμενικών υποδομών στα μεγαλύτερα λιμάνια κρουαζιέρας που προσεγγίζουν τα πλοία αυτά.
Με το τέλος 2015 και μετά την εξαγωγή των ακριβέστερων αποτελεσμάτων θα μπορέσουμε να συνοψίσουμε ακριβέστερα τα συμπεράσματα μας και να οδηγηθούμε σε προτάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου.
Φυσικά δεν μπορεί κανείς να είναι βέβαιος για τις εξελίξεις στην περιοχή, που έχουν σχέση με το μεταναστευτικό – προσφυγικό και βεβαίως την κρίση στην Ελλάδα και της Ευρώπης γενικότερα.
Είναι γεγονός ότι έχει προβληματίσει ιδιαίτερα η μετατόπιση ισχυρού tonnage κρουαζιεροπλοίων σε άλλους προορισμούς και κυρίως προς Σιγκαπούρη, Εμιράτα, Ασία, Κίνα, Αυστραλία.
Θέλουμε να ελπίζουμε πως στο τέλος θα κυλήσει η κατάσταση στην ομαλότητα, έτσι ώστε και με τις προσπάθειές μας να υπάρξει επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου για την κρουαζιέρα στις κεντρικές και νότιες κυρίως περιοχές, για να οδηγήσει στο επιθυμητό full year operation.
Αξίζει για την χώρα μας να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή από την Πολιτεία, στην λήψη των αναγκαίων μέτρων στήριξης αυτού του τόσο πολύτιμου κλάδου, προσφέροντας τα μέγιστα στην Εθνική Οικονομία, που τόσο ανάγκη έχει η χώρα, ιδιαίτερα την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε.
Εμείς πάντως, ως Φορέας αποκλειστικής και ευρείας εκπροσώπησης της κρουαζιέρας, ακολουθούμε συστηματικά την τακτική συζητήσεων με τις αρμόδιες τοπικές Αρχές των λιμένων – Οργανισμούς Λιμένων και Λιμενικά Ταμεία – με επισκέψεις που πραγματοποιούνται εκεί από κλιμάκια της Ενώσεως, προκειμένου να εξετάζονται επιτόπου όλα τα θέματα που έχουν σχέση με την κατασκευή νέων λιμένων, τη βελτίωση υπάρχουσας υποδομής και εξοπλισμού, ώστε να ανταλλάσσονται απόψεις που διευκολύνουν τις διαδικασίες υλοποίησης των έργων.
Θεόδωρος Κόντες
Πρόεδρος ΕΕΚΦΝ
