Α. 4 Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις για το νέο Παραγωγικό Μοντέλο της χώρας:
1η Μεταρρύθμιση: Τι εννοούμε ως Ανάπτυξη: Η ανάπτυξη πρέπει να είναι: α) Βιώσιμη - Αειφορική, να σέβεται το περιβάλλον, β) Κυκλική, να χρησιμοποιεί, να επαναχρησιμοποιεί και να ανακυκλώνει τις πρώτες ύλες, γ) Έξυπνη, να χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες, την οικονομία των νέων τεχνολογιών, δ) Χωρίς Αποκλεισμούς νέων, γυναικών, ΑΜΕΑ, ε) Δίκαιη, όχι μόνο κοινωνικά με τη δημιουργία ενός δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αλλά και χωρικά, δηλ. μια ανάπτυξη που μειώνει τις περιφερειακές – χωρικές ανισότητες και στ) να δημιουργεί θέσεις εργασίας.To «jobless development», μας είναι απολύτως αδιάφορο, ειδικά σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που έχει τόσο υψηλό ποσοστό ανεργίας.
2η Μεταρρύθμιση: Διαδικασίες αξιοποίησης του Ορυκτού πλούτου με:
α) διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες
β) απόλυτο σεβασμό στις αυστηρότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές
γ) ιδιαίτερη έμφαση στις τοπικές ωφελιμότητες. Ήταν μεγάλη μου τιμή που συνεργάστηκα με διαμάντια της δημόσιας διοίκησης στο ΥΠΕΚΑ. Δημιουργήσαμε θεσμικό πλαίσιο διεθνών διαγωνισμών, όπου το 25% της αξιολόγησης για την τελική κατακύρωση, είναι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, η δημιουργία θέσεων εργασίας για τον τοπικό πληθυσμό και το πέραν απ’ αυτά που προβλέπονται από τους εθνικούς κι ευρωπαϊκούς κανονισμούς, δηλ. τι μπορεί να συνεισφέρει αυτός ο χώρος στην κοινωνία.
δ) όσο το δυνατόν μεγαλύτερη καθετοποίηση της παραγωγής, έτσι ώστε να αξιοποιείται και η προστιθέμενη αξία και οι θέσεις εργασίας στη χώρα που υπάρχει ο πλούτος.
3η Μεταρρύθμιση: Διαφάνεια, Ταχύτητα και Λογοδοσία: Ως παράδειγμα θα αναφέρω την «Περιβαλλοντική Διαύγεια». Η Ελλάδα μέχρι το 2013 παρήγαγε 23.000 περιβαλλοντικές μελέτες για να αδειοδοτηθεί από το τελευταίο συνεργείο της γειτονιάς, μέχρι ένα μεγάλο έργο εθνικής σημασίας. Αντικαταστήσαμε αυτή τη λογική με μια άλλη φιλοσοφία. Εμπιστευόμαστε τον επενδυτή. Μας αρκεί η υποβολή μιας Πρότυπης Περιβαλλοντικής Δέσμευσης (ΠΠΔ) και μέσα απ’ αυτήν να ελαχιστοποιηθεί το γραφειοκρατικό κόστος, να μην είναι εξαρτώμενος ο επενδυτής από τις διαθέσεις οποιουδήποτε εισηγητή σε οποιαδήποτε Διεύθυνση του κεντρικού κράτους ή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και να υπάρχει διαφάνεια και λογοδοσία στο ποιος και γιατί καθυστερεί την οποιαδήποτε αδειοδότηση. Όφελος: 85.000.000€ κάθε χρόνο από την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ο ΣΕΒ μέσα από το Παρατηρητήριο Αειφορικών Δράσεών του, κατέγραψε σε μελέτη του, ότι το μεσοσταθμικό Κόστος Ευκαιρίας, δηλ. το κέρδος από την επίσπευση μιας αδειοδότησης, είναι για τις εξορυκτικές επιχειρήσεις το 13% για κάθε έτος καθυστέρησης. Δηλ. επιπλέον κόστος 130.000€ για κάθε έτος καθυστέρησης στην αδειοδότηση.
4η Μεταρρύθμιση: Νέο Κράτος – Νέα Διοίκηση: Η νέα Ελλάδα όπου η Διοίκηση είναι εμβρυουλκός νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και όχι επαίτης διορισμού νέων δημοσίων υπαλλήλων. Το κράτος, αντί για εκτελεστής εργασιών που μπορεί να τις κάνει πολύ καλύτερα ο ιδιωτικός τομέας, να είναι ο εγγυητής της διαφάνειας, ο ρυθμιστής της αγοράς και αυτός που εγγυάται ότι μέσα από αξιόπιστα Μητρώα πιστοποιημένων ιδιωτών επαγγελματιών, υλοποιούνται οι δράσεις που πρέπει να προσφέρει η πολιτεία στην οικονομία και την κοινωνία.
Β. 10 Βήματα - Δράσεις για αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών:
1η Δράση: Το 2011 θεσμοθετήσαμε το Νέο Κώδικα Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ)
2η Δράση: Στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα τοποθετήθηκε μαζί με άλλα 6 Κράτη – Μέλη, στο Ανώτατο Συμβούλιο της πρωτοβουλίας Φερχόιγκεν, που στη συνέχεια μετονομάστηκε σε «Σύμπραξη για την Καινοτομία της μη ενεργειακής πρώτης ύλης». Το 2012 δημοσιεύσαμε για 1η φορά από την ίδρυση του νεότερου ελληνικού Κράτους, την Εθνική Μεταλλευτική Πολιτική.
3η Δράση: Για 1η φορά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, η ελληνική δημόσια διοίκηση με τα αξιόλογα στελέχη του ΥΠΕΚΑ και του ΙΓΜΕ, στα μέσα του 2014, μετά από μια δουλειά 3 ετών, κατέθεσε στην ελληνική κοινωνία και πολιτεία τι έχουμε, πού το έχουμε και πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε. 114 Δημόσιοι Μεταλλευτικοί Χώροι (ΔΜΧ) και 22 Δημόσιες εκτάσεις Βιομηχανικών Ορυκτών, αξιολογήθηκαν μία προς μία. Αποτέλεσμα: Το φθινόπωρο του 2014 να διαμορφωθεί το πλαίσιο για την προκήρυξη 20 διεθνών διαγωνισμών για Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους και 9 διαγωνισμών για δημόσιες εκτάσεις Βιομηχανικών Ορυκτών. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό. Ας προχωρήσει η κυβέρνηση, αν θέλει να διαμορφώσει ένα νέο Παραγωγικό Μοντέλο της χώρας.
4η Δράση: LATOMET. Θυμάμαι το πώς προσπαθούσαμε να πείσουμε τις τότε Νομαρχίες της χώρας να αποστείλουν στην κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου το υλικό, για να δημιουργήσουμε ένα GIS (Geographic Information System), μέσα στο οποίο θα μπορούσαμε να καταχωρήσουμε τα ποσοτικά, γεωγραφικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των Ορυκτών Πρώτων Υλών της χώρας. Μας τα έστειλαν και η Δημόσια Διοίκηση με μηδέν (0) κόστος οργάνωσε ένα πλούσιο, αξιόπιστο πληροφοριακό Γεωγραφικό Σύστημα, το LATOMET, που τώρα πια είναι έτοιμο και μπορεί να μας δώσει ό,τι χρειαζόμαστε.
5η Δράση: Η Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών μαζί με το ΙΓΜΕ, συμφωνήσαμε να διαμορφωθεί σε στενή συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της χώρας, μια ομάδα κρούσης, που θα έπειθε τις τοπικές κοινωνίες και με πρότυπες μελέτες, αλλά και με διεθνή διαβούλευση, ότι αυτός ο τόπος αν δεν θέλει να στηρίζεται σε δανεικά, πρέπει να αξιοποιήσει, με σεβασμό στο περιβάλλον, αυτό που του χάρισε η φύση.
6η Δράση: Ο Νέος Λατομικός Νόμος. Είχαμε ολοκληρώσει το κείμενο, εκκρεμούσε η Δημόσια Διαβούλευση, η οποία αν προχωρήσει τώρα, από εμάς θα υπάρχει θετική ανταπόκριση και στήριξη.
7η Δράση: Το Χωροταξικό των Ορυκτών Πρώτων Υλών. Ξεκινώντας από το χωροταξικό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και φτάνοντας στο ειδικό χωροταξικό του Τουρισμού, επιλύθηκαν συγκρούσεις. Δρομολογήσαμε τη διαδικασία για το Χωροταξικό των Ορυκτών Πρώτων Υλών με χρηματοδότηση από το Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α., το οποίο έπρεπε να έχει, αλλά δυστυχώς δεν έχει ακόμη, προχωρήσει. Τα περιφερειακά χωροταξικά είναι έτοιμα σε τελευταία στάδια διαβούλευσης. Θεωρώ κορυφαία επιλογή για τον κλάδο να προχωρήσει. Θα είναι λάθος μας να αφήσουμε να εγκριθούν οι κοινές Υπουργικές Αποφάσεις για τα περιφερειακά χωροταξικά, χωρίς την οπτική γωνία του Ειδικού Χωροταξικού για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες.
8η Δράση: Το νέο ΙΓΜΕ. Το ΙΓΜΕ είναι ξανά μόνο του, ανεξάρτητο. Έχουμε ζητήσει το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΙΓΜΕ να αποτελείται από τους εκάστοτε Προέδρους των Σχολών και Τμημάτων Γεωλογίας, Ορυκτών πόρων και Μεταλλείων των Πανεπιστημίων της χώρας, για να υπάρξει αυτή η αναγκαία ανταλλαγή εμπειρίας και πληροφοριών, η όσμωση, ανάμεσα στα Πανεπιστήμια της χώρας και τον εθνικό φορέα Έρευνας Ορυκτών Υλών. Νομιμοποιείται, υποχρεούται, το είχαμε ζητήσει, έπρεπε να είχε γίνει, μπορεί και τώρα να γίνει.
9η Δράση: Γεωθερμία. Δοκιμάσαμε διεθνείς διαγωνισμούς, οι οποίοι κατέληξαν άγονοι. Ξεκινήσαμε από τη Μήλο με τα μεγάλα λάθη της τότε ΔΕΗ. Είμαστε εδώ να στηρίξουμε την καινούρια προσπάθεια.
10η Δράση: Καταθέσαμε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής μια πρόταση. Ζητήσαμε να οργανώσουμε μια μεγάλη διαβούλευση με κοινές συνεδριάσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος και της Επιτροπής Παραγωγής & Εμπορίου της Βουλής, με μοναδικό θέμα την αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών της χώρας και πώς το εθνικό κοινοβούλιο, οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας μπορούν να είναι οι σύμμαχοι όλων όσων δραστηριοποιούνται στο χώρο, έτσι ώστε να ξεπεραστούν οι όποιες επιφυλάξεις των τοπικών κοινωνιών. Το αίτημα ακόμη δεν έχει γίνει αποδεκτό. Θα ήθελα τη βοήθεια όλων σ’ αυτή την προσπάθεια για να αποτελέσει κι αυτό ένα αίτημα του κλάδου, των Πανεπιστημίων, των φοιτητών, ένα αίτημα το οποίο θα μας επιτρέψει πολύ γρήγορα να ξεπεράσουμε τα όποια αρνητικά υπάρχουν πιθανά σε άλλα επίπεδα.
Είναι βαθιά μου πεποίθηση ότι ο τομέας των Ορυκτών Πρώτων Υλών μπορεί να κάνει τη χώρα μας πρωταγωνιστή στα ευρύτερα γεωπολιτικά δρώμενα. Το συγκεκριμένο παραγωγικό κομμάτι της κοινωνίας μπορεί να είναι μπροστάρης σε μια χώρα που ξανασηκώνεται όρθια.
