«Η πρόσφατη εξαιρετικά θετική πορεία της Δημοκρατικής Συμπαράταξης αποτελεί τη μεγαλύτερη ευκαιρία για να προχωρήσουν οι συζητήσεις της ενότητας» της σοδιαλδημοκρατίας, κρίνει ο Γιάννης Μανιάτης.
Σε επιστολή του προς τα μέλη της επιτροπής ανασυγκρότησης της Σοσιαλδημοκρατίας ο κ. Μανιάτης τονίζει πως «έχουμε κατανοήσει ότι ένα τέτοιο εγχείρημα δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από τα πάνω. Πρέπει σ’ αυτό το εγχείρημα να συμμετάσχει η κοινωνία από τα κάτω. Καμία προοδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να πετύχει αν δεν την διεκδικήσουν οι ίδιοι οι πολίτες, αν η κοινωνία είναι απούσα».
Εξηγώντας τους απώτερους στόχους της επιτροπής, αναφέρει:
Διεκδικούμε να συσπειρώσουμε το 25% της ελληνικής κοινωνίας που αυτοπροσδιορίζεται ως Κεντροαριστερό, που αισθάνεται ότι ανήκει στον ευρύτερο χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, περιγράφει τις προϋποθέσεις για να στεφθεί το εγχείρημα με επιτυχία:
Πρώτον, η ανάδειξη των αξιακών στοιχείων τηςΣοσιαλδημοκρατίας, που παρά τις αντιφάσεις, υποχωρήσεις και παλινδρομήσεις της, αποτελεί τη μοναδική Αριστερά της Ευρώπης και όχι έναν χώρο που βρίσκεται μεταξύ της Αριστεράς και της Δεξιάς. Για να γίνει αυτό, δεν φτάνει μόνο να αποστασιοποιείται από το νεοφιλελευθερισμό και τον κρατισμό.
Το δεύτερο στοιχείο στο οποίο χρειάζεται να εστιάσουμε είναι η διαμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Έχουμε κατανοήσει, πως αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι σταθερό και πολιτικά αξιόπιστο, χρειάζεται αυτή η Επιτροπή να λειτουργήσει ανοικτά. Πιστεύουμε πως δεν αρκεί να μιλάμε μόνο για τις γενικές αρχές και αξίες μας, αλλά να τις προσεγγίσουμε και ανά μεγάλη θεματική ενότητα.
Ο κ. Μανιάτης προτείνει παράλληλα τις θεματικές που θα μπορούσε να συζητήσει η επιτροπή κατά την πρώτη της συνάντηση:
1. Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, αξίες, προσφορά, προβλήματα και ανανέωση
Η σύγχρονη Σοσιαλδημοκρατία υποστηρίζει την ελεύθερη, αλλά όχι την ασύδοτη αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο στηρίζει κάθε υγιή και ελπιδοφόρα ιδιωτική πρωτοβουλία και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Η ταυτόχρονη αποδοχή της ελεύθερης αγοράς και του κράτους πρόνοιας ως πυλώνες των δημοκρατικών κοινωνιών συγκρούεται ιδεολογικά και πολιτικά και όχι μανιχαϊστικά με τον νεοφιλελευθερισμό. Γιατί στο βαθμό που η Σοσιαλδημοκρατία επιδιώκει την εξομάλυνση των ανισοτήτων που δημιουργεί η ελεύθερη αγορά μέσω του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, αυτή συνδέεται άρρηκτα με τον πολιτικό φιλελευθερισμό.
2. Η Ελλάδα και ο γεωπολιτικός της ρόλος – Προκλήσεις και προοπτικές
Στην ευρύτερα ταραγμένη περιοχή μας από την Ουκρανία και τη Συρία μέχρι τη Λιβύη, αλλά και τα δυτικά Βαλκάνια, με τις τεράστιες ροές μεταναστευτικών ρευμάτων, τους εμφυλίους πολέμους και τις συγκρούσεις των μεγάλων γεωπολιτικών συμφερόντων, η χώρα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει όαση σταθερότητας, περιφερειακής συνεργασίας και ειρήνης. Τα μεγάλα δίκτυα μεταφορών, ενέργειας, εμπορίου, μπορούν να διαμορφώσουν έναν αναβαθμισμένο περιφερειακό γεωπολιτικό ρόλο για τη χώρα, αν χειριστούμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας με αποφασιστικότητα και αίσθηση των μεγάλων συμφερόντων και ισορροπιών.
3. Το νέο παραγωγικό Μοντέλο - Δημόσιος και Ιδιωτικός τομέας - Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία, Εξωστρέφεια
Η Σοσιαλδημοκρατία στηρίζει την υγιή και ελπιδοφόρα παραγωγική ιδιωτική πρωτοβουλία, με σεβασμό στο περιβάλλον, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και παραγωγή νέου πλούτου. Επιδιώκει όμως παράλληλα την εξομάλυνση των ανισοτήτων που δημιουργεί η αγορά μέσω του ρυθμιστικού και αναδιανεμητικού ρόλου του κράτους πρόνοιας και παροχής κοινωνικών υπηρεσιών. Το δημόσιο πρέπει να δημιουργεί τις προϋποθέσεις επενδύσεων, να ενθαρρύνει την υγιή και παραγωγική επιχειρηματικότητα και να διασφαλίζει στρατηγικού τύπου κρατικές επιλογές. Γι’ αυτό η Σοσιαλδημοκρατία διαχωρίζει το αναγκαίο επιχειρηματικό κράτος που διευκολύνει και ελέγχει την επιχειρηματικότητα από το κράτος βιομήχανο, το οποίο και απορρίπτει. Μόνο με την αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου θα αρχίσουμε να μειώνουμε ουσιαστικά την ένταση του προβλήματος της ανεργίας.
4. Πολιτικό σύστημα και Κράτος
Η άμεση κατάργηση του bonus των 50 εδρών αποτελεί για μας την πρώτη πολιτική προτεραιότητα του επόμενου χρονικού διαστήματος.
Είναι πλέον εμφανές πως αν το πολιτικό σύστημα συνεχίσει να μην αλλάζει και να μην ανανεώνεται, αν συνεχίσει να λειτουργεί με αδιαφανείς διαδικασίες, αναπαράγοντας τις παθογένειες του, τότε θα οξυνθεί το πρόβλημα δημοκρατικής λειτουργίας των θεσμών στη χώρα. Είναι αναγκαίο να στηριχτεί η πολιτική αντιπαράθεση στην τεκμηρίωση και τον συγκεκριμένο πολιτικό λόγο, όπως επίσης και να δημιουργηθούν ουσιαστικοί μηχανισμοί λογοδοσίας.
Απαιτείται ισχυρή εξυγιαντική παρέμβαση στο πολιτικό σύστημα. Με καταπολέμηση της διαφθοράς, των κομματικών προνομίων, των πελατειακών σχέσεων και της αδιαφανούς διαχείρισης πόρων. Με θεσμική ενίσχυση της δημοκρατίας. Με βαθιές τομές στο κράτος για μείωση της γραφειοκρατίας και αύξηση της κοινωνικής αποτελεσματικότητας.
5. Κράτος Πρόνοιας και Παροχής Κοινωνικών Υπηρεσιών
Η ανάπτυξη ξεκινά από το ίδιο το κοινωνικό κράτος, συμπεριλαμβάνει την υποστήριξη της παραγωγικής επιχειρηματικότητας και καταλήγει στη δίκαιη κατανομή του πλούτου. Η άσκηση της κοινωνικής πολιτικής, δεν εγκλωβίζεται στο δίλημμα μεγαλύτερο ή μικρότερο κράτος. Ενδιαφέρεται για ένα αποτελεσματικό κράτος που υπόκειται στο δημόσιο συμφέρον και όχι για ένα δημόσιο που υπόκειται στο κράτος και τους λειτουργούς του. Η Σοσιαλδημοκρατία απορρίπτει το συντεχνιακό κράτος που παρέχει μόνο επιδόματα και υποσχέσεις διορισμού και λειτουργεί ως κράτος- βιομήχανος, αλλά και το κράτος που δεν παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες στους τομείς υγείας, παιδείας και κοινωνικής ασφάλισης.
6. Παιδεία και Πανεπιστήμια
Χρειαζόμαστε Παιδεία ανοικτή, εξωστρεφή, καινοτόμο. Αυτό απαιτεί ευρύ και απροκατάληπτο διάλογο για να συγκροτηθεί εθνικός εκπαιδευτικός σχεδιασμός με συνοχή και διάρκεια. Με αξιολόγηση σε κάθε στάδιό της.
Για ένα σχολείο που καλλιεργεί τη συνεργατική και βιωματική μάθηση, ξεκινώντας από τα ολοήμερα σχολεία και νηπιαγωγεία. Με τη Β/θμια Εκπαίδευση, Γενική και Τεχνική, που προετοιμάζει τα νέα παιδιά για δημιουργική επαγγελματική πορεία.
Ο Νόμος 4009/2011 αποτελεί το εφαλτήριό μας για ακόμη πιο εκσυγχρονιστικές, καινοτομικές παρεμβάσεις. Η Ανώτατη Παιδεία, μέσα από τη λειτουργία ξενόγλωσσων τμημάτων, την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων, την στενή σχέση της με την παραγωγική διαδικασία και την παραγωγή πλούτου και θέσεων εργασίας, πρέπει να αποτελέσει βασικό πυλώνα αύξησης του ΑΕΠ της χώρας.
Σε επιστολή του προς τα μέλη της επιτροπής ανασυγκρότησης της Σοσιαλδημοκρατίας ο κ. Μανιάτης τονίζει πως «έχουμε κατανοήσει ότι ένα τέτοιο εγχείρημα δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από τα πάνω. Πρέπει σ’ αυτό το εγχείρημα να συμμετάσχει η κοινωνία από τα κάτω. Καμία προοδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να πετύχει αν δεν την διεκδικήσουν οι ίδιοι οι πολίτες, αν η κοινωνία είναι απούσα».
Εξηγώντας τους απώτερους στόχους της επιτροπής, αναφέρει:
Διεκδικούμε να συσπειρώσουμε το 25% της ελληνικής κοινωνίας που αυτοπροσδιορίζεται ως Κεντροαριστερό, που αισθάνεται ότι ανήκει στον ευρύτερο χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, περιγράφει τις προϋποθέσεις για να στεφθεί το εγχείρημα με επιτυχία:
Πρώτον, η ανάδειξη των αξιακών στοιχείων τηςΣοσιαλδημοκρατίας, που παρά τις αντιφάσεις, υποχωρήσεις και παλινδρομήσεις της, αποτελεί τη μοναδική Αριστερά της Ευρώπης και όχι έναν χώρο που βρίσκεται μεταξύ της Αριστεράς και της Δεξιάς. Για να γίνει αυτό, δεν φτάνει μόνο να αποστασιοποιείται από το νεοφιλελευθερισμό και τον κρατισμό.
Το δεύτερο στοιχείο στο οποίο χρειάζεται να εστιάσουμε είναι η διαμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Έχουμε κατανοήσει, πως αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι σταθερό και πολιτικά αξιόπιστο, χρειάζεται αυτή η Επιτροπή να λειτουργήσει ανοικτά. Πιστεύουμε πως δεν αρκεί να μιλάμε μόνο για τις γενικές αρχές και αξίες μας, αλλά να τις προσεγγίσουμε και ανά μεγάλη θεματική ενότητα.
Ο κ. Μανιάτης προτείνει παράλληλα τις θεματικές που θα μπορούσε να συζητήσει η επιτροπή κατά την πρώτη της συνάντηση:
1. Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, αξίες, προσφορά, προβλήματα και ανανέωση
Η σύγχρονη Σοσιαλδημοκρατία υποστηρίζει την ελεύθερη, αλλά όχι την ασύδοτη αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο στηρίζει κάθε υγιή και ελπιδοφόρα ιδιωτική πρωτοβουλία και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Η ταυτόχρονη αποδοχή της ελεύθερης αγοράς και του κράτους πρόνοιας ως πυλώνες των δημοκρατικών κοινωνιών συγκρούεται ιδεολογικά και πολιτικά και όχι μανιχαϊστικά με τον νεοφιλελευθερισμό. Γιατί στο βαθμό που η Σοσιαλδημοκρατία επιδιώκει την εξομάλυνση των ανισοτήτων που δημιουργεί η ελεύθερη αγορά μέσω του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, αυτή συνδέεται άρρηκτα με τον πολιτικό φιλελευθερισμό.
2. Η Ελλάδα και ο γεωπολιτικός της ρόλος – Προκλήσεις και προοπτικές
Στην ευρύτερα ταραγμένη περιοχή μας από την Ουκρανία και τη Συρία μέχρι τη Λιβύη, αλλά και τα δυτικά Βαλκάνια, με τις τεράστιες ροές μεταναστευτικών ρευμάτων, τους εμφυλίους πολέμους και τις συγκρούσεις των μεγάλων γεωπολιτικών συμφερόντων, η χώρα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει όαση σταθερότητας, περιφερειακής συνεργασίας και ειρήνης. Τα μεγάλα δίκτυα μεταφορών, ενέργειας, εμπορίου, μπορούν να διαμορφώσουν έναν αναβαθμισμένο περιφερειακό γεωπολιτικό ρόλο για τη χώρα, αν χειριστούμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας με αποφασιστικότητα και αίσθηση των μεγάλων συμφερόντων και ισορροπιών.
3. Το νέο παραγωγικό Μοντέλο - Δημόσιος και Ιδιωτικός τομέας - Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία, Εξωστρέφεια
Η Σοσιαλδημοκρατία στηρίζει την υγιή και ελπιδοφόρα παραγωγική ιδιωτική πρωτοβουλία, με σεβασμό στο περιβάλλον, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και παραγωγή νέου πλούτου. Επιδιώκει όμως παράλληλα την εξομάλυνση των ανισοτήτων που δημιουργεί η αγορά μέσω του ρυθμιστικού και αναδιανεμητικού ρόλου του κράτους πρόνοιας και παροχής κοινωνικών υπηρεσιών. Το δημόσιο πρέπει να δημιουργεί τις προϋποθέσεις επενδύσεων, να ενθαρρύνει την υγιή και παραγωγική επιχειρηματικότητα και να διασφαλίζει στρατηγικού τύπου κρατικές επιλογές. Γι’ αυτό η Σοσιαλδημοκρατία διαχωρίζει το αναγκαίο επιχειρηματικό κράτος που διευκολύνει και ελέγχει την επιχειρηματικότητα από το κράτος βιομήχανο, το οποίο και απορρίπτει. Μόνο με την αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου θα αρχίσουμε να μειώνουμε ουσιαστικά την ένταση του προβλήματος της ανεργίας.
4. Πολιτικό σύστημα και Κράτος
Η άμεση κατάργηση του bonus των 50 εδρών αποτελεί για μας την πρώτη πολιτική προτεραιότητα του επόμενου χρονικού διαστήματος.
Είναι πλέον εμφανές πως αν το πολιτικό σύστημα συνεχίσει να μην αλλάζει και να μην ανανεώνεται, αν συνεχίσει να λειτουργεί με αδιαφανείς διαδικασίες, αναπαράγοντας τις παθογένειες του, τότε θα οξυνθεί το πρόβλημα δημοκρατικής λειτουργίας των θεσμών στη χώρα. Είναι αναγκαίο να στηριχτεί η πολιτική αντιπαράθεση στην τεκμηρίωση και τον συγκεκριμένο πολιτικό λόγο, όπως επίσης και να δημιουργηθούν ουσιαστικοί μηχανισμοί λογοδοσίας.
Απαιτείται ισχυρή εξυγιαντική παρέμβαση στο πολιτικό σύστημα. Με καταπολέμηση της διαφθοράς, των κομματικών προνομίων, των πελατειακών σχέσεων και της αδιαφανούς διαχείρισης πόρων. Με θεσμική ενίσχυση της δημοκρατίας. Με βαθιές τομές στο κράτος για μείωση της γραφειοκρατίας και αύξηση της κοινωνικής αποτελεσματικότητας.
5. Κράτος Πρόνοιας και Παροχής Κοινωνικών Υπηρεσιών
Η ανάπτυξη ξεκινά από το ίδιο το κοινωνικό κράτος, συμπεριλαμβάνει την υποστήριξη της παραγωγικής επιχειρηματικότητας και καταλήγει στη δίκαιη κατανομή του πλούτου. Η άσκηση της κοινωνικής πολιτικής, δεν εγκλωβίζεται στο δίλημμα μεγαλύτερο ή μικρότερο κράτος. Ενδιαφέρεται για ένα αποτελεσματικό κράτος που υπόκειται στο δημόσιο συμφέρον και όχι για ένα δημόσιο που υπόκειται στο κράτος και τους λειτουργούς του. Η Σοσιαλδημοκρατία απορρίπτει το συντεχνιακό κράτος που παρέχει μόνο επιδόματα και υποσχέσεις διορισμού και λειτουργεί ως κράτος- βιομήχανος, αλλά και το κράτος που δεν παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες στους τομείς υγείας, παιδείας και κοινωνικής ασφάλισης.
6. Παιδεία και Πανεπιστήμια
Χρειαζόμαστε Παιδεία ανοικτή, εξωστρεφή, καινοτόμο. Αυτό απαιτεί ευρύ και απροκατάληπτο διάλογο για να συγκροτηθεί εθνικός εκπαιδευτικός σχεδιασμός με συνοχή και διάρκεια. Με αξιολόγηση σε κάθε στάδιό της.
Για ένα σχολείο που καλλιεργεί τη συνεργατική και βιωματική μάθηση, ξεκινώντας από τα ολοήμερα σχολεία και νηπιαγωγεία. Με τη Β/θμια Εκπαίδευση, Γενική και Τεχνική, που προετοιμάζει τα νέα παιδιά για δημιουργική επαγγελματική πορεία.
Ο Νόμος 4009/2011 αποτελεί το εφαλτήριό μας για ακόμη πιο εκσυγχρονιστικές, καινοτομικές παρεμβάσεις. Η Ανώτατη Παιδεία, μέσα από τη λειτουργία ξενόγλωσσων τμημάτων, την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων, την στενή σχέση της με την παραγωγική διαδικασία και την παραγωγή πλούτου και θέσεων εργασίας, πρέπει να αποτελέσει βασικό πυλώνα αύξησης του ΑΕΠ της χώρας.