Αν η Ανταρκτική χάσει δύο ευαίσθητους παγετώνες, οι οποίοι ήδη λιώνουν με ταχύ ρυθμό, ολόκληρη η γιγάντια πλάκα πάγου που καλύπτει τη δυτική πλευρά της ηπείρου θα κυλήσει στη θάλασσα και θα ανεβάσει τη στάθμη των ωκεανών έως και κατά τρία μέτρα σε διάστημα μερικών αιώνων.
Η προειδοποίηση έρχεται από μελέτη στην επιθεώρηση PNAS που βασίστηκε σε προσομοίωση της τήξης πάγων τις επόμενες δεκαετίες και χιλιετίες. Έρχεται να προστεθεί σε δύο σημαντικές μελέτες που δημοσιεύτηκαν πέρυσι στο Science και το Geophysical Research Letters, σύμφωνα με τις οποίες η κατάρρευση του καλύμματος πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής είναι ήδη αναπόφευκτη.
Στη νέα έρευνα, κλιματολόγοι του διάσημου Ινστιτούτου του Πότσνταμ στη Γερμανία προσομοιώνουν το λιώσιμο των παγετώνων Πάιν Άιλαντ και Θουάιτς, οι οποίοι ουσιαστικά λειτουργούν ως φράγματα και εμποδίζουν το παγοκάλυμμα της Δυτικής Ανταρκτικής να πέσει στον ωκεανό.
Το υπολογιστικό μοντέλο της μελέτης προσομοίωσε το πώς αλλάζουν οι δυνάμεις που ασκούνται στον πάγο καθώς οι παγετώνες υποχωρούν και διοχετεύουν νερό στη Θάλασσα του Αμούνδσεν. Όπως έδειξε το μοντέλο, η κατάρρευση του παγοκαλύμματος στη Δυτική Ανταρκτική θα ξεκινήσει σε περίπου έξι δεκαετίες αν το λιώσιμο των δύο παγετώνων συνεχιστεί με το σημερινό ρυθμό.
Η κατάσταση θα ξεπεράσει τότε το σημείο χωρίς επιστροφή, αν και θα περάσουν αρκετοί αιώνες, έως και τρεις χιλιετίες, για να λιώσει το παγοκάλυμμα και να ανέβει η στάθμη της θάλασσας κατά 3 μέτρα.
Η αλήθεια είναι ότι η μελέτη πάσχει από έναν σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς η πορεία της τήξης επηρεάζεται από παράγοντες που δεν ελήφθησαν υπόψη στο μοντέλο, όπως η επίδραση των ανέμων και των ωκεάνιων ρευμάτων.
Οι κλιματολόγοι, εξάλλου, ακόμα δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα το εάν η παρατηρούμενη απώλεια πάγου στη Θάλασσα του Αμούνδσεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή ή σε κάποιο φυσικό κύκλο αυξομείωσης.
Το σίγουρο όμως είναι ότι η μελέτη βρίσκεται σε συμφωνία με προηγούμενες ανησυχητικές εκτιμήσεις. «Η δημοσίευση αυτή επιβεβαιώνει την υπόθεσή μας ότι η υποχώρηση των παγετώνων Πάιν Άιλαντ και Θουάιτς οδηγεί στην κατάρρευση και του υπόλοιπου παγοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής»,σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του Science o Ίαν Τζόουγκιν του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, μέλος της ομάδας που υπέγραφε την περυσινή μελέτη στο Science.
Ο Τζόουγκιν όμως επιμένει στο συμπέρασμα της δικής του μελέτης ότι η κατάρρευση της Δυτικής Ανταρκτικής πιθανότατα έχει ήδη ξεκινήσει και είναι μη αναστρέψιμη. Το διάστημα που μας απομένει μέχρι μια καταστροφική άνοδο της στάθμης «πιθανότατα μετριέται σε αιώνες και όχι χιλιετίες» προειδοποιεί.
