Το ψήφισμα της συνάντησης συλλογικοτήτων στην Τρίπολη για την διαχείριση απορριμμάτων

 Όσοι/ες ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα των συλλογικοτήτων της Πελοποννήσου και όσοι/ες συνυπογράφουμε, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για τη δραματική κατάσταση που επικρατεί στην περιφέρεια Πελοποννήσου, στον τομέα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και γενικότερα των αποβλήτων. Η συνέχιση αυτής της κατάστασης θα επιτείνει τα προβλήματα και τους κινδύνους, σε ότι αφορά στη δημόσια υγεία και στο περιβάλλον και θα αποτελεί μόνιμη αιτία για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων.

Καταδικάζουμε απερίφραστα το γεγονός ότι, αντί να παρθούν γενναίες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης, συνεχίζεται σκόπιμα το καθεστώς της απραξίας, προκειμένου η περιφέρεια Πελοποννήσου να επιβάλλει τη σύμβαση ΣΔΙΤ και το σχεδιασμό που αυτή προκρίνει. Έχουμε πλήρη συνείδηση ότι η σύμβαση ΣΔΙΤ δεν είναι, απλά, ένα μέσο χρηματοδότησης δημόσιων υποδομών, αλλά ένα εργαλείο εκτεταμένης ιδιωτικοποίησης και επιβολής ενός ακριβού, συγκεντρωτικού και αντιπεριβαλλοντικού μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων.

Η σύμβαση ΣΔΙΤ και ο σχεδιασμός που επιβάλλει:

Αντιπροσωπεύει ένα σχέδιο που είναι στα μέτρα της ΤΕΡΝΑ και δεν είναι σχέδιο της πολιτείας (της περιφέρειας, του φορέα διαχείρισης ή των δήμων).

Είναι ένα σχέδιο, αποκλειστικά, για τη διαχείριση των σύμμεικτων. Μιλά μόνο για σταθμούς μεταφόρτωσης σύμμεικτων, για εργοστάσια σύμμεικτων και για ταφή των υπολειμμάτων της επεξεργασίας σύμμεικτων.

Αποκλείει την περίπτωση να επιτευχθούν οι στόχοι του εθνικού σχεδίου, καθώς εισάγει την απαράδεκτη επιλογή της εγγυημένης ποσότητας σύμμεικτων. Και, μάλιστα, στο επίπεδο των 150.000 τόνων/έτος, που σύμφωνα με τη μελέτη της ίδιας της ΤΕΡΝΑ αντιστοιχεί στο 68% του συνόλου των αστικών αποβλήτων (ΑΣΑ) της περιφέρειας.

Εκτός από την έννοια της εγγυημένης ποσότητας, υπάρχει και η επιλογή της μέγιστης ποσότητας, που ορίζεται στους 200.000 τόνους/έτος, δηλαδή πάνω από το 90% του συνόλου των ΑΣΑ, με ότι σημαίνει αυτό για το κατασκευαστικό κόστος. Αυτή η πρόβλεψη, μαζί με τη μειωμένη τιμή που προσφέρεται για τις ποσότητες τις πάνω από τους 150.000 τόνους/έτος, είναι μια απροκάλυπτη παρότρυνση προς τους δήμους να αδιαφορήσουν για την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση και να στέλνουν όλα τους τα σκουπίδια, σύμμεικτα, στα εργοστάσια.

Στη σύμβαση περιλαμβάνεται όρος για την υποχρεωτική παράδοση του συνόλου των σύμμεικτων των δήμων στα εργοστάσια της ΤΕΡΝΑ. Αυτό που υποκρύπτεται είναι η προσπάθεια να αποτραπεί κάθε προσπάθεια των δήμων, τώρα και στο μέλλον, να αναπτύξουν αποκεντρωμένες υποδομές ήπιας διαχείρισης. Αυτό σημαίνει, πως ακόμη κι αν μειωθούν οι εγγυημένες ποσότητες, τα σύμμεικτα θα εξακολουθήσουν να παραμένουν πάρα πολλά και αναγκαστικά θα οδηγούνται στις μονάδες επεξεργασίας της ΤΕΡΝΑ.

Τα υλικά που δεν θα ανακτώνται με προδιαλογή και θα ανακτώνται μέσα από τη μηχανική επεξεργασία των σύμμεικτων στα τρία εργοστάσια αντιστοιχούν μόνο στο 22% των εισερχομένων (ανακυκλώσιμα υλικά 15% και βιοαέριο 7%). Όλα τα άλλα θα είναι, ουσιαστικά άχρηστα υλικά, με το υπόλειμμα για ταφή να φτάνει το 45%.

Έχει ένα πολύ υψηλό κατασκευαστικό κόστος, της τάξης των 120 εκ. ευρώ, που θα χρηματοδοτηθεί, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τα δημόσια ταμεία και τις τράπεζες και θα εξανεμίσει κάθε διαθέσιμο πόρο για τη χρηματοδότηση έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, αφήνοντας μετέωρα τα τοπικά σχέδια διαχείρισης των δήμων.

Έχει πάρα πολύ υψηλό διαχειριστικό κόστος (99 ευρώ/τόνο για τις εγγυημένες ποσότητες και 43 ευρώ/τόνο για τις ποσότητες πάνω από τις εγγυημένες, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το κόστος μεταφοράς). Πολύ ψηλές τιμές, ακόμη και γι αυτού του τύπου τη διαχείριση και, μάλιστα, καθόλου διαπραγματεύσιμες, απ’ ότι αφήνεται να διαρρεύσει.

Επιβάλλει και άλλες δεσμεύσεις, όπως αυτή που αφήνει ανοιχτό το θέμα της χρέωσης των ποσοτήτων που υπερβαίνουν τις μέγιστες ή αυτή που μεταφέρει στην περιφέρεια το κόστος επιπρόσθετων ή εναλλακτικών υπηρεσιών, σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας των μονάδων.

Για όλους αυτούς τους λόγους, θεωρούμε ότι η επιλογή της λύσης της ΣΔΙΤ είναι η λάθος λύση. Απορρίπτουμε, ταυτόχρονα, την προσπάθεια «επαναδιαπραγμάτευσής» της, προσπάθεια που φαίνεται να εξαντλείται στον περιορισμό των εγγυημένων ποσοτήτων. Σε καμία περίπτωση, όμως, οι οποιεσδήποτε «επιδιορθώσεις» της ΣΔΙΤ δεν είναι ικανές να αλλάξουν τη φιλοσοφία και τη στόχευσή της, ούτε να αποδώσουν καλύτερα αποτελέσματα (περιβαλλοντικά και οικονομικά).

Είμαστε πεισμένοι/ες ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή, παρά η ακύρωση της σύμβασης ΣΔΙΤ και η ταχεία επεξεργασία, χρηματοδότηση και υλοποίηση ενός νέου περιφερειακού σχεδίου από το ΦοΔΣΑ και τοπικών σχεδίων διαχείρισης από τους δήμους, στη βάση του μόνου εναλλακτικού μοντέλου, που έχει βάσιμες ελπίδες γρήγορης υλοποίησης και παραγωγής αποτελεσμάτων, αυτού της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με δημόσιο χαρακτήρα και με έμφαση στις πολιτικές πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και προδιαλογής των υλικών. Αγνοώντας τις ποικιλώνυμες πιέσεις που ασκούνται και θα ασκηθούν. Αντλούμε χρήσιμα συμπεράσματα και εμπειρίες από δραστηριότητες δήμων της Πελοποννήσου, που κινούνται προς την παραπάνω κατεύθυνση, αφού, εκτός των όποιων αποτελεσμάτων «παράγουν», καταρρίπτουν το μύθο ότι η ΣΔΙΤ και το συγκεντρωτικό μοντέλο είναι μονόδρομος. Ζητάμε από όλους τους δημάρχους και τα δημοτικά συμβούλια να πάρουν ξεκάθαρα και ανοιχτά θέση, να προωθήσουν ολοκληρωμένα τοπικά σχέδια και να μην κρύβονται πίσω από έωλες δικαιολογίες αποφεύγοντας τις ευθύνες τους.

Με βάση τα παραπάνω, είναι αυτονόητο ότι θα μας βρουν αντίθετους/ες πιθανές απόπειρες αναπαραγωγής του μοντέλου της ιδιωτικοποιημένης διαχείρισης που απορρίπτουμε, σε μικρότερη, έστω, κλίμακα και με την προσχηματική επίκληση της αποκέντρωσης. Ιδιαίτερα, οι υστερόβουλες προτάσεις για αποδοχή τεχνολογιών καύσης, που θέλουν να εκμεταλλευτούν την οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διαχείριση των αποβλήτων της περιφέρειας.

Θεωρούμε καθοριστικό το ρόλο των πολιτών και των συλλογικών σχημάτων που τους εκφράζουν, στην προσπάθεια να δημιουργηθεί το πιο πλατύ μέτωπο δυνάμεων για να αλλάξει κατεύθυνση η διαχείριση των αποβλήτων στην περιφέρεια Πελοποννήσου. Κάτι τέτοιο επιβάλλει μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων, σε όλες τις περιφερειακές ενότητες, που θα ξεκινούν από την ενημέρωση και θα ολοκληρώνονται με μαζικές κινηματικές παρεμβάσεις. Για το σκοπό αυτό θα εξαντλήσουμε όλες τις δυνάμεις και όλα τα μέσα που διαθέτουμε.

(Το ψήφισμα παρουσιάστηκε στη συνάντηση των συλλογικοτήτων και είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας των συγκεντρωμένων)

Τρίπολη
το προεδρείο της συνάντησης συλλογικοτήτων Πελοποννήσου, για τη διαχείριση των αποβλήτων