Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΓΚΙΟΛΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ
Είναι αδήριτη και επιτακτική ανάγκη για τη χώρα μας να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Την υποχρέωση αυτή την οφείλουμε όχι προς κάποιον τρίτο – αλλά στην Ελλάδα και σε όλους τους Έλληνες - κυρίως στη νέα γενιά, προς όλους όσους εγκαταλείπουν τη χώρα για να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό. Είναι σαφές ότι δεν είμαστε η πρώτη κυβέρνηση που αναγνωρίζει αυτή την επείγουσα υποχρέωση – είμαστε, όμως, η πρώτη κυβέρνηση που έχει το σθένος και την πολιτική βούληση να ανταποκριθεί στις ώριμες απαιτήσεις των καιρών, προχωρώντας σε όσες μεταρρυθμίσεις κρίνονται απαραίτητες.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, τα οποία επακολούθησαν δεκαετίες σκανδαλώδους διακυβέρνησης από τις δύο συστημικές παρατάξεις που κυβέρνησαν διαδοχικά τη χώρα, τόσο η Κυβέρνηση Παπανδρέου, όσο και η Κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου αναλώθηκαν σε μέτρα συντριπτικής λιτότητας και οριζόντιων περικοπών. Επικαλούνταν, μάλιστα, την πρόθεσή τους για «μεταρρυθμίσεις». Από το να αλλάξετε τα κακώς κείμενα που εσείς οι ίδιοι, κυρίες και κύριοι της αντιπολίτευσης, δημιουργήσατε, και να θίξετε όλους εκείνους που για σας ήσαν αποσυνάγωγοι, νεροκουβαλητές και τα συνήθη υποζύγια, προτιμήσατε αποκλειστικά να περιορίσετε τις Δημόσιες Επενδύσεις - να εφαρμόσετε την πλέον άδικη και αντικοινωνική δημοσιονομική πολιτική λιτότητας - να μειώσετε αδιάκριτα και οριζόντια μισθούς και συντάξεις, χωρίς καμία μέριμνα για τους μικρομεσαίους και τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα που ήταν τα θύματα της πολιτικής σας.
Αποτέλεσμα τούτων ήταν να εκτιναχθεί το έλλειμμα επί του Α.Ε.Π. το 2009 σε ποσοστό 15,4%. Ηθελημένα, βέβαια, παραβλέψατε και παρασιωπήσατε ότι τα ελλείματα δεν είναι παρά ένα σύμπτωμα. Η ουσιαστική πηγή των ελλειμάτων είναι ο τρόπος που οργανώσατε την κρατική μηχανή. Ήταν σαφές ότι άνευ διαρθρωτικών αλλαγών για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας, η λιτότητά σας θα είχε ως μόνο αποτέλεσμα τη συντριβή της οικονομίας: Μεταξύ 2009 και 2014, μειώσατε κατά 25% την ελληνική οικονομία και κατά 57% τις Άμεσες Δημόσιες Επενδύσεις, δημιουργήσατε 1,5 εκατομμύριο ανέργους και αυξήσατε το δημόσιο χρέος της χώρας στο 180% επί του Α.Ε.Π., χάνοντας φυσικά κάθε πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Η παντελής έλλειψη πρόνοιας για τα κατώτερα οικονομικά στρώματα δημιούργησε μία πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση για τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν έχουν περάσει δύο μήνες από την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές της χώρας και η Κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ. παραδίδει έργο:
· Τα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Χώρας διαθέτουν κεφαλαιακή επάρκεια διπλάσια του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο 19% έναντι 10%. Αντλήθηκαν κεφάλαια σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, ώστε να μη χρειαστεί καθόλου νέα ενίσχυση από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε δύο από τις τέσσερις τράπεζες. Παρά τις αρχικές προβλέψεις για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με κεφάλαια ύψους 25 δισεκατομμυρίων, το Ελληνικό Δημόσιο επιβαρύνθηκε τελικά μόνο με 5,6 περίπου δισεκατομμύρια, ενώ οι ιδιώτες επενδύτες έβαλαν τα 6,5 δισεκατομμύρια.
Η Κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ρυθμίζει με καινοτόμους όρους, σύμφωνα και με τη διεθνή πρακτική, την αγορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αντί να συνεχίζουμε τον φαύλο κύκλο χρηματοδότησης των τραπεζών από το κράτος, αντιμετωπίζουμε αποφασιστικά τον βασικό παράγοντα υπονόμευσης της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος και εξασφαλίζουμε ότι οι τράπεζες θα παραμείνουν ανεξάρτητες και δεν θα απαιτούν συνεχείς ενέσεις χρηματοδότησης από το Ελληνικό κράτος.
· Στην πρώτη φάση του προγράμματος περιλαμβάνονται τα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, και τα στεγαστικά που δεν αφορούν την πρώτη κατοικία. Στις δύο αυτές κατηγορίες, από το σύνολο των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων ανήκουν δάνεια που υπερβαίνουν το 50% του συνόλου. Στη δεύτερη φάση, μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, παραδίδουμε το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας, τα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και τα καταναλωτικά δάνεια.
· Η νέα ρύθμιση έχει πολλαπλά οφέλη:
Πρώτον, δημιουργεί όφελος για τις υγιείς επιχειρήσεις: Ως αποτέλεσμα της εκχώρησης των δανείων, εισρέουν άμεσα κεφάλαια στις τράπεζες – το αντάλλαγμα από τις εταιρείες διαχείρισης. Τα κεφάλαια αυτά καθίστανται διαθέσιμα για τη χρηματοδότηση υγιούς επιχειρηματικότητας και μεταφράζονται άμεσα σε ανάπτυξη. Και να μιλήσουμε με συγκεκριμένα νούμερα. Έχουμε 100 δισεκατομμύρια μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Εκτιμάται, με συντηρητικές αποτιμήσεις, ότι είναι εφικτή η παραχώρησή τους στο 20-25% της ονομαστικής τους αξίας. Αυτό σημαίνει 20-25 δισεκατομμύρια ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες, ικανά να χρηματοδοτήσουν, μεταξύ άλλων, αυτοαπασχολούμενους και μικρομεσαίους επιχειρηματίες.
Δεύτερον, δημιουργεί όφελος για τα πιστωτικά ιδρύματα: Με τη συστηματική αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων παρακάμπτονται οι χρονοβόρες διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, το αποτέλεσμα των οποίων είναι αμφίβολο. Οι τράπεζες επικεντρώνουν και πάλι τη δραστηριότητά τους στην χρηματοδότηση υγιών επιχειρήσεων, αντί στην αξιολόγηση των ήδη επισφαλών δανείων. Ως αποτέλεσμα του ενδελεχούς ελέγχου των νέων δανείων ο κίνδυνος απώλειας των κεφαλαίων μειώνεται και διασφαλίζεται η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Τρίτον, δημιουργείται όφελος για τους οφειλέτες: Οι εταιρείες διαχείρισης των δανείων διαθέτουν σαφώς μεγαλύτερη ευελιξία από τις τράπεζες για τη ρύθμιση των δανείων, ώστε να διευθετούνται σταδιακά οι οφειλές.
Διασφαλίζουμε, παράλληλα, ότι οι εταιρείες διαχείρισης δεν θα λειτουργήσουν ασύδοτα. Είναι απόλυτη δέσμευσή μας, ηθικά αλλά και με ρητή διάταξη του νόμου στην παράγραφο 8 του τρίτου άρθρου, η μη χειροτέρευση της θέση των οφειλετών λόγω της μεταβίβασης της οφειλής τους ή της ανάθεσής της προς διαχείριση. Τα funds-όρνεα δεν έχουν καμία θέση στην ελληνική οικονομία.
· Θεσπίζουμε καθεστώς αυστηρής εποπτείας των εταιριών διαχείρισης και μεταβίβασης των απαιτήσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι εν λόγω εταιρείες έχουν έδρα ή υποκατάστημα στην Ελλάδα και σαφή υποχρέωση όχι μόνο να κοινοποιούν τους μετόχους τους και τα μέλη των Διοικητικών τους Συμβουλίων, αλλά και να παρουσιάσουν ένα κώδικα δεοντολογίας που θα εξηγεί τις πρακτικές τους.
· Προς αποφυγή φαινομένων αιφνιδιασμού προβλέπεται ρητά ότι τουλάχιστον 12 μήνες προ της όποιας εκχωρήσεως οφειλών προηγείται πρόσκληση της τράπεζας στο δανειολήπτη και τον εγγυητή για τη μεταξύ τους ρύθμιση του δανείου.
· Αντιμετωπίζουμε φαινόμενα αθέμιτων οχλήσεων δανειοληπτών από τα λεγόμενα call centers. Δεν νομοθετούμε ξανά. Το κάθε άλλο. Εφαρμόζουμε αυστηρά το πλαίσιο που ψήφισε η αντιπολίτευση και δεν εφάρμοσε ποτέ.
Η διαχείριση των δανείων γίνεται επί τη βάσει όσων ισχύουν και στις τράπεζες, τηρουμένων των όρων του ν. 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά - καθώς επίσης και κανόνων δεοντολογίας. Οι επιχειρήσεις εξακολουθούν και έχουν τα δικαιώματα του ν. 4307/2014, ώστε να παρουσιάσουν μια βιώσιμη προοπτική εξυπηρέτησης των δανειακών τους υποχρεώσεων.
Έπρεπε, όμως, να φτάσουμε το έτος 2015 και τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών για να αντιμετωπιστούν τα κόκκινα δάνεια, το πραγματικό ζήτημα του τραπεζικού συστήματος;
Προχωρούμε σε αξιολόγηση του Ενιαίου Μισθολογίου, ήδη τέσσερα χρόνια από την υιοθέτησή του. Πρόκειται για έναν νόμο που, ουσιαστικά, ποτέ δεν εφαρμόστηκε πλήρως. Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός παρεκκλίσεων από τις διάφορες διατάξεις που έχουν θεσμοθετηθεί και οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε. Πυλώνας της πολιτικής μας είναι, καταρχήν, η πραγματική εφαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου, με τρόπο καθολικό, προσδίδοντας παράλληλα ειδικό βάρος στις θέσεις ευθύνης.
· Ανατρέπουμε τις πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων που εφάρμοσαν συνεχείς και οριζόντιες μισθολογικές μειώσεις. Καθιστούμε σαφές ότι είναι αδιαπραγμάτευτη κάθε μείωση μισθών - άμεση ή έμμεση.
· Αυξάνεται ο μισθός 317.551 εργαζομένων στο Δημόσιο, με μέση αύξηση στα 92 ευρώ. Ακόμη και για τους 88.761 εργαζομένους που μειώνεται ο μέσος μισθός κατά 46,27 ευρώ, αποτρέπουμε τη μείωση σε ονομαστικούς όρους, μέχρις ότου εξισωθεί η ονομαστική τους αμοιβή με τις προβλεπόμενες μελλοντικές απολαβές για την κατηγορία τους.
· Εξορθολογίζουμε τη δομή των μισθολογικών κλιμακίων στα πλαίσια που θέσαμε στον Προϋπολογισμό του 2016. Εγκαθιστούμε νέο σύστημα αμοιβών, σε απόλυτη συμφωνία με τις απαιτήσεις δημοσιονομικής προσαρμογής της Χώρας, με στόχο τη διασφάλιση της μέγιστης δυνατής απόδοσης των υπαλλήλων. Με βασικούς πυλώνες την ισότητα και την αξιοκρατία, εξασφαλίζουμε ότι η μισθολογική εξέλιξη συντελείται από το συνδυασμό δύο παραγόντων: πρώτον, από τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του κάθε υπαλλήλου και δεύτερον, από την προσωπική του αξία και ικανότητα. Όσον αφορά το δεύτερο παράγοντα συνυπολογίζεται το επίπεδο θέσης ευθύνης που κατέχει, οι συγκεκριμένες συνθήκες εργασίας και η επίτευξη της εύρυθμης λειτουργίας της υπηρεσίας στην οποία ανήκει, παράλληλα με την κάλυψη των στόχων του διοικητικού τους τομέα.
· Αποσυνδέουμε πλήρως το βαθμό των υπαλλήλων από το μισθολογικό τους κλιμάκιο. Με τον τρόπο αυτό καθιστούμε δυνατές εκ νέου τις προαγωγές, που είχαν παύσει απ’ το 2012, γεγονός που ήταν σημαντική πηγή δυσαρέσκειας. Οι υπάλληλοι που ανήκουν στο ίδιο μισθολογικό κλιμάκιο δικαιούνται τον ίδιο βασικό μισθό, ανεξαρτήτως του κλάδου που ανήκουν.
· Τέλος, αποφασίζουμε για μη περαιτέρω συρρίκνωση στο Δημόσιο τομέα.
Δεν αμφισβητούμε ότι είναι αρκετές οι απολύτως απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για την επιστροφή της χώρας στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η υπομονή του ελληνικού λαού έχει δοκιμαστεί εδώ και πέντε χρόνια, και ο χρόνος μας πιέζει για να παραδώσουμε έργο. Δεσμευόμαστε, όμως, ότι θα αντιμετωπίσουμε όλα τα ανοιχτά μέτωπα εκ παραλλήλου. Έχουμε πλήρη αντίληψη της δυσκολίας του έργου που αναλαμβάνουμε, όμως, εφοδιασμένοι με την εμπιστοσύνη που μας έδειξε - κατ’ επανάληψη - ο ελληνικός λαός, διαπραγματευόμαστε και νομοθετούμε με τρόπο καινοτόμο. Πραγματοποιούμε τις δύσκολες τομές με όραμα, σχεδιάζοντας και προδιαγράφοντας την οικονομική ανασυγκρότηση.
