Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
Ο θεός Ασκληπιός έκανε "θαύματα". Γι' αυτό και το ιερό του είχε πανελλήνια απήχηση. Χιλιάδες ασθενείς συνέρρεαν στην Επίδαυρο όχι για να δουν μια παράσταση, όπως κάνουμε εμείς σήμερα, αλλά για να βρουν την υγειά τους.
Κάθε ασθενής που ταξίδευε μερόνυχτα για να φτάσει στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου και να γίνει καλά με θεία συνέργεια, περνούσε από διάφορα στάδια προετοιμασίας. «Στην ετοιμασία βοηθούσε, με την αυθυποβολή που προκαλούσε, και η ανάγνωση των πολυπληθών θαυμάτων του θεού τα οποία ήταν γραμμένα πάνω σε μεγάλες στήλες μέσα στο Αβατο».
Ετσι γνωρίζουμε ότι η Ιθμονίκη από την Πελλήνη κοιμήθηκε στο ιερό του Ασκληπιού ζητώντας από τον θεό να μείνει έγκυος, πράγμα που έγινε. «Οταν ήταν έτοιμος ο ασθενής, αφού έκανε μια νυχτερινή θυσία, κατέβαινε στο ισόγειο -ουσιαστικά υπόγειο- του Αβάτου και κοιμόταν καταγής, πάνω στο δέρμα του ζώου που θυσίασε αποβραδίς. Στο όνειρό του τον επισκεπτόταν ο θεός και είτε τον γιάτρευε με τα χέρια του είτε του έδινε κάποιο φάρμακο, ή απλά του έλεγε τι πρέπει να κάνει για να γίνει καλά. Αλλοτε πάλι το ρόλο του τον αναλάμβανε ένα ιερό του ζώο, συνήθως το φίδι», είπε ο καθηγητής Βασίλειος Λαμπρινουδάκης μιλώντας στο Μέγαρο Μουσικής με θέμα «Επίδαυρος, τόπος φροντίδας σώματος και ψυχής».
Αλλά ο θεραπευτής Ασκληπιός δεν εμφανίστηκε στην Επίδαυρο ξαφνικά. Υπήρχε στον ίδιο τόπο «πανάρχαιη λατρεία ηρωικών προγόνων, που με τον καιρό περιβλήθηκαν θεία δύναμη, έτσι ώστε στις αρχές της 1ης π.Χ. χιλιετίας να δώσουν τη θέση τους σε έναν Απόλλωνα προστάτη της περιοχής, τον Απόλλωνα του Μάλου, Απόλλωνα Μαλεάτα», ανέφερε ο κ. Λαμπρινουδάκης που διευθύνει από το 1974 τις ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας στο ιερό του Απόλλωνα Μαλεάτα και από το 1984 όλα τα έργα της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Επιδαύρου του υπουργείου Πολιτισμού. Τα ευρήματα στο ιερό του αρχαιότερου γιατρού της Επιδαύρου, του Απόλλωνα Μαλεάτα, που είναι λίθινα ρυτά (αγγεία για χοές), ξίφη, διπλοί πελέκεις, σφραγιδόλιθοι και πλήθος ειδωλίων, στάχτες στο βωμό γεμάτες από κόκαλα ζώων και πλήθος σπασμένων αγγείων πόσης και άλλων αφιερωμάτων, φανερώνουν τη λατρευτική χρήση του χώρου.
Η παράδοση αυτή πρόσφερε πλούσια εμπειρία, δημιουργώντας πραγματική ιατρική γνώση. «Και μολονότι η Επίδαυρος έμεινε ώς το τέλος προσανατολισμένη στο θείο γιατρό, από το 2ο π.Χ. αιώνα γνωρίζουμε οικογένειες γιατρών στην Επίδαυρο που ασκούσαν ιατρική έξω από το ιερό. Στην αρχή του δρόμου από την πόλη της Επιδαύρου προς το ιερό ανασκάφηκε τάφος μιας οικογένειας γιατρών. Διατηρήθηκε άθικτος ο θάλαμός του, με τρεις σαρκοφάγους μέσα, με τους νεκρούς και τα ιατρικά εργαλεία τους».
Οσο για το ρόλο του θεάτρου της αρχαίας Επιδαύρου, δεν ήταν ασφαλώς ο σημερινός. Το θέατρο δημιουργήθηκε για να φιλοξενεί τελετές και λατρευτικά δρώμενα, μουσικούς, ωδικούς και δραματικούς αγώνες, που αποτελούσαν τμήμα της λατρείας και εργαλείο της καλλιέργειας του νου και της ψυχής. Εξάλλου, τέτοιες μορφές λατρείας και ψυχικής ανάτασης είχαν αναπτυχθεί στο Ασκληπιείο πολύ πριν από την κατασκευή του θεάτρου, όπως μαρτυρεί και η αναφορά του Πλάτωνα, που λέει ότι τον 5ο ήδη π.Χ. αιώνα τελούνταν αγώνες ραψωδών και μουσικών.
Κάθε ασθενής που ταξίδευε μερόνυχτα για να φτάσει στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου και να γίνει καλά με θεία συνέργεια, περνούσε από διάφορα στάδια προετοιμασίας. «Στην ετοιμασία βοηθούσε, με την αυθυποβολή που προκαλούσε, και η ανάγνωση των πολυπληθών θαυμάτων του θεού τα οποία ήταν γραμμένα πάνω σε μεγάλες στήλες μέσα στο Αβατο».
Ετσι γνωρίζουμε ότι η Ιθμονίκη από την Πελλήνη κοιμήθηκε στο ιερό του Ασκληπιού ζητώντας από τον θεό να μείνει έγκυος, πράγμα που έγινε. «Οταν ήταν έτοιμος ο ασθενής, αφού έκανε μια νυχτερινή θυσία, κατέβαινε στο ισόγειο -ουσιαστικά υπόγειο- του Αβάτου και κοιμόταν καταγής, πάνω στο δέρμα του ζώου που θυσίασε αποβραδίς. Στο όνειρό του τον επισκεπτόταν ο θεός και είτε τον γιάτρευε με τα χέρια του είτε του έδινε κάποιο φάρμακο, ή απλά του έλεγε τι πρέπει να κάνει για να γίνει καλά. Αλλοτε πάλι το ρόλο του τον αναλάμβανε ένα ιερό του ζώο, συνήθως το φίδι», είπε ο καθηγητής Βασίλειος Λαμπρινουδάκης μιλώντας στο Μέγαρο Μουσικής με θέμα «Επίδαυρος, τόπος φροντίδας σώματος και ψυχής».
Αλλά ο θεραπευτής Ασκληπιός δεν εμφανίστηκε στην Επίδαυρο ξαφνικά. Υπήρχε στον ίδιο τόπο «πανάρχαιη λατρεία ηρωικών προγόνων, που με τον καιρό περιβλήθηκαν θεία δύναμη, έτσι ώστε στις αρχές της 1ης π.Χ. χιλιετίας να δώσουν τη θέση τους σε έναν Απόλλωνα προστάτη της περιοχής, τον Απόλλωνα του Μάλου, Απόλλωνα Μαλεάτα», ανέφερε ο κ. Λαμπρινουδάκης που διευθύνει από το 1974 τις ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας στο ιερό του Απόλλωνα Μαλεάτα και από το 1984 όλα τα έργα της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Επιδαύρου του υπουργείου Πολιτισμού. Τα ευρήματα στο ιερό του αρχαιότερου γιατρού της Επιδαύρου, του Απόλλωνα Μαλεάτα, που είναι λίθινα ρυτά (αγγεία για χοές), ξίφη, διπλοί πελέκεις, σφραγιδόλιθοι και πλήθος ειδωλίων, στάχτες στο βωμό γεμάτες από κόκαλα ζώων και πλήθος σπασμένων αγγείων πόσης και άλλων αφιερωμάτων, φανερώνουν τη λατρευτική χρήση του χώρου.
Η παράδοση αυτή πρόσφερε πλούσια εμπειρία, δημιουργώντας πραγματική ιατρική γνώση. «Και μολονότι η Επίδαυρος έμεινε ώς το τέλος προσανατολισμένη στο θείο γιατρό, από το 2ο π.Χ. αιώνα γνωρίζουμε οικογένειες γιατρών στην Επίδαυρο που ασκούσαν ιατρική έξω από το ιερό. Στην αρχή του δρόμου από την πόλη της Επιδαύρου προς το ιερό ανασκάφηκε τάφος μιας οικογένειας γιατρών. Διατηρήθηκε άθικτος ο θάλαμός του, με τρεις σαρκοφάγους μέσα, με τους νεκρούς και τα ιατρικά εργαλεία τους».
Οσο για το ρόλο του θεάτρου της αρχαίας Επιδαύρου, δεν ήταν ασφαλώς ο σημερινός. Το θέατρο δημιουργήθηκε για να φιλοξενεί τελετές και λατρευτικά δρώμενα, μουσικούς, ωδικούς και δραματικούς αγώνες, που αποτελούσαν τμήμα της λατρείας και εργαλείο της καλλιέργειας του νου και της ψυχής. Εξάλλου, τέτοιες μορφές λατρείας και ψυχικής ανάτασης είχαν αναπτυχθεί στο Ασκληπιείο πολύ πριν από την κατασκευή του θεάτρου, όπως μαρτυρεί και η αναφορά του Πλάτωνα, που λέει ότι τον 5ο ήδη π.Χ. αιώνα τελούνταν αγώνες ραψωδών και μουσικών.
