Τον 19ο αιώνα έδρασαν στην Ευρώπη οργανωμένες ομάδες αρχαιοκαπήλων, που λεηλατούσαν μνημεία. Η Ελλάδα λόγω του πλούτου της σε αρχαιότητες, αποτέλεσε βασικό στόχο τους.
Η πιο οργανωμένη ομάδα ήταν αυτή του Βρετανού Τσαρλς Ρόμπερτ Κόκερελ, που αποτελείτο από έναν Γερμανό και έναν Δανό. Την ομάδα συμπλήρωναν κατά περίπτωση, Ευρωπαίοι διπλωμάτες οι οποίοι αναλάμβαναν τις διαπραγματεύσεις και τις δωροδοκίες των Οθωμανών.
Ο Κόκερελ και η συμμορία του από αριστοκράτες αρχαιοκάπηλους, πραγματοποίησαν δύο μεγάλες επιχειρήσεις στην αρχή του 19ου αιώνα. Στον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα, από όπου άρπαξαν τα γλυπτά των αετωμάτων και στον Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα στην Ηλεία, από όπου άρπαξαν τμήματα της ζωφόρου. Ο Ναός της Αφαίας στην Αίγινα που χτίστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ και λεηλατήθηκε το 1811 από την ομάδα του Κόκερελ.
Οι αρχαιοκάπηλοι παρά τις αντιδράσεις των ντόπιων, κατάφεραν δίνοντας ένα καλό μπαξίσι στους τοπικούς άρχοντες να αποσπάσουν την άδεια για να ανασκάψουν στον χώρο του ναού. Σε λιγότερο από ένα μήνα έφεραν στο φως έναν πραγματικό θησαυρό. Ξέθαψαν μεγάλο μέρος των γλυπτών των αετωμάτων που απεικόνιζαν σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο.
Αφού τα μετέφεραν στην Αθήνα και τα τοποθέτησαν σε ένα νοικιασμένο διαμέρισμα άρχισαν να διαφωνούν για το ποιος θα τα κρατήσει. Τότε αποφάσισαν να τα βγάλουν στο σφυρί, να τα δημοπρατήσουν δηλαδή, αλλά η δημοπρασία να γίνει στη Ζάκυνθο, που βρισκόταν υπό βρετανική Κατοχή. Στη δημοπρασία πλειοδότησε ο εκπρόσωπος των Βαυαρών που είχε ρητή εντολή από τον πατέρα του Όθωνα, τον Λουδοβίκο του Α’, να αποκτήσει με κάθε οικονομική θυσία τα γλυπτά.
Δείτε στο βίντεο της «Μηχανής του Χρόνου»:
mixanitouxronou.gr