Πως πρέπει να πταρνίζεσθε... (ιατρικές οδηγίες από το 1932)

 Βαρυχειμωνιά, και τα «αψού» και «γκούχου-γκούχου» έχουν περάσει στην ημερησία διάταξη. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε τι συμβούλευαν οι εφημερίδες τους αναγνώστες τους αφού, μεταξύ όλων των άλλων, πρόσεχαν και την υγεία τους! Ιδιαίτερα η εφημερίδα «Βραδυνή», είχε το 1932 την καλύτερη ιατρική στήλη με τίτλο «Υγιεινά παραγγέλματα»…

«Υπάρχουν κανόνες σύμφωνα με τους οποίους πρέπει κανείς να σκουπίζεται και να πταρνίζεται; Η καλή συμπεριφορά έχει επιβάλει μερικούς. Η καταλληλότης των είνε συζητητέα. Δεν μπορεί όμως κανείς να αγνοήση την ιατρικήν και παθολογικήν άποψιν του ζητήματος.

Υπάρχουν κανόνες υγιεινής σύμφωνα με τους οποίους πρέπει κανείς να πταρνίζεται και να σκουπίζεται; Όσον και αν φαίνεται παράδοξον το πράγμα αι συνήθεις και ενστικτώδεις αυταί κινήσεις εάν εκτελούνται κακώς ημπορούν να έχουν συνεπείας κακάς.

Η μύτη παίζει εις την γενικήν μας οικονομίαν ρόλον σπουδαιότερον από εκείνον που της δίδει η αντίληψις του θνητού. Μπορεί να γίνη αιτία μακροχρονίων παθήσεων τας οποίας πρέπει να γνωρίζωμεν.

Οι ρώθωνες πράγματι αποτελούν μίαν φυσικήν θύραν εισόδου παντός είδους μικροβίων. Συγχρόνως όμως όταν είνε υγιείς δύνανται να θεωρηθούν ως πραγματικόν διυλιστήριον μικροβίων. Επιβάλλεται να της δώσωμεν τα μέσα να εκτελέση τον ρόλον αυτόν και κατά συνέπειαν να μην παραμελώμεν τας διατάξεις μιας παθήσεως από την αρχήν.

Αι ενδείξεις αύται είνε γνωσταί. Αφ’ ενός μεν ο ερεθιστικός σπασμός που αποτελεί τον πταρνισμόν και αφ’ ετέρου η ροή.

Ο πταρνισμός αποτελεί μίαν αντανάκλασιν του μηχανισμού της μύτης. Μία επαφή εις οιονδήποτε μέρος του εσωτερικού της μύτης αρκεί να τον προκαλέση κατά το μάλλον και ήττον αποτόμως. Ούτω οι εξωτερικοί κλονισμοί και αι παθολογικαί καταστάσεις της μύτης δύνανται να καθορισθούν.

Ο πταρνισμός είνε αντανακλαστική κίνησις συνοδευομένη με απότομον διαστολήν του διαφράγματος, εύκολος να επιτευχθή και έχει μερικά θεραπευτικά αποτελέσματα. Οι μεν ισχυρίζονται ότι καθαρίζει τον εγκέφαλον, φωτίζει τας ιδέας και τούτο είνε εν μέρει αληθές δεδομένου ότι απορρίπτει τας εκκρήσεις. Ο πταρνισμός ως αντανάκλασις δυναμένη να σταματήση μίαν άλλην, σταματά ενίοτε τους παλμούς της καρδιάς.

Εκ του γεγονότος αυτού ωρισμένοι ιατροί ισχυρίζονται ότι δύναται να θεραπευθή με μαθηματικήν ακρίβειαν η φυματίωσις, ο διαβήτης, η σύφιλις, η γενική παραλυσία κλπ υπό τον όρον να δύναται να παραχθή πταρνισμός. Δεν έχουν όμως δίκαιον. Εις το πλήθος των ρινικών σπασμωδικών κινήσεων ελάχιστοι είνε εκείνοι οι οποίοι έχουν θεραπευτικάς ιδιότητας. Οι άλλοι δεν είνε δυνατόν να εκληφθούν σοβαρώς.

Αι εκκρήσεις της μύτης παράγουν πλην του πταρνισμού και άλλας αντανακλαστικάς εκδηλώσεις σπουδαιοτέρα των οποίων είνε η παρεμπόδισις της αναπνοής. Η ανεπάρκεια του πνευμονικού αερισμού δρα επι του εγκεφάλου και προκαλεί άλλα συμπτώματα ως κεφαλαλγίας, ημικρανίας, ταχυκαρδίαν, εμετούς κλπ. Επομένως πρέπει να αποβάλωμεν τας εκκρήσεις και να εμποδίζωμεν την αναπαραγωγήν των.

Το καλό σκούπισμα συνίσταται εις το να απαλάσσωμεν την μύτην άνευ βλάβης των πέριξ οργάνων. Βάζοντας το δάκτυλο σκεπασμένο με το μαντήλι εις τον ένα ρώθωνα τον κλείομεν και φυσούμε με τον άλλο. Η κίνησις αυτή δεν παράγει θόρυβον. Το ίδιο πρέπει να γίνη και δια τον άλλο ρώθωνα.Ο καλύτερος τρόπος σκουπίσματος είνε αυτός.

Εάν έκλειε κανείς τους δύο ρώθωνας το αποτέλεσμα θα ήτο ένας συμπιεσμός της όπισθεν της μύτης ατμοσφαίρας και η κινητοποίησις δισεκατομμυρίων μικροβίων τα οποία εισέρχονται εις την αντλίαν. Αύτη καταλήγει εις τα ώτα και μπορεί να προκαλέση βλάβας.

Η εκκένωσις λοιπόν των ρωθωνών δεν πρέπει να παράγη θόρυβον. Πρέπει απλώς να ακούγεται ένα φύσημα κατά το μάλλον και ήττον ισχυρόν. Αντιθέτως όταν αισθανθή κανείς την ανάγκην του πταρνίσματος πρέπει να βάλη το χέρι μπροστά στο στόμα να το ανοίξη πολύ και να μην φοβείται τον θόρυβον ασχέτως με το τι θα είπουν γι’ αυτόν.

Η φυσιολογική εκτέλεσις των δύο αυτών κινήσεων μας προστατεύει από παθήσεις των ώτων και παντός είδους ασθενείας της μύτης».