Όλα τελικά συνοψίζονται στην πολυχρησιμοποιημένη λέξη ανάπτυξη. Προτείνω να συγκεκριμενοποιήσουμε κάποιες παραμέτρους της:
• Τα 80.000 ακίνητα του Δημοσίου που μπορούν να αξιοποιηθούν μέσω ΤΑΙΠΕΔ ή άλλων διαδικασιών, σύμφωνα με γενικές αλλά όχι αυθαίρετες εκτιμήσεις, μπορούν να συνεισφέρουν έως 100.000 νέες θέσεις εργασίας. Το Ελληνικό, τα Αφάντου, η Κασσιόπη, ο Αστέρας, τα λιμάνια, το Θριάσιο, τα αεροδρόμια και χιλιάδες άλλα ακίνητα του Δημοσίου, που είτε δεν έχουν πραγματικά προσφερθεί για αξιοποίηση, είτε οι διαγωνιστικές τους διαδικασίες έχουν βαλτώσει ή προχωρούν απελπιστικά αργά, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση του πολυσυζητημένου αναπτυξιακού σοκ που έχει ανάγκη η χώρα. Ασφαλώς, το πότε προχωρούν οι διαδικασίες, καθώς και ποιο πρέπει να είναι το ελάχιστο τίμημα, εξατομικεύεται κάθε φορά με τις διαδικασίες που ορίζει ο νόμος. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις προτείνω με οριζόντιο και αποφασιστικό τρόπο να προχωρήσουμε, εφαρμόζοντας 3+1 ρήτρες για ανάπτυξη, απασχόληση, αύξηση των δημοσίων εσόδων, στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας:
Ρήτρα 1: Αμεση νομοθετική παρέμβαση με την οποία το 25% του προκύπτοντος δημοσίου εσόδου επιστρέφεται στην τοπική κοινωνία με μορφή έργων υποδομής και προστασίας του περιβάλλοντος.
Ρήτρα 2: Αμεση νομοθέτηση σε όλες τις διαγωνιστικές διαδικασίες, με βαρύτητα 20-30% στην κατακύρωση σε οποιονδήποτε ανάδοχο, του αριθμού νέων θέσεων εργασίας που δεσμεύεται να δημιουργήσει, με το 70% των προσλήψεων υποχρεωτικά να προέρχεται από την τοπική περιοχή υλοποίησης της επένδυσης. Επιπλέον, ύπαρξη ποσοστού βαρύτητας 5% στην κατακύρωση για έργα ή δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης - ΕΚΕ, πέραν των προβλεπομένων από την εθνική και κοινοτική, περιβαλλοντική και εργασιακή νομοθεσία.
Ρήτρα 3: Ποσοστό 5% των δημόσιων εσόδων να διατίθεται στα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της χώρας για τη στήριξη της χρηματοδότησης των μεταπτυχιακών τους προγραμμάτων και των ερευνητικών εργαστηρίων.
Στις 3+1 ρήτρες του τίτλου, η +1 πρόσθετη τελευταία ρήτρα, ο πραγματικός εμβρυουλκός, είναι βασική προϋπόθεση για να προωθηθούν όλα τα παραπάνω. Αφορά στη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) στη διαμόρφωση ενός φιλοπεριβαλλοντικού αειφορικού πλαισίου, σύμφωνα και με τις αρχές που έχουν (ή οφείλουν να έχουν) όλοι οι σοβαροί επενδυτές σε μια ευρωπαϊκή χώρα, πολύ περισσότερο σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου το φυσικό περιβάλλον και η βιοποικιλότητα αποτελούν το μεγαλύτερο ανεκμετάλλευτο αναπτυξιακό κοίτασμα ενός νέου παραγωγικού μοντέλου που έχει ανάγκη η κοινωνία.
Η ρήτρα αυτή αφορά στην υποχρεωτική και εκτεταμένη χρήση των Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων ή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΔΑ/ΕΣΧΑΣΕ) που ήδη προβλέπονται από τη νομοθεσία, αλλά ουδέποτε αξιοποιήθηκαν σωστά και με πλήρη ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών για τη χρησιμότητά τους. Καμία μεγάλη επένδυση στη χώρα δεν θα προχωρήσει αν προηγουμένως δεν εκπονηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και ειδικό Χωροταξικό - Πολεοδομικό Σχέδιο Ανάπτυξης, το οποίο θα πάρει τη μορφή Προεδρικού Διατάγματος (Π.Δ.), ώστε να εγκριθεί από το ΣτΕ.
Βασικές προϋποθέσεις, για να μην αποτελέσουν οι παράμετροι αυτές εμπόδια προώθησης της ανάπτυξης, αλλά αντίθετα καταλύτες αναπτυξιακής ώθησης, είναι: i) η εκτεταμένη και in situ ενημέρωση όλων των τοπικών κοινωνιών (Αυτοδιοίκηση, Ομάδες Πολιτών, Επιμελητήρια, κ.ά.) και ii) η άμεση ενίσχυση του ΣτΕ με το απαραίτητο νομικό και διοικητικό προσωπικό, ώστε η γνωμοδότησή του να μην ξεπερνά τους 3 μήνες.
Όλα τα παραπάνω στηρίζονται στην εφαρμοσμένη εμπειρία που αποκτήσαμε στη χώρα από την αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Εξι μεγάλοι διαγωνισμοί στη Δυτική Ελλάδα (Ιωάννινα, Πατραϊκός, Κατάκολο, Αρτα - Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία, Αχαΐα) έχουν προχωρήσει σε στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και την περιφερειακή/Τοπική Αυτοδιοίκηση, με δύο βασικές αρχές: α) απόλυτη διαφάνεια και ενημέρωση για όλες τις περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον των ευρύτερων περιοχών, β) ανάδειξη του σημαντικού τοπικού οφέλους (σε γενικό και εξατομικευμένο επίπεδο) από την υλοποίηση της επένδυσης.
• Τη διετία 2013-2014 εγκρίθηκαν περιβαλλοντικά 105 νέες μεγάλες επενδύσεις, ύψους 6,1 δισ. ευρώ, στους τομείς της βιομηχανίας, του τουρισμού, της ενέργειας, της αγροδιατροφής, της ιδιωτικής πολεοδόμησης, κ.ά. Οι εκτιμήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών έδιναν έως 10.000 νέες θέσεις εργασίας από την υλοποίησή τους. Μέσα στο 2015 είναι ζήτημα αν ξεκίνησαν 3-4 από το σύνολο των 105 εγκεκριμένων. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρό για την κυβέρνηση.
• Όχι πια άλλες Σκουριές. Ο ορυκτός πλούτος της χώρας, περιλαμβανομένων των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και των άλλων πρώτων υλών, στις οποίες η χώρα κατέχει μία από πέντε πρώτες θέσεις πανευρωπαϊκά, μας δίνει περίπου 100 χερσαίες και θαλάσσιες θέσεις επενδύσεων, με ετήσια έσοδα που μπορούν από τα επόμενα πέντε χρόνια να ξεπερνούν το 1,5 - 2 δισ. ευρώ κάθε χρόνο και να προσθέσουν άλλες 15.000 - 20.000 νέες θέσεις εργασίας.
• Η φοροαπαλλαγή, χωρίς καμία επιπλέον επιδότηση, όσων υλοποιούν δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια (κατοικίες, επαγγελματικά, δημόσια), σύμφωνα με την αποδοχή της σχετικής πρότασής μας από τον υπουργό Οικονομικών, όπου αποδείξαμε ότι με απώλεια φόρων 80 - 90 εκατ. ευρώ, θα προκύψει τελική αύξηση εσόδων άνω των 300 εκατ. ευρώ και 25.000 νέες θέσεις εργασίας στην οικοδομή, για το (ρεαλιστικό) σενάριο των 50.000 παρεμβάσεων. Προφανείς οι αντίστοιχες θετικές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα.
Συμπέρασμα:
Η μία όψη του φεγγαριού για το ασφαλιστικό είναι η συζήτηση που γίνεται με βάση την πρόταση της κυβέρνησης για περικοπές συντάξεων και αυξήσεις ασφαλιστικών εισφορών. Η άλλη όψη του φεγγαριού είναι η θετική, εμπροσθοβαρής αναπτυξιακή διαμόρφωση ενός νέου εθνικού παραγωγικού μοντέλου.
Η χώρα το χρειάζεται, η κοινωνία θέλει! Η κυβέρνηση καταλαβαίνει και μπορεί;
