Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου: Η αρχόντισσα του Αναπλιού (βίντεο)

 Είχε γεννηθεί στην Πάτρα, κόρη του πρόκριτου Ανδρέα Καλαμογδάρτη. Κατά την έναρξη της επανάστασης, η Καλλιόπη κατέφυγε στη Ζάκυνθο με τη μητέρα της και στη συνέχεια στην Ανκόνα της Ιταλίας. Εκεί σπούδασε και έμαθε να μιλά άριστα ιταλικά, γαλλικά και αγγλικά.

Το 1824 η οικογένεια της μετακόμισε στο Ναύπλιο, όπου η Καλλιόπη παντρεύτηκε τον Σπύρο Παπαλεξόπουλο, δήμαρχο Ναυπλίου και γερουσιαστή. Ήταν μια όμορφη γυναίκα, ετοιμόλογη και χαριτολόγος, με πλατιά μόρφωση. Σύντομα ξεχώρισε για το πνεύμα της. Είχε δημιουργήσει μια πλούσια βιβλιοθήκη, ενώ το σπίτι της είχε μετατραπεί σε φιλολογικό σαλόνι, όπου σύχναζαν μεγάλοι ποιητές και συγγραφείς της εποχής. Πρόσφερε μεγάλο μέρος της περιουσίας της στους φτωχούς και στους πρόσφυγες. Τάχθηκε φανερά εναντίον του Όθωνα και συμμετείχε ενεργά στον αντιμοναρχικό αγώνα κατά των Βαυαρών. Το περίεργο ήταν ότι όταν ο Όθωνας είχε πρωτοφτάσει στην Ελλάδα, η Καλλιόπη ήταν 18 χρονών και λέγεται ότι μαζί της είχε χορέψει τις πρώτες καντρίλιες του.

Μετά τον θάνατο του συζύγου της, το 1850, αποσύρθηκε από την ενεργό δράση για ένα μεγάλο διάστημα. Πρωτοστάτησε στην αποτυχημένη εξέγερση του Ναυπλίου, την 1η Φεβρουαρίου του 1862, γι' αυτό και καταδιώχθηκε από το παλάτι. Για την αποφυγή στρατιωτικού πραξικοπήματος στο Ναύπλιο, η κυβέρνηση της Αθήνας έστειλε ένα εκστρατευτικό σώμα με Γερμανό διοικητή. Ο διοικητής, στρατηγός Hahn, πληροφορήθηκε ότι οι νεότεροι αξιωματικοί της φρουράς σύχναζαν στο σπίτι της Καλλιόπης και της έστειλε τελεσίγραφο, ζητώντας της να φύγει από την πόλη, γιατί τα βασιλικά στρατεύματα θα έμπαιναν στο Ναύπλιο και υπήρχε η πιθανότητα αιματηρών συγκρούσεων, που θα έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή της. Η Καλλιόπη απάντησε:

«Θα μείνω όπου βρίσκομαι. Τα μόνα ζωντανά πλάσματα που φοβάμαι είναι οι ποντικοί, γι’ αυτό τους αφάνισα όλους μέσα στο σπίτι μου».

Λέγεται ότι όταν τελικά ο Hahn μπήκε στην πόλη με τα στρατεύματά του, συνέλαβε τους συνωμότες, αλλά έστειλε στην Καλλιόπη με έναν υπασπιστή του τα σέβη του σε μια αρχόντισσα πολύ ευγενική, αλλά πολιτικά παραστρατημένη.

Όταν τελικά ο Όθων εκθρονίστηκε, κατέπλευσε στο Ναύπλιο το πλοίο «Ελλάς» και μετέφερε την Καλλιόπη στην Αθήνα ως προσκεκλημένη της Κυβέρνησης. Παρεβρέθηκε στην Εθνική Συνέλευση και λέγεται ότι όρθιοι οι βουλευτές την χειροκρότησαν παρατεταμένα. Τιμήθηκε για τη δράση της και της απονεμήθηκε τιμητική σύνταξη 500 δρχ.

Ύστερα από αυτή την επίσκεψη στην πρωτεύουσα, γύρισε στο Ναύπλιο και δεν βγήκε ποτέ πια από το σπίτι της. Φορούσε πάντα ένα μεταξωτό φόρεμα και ένα βελούδινο πανωκόρμι, ενώ στην πλάτη της έπεφταν τα μαλλιά της, δεμένα σε δυο πλεξούδες. Ήταν σχεδόν εκατό χρονών, αλλά το πρόσωπό της έμενε ακόμα αρυτίδωτο.

Απεβίωσε πάμφτωχη στις 8 Φεβρουαρίου του 1898. Στο Ναύπλιο υπάρχει οδός, έξω από το αρχοντικό της, που φέρει το όνομά της καθώς και προτομή της στο αναγνωστήριο της δημόσιας βιβλιοθήκης του Ναυπλίου, έργο του Χαριάτη. Εξυμνήθηκε από ποιητές της εποχής όπως τον Παναγιώτη Σούτσο. 

Πηγές:
1. Δ. Κακλαμάνος. Ένα πανόραμα της Ελλάδας στο Ναύπλιον, μτφ. Σ. Καρούζου, εκδ. Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα 1979.
2. http://argolikivivliothiki.gr/2008/11/12/revolution1862/
3. Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου wikipedia.org/
4. Μ. Γ. Λαμπρυνίδης « Καλλιόπη Σπ. Παπαλεξοπούλου », Ημερολόγιον του 1904, Κ. Φ. Σκόκου, Τόμ. 19, Αρ. 1, σελ. 241.
5. Επιστολή της Καλλιόπης Παπαλεξοπούλου προς τον Ιωάννη Κωλέττη (15-5-1838)psifiakaarxeia.academyofathens.gr