Ο Ελληνισμός ρίζωσε στην γη του Πόντου από αρχαιοτάτων χρόνων. Ήδη από τον 8ο π.Χ αιώνα, τουλάχιστον, οι μεγάλες ελληνικές μητροπόλεις στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας άνθιζαν. Αυτό συνεχίστηκε και στους Ελληνιστικούς χρόνους και κυρίως στους χρόνους της μεγάλης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Το 1204, όταν η Αυτοκρατορία έπεσε στους Φράγκους, οι Έλληνες του Πόντου έφτιαξαν δικό τους κράτος με έδρα την ιστορική Τραπεζούντα και βασιλείς από τη δυναστεία των Μεγαλοκομνηνών. Το 1461 η Τραπεζούντα έπεσε στους Τούρκους, ο δε «μεγάλος σουλτάνος» Μωάμεθ Β’, παρά τις συνθήκες που είχε υπογράψει, έσφαξε ολόκληρη τη βασιλική οικογένεια, προαναγγέλλοντας τους μελλοντικούς διωγμούς.
Οι Έλληνες του Πόντου, παρά την καταπίεση και τους διωγμούς, συνέχιζαν, χάρη στην αξιοσύνη και την μεταξύ τους αλληλεγγύη να ακμάζουν, να δημιουργούν. Η οικονομική τους ανάκαμψη συνδυάστηκε με τη δημογραφική και την πνευματική τους άνοδο. Το 1865 οι Έλληνες του Πόντου ανέρχονταν σε 265.000 ψυχές, το 1880 σε 330.000 και στις αρχές του 20ου αιώνα άγγιζαν τις 700.000.
Το 1860 υπήρχαν 100 σχολεία στον Πόντο, ενώ το 1919 υπολογίζονται σε 1401. Εκτός από σχολεία διέθεταν τυπογραφεία, περιοδικά, εφημερίδες, λέσχες και θέατρα, που τόνιζαν το υψηλό τους πνευματικό επίπεδο. Στην πόλη ιδρύθηκε ένα από τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα του υπόδουλου Ελληνισμού, το περίφημο «Φροντιστήριο», στο οποίο εκπαιδεύτηκαν και δίδαξαν τα πλέον φωτισμένα μυαλά και το οποίο συνέχισε τη λειτουργία του μέχρι την εισβολή των ορδών του Κεμάλ στην πόλη. Αν και οι Έλληνες αντιμετώπιζαν πάντα την καχυποψία και την εχθρότητα των Τούρκων, ειδικά σε περιόδους που το εθνικό κέντρο, η Ελλάδα, ή η Τσαρική Ρωσία, μάχονταν κατά των Οθωμανών, η κατάσταση επιδεινώθηκε με την άνοδο στην εξουσία των Νεοτούρκων.
Οι Νέοτουρκοι, μεταξύ των οποίων και ο Κεμάλ, αν και αρχικά επιχείρησαν να εμφανιστούν ως προστάτες των εθνικών μειονοτήτων εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, σύντομα απέβαλαν το προσωπείο και άρχισαν, υπό την καθοδήγηση των Γερμανών, τους διωγμούς. Τον Οκτώβριο του 1914 η Οθωμανική αυτοκρατορία ενεπλάκη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο πλευρό της Γερμανίας. Αμέσως άρχισαν οι διωγμοί κατά του ελληνικού στοιχείου, τόσο στην Ιωνία, όσο και στον Πόντο, οι οποίοι εντατικοποιήθηκαν και συστηματοποιήθηκαν την περίοδο του Μικρασιατικού Πολέμου.
Φυσικά οι Έλληνες δεν έμειναν αδρανείς. Αντιπάλεψαν με όλες τους τις δυνάμεις τους Τούρκους, υπό την καθοδήγηση ανδρών όπως του Γερμανού Καραβαγγέλη και του μεγάλου Έλληνα και εθνάρχη Χρύσανθου, μητροπολίτη Τραπεζούντας, ο οποίος έπραξε το παν για να ελευθερωθεί ο Πόντος, στο πλαίσιο μιας ελληνοαρμενικής κρατικής οντότητας. Δεν βρήκε όμως υποστήριξη. Ο ποντιακός Ελληνισμός αφέθηκε μόνος, απέναντι στους σφαγείς, του αρχισφαγέα Κεμάλ. Οι Τούρκοι εκτόπισαν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού στην αφιλόξενη μικρασιατική ενδοχώρα, μέσω των λεγόμενων «ταγμάτων εργασίας» («Αμελέ Ταμπουρού»). Στα «Τάγματα Εργασίας» αναγκάζονταν να υπηρετούν οι άνδρες που βρίσκονταν σε στρατεύσιμη ηλικία. Δούλευαν σε λατομεία, ορυχεία και στη διάνοιξη δρόμων, κάτω από εξοντωτικές συνθήκες. Οι περισσότεροι πέθαιναν από πείνα, κακουχίες και αρρώστιες.
Αντιδρώντας στην καταπίεση των Τούρκων, τις δολοφονίες, τις εξορίες και τις πυρπολήσεις των χωριών τους, οι Έλληνες, όπως και οι Αρμένιοι, ανέβηκαν αντάρτες στα βουνά για να περισώσουν ότι ήταν δυνατόν. Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915, οι Τούρκοι στράφηκαν μαζικά κατά των Ελλήνων. Ακολούθησαν νέοι διωγμοί κατά τη διάρκεια του Μικρασιατικού Πολέμου. Υπολογίζεται ότι στην τραγική δεκαετία 1914-23 περίπου 350.000 Έλληνες του Πόντου, σφαγιάστηκαν από τα τουρκικά στίφη. Όσοι επέζησαν κατέφυγαν είτε στην Ελλάδα, είτε στην τότε ΕΣΣΔ, όπου υπέστησαν νέους διωγμούς.
Αυτή είναι η γενοκτονία των Ποντίων Ελλήνων. Επρόκειτο για ένα εκ προμελέτης έγκλημα, αντάξιο των Τούρκων. Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαϊου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο», ημέρα που ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα. Επίσης, στο 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη «της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρας εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος». Στο Δεκέμβριο 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (International Association of Genocide Scholars ή IAGS) αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Ελλήνων, μαζί με την γενοκτονία των Ασσυρίων, και εξέδωσε το εξής ψήφισμα:
«Εκτιμώντας ότι η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται παγκοίνως ως το έσχατο στάδιο γενοκτονίας, που εξασφαλίζει την ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες. Εκτιμώντας ότι η Οθωμανική γενοκτονία εναντίον των μειονοτικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσιάζεται συνήθως ως γενοκτονία εναντίον μόνο των Αρμενίων, με λίγη αναγνώριση των ποιοτικά παρόμοιων γενοκτονιών, εναντίον άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αποφασίζεται ότι είναι πεποίθηση της Διεθνούς Ένωσης των Μελετητών Γενοκτονιών, ότι η Οθωμανική εκστρατεία εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της αυτοκρατορίας, μεταξύ των ετών 1914 και 1923, συνιστούν γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων, Ποντίων και των Ελλήνων της Ανατολίας. Αποφασίζεται η Ένωση να ζητήσει από την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες εναντίον αυτών των πληθυσμών, να ζητήσει επίσημα συγγνώμη, και να λάβει τα κατάλληλα και σημαντικά μέτρα προς την αποκατάσταση (μη επανάληψη)».
Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει ότι υπήρξε γενοκτονία και αποδίδει τους θανάτους σε απώλειες πολέμου, σε λοιμό και σε ασθένειες και δεν παραδέχεται ότι υπήρξε γενοκτονία.Ωστόσο πολλοί τούρκοι επιστήμονες έχουν δημοσίως χαρακτηρίσει τα γεγονότα ως γενοκτονία.
Πηγή: mignatiou.com
Πηγή: mignatiou.com
